VRIJE STEMMEN
De betooverde wereld
Bombardement van Japan duurt voort
Ie JAARGANG
NUMMER 215
DAGBLAD VOOB ZEELAND
Vrijdag 20 Juli 1945
Algcuicene Leiding:
B. G- Kloosterziel en
S. L. Bocrma
Hoofdredacteur
J. Kocltebakker
Redactie en Administratie
Goes, - Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Ja, soms lijkt de wereld op haar kop
te staan, en we moeten ons de oogen
uitwrijven om te vragen ol we niet droo-
Een kort berichtjeStalin, de leider
van de communistische sovjetrepubliek,
heeft de jonge koning van Roemenië Mi
chael een decoratie geschonken. Het is
verstaanbaar, dat Roemenië thans bond
genoot van Rusland is, na de verdrijving
van het nazi-regime. Maar dat de koning
nu een communislische decoratie mag
dragen, en wil dragen dat zouden zijn
voorvaderen toch nimmer hebben ge
droomd.
De Valera heeft aan een verbaasden
correspondent verzekerd, dat Ierland een
republiek was. En toen de schuchtere
vraag kwam, of dit al lang zoo was, en
wanneer het dan een republiek was ge
worden, zei De Valera, dat hij daar maar
niet over spreken wou. Heel Engeland
stond op zijn achterste beenen. Als de
Koning van het Britsche wereldrijk niet
meer door Ierland wordt erkend, aan ver
valt ook het deelgenootschap van Ierland
aan de vele stoiielijke voordeelen die al
leen voor leden van 't Britsche gemeene-
best zijn bestemd. Onderlinge vrijhandel,
het muntwezen, enz. Doodleuk zei toon
De Valera in een volgend persgesprelc,
dat Ierland wel inwendig een republiek
was, en eigen zaken zelfstandig regelde,
doch dal tegenover de buitenwereld de
koning nog voor Ierland kon optreden.
Een storm in een glas water dus. Maar
de achtergrond ervan is eon innerlijke'
breuk, die ongewild aan den dag kwam.
In feite een republiek. En het land had
geen oorlog met Duitschland. Was het
niet een heimelijke vriend
Amerika en Engeland, de overwinnen
de naties. En nu lezen we van stakingen
en revolutionaire woelingen. Waar is de
eendracht, die de overwinning bracht, en
ook Japan moet vernietigen In Londen
zijn stakingen uitgebroken in het trans
port- en scheepvaartbèdrijf, zoodat hel
vervoer van oorlogsbenoodigdheden wordt
belemmerd. 4000 stuwadoors en dokwer
kers hebben het werk neergelegd. En
in Amerika is het nog erger. Daar wordt
een onderzoek geopend tegen communis
tische activiteit in- de omgovincr van Hol
lywood. De Heaistpeis maakt hier qe-
weldig ophef van. Hel moet een complot
zijn, zegt deze, dat beoogt de regeering
omver te werpen, en een nieuwe staats
vorm in te stellen. Hot eendrachtige En
geland, en hot saamgesmeede Amerika,
in gevaar uiteen te vallen in elkaar be
strijdende groepen, waardoor do oorlogs
inspanning wordt lamgelegd De pap
wordt niet zoo heet gegeten als ze op
gediend wordt. Doch we vragen toch wel
eventjes 'at, of dit nu zoomaar opeens
kan.
Het Berlijnsche leveneen nieuwe
postzegel is door de Russen er uïtgege-
geven, waarop de Russische beer is af
gebeeld. Deze zegel vrotdt ook in de
Britsche en Amerikaansche zone verkocht
en gebruikt. Dit in de hoofdstad van Hit-
Ier en van Wilhelm II. In het Russische
doel van Berlijn wordt de orde op straat
geregeld door Russische meisjes in uni
form, die dil keurig doen, en correct aan
slaan als een officier passeert, Die
arme Franschen, altoos ridders van de
droevige iiguur Ook zij zouden mee de
Duitscho hoofdstad mogen bezetten. Wat
een eer, te 2amen met de Big Three 1
Duizend uitgelezen mannen worden naar
de stad gezonden. En nu komt het laco
niek bericht, dat er in Reinekendorf. in
de Britsche zone, 1000 Franschen zijn
aangekomen. Maar dat er noq niets van
bekend is. waar ze eigenlijk het com
mando zullen krijgen. Het glorieuze
Frankrijk 1 Als De Gaullo nu maar niet
weer opstuift, en met een korzelig ge
baar de boel in duigen gooit. Het is ook
In België is alles le koop, maar
Een Nederlandsch zakenman betaalde
in Antwerpen in Hotel Victoria voor een
diner, dat bestond uit patates frites, sla
en een glas biGr 261 francs. Dit hapje
kostto hem in Hollandsch geld dus f 60.03.
De franc is ongeveer f 0,23' waard. On
danks deze prijzen zitten de calé's stamp
vol menschen en krijgt men den indruk,
dat er niet veel gewerkt wordt in België.
De kostelijkste dingen staan in de eta
lages maar do prijzen De prijs van
oen ameublement verleert van 16.000 tot
90.000 francs.
De regeering heeft verboden, dat er
glas. cement en qips worden verkocht, een
buitenstaander kan er dan ook niet aan
komen. Maar wanneer men op de Beurs
komt, krijgt men deze zaken voor 800 pet
boven den normalen prijs. Een paar lin
nen strandschoenen met kartonnen zolen
kost 350 irs. Dat is 90 Eon vanille
lisje „spécial" kost u maar 22 francs of
f 5,06.
wel hard. als men terugdenkt aan de
glorierijke dagen, toen Napoleon in Ber
lijn te gebieden had. Met alle respect
een Napoleon in zakformaat, al heeft hij
groote verdiensten
Tot slot iets over het verbijsterende
gebeuren in de Britsche zone dichtbij onze
grenzen. Droom ik of waak ik Een goe
de duizend paarden waren door de Duit-
schers uit ons land gestolen. We zouden
ze terugkrijgen, vertelt het Dagblad voor
Midden-Limburg. Over Nieuwe Beerta zou
den ze naar Limburg worden geleid. En
Landbouwherstel had alles geregeld. Geen
paard kwam. En de verklaringons
eigendom krijgen we niet terug, omdat
die duizend gestolen paarden voor onze
arme boeren zoo bitter noodig gebruikt
zouden worden voor kolentransport, 30
miilioon Ion steenkool uit het Ruhrgebied
naar de geallieerde landen
En oen beetje verder Duitschland in
In Flensburg werd een Duïtscher voor de
Britsche militaire rechtbank gedaagd, om-
dal hij het haar van een Duitsch meisje
had afgeknipt wegens omgang met ge
allieerde soldaten. Dat knippen mocht vol
strekt niet, zei de rechter. En ik dacht,
toen de verbroedering nog verboden
Prof. Schermerliorn
IN ZEELAND
De minister-president brengt een bezoek
aan onze provincie. Woensdag kwam prof
Schermerhorn te Middelburg aan, waar
hij na ontvangst door de plaatselijke
autoriteiten een onderhoud had met den
hoofdingenieur Jansen van den Rijkswa
terstaat. Hel onderwerp van de bespre
king was de Droogmaking van Walche
ren. waarmede de heer Janseri belast is.
In Vlissingen, waarheen de minister
president zich vervolgens begaf, werd hij
ten stadhuize ontvangen. Hel gat in den
Nolledijk werd bezichtigd.
Tezamen met de heeren van den Rijks-
Waterstaat is prof. Schermerhorn per
marine-vaartuig naar Westkapelle ver
trokken. De herstellings werkzaamheden
werden in éogonschouw genomen.
Na den nacht in Middelburg doorge
bracht te hebben is onze premier per
marine-vaartuig naar Breskens gegaan.
Hij zal een tocht door het geteisterde
Zeeuwsch Vlaanderen maken en daarna
over Terneuzen-Hoedekenskerke op Zuid-
Beveland aankomen, waarna hij zijn reis
door Zeeland zal vervolgen.
Nieuwe jagers
Uil Washington komt het bericht, dat
de Amerikanen een nieuwen jager heb
ben, de „Corsair", die opstijgt vanaf de
vliegdekschepen, doch zoo is gebouwd,
dat hij in geval van nood veilig op zee
kan landen, als deze tenminste niet te
De i.
Corsair is
r krachti
ge machine, die bovendien 1000 kg. aan
bommen kan meenemen. De bewapening
beslaat uit zes 50 mm. machinegeweren,
die in de vleugels zijn aangebracht. De
grootste snelheid van het toestel is, vol
gens een olficeele mededeeling, ongeveer
640 1cm. per uur.
De nieuwe Fransclie jager, die eenige
dagen geleden proef heelt gevlogen en
die nog slechts bekend staal als de VB-10
heelt, volgens een mededeeling van het
Fransche ministerie van Luchtvaart, een
maximumsnelheid van om en nabij de
650 km. per uur. Het toestel was tijdons
de bezetting ontworpen, maar de Duit-
schers hebben 't nooit „de lucht in kunnen
krijgen" als gevolg van de doelmatige
sabotage der Franschen.
Het Fransche ministerie zegt, dat er nog
meer machines op stapel staan, die nog
krachtiger en sneller zullen zijn dan do
VB-10. A.N.P.
Opdracht
r An-
Den gciiebten Führer in dankbc:
erkennung gewidmet von
Je moet maar durven
In de boekenschat die bij Hitiers bezit
tingen gevonden werd, trollen de speur
ders oolc een boek mei teekemngen aan
van een Nederlandschen schilder, die
eigenhandig bovenstaande opdracht
schreef in een geschenk, dal hij toezond
aan den onderdrukker van zijn eigen
volk
Wij willen helpen den naam van dezen
landgenoot aan de vergetelheid te ont
rukken. De opdracht was onderteekend
JAN VAN MEEGEREN. Red.
Het Verre Oosten
De Britsche en Amerikaansche Pacifie-
vloten zetten ook gisteren hun beschie
tingen van Japan voort. Marinevliegtuïgen
bombardeerden ontdekte schuilhavens der
Japansche vloot te Yokosuka in de Baai
van Tokio.
Lichte marine-eenheden beschoten de
omgeving van Kaap Ncji.-a aar. don
oostelijken ingang van de Baal.
Luchlmacrschalk sir Hugh Lloyd, die
volgens een bericht uit Guam beschreven
wordt als de opperbevelhebber van do
Britsche luchtstrijdkrachten in den Pacific,
heelt verklaard, dat zoodra het aantal
vliegvelden voldoende is, de R.A.F. mei
zijn nieuwste bommenwerpers zal gaan
deelnemen aan den strijd tegen Japan
met de verbeterde „Lancaster" en de
nieuwe „Lincoln", die beide 10 Ion bom
men kunnen meevoeren.
In Noord-West Borneo hebben de Aus
traliërs Marudi veroverd, SO km. van de
kust.
Op Nieuw-Guinea oefenen zij sterken
druk uil op de Japansche steunpunten-
De conferentie te Potsdam
Aan Truman wordt hel plan toegeschre
ven om voor te stellen, de verschillende
zones op te hellen, en ze allé te stellen
onder een internationaal bestuur. Hij zou
aan Rusland vragen, het bezette gebied
niet te bolsjewiseeren.
Stalin zou gevraagd hebben om een
1500 milUoen pond sterling-leening.
Voorgesteld zal worden de vredescon
ferentie in 1946 te houden.
Truman wenscht een werkelijke Euro-
psesche eenheid, geen blokvorming in het
Westen, tegenover een blok in het Oos
ten. Anders zou het gevaar ontstaan, dat
uiteindelijk heel Europa zou komen onder
den invloed van het krachtiger Oostelijke
blok.
Mevrouw Truman staat aan het hoofd
van een comité, da', een collectie Engel-
sche klassieken naar Rusland zal zenden
elk boek wordt voorzien van een inschrift
Perzië
De Prawda zegt. dat de val van Riza
Slcah, die in 1941 afstand deed, de moge
lijkheid opende, dat zijn despotisch be
stuur plaats zou maken voor de wederge
boorte van democratische bewegingen. Er
werden wel beloften in die richting ge
daan. maar er kr*.j geen verandering.
Nu is de massa der booren zonder land,
de arbeiders worden vreeselijk ge-exploi-
teerd, de verkiezingshervorming is niet
tol stand gekomen, enz.
Ook tot sabotage neemt het reaction-
nair bestuur zijn toevlucht. Toen op een
vakvereenigingscongres in Teheran in het
gebouw der vakveroenigingen aldaar een
Sovjetafgevaardigde het woord voerde,
werd door den Burgemeester de electrici-
leitskabel doorgesneden
Zouden da achtergronden der wrijvingen
in Persië niet mede veroorzaakt worden
door de pelroleumvelden in het Noorden
en Zuiden, welke voor de groote mogend
heden een buit zouden vormen Rusland
hoeft het oog gevestigd op de bronnen in
het Noorden. Brittannië op die in het Zui
den. Arm Perzië Eenige uitkomst kan
slechts zijn een democratisch regime, dal
onder bescherming komt van den Bona
der Vereenigde-Volkeren. Het is jammer,
dat Perzië niet de ruggesteun kan genie
ten van de Arabische Liga Mcar hier
2ijn beletselen.
Italië
De New Statesman and Nation protes
teert cr tzgen, dat de geallieerds:, In
Noord-Ilalië de verzetsbeweging, die reeds
een zekere orde had geschapen.ter zijde
hebben gesteld voor een militair bestuur.
De vrijheid van pers en vergedering is
aan banden gelegd terwijl toch de ver
dienstelijke 'actie dezer verzetsbeweging
Ncord-ltalië recht gaf op een eigen be-
NEDERLANDSCHE UITZENDINGEN
Hierbij geven v/e onze lezers de
uilzendtijden in het Nederlandsch
le. Radio Parijs Dinsdag-, Donder
dag- en Zaterdagavond om 9 uur.
op 2-1.76 m-, 31.38 m. en 463 m.
2e. ZwitserlandRoode Kruiszen-
derMaandagavond 7 uur op
44.S7 m.
in deze uitzendingen worden de
namen gelezen van Nederlanders,
die nog in, het buitenland verblijf
houden en van hen die onderweg
zijn naar het vaderland.
stuur. Zoo voert de politiek der geallieer
den tol tegenbouding van de herrijzenis
en tol hel knotten der linkscho krachten
in het algemeen.
In het Amerikaansche senaatscomitè
werd een voorstel van oen Amerikaan
van Italiaansch'o afkomst aangenomen, om
Italië toe le laten tol de gemeenschap der
volkeren.
Balkan
Griekenland meldt grensincidenten.
100.000 Joegoslavische soldaten werden
bij de grens opgemerkt. 30 Bulgaren wa
ren de grens overgekomen. Albanië mo
biliseerde vier lichtingen. 600 Grigksche
gezinnen werden aldaar gevangen gehou
den. Albanië lieeit nog steeds Noordelijk
Epirus in zijn bezit. Griekenland zond
een nota daarover aan Engeland.
Reuters diplomatieke correspondent deelt
mede, dat welingelichte kringen in Lon
den van mooning zijn, dat er iets voor
te zeggen is, om aan het verzoek van
Griekenland voor een beschermende be
zetting van Noordelijk Epyrus, de zuide-
lijl-.e provincie van Albanië, tegemoet te
komen.
Gronden voor zulk een inwilliging zijn
te vinden in het feit, dat de Grieksche
regeering hacr eischen op het gebied van
noordelijk Epyrus definitief heeft doen
gelden.
De Oostzee
De Finsche radio deelt mee, dat te Pots
dam vermoedelijk ook do positie van
Zweden ter sprake zal komen, in verband
met de Oostzee. Zooals Rusland privile
ges vraagt ten opzichte van de Dardanel
les zou het ook wenschen willen uiton
met betrekking tot hel internationaUseeren
van de toegangen tot de Oostzee.
De Slavische expansib nacr de wereld
zeeën in het Noorden en het Zuiden vol
trekt zich met onweerstaanbare kracht
België
De wetgevende commissie van den Bel
gischen Senaat keurde het wetsvoorstel
Goed, waarbij Lepaaia v/ordt, ciat koning
Leopold zijn functie niet kan hervatten,
totdat beide kamers haar goedkeuring
verleend hebben. Het wetsvoorstel werd
aangenomen met 11 tegen 7 stemmen.
De rechtervleugel van den Senaat kwair.
oveneens bijeen en besloot tegen het
wetsontwerp te stemmen.
Later werd het wetsvoorstel door don
senaat aangenomen.
Engeland
De uitvoerende raad van de Britsche
Nationale Mijnwerkersunie heeft zich uit
gesproken voor nationalisatie van de Brit
sche kolenmijnen.
De Tangerconfereniie
De Tanger-conferentie te Parijs is uit
gesteld tol Augustus, schrijft de diploma
tieke medewerker van Reuter.
Op de conlerentie te Potsdam zal hel
verzoek van Rusland om aan de Tanger
conferentie deel le nemen, besproken
worden.
Over annexatie
Minister Van Kleifens heeft op een pers
conferentie gesproken over mogelijke cm
nexatie van Duitsch grondgebied. Na
tuurlijk kan dit alleen met toestemming
der groote geallieerden gebeuren. Onze
rechtsgrond is het groote verlies aan
vruchtbaar land, dal wij door den oorlog
hebben geleden. En, zei de minister, wij
moeten uil dit oogpunt ook bescheiden
zijn in onze vraag. Alleeen compensatie
van ons verlies, geen verdere leve
ringen. Een strook langs Groningen.
Drente, Overijssel en Gelderland is aan
gewezen. De schijnbare hardheid om dc
bewoners er uit te verdrijven wordt vol
komen weggenomen door de overweging
dat al deze DuilscherS geheel achter hei
Hltler-bewind hebben gestaan, en dus mee
schuldig zijn. De bevolking willen wï;
zeker niet in ons land hebben, dat staal
als een paal boven v/ater.
Een moeilijkheid achtte de minister ge
legen in de mogelijke annexatie van eon
neg zuidelijker gelogen strook, omdat
daar mijnon liggen, die aan Fransche en
Belgische vennootschappen behooren, en
dit wellicht bezwaren zou geven.
Wij hebben van andere zijde jui3t het
betoog gehoord, dat allereerst de mijnen
in ons bezit moeten komen, omdat wij
daaraan voor onzen economischen weder
opbouw het meest behoefte hebben.
Om al deze dingen le overwegen, is
thans een samenvattende organisatie
opgericht - „Het Nederlandsche Comité
voor gebiedsuitbreiding", waaronder
weer een studiegroep ressorteert, die alle
problemen scherp onder de oogen zal
Welken tijd zullen wij
hebben in Nederland
Toen de Duitschers ons in het zuiden
-erlieten, bleef hun tijd achter. En toe
vallig was die in die dagen in overeen-
imïng met den tijd van de geallieer
de troepen. Alles ging dus gewoon door.
Van 't voorjaar kregen wij tegelijk mot
de geallieerden den zomertijd, die eigen-
voor de Britten de dubbele zomertijd
Wat zal er nu straks gebeuren
De Britten zullen van den dubbelen zomer
tijd overschakelen naar den enkelen zo
mertijd, en van den winter naar hun nor
malen tijd. Gaan wij met dit alles mee
j navraag aan het Nederlandsche Mi
nisterie van Bïnnenlandsche Zaken werd
geantwoord, dat daarover nog geen be
sluit genomen was.
Gelukkig. Dan kan de volksmond ook
>g een woordje meepraten.
Als wij ook een dull in 't zakje mogen
gooien, zouden we zeggen geef ons in
elk geval nooit meer den Amsterdamschen
tijd terug Wij zijn hevig nationaal, alle
maal. Doch een nationalen tijd kunnen
niet prefereeren De afstanden zijn te
weggevallen, en de verstrengeling
der volkeren is te ver voortgeschreden,
om ons niet aan te sluiten bij het tijdsblok
waarbij we hooren.
En kan dat wel ooit anders zijn, dan
den Britschen tijd
Do Musserls en consorten zijn uitgescha
keld.
Wie gaat nog met hun gedachten mee
Red.
Verbasterend besluit
-Vele Hollandsche boeren aan de grens
strook bij Duitschland hebben land liggen
over de grens, en hebben steeds vergun
ning gehad om dit land aldaar te bewer
ken. Ook onder de bezettina der Britten
gingen zij daar natuurlijk mee door. En
v/at geschiedt nu in de omgeving van
Hardenberg Daar is aan de Nederlan
ders door de Britsche militairen gelast, de
grens niet le overschijden. Hun oogst
rijpl nu aan de adere zijde van de grens.
Doch zelf mogen zij die niet binnenhalen.
Neen, zegt de Britsche bevelhebber - dat
is voedsel voor Duitschland. Dat moeten
de Duilschers zeli oogsten.
Deze er. soortgelijke feiten vermenig-
vuiidgen zich.
Hebben wij nog iets in te brengen bij
onze bondger.ooten Of zijn wij gewoon
oud vuil, en zijn de „lieve" Duitschers de
nieuwe vriendjes Red.
Afgedankte
verduisteringsgordijnen
KLEEREN VOOR ONZE KINDEREN
Millioenen menschen in ons land, schrijft
de Engelsche krant „News of the World",
vragen zich af, wal zij moeten doen met
do verduisteringsgordijnen, die zij niet
meer noodig hebben. Er is nu een mooie
gelegenheid om aigedankte verduisterings
gordijnen een goede bestemming te ge
ven. De Help Holland Council en het
Fransche Roode Kruis hebben beide om
onbeporkle hoeveolheid verduisterings-ma-
teriaal gevraagd, ten einde daarvan kin-
derklecren te laten maken.
De Help Heiland Council zal ieder, die
lcleeren voor Nederlandsche kinderen wil
maken en zich daarvoor opgeeft, een
boekje sturen met aanwijzingen en leeke-
Do Engelsche vrouwen en meisjes, die
handig zijn met naald en draad, zullen
zoo nultig werk kunnen doen, waarmee
zij onze moeders en kinderen enorm hel
pen. Wij hopen, dal er veel aanvragen
voor het boekje bij de Help Holland
Council binnen komen
Aardappelen blijven op de bt>n
Toen het Zuiden van Nederland bevrijd
was, heeft men daar voorraden aardap
pelen aangelegd, waarmee men eventueel
het «vorige gedeelte van Nederland da
delijk na de bevrijding zou kunnen hel-
Daar Noord-Nederland eerder bevrijd
was dan het Westen, konden van daaruit
heel snel per schip aardappelen naar de
hongorprovincies worden aebrachl. Dit
heeft ten gevolge gehad, dat in het Zuiden
restanten gebleven zijn, die nu niet meer
voor de consumptie geschikt zijnwel
kunnen zij nog tot veevoer verwerkt wor
den.
Ten
n den nieuwen oogst
.'can men niet optimistisch zijn. Er is geen
pootgoed uit hel Noorden en Westen ge
komen en men zcl latere soorten vroea
moeten rooien, wat de opbrengst ongun
stig be-invloedt. In den herfst kan men
evenwel pas een definitief beeld geven
van de aardappolpositie, omdat eerst dan
de cijfers uit alle streken van ons land
binnen zijn. Tot het najaar dus zullen de
aardappelen in ieder goval gerantsoe
neerd blijven.
Naar Radio Schenectady meldt, woedt
er in de Amerikaansche slaat Orogon
reeds gedurende eenige dagen een reus
achtige boschbrand. Duizenden nemen
aan het blusschingswerk deelbijna 12
duizend ha. is al verwoest. De schade
loopl in de millioenen dollars.