VRIJE STEMMEN
De beslissende slag
tegen Japan is begonnen
De verbroedering
Ie JAARGANG
NUMMER 220
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Donderdag 26 Juli 1945
Algemeene Leiding i
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boenna
Hoofdredacteur
J. Koekebakkcr
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Herbouw van het
organisatiewezen op
Landbouwgebied
Een landbouw-modewerker schrijft ons
Voor ons ligt hot resultaat van don ar
beid van een studiecommissie uit Zeeuw-
sche landbouwkringen met bovengenoemd
opschrift. Voorzitter der Commissie was
de heer C. Zwagerman en als secretaris
trad op Ir. J. Versteeg.
De ondertitel luidt
Schema met toelichting omtrent een
mogelijke vorm voor toekomstige samen
werking.
Afgevaardigden uit de gelederen van
de volgonde vroegere organisaties namen
aan de besprekingen deel
C.B.T.B.J. Kamondt, G. Weijns, A.
Balkenende, M. de Regt, S. A. N. van
Oeveren.
L.T.B.M. Steijn, J. Goense en M. Nijs-
Z.L.M.: P. Scheels de Putter, Z. Mai-
jaars, H. C. v. d. Zande, H. A. M. Baron
Collot d'Escury.
Een groep van jongerenP. J. Bom.
Het goheele object is een boekske van
12 pag. zeer compacte druk on de door
snee land- en tuinbouwer zal zijn „buis"
wel uit moeten trekken, als hij zich in
deze studie wil verdiepen.
Overzichtelijk is de studie geenszins en
het is allerminst een gemakkelijke taal:
hieruit de quinte-essenco op te diepen.
Drie vormen van samenwerking wor
den onder de loupe genomen.
A. De vorm, die uitgaat van de vol
strekte eenheidsgedachte, zooals zulks in
den Landstand het geval was.
B. Behoud van de vroegere organisa
tiesN.C.B., C.B.T.B., L.T.B en Z.L.M. in
hun vroegeren vorm, met alleen aan den
top contact tusschen de leiders.
C. De bestaande vroegere organisaties
blijven als geheel zelfstandige organi-
ties intact met een breed terrein van be-
Daarnaast wordt uit de leden der stands
organisaties een eveneens zelfstandige'
organisatie gevormd voor de behande
ling van de zuiver technische en ec
mische vraagstukken 6n zoodra de Over
heid haar een publiekrechtelijk karakter
geeft, ook van de voedselvoorzienings- en
ordeningsmaatregelen op hel gebied van
den land- en tuinbouw.
Vorm A gaat direct in den ban.
Voor vorm B worden allo fouten van
het verleden breed uitgemeten.
Vorm C wo'rdt dan verder in finesses
uitgewerkt en dit systeem wordt het troe
telkind der commissie.
Wij kunnen helaas voor dezen varrr.
geen bewondering koesteren. De oude
vorm wordt de grondslag de scheiding
op de dorpen blijft. Het arbeidsveld der
standsorganisaties wordt afgebakend
„Behalve de vraagstukken op bozinnings-
gebied religie, onderwijs, politiek, so
ciaal terrein is het zeer zeker toelaat
baar en gewenscht in de vergaderingen
ook de technisch-economische vraagstuk
ken,- mede uit den gezichtshoek van de
eigen religieuze overtuigingen, te behan
delen. De adresseering aan de Overheid
omtrent zuiver technische en economische
vraagstukken, waaromtrent verschil van
inzicht op grond.dezer overtuigingen uit
gesloten is, laat men over aan de organi
satie voor lechnisch-econoriusche vraag
stukken. Eveneens de uiivoeTing hier-
Dan wordt hel doel en de grondslag
van de nieuwe organisatie voor de tech
nisch-economische vereeniging uitgewerkt
en als wij deze hebben doorgenomen,
vragen wij ons afWaarom moeten de
standsorganisaties blijven Noodge
dwongen wordt nu in het ontwerp een
zeer ingewikkeld systeem opgebouwd voor
bestuursvorming om toch maar „evenre-'
dige vertegenwoordiging" te betrachten.
In de toelichting lezen wij „De Com
missie heeft zich bij het begin van haar
werk op het standpunt gesteld, dat bij het
zoeken naar een voor het volk passen
den vorm van samenwerking, het juiste
onderscheid moet worden aeroaakl tus
schen de begrippen
eenheid, (die eenvormigheid inhoudt en
zelfstandigheid opheft)
eendracht, (die samenbundeling en ver
scheidenheid bedoelt)."
Dit laatste moeten we juist hebben. Als
do oorlog ook nog een lichtpunt zal laten
zien, dan moet het vooral dit laatste zijn,
dat we elkaar in- de maatschappij noodig
hebben om de geweldige vraagstukken
op te lossen, afgezien van onze politieke
en godsdienstige overtuiging. Indien dit
als vaststaand feit wordt aangenomen,
dan behoeven wij niet te gaan zoeken
naar een voor ons volk passenden vorm
van samenwerking. Neen, dan is de op
lossing alleen mogelijk door oen groote
male van eendracht te betrachten, waar
bij de verbindende elementen in ons volk
volle gelegenheid moeten krijgen zich te
ontplooien, zooals we in de studie lezen.
Dan gooien we heel dien onderbouw
van standsorganisaties overboord en loo-
pen te hoop in één groote land- en tuin
bouworganisatie door met elkaar onze be-
Het Verre Oosten
Admiraal Halsey, de bevelhebber der
3e Amerikaansche vloot, lieefl geseind,
dal de vlooi in hel Verre Oosten den be-
slissenden slag tegen het hart van Japan
begonnen is. „Wal over is van de Japan-
sche vlooi, is hulpeloos. Wij jagen haar
na tot in haar schuilhoeken."
Kruisers en torpedojagers beschoten do
haven Kushimoto, vliegvelden en bases
voor watervliegtuigen.
De marinevliegluigen van de gecombi
neerde Britsch-Amerikaansche vloot zetten
hun groote aanvallen gistermorgen nog
steeds voort. Volgens Japansche berich
ten namen >2000 vliegtuigen aan de ope
ratie deel, waarvan 600 superforten. De
doelen waren Kure en Kobe.
Bij de aanvallen van Dinsdag op Kure
werden 2 slagschepen van 30.000 ton, 3
zware kruisers en 1 vliegdekschip zwaar
beschadigd.
Uit de aanwezigheid van Amerikaan
sche duilcbooten tusschen Korea en Japan
blijkf, hoe hopeloos Japan er voor staat.
Australische bommenwerpers bestook
ten vliegvelden en scheepswerven op Java
De in Birma ten Westen van Sitlang
afgesneden Japansche troepenmacht lijdt
zware verliezen. Toen zij na weken van
uitputting tot den aanval overging, sneu
velden alleen door het vuur der Britsche
artillerie ruim 2000 man.
Engeland
De „go slow" beweging zet nog steeds
door. Nu is ze ook naar Sv.-ansea en
Cardii overgeslagen. De overheid besloot
de hulp van militairen in te roepen, daar
to groot nadeel ontstaat door het lang
zamer lossen van schepen.
De Britsche autoriteiten hebben Zweden
verzocht, doortocht to willen verloenen
100.000 Duitsche krijgsgevangenen, dit
Noorwegen naar Duitschland moeten
'.erugfeeeren.
Britsch lindië
Ofschoon de Simla-conlerentie mislukt
is, heeft men toch in het land den indruk,
dat de partijen dichter tot elkaar zijn go-
komen. Men hoopt op hervatting van het
overleg. En Wavell is dat ook zeker van
De coafevcniie te Potsdam
De rechterlijke specialisten dor groote
drie zijn hel in beginsel eens geworden
over de processen togen de voornaamste
oorlogsmisdadigers, zoodat spoedig het
eerste proces kan beginnen.
De kopslqjcken dor Brilsc'ne afvaardi
ging gaan naar Engoiand, in verband met
den aanstaanden uitslag der stemming.
Maar zij komen terug.
Donderdagmiddag om 4 uur zal de uit
slag der stemming bekend worden ge
maakt, waarbij zal blijken of Churchill
premier zal blijven, of dal Attlee zijn op-
volger zal zijn. Men verwacht, dat In
elk geval zoowel Churchill als Altlee naar
Berlijn zullen terugkeeren. Ook als de
conservatieven verslagen worden, zal
Churchill in de overgangsperiode waar
schijnlijk eerste minister blijven.
Onder de problemen die moeten wor
den besproiron, zal ook Armenië voor
komen. De Armenische nationale Raad in
Amerika vraagt teruggave door Turkije
van de Armenische provincies, die thans
Turksch zijn, doch oorspronkelijk bij Sov-
jet-Arraenië hebben behoord.
België
Tijdens het debat over den Koning in
het parlement, was or groote hilariteit,
toen de tegenstanders van den koning
hekelden dat Leopold indertijd nacr Berch-
tesgaden was gereisd, en daar vriend
schappelijk met Hitler' gesproken had.
Toen volgde de interruptietoentertijd
was ook Rusland bevriend met Hitiers be
wind Inderdaad. En toch zal niemand
Slalin aanklagen van Deulschfreundlich-
keit.
langen le bespreken en onzo zaken te
behartigen. Dan respecteeren wij eikaars
meening, zoals een goed Nederlander in
de toekomst betaamt en dan nemen wij
in de doelstelling van do organisatie niet
op„In de werkburcaux der Vereeniging
en bij al haar acties zal de Zondagshei
liging steeds gerespecteerd worden",
want hij. die dit neerschrijft, toont de
waarachtige geest van ons boerenvolk
niet te kennen.
Een volgende maal bopen .we hot on
derwerp nader op zijn waaiden te loet-
Onze conclusie voor heden isWij ho
pen, dat deze studie nipt in de -wacfijk
zal worden gevolgd. Dit project zet do
wijzers van den tijd terug. Het geelt ons
aan, hoo het nu jujst niet moet.
China
Voorgesteld wordt door China, om de
japansche keizer tot oorlogsmisdadiger to
verklaren, omdat hij de schuld zou dra
voor het schandelijk optreden der
Japanners in China en de Stille Zuidzee.
Frankrijk
j het proces van Pétain vallen tel
kens rumoerige tooneelen voor. Toen Bon-
zijn rede begon, zei hijer zijn hier
veel Duitschers in de zaal! Als ge
tuigen a choice zijn de meest bekende
figuren uit de Fransche politieke wereld
opgeroepen, terwijl verwacht wordt, dal
de verdediging een aantal getuigen a de
charge zal dagvaarden.
Paul Deynaud, die premie; was tijdens
de Duitsche doorbraak in 1940, zeidc, dat
Pétain zich had verzet tegen het leggen
fortificaties langs de noordgrens van
Frankrijk, en tegenstander was van de
tweejarige militaire dienstplicht. In Febr.
29'!0 zou hij gezegd hebben, dat Fragkrijk
binnen 5 maanden zou zijn verslagen.
Telkens noemde hij Pétain een „verra-
Het reisrendum-plan van De Gaulle i
door de commissie voor staatshervorming
de Fransche Nationale raadgevende
vergadering terug verwezen naar de re
ing, om twee redenen de
wil geen referendum, en do
wil niet, dat De Gaulle zeven maanden
lang zonder verantwoording aan do As-
semlée zou regeeren, zooals in het voor
stel stond vermeld.
Generaal König is benoemd tot opperbe
velhebber van de Fransche troepen in
Duitschland, als opvolger van Delallre de
Tcssigny.
Italië
Siciiie wil zich van Italië afscheiden,
on roept daartoe het oordeel van de
internationale wereld in. Gezegd wordt,
dat Italië een in ontbinding verkeerende
natie is, en dat het daarom liever eigen
weg wil gaan.
Ierland
De Valera antwoordde op een vraag,
waarom Ierland niet was uitgenoodigd
op de conferentie van het Britsche Ge-
meenebest, dal daar de oorlogsproblemen
.»n besproken, en dat Ierland daar
mee te maken had. Wel wil Ierland
goede naburen worden met Engeland, en
goede vrienden blijven met Australië,
Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland. Doch zoo
lang door Engeland de verdeeling van
Ierland in twee stukken wordt gehand
haafd, kunnen wij niet gelooven in de
Britsche goede trouw.
BINNEN LAN D
De Koningin stelt grenenhout uit haar
bosschen beschikbaar voor don bouw
noodwoningen in de geteisterde gebiei
Het Militair Gezag krimpt al meer
Nu lezen wij. dat de commissariater
Den Kaag, Leiden en Gouda worden
geheven. Spoedig zal ook Zeeland wel
volgen.
In het Russische deel van Duitschland
bevinden zich nog 30.000 tot 40.000 Ne
derlanders. De Sovjet heeft toegezegd,
hen gelegenheid le zullen geven te repa-
In de noodgevangenis te Rotterdam,
ïaraboerslraat, is een poging tot ontsnap
ping gelukt. Zestien, ten deele zware jon
gens, ontvluchtten. Enkele werden weer
gearresteerd. Er is feitelijk te weinig be
waking, omdat velen zich aanmelden
voor den militairen dienst.
De minister van Sociale Zaken heeft het
bestuur van de Stichting van den Arbeid
ontvangen, die reeds tijdens de bezet
ting heimelijk was opgericht. Hij aan
vaardde nu reeds de Stichting als advi
seerend lichaam, en wilde, na nader over
leg over de stichüngsacte, een permanen
te samenwerking tusschen overheid, werk
gevers en werknemers tot stand brengen.
De typhus in Overijssel is nog steeds
toenemende.
De Groente- en Fruithandel heelt zich
tot den betrokken Minister gewend, om
dat de reductie met 50 pet. van haar ver
dienste haar het bestaan onmogelijk zou
maken. Reeds is het overleg met den
Minister begonnen.
De Commissie tot perszuivering le Alle
rnaar heelt als eerste een besluit geno
men. Vier redacteuren wil zij voorgoed
uitsluiten van de journalistiek, en een
vijfde wil zij voor drie jaar het schrij
ven in een dagblad of leidende iunctie
bij een periodiek ontzeggen.
Het voorstel is nu naar den betrokken
Minister opgezonden.
De Canadeezen hebben in Hilversum
tijdens hun verlof ook gelegenheid tot
sport, zoodal er geregeld wedstrijden ge
speeld worden. Red.
TRIBUNALEN
Nu reeds verschillende zaken door het
Tribunaal le Breda zijn behandeld, krijgt
men een aardigen indruk van de straf
fen voor de landverraders.
Hier een uitspraak in de zaak van een
Landwachter. Deze ridder van het jacht
geweer had meegeholpen aan huiszoe
kingen en gezorgd, dat een van zijn me
deburgers in oen berucht kamp verzeilde.
Het Tribunaal vond de hoogste straf voor
hem 10 jaar en verbeurdverklaring van
alle goederen.
Een 37-jarige transportarbeider kreeg
'eneens 10 jaar op te knappen. Hij was
•is! bij de Landwacht, later bij de S.S.
Slechts weinig vrouwen verschijnen
>orvhet Tribunaal. Een vrouw, wier man
Vught zit, daar hij N-S.B.er was, heeft
1 10.000 boete gekregen. Zij kon de boete
ruimschoots betalen. Het raensch had zich
onledig gehouden met het breien van
sokken voor de Ooslfront-Duitschers en
lid der N1S.B. geweest.
DE ENGELSCHE VROUW OVER DE
„VERBROEDERING"
Wij laten hier twee ingezonden stukken
volgen in de „Sundpy Express" inzake de
opheffing van het verbroederingsverbod
bezet-Duilschland.
Mrs. Grews uit Croydon schrijftNog
geen twee minuten nadat Monty het ver
bod had opgeheven, waren de Tommies
al met Duitsche vrouwen aan den gang.
Geen erg pleizierig nieuws voor de Brit
sche vrouwen thuis. Als onze soldaten
twee maanden vrede op dergelijke
ij ze reageeren, dan mag ik gerust zeg-
»n, dat wij den vrede voor goed ver
loren hebben. Niet de Britsche vrourv.
:r do Britsche man is weekhartig en
slechte hater en wij worden opnieuw
belachelijk gemaakt voor de Duitschers.
Wij vrouwen vergeten niet licht de aige-
loopen ze3 ellendige jaren en ik ben er
dan ook zeker van, dal geen enkele fat
soenlijke vrouw, die zichzelf Britsch mag
ren, zich met Duitschers zal verbroe
deren. Wel misschien wat het werk be
treft, maar toch zeker niet voor pleizier
alleen. Wal zouden onze mannen in
Duitschland wel zeggen, als de Duitsche
soldaten hier met de Britsche vrouwen
zouden omgaan.
Miss Wicholow, uit Londen, een gewe-
m A.T.S., schrijftNu blijft blijkbaar
ror haar, die in de rij staan en die zich
et utiliteitskloeren moeten behelpen, niets
anders over dan liier de aantrekkelijk
gekleede Duitsche bruidjes van ons be-
:etlingsleger te verwelkomen.
DONT FRATERNIZE
maanden geleden, dat U dien slagzin
dagelijks door de radio hoorde. Geen
verbroedering Wat werd het er in ge
hamerd En nu De Engelsche kran
ten, die weken geleden toto's van Belsen
publiceerden, laten nu foto's zien onder
het opschrift„Fraternisation idyll in a
German wood". „Verbroederingsidylle in
een Duitsch bosch". U kunt die foto zien
in de „Daily Mail" van Donderdag 19 Juli
1945,
Zijn zij liet dan vergeten, waarvoor al
die jaren gevochten werd Zijn dal de
mannen, die zoo roemrijk in Libië voch
ten Hebben de Geallieerden al deze
lange jaren gestreden om nu met Duit
sche meisjes door een bosch te wande
len Met de zusters en de dochters van
de schurken, die ons land leeggeplunderd
en bestolen hebben, dat tuig, del onze
jongens wegsleepte en in concentratie
kampen vermoordde. Neen, w ij zullen
hel niet vergeten
Laat de Engelschen vergeten, vrat de
Duitschers met Londen gedaan hebben
Wij vergeten en vergeven het nooit, wat
met Rotterdam, Den Haag en Arnhem is
gebeurd, Weton de Engelschen het wel,
dal 200.000 Nederlanders nog vermist
worden Velen vermoord in die „idylli
sche" bosschen
Herinnoren zij zich nog Buchonwalde
Vergeten zij alles maar in de danszalen
Laat dan de Tsjechen, de Hollanders, de
Polen, Franschen en Noren Duitschland
bezetten Misschien zijn die niet zoo ver
geetachtig en beseffen zij beter hun ver
antwoordelijke taak tegenover Europa 1
Namelijk het in bedwang houden van
het oorlogszuchtigste volk. dat er bestaat
L.
Co-wcsportdeïtlie
Naar aanleiding van de onlangs ge
plaatste overdenking „Eenheidsbesef"
merkt een lezer terecht op, dat tot die
eenheid alleen kan worden genaderd als
wij beginnen met ons eigen innerlijk. Al
dus schrijft hij
Waarom i3 er geen eenheid onder de
menschen Omdat we ons niet één voe
len met alles wat ons omringt. Hoe komt
dat Omdat we niet los kunnen komen
van onzelf of niet willen van onzo
egoïstische gewoonten, verlangens en be
geerten. vooroordeelen. enz. De eenheid
van het leven kunt ge alleen vinden in
De inzender van een versje, dat in
Utrecht volgens opdracht van het Neder-
landsch Volksherstel werd verspreid, dee-
len wij mede, dat deze kwestie het
te vrij omgaan van Nederlandsche meis
jes met militairen, behoorendo tot onze
bondgenooten in ons blad den eersten
tijd na de bevrijding herhaaldelijk is be
sproken, en dat het nu wel blijkt, dat
ginds in het pas bevrijde Nederland de
moeilijkheden al net zo zijn als toen bij
ons. Wij voegen het versje bij onze ver
zameling.
Van den Persdienst van het Centraal
Bureau voor Documentatie te Den Haag
ontvangen wij een schrijven over de
enquêtes die onder ons volk zullen wor
den gehouden. Ons blad houdt zich zeer
aanbevolen voor nadere mededeelingen
daaromtrent.
Zulke particuliere enquêtes achten wij
zeer belangrijk. Red.
UIT STAD EN LAND
GOES. Woensdagmorgen werden hier
twee N.SJJ.-vrouwen afgeleverd. Het be
trof hier de „dames" Schrijver uit dc-n
Bergpad. Zooals gewoonlijk bij derge
lijke gelegenheden, was er veel belang
stelling.
GOES. De N.S.B.-banketbakker Wattez
kwam Dinsdagavond met den trein aan
in Goes, vermond onder een lange baard.
In de stad werd hij herkend. Een groote
menschenmenigtc begaf zich naar zijn
huis, waarschijnlijk niet met de beste be
doelingen. Wattez was ondertusschen
ovenwei al naar het pulitiebureau ver
voerd. vanwaar hij zijn weg naar Elle-
woutsdijk wel vinden zal
WAAR KINDEREN SPELEN
GOES. Op de Beestenmarkt bij den
ouden pompsteen ligt wat zandhet is
niet eens een bergje Ie noemen, maar
het is rul en warm en het blikkert in de
zonnestralen. Zoo lokt het de kinderen.
Eerst is er één, dan komt er een tweede
kijken en in een oogwenk wemelt het
kleuters. Zij bouvren ijverig kastee-
en forten, met hun kleine handen,
t een schop hebben zij niet. Eén
de jongens is slim. Hij gebruikt een
oud kattonnen kalenderschild bij zijn
werk, dat hij heel ernstig neemt.
Bij liet „strandje" liggen betonnen rio-
leeringsbulze», wal balken en er staat 'n
kruiwagen. Alles heerlijk speelgoed. De
kinderen roepen en bewegen en geheel
verloren in hun spel, zijn zij er zich niet
van bewust, dat zij zoo een kleurig en
vrootijk beeld geven aan het meestal
zoo stille marktplein.
KRUININGEN. Bij den N.S.B.'er C.
Kostense zijn Dinsdagnacht verschillende
ruiten ingegooid, terwijl op verschillende
plaatsen in het dorp papieren werden
aangeplakt, waarop te lezen stond
„ICostense vóór 31 Augustus weg van
het dorp of de strop".
V/AARDE. De heer H. Dek is benoemd
t Ontvanger der Ned. Herv. Kerlc alhier,
de vacature W. E. de Jager. Er waren
3 sollicitanten,
WAARDE. Vrijdag had liior een onge
luk plaais. Een vrouwelijke evacuee reed
op haar iiels. Een 4-jarig zoontje van
J. K. alhier liep voor de Hels, wat ten
gevolge had, dal de jongen kwam le
vallen. Bij nader onderzoek bleek het
beentje op 2 plaatsen gebroken te zijn.
KLOETÏNGE. Candidaat P. A. Elderen-
bosch heeft het beroep als predikant naar
onzo gemeente aangenomen. Kloetinge
krijgt dus weer een eigen predikant.
KOLIJNSPLAAT. Hier zijn dezer dagen
36 kinderen gearriveerd uit Leiden na
vermoeiende reis. Ze kwamen zeer laai
n. Ze zullen hier enkele maanden blij-
n om op le sterken. Eere aan de pleeg
ouders.
KRABBEND1JKE. Twee ge-interneerden,
die verleden week werkzaam waren aan
den zeedijk alhier, zagen kans aan hun
bewakers le ontsnappen. De heer J. T.
kwam de voortvluchtigen op hot spoor en
tusschen tien uur en half elf 's avonds
werden do heeren weer ingerekend en
hun kamp gebracht. Voor het over
brengen bestond, zooals begrijpelijk,
vooral van de zijde der jeugd, groole be
langstelling.
