VRIJE STEMMEN
Het Verre Oosten
ie JAARGANG
NUMMER 214
I
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Donderdag 19 Juli 1945
Algenieene Leiding»
B. G. Kloosterziel en
S. L, Boerrua
Hoofdredacteur
Kockebakker
Redactie en Administratie i
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Zuivering
Interneering
T ewerksielling
r is 1, zegge 1 vonnis geveld Zoo-
werd gemeld is Kortewog te Breda
veroordeeld tot 2 jaar interneering, 30.000
gld. boete, en ontzegging van het recht
lot bokleeding van openbare ambten.
Dal is er ten. Nadat het Zuiden acht
maanden bevrijd is. Er zijn 100.000 tol
200.000 ge-interneerden, zei Prof. Van
Bemmelen. Hoelang zal het dan duren,
voordat deze allen hun vonnis oi hun
vrijspraak hebben ontvangen? Reken u
zolr maar uil.
Wat nu te doen?
Bovengenoemde hoogleeraar. rerbon-
aan het Militair Gezag, deelde op een
persconierentie mede, dat men lichtere
gevaiien voorioopig zou ontslaan, omdal
men niet zulke massa's gevangenen zou
kunnen herborgen, wat weer een bewa
king van 40.000 man zou vergen. Bo
llen zouden de rogelen waarnaar zou
worden gevonnist worden verzacht. Col
laboratie zal voortaan beteekenenop
zettelijk hulp aan den vijand verstrek
en daardoor een Nederlandsch be
lang ernstig schade doen. Iemand die
voor de Duitschers werkte, en daarbij
de overtuiging had daarmee een Neder
landsch belang te dienen, zal niet wor
den veroordeeld wegens collaboratie.
Bovendien werd Ier conierentie ver
klaard, dat degenen, die naar huis moch
ten terugkeeren, niet door de bevolking
mochten worden uitgebannen, zooals ai
Brabant was voorgekomen. Ook zeide
n, dat het niet gowenscht was, om te
veel bedrijisleiders op te pakken, omdal
dit de productiviteit zou kunnen scha-
Wij geven verkort deze overwegingen
en voornemens weer. doch kunnen er
niet zoo maar onze instemming mede
betuigen. Al te veel riekt dit naar ver-
legenheidsargumenlen, voigens ons in
zicht. Maar komt het overeen met de al-
gemoene volksopinie
Liever zouden wij zien, dat met voort
varendheid werd verhoord en gevonnist,
to beginnen mot de meest beruchte iigu-
Daarvoor behoeil toch niei lang te
worden gepraat, zouden we zoo zeggen.
In apdere landen zijn ze er vlugger mee 1
Dal men ondortusschen monschen aan
hel werk -zet, is uitstekend, Ket luieren
i dit soort individuen die zooveel te-
ons volk hebben misdaan, terwijl wij
allen hard werken moeten, wil Neder
land van den winter kunnen leven, sluil.
iedereen tegen de borst. Zoo heelt men
mei vreugde de 500 N.S.B.ers en derge-
Ji/ken begroet, die uit Vught naar Zeeland
land werden gebracht, en van uit Elle-
woulsdijk en Rilland Bath bij de oogst-
werkzaamheden zullen moeten helpen.
Laat dit in elk geval maar overal ge
schieden. Die één ot twee honderddui
zend kunnen tenminste hun kost verdie-
i tijdens do interneering Wij verna-
a da! in de Noordoostpolder duizen
den handen te kort kwamen. Hier is
personeel Red.
Franco heeft het plan
de monarchie te herstellen
Protest tegen de geheimhouding van conferentie te Potsdam
Dë strijd tegen Japan
Tijdens de twee-daagsche aanvallen ge
durende het weekeind, die door marine
vliegtuigen werden uitgevoerd op Noord-
Japan, zijn ten minste 140 Japansche sche
pen en kleine vaartuigen tot zinken ge
bracht. w.o. 9 kleine oorlogsschepen
5 van de 7 ferry-booten, die hel spoor
wegverkeer tusschen Honshu en Hokkaido
onderhouden. Zware schade werd toege
bracht aan industrieeie doelen en aan
het verkeer te land. Slechts 24 Ameri-
kaansche vliegtuigen en 16 piloten gingen
verloren.
Voor de 3o maal binnon eon week
hebben de schepen van de 3e Amerikaan-
sche vloot Japan beschoten. Ook no
thans voor de eersto maal de Brltsche
eenheden daaraan deel.
Het doelwit was Hiischi, ongeveer 100
km. ten N.O. van Tokio, aan de Oostkusl
van Honshu. Binnen een uur hadden dc
slagschepen op 15 km. aistand van de
kust 1500 ton granaten op de stad en
op fabrieken ongeveer 14 km. landin
waarts algevuurd.
De aanvallen door 1500 marinevlieg-
luigen op het gebied rond Tokio werden
den geheelen dag voortgezet.
Volgens Domei zou het eiland Celebes
het volgende tooneel van een invasie ii
Ned. Indië zijn.
Chineesche troepen hebben de haven
stad Moncar bezet, die juist in Indo-Chinc
nabij de grens vah Kwantoeng ligt.
De conferentie te Potsdam
Om tien minuien vóór 12 kvram Stalin
met Molotov en den tolk Pavlov bij de villa
van Truman aan. Aan den ingang wer
den ze begroet door Truman's adjudant,
brigade-generaal Harry Vaughan. Stalin
was in uniform en arriveerde per
Men lunchte samtr. Dccnc bpgor
eerste zitting van de conferentie der Big
Three.
De „News Chronicle" protesteert teg*
de uiterste geheimhouding, waaronder de
vergaderingen zullen worden gehouden.
Do conferentie moet een keerpunt worden
in de moderne geschiedenis. Doch dit kan
niet in de duisternis worden bereikt. Prin-
cipieele besluiten zullen wo/den genomen,
die hot lot van de Europeesche volkeren
voor vele jaren zullen bepalen. Maar dit
moet geschieden in het volle licht
België
Na de kabinetszitting bleek, dat de
katholieken uil het kabinet waren gelre
den. Daartoe had de betrokken parle-
mentslractie besloten, omdat de katholie
ken niet langer kunnen samenwerken
partijen welke tegen den Koning zij
Minister-President Van Acker doelde ip
de daarop volgende parlomentszitling r
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De oorjog gaal hier in steeds sneller
tempo. Tegelijkertijd in China, op Borneo.
1 hol gebied om Japan on in Birma, wor
den de operaties gevoerd, die een unicum
in de militaire geschiedenis. Afstan
den bestaan er
Om den lezer
geven èon kort.
Óp 7 December 1941 valt Japan Pearl
Harbour en tegelijk Malakka. Hongkong
sn de Philippijhen aan.
Dan begint de lange verlieslijst, the de
Geallieerden telboeken kregen.
Op; 13 December valt Guam, op 24 De
cember Wake, (ion 25sten Hongkong. Ja
pan ireedt op met gecombineerde strijd
krachten, de „blitzkrieg" methode brengt
de averwinningj althans voorioopig. Op
26' JJebruari slag in de Javazce, hel ver
liest- van Ned.-kidië, de opoffering van
Doorman.
- De va) vanSingapore bedreigt ook
Brilsch Indië. df- Japanners rukken moei
zaam op in Birma. Onderlusschen had de
vefovering van. Indië don Japanners tc
voel tijd gekost en de Geallieerden had
den lijd gewonnen. In grooten getale
amen de Amerikanen in Australië aan.
i Geallieerd commando onder generaal
Mac Arthur werd gevormd. De geallieer
den zagen duidelijk 't belang van Austra
lië. dit moest de startbaan worden, waar-
een Geallieerd offensief straks woer
moolon beginnen. Wat Engeland voor
Europa beteekende in 1340. dat was
lustralie in 1942 voor het Groote Oceaan-
gebied In Mei 1942 gingen de Philippij-
1 verloren, de heldenstrijd op Corrogi-
dor mocht niet baten. Maar in dc Koraal-
zee werd de Japansche vloot beslissend
verslagen. De vloten waren 250 km.
elkaar verwijderdde vliegtuigen stege^
op van vliegkampschopen en op deze
wijze gal de luchtoorlog den beslissender
doorslag. Vergelijk even met den slag
om Engeland in September 1940 ook
deze bepaalde den uilslag van den oor
log. We krijgen nu achter elkaarden
slag om Midway, waarin de Jappen zeven
slagschepen verloren. Op Nieuw Guinea
wisten de Australiërs Port Moresby te
behouden, van hieruit werd in bittere
strijd Nieuw Guinea weer heróverd. Dan
de landing op Guadalcanal in Augustus
1942. De oorlogsproduclie in de Veroen.
Staten kwam op gang. Maandenlanger,
strijd om Guadalcanal, waarin Japan zeer
zware klappen kreeg. Bolangrijk wordt
do ontwikkeling dan in Nov. 1943 lan
ding op Tarawa in den Gilbert-archipel.
We zien de langzame opklimming naar
het Noorden in etappesde Marshall
eilanden, de Carolinen, op 15 Juni '44 de
landing op Saipan ten Zuiden van Tokio.
Tokio wordt voor het eerst gebombardeerd
Guam wordt heroverd op 27 Julien 20
October is Mac Arthur terug op de Phi-
lippijnen Hoe enorm de inspanning der
Geallieerden is geweest, blijkt uit het ieit.
dat tegelijk Rusland, China en Britsch In
dië geholpen moesten worden de inva
sie in Italië en Frankrijk moest wordon
voorbereid Wij mogen dan ook den Ge
allieerden niets verwijten, als zij Neder
land niet dadelijk aan het noodiga kunnen
helpen, de oorlog is nog niet afgcloopcn
L.
dat de zes portefeuilles onder de overblij
vende loden van het kabinet waren ver
deeld. Hij las een brief voor van den
Koning, maar zeide vooral, dat de regee
ring voor dien brief geen verantwoorde
lijkheid op zich kan nemen. In don briei
schreef de Kaning. dót hij het huidige
parlement niet representatief acht voor
hel volk. Daarom wil hij zijn beslissing
gronden op den uitgesproken volkswil.
Daarna werd een door Van Acker inge
diend wetsvoorstel aangenomen, waarin
gezegd wordt, dat de Koning zijn consti-
tutioneele functies niet kan hernemen, tot-
dat de Kamer en de Senaat verklaren,
dal deze onmogelijkheid niet meer beslaat.
93 afgevaardigden stemden vóór hel
wetsonlv/erp, 6 stemden er tegen. Er wa
ren 32 onthoudingen.
Spanje
Generaal Franco heelt Dinsdagavond
op de bijeenkomst van do Phalanx ge
sproken over een plan om de monarchie
in Spanje te herstellen, als zijnde volgens
hem de eenig juiste regeeringsvorm. Een
wetsontwerp daarover zou de Cortes wor
den voorgelegd. Franco wilde den parle
mentairen .weg bewandelen. Verder deed
hij geen bijzondere mededeelingen. Als
gewoonlijk viel hij de communisten aan.
De monarchie moet sterk en soepel
zijn en moet den geest van de phalanx-
heweging en van sociale vooruitgang
garandeeren, verklaarde Franco.
H.M. de Koningin ongesteld
Naar eerst gistermorgen voor het eerst
werd gemeld, is H.M. Koningin Wilhelmina
reeds eenige dagen ziek.
De behandelende geneesheer, de arts
Haverkamp, heelt hierover gistermorgen
een communiqué verstrekt
„Tengevolge van een gevatte kou lijdt
Hare Majesteit reeds eenige dagi
een acute longaandoening, die
kelijk zorg baarde. Sedert n
ziekte een gunstig verloop, al zal geruï-
men tijd ru3t nog noodig zijn."
Indien het gunstig verloop blijft voort
duren, zullen door den behandelenden ge
neesheer geen verdere bulletins worden
uitgegeven.
Adres voor inlichtingen
Aan alle betrekkingen van nog niet ui.
Duitschland teruggekeerde Nederlanders,
die nadere inlichtingen wonschon. wordi
verzocht zich te wenden tot het Hoofd
bureau Evncuoerings- en Repalrieerings
zaken. Karei van Bijlandtlaan 12 te Den
Haag, onder bijvoeging der woorden
,Ter attentie van Kapitein van Nijnanten".
De reis van prinses Juliana met haai
dochtertjes zal van New-York per scheep:-.
gelegenheid naar Engeland gaan, waa:
de prinsesjes korten tijd zullen verblijven.
Van de 75.000 in beslag genomen ra-
o's zijn er maar 35.000 in ons land go-
bleven. Daarvan zijn er 20.000 afgeleverd,
terwijl men bezig is de resleeronde 15.000
sorteeren. In het geheel zal ongeveer
derde der ingeleverde toestellen te
ruggegeven kunnen worden.
Nu de normaio toestanden In de brood
sorziening zijn teruggekeerd, wordt als
voorheen ae wet weer toegepast, dat vóór
uur geen versch brood mag worcter.
verkocht.
Hitler's butler thans door
de Amerikanen gevangen genomen
Enkele weken geleden was Anep-Aneta
in de golegenheid ie melden, dat de
gevoer 50-jarige Arthur Kannenberg, die
sedert 1933 als ..butler" in don persoon
lijken dienst van A doll Hitler had ge
staan. zich ergens in de Oostenrijksche
bergen schuil hield en dat hij bang was,
dat nog losloopende S.S.-mannen hem
daar zouden zOeken, omdat hij „te veei
van den „Führer" wist
Thans kunnen wij meedeelen, dat Kan
nenberg, die zijn vrouw on twee blonde
nichtjes bij zich had, door de Amerikanen
gevonden en gevangen genomen is. Hij
zit nu in een cel biet oen heelon stapoi
photo's uit zijn glorietijd bij zich. waarop
Hitier, Goering. Mussolini, Laval, Ciano
andere „groote" persoonlijkheden uit
een thans afgesloten politieke epoche,
met oi zonder den spijzen en dranken ser
veerenden Kannenberg, zijn afgebeeld,
welke hij thans voortdurend bekijkt.
De dikke Kannenberg had enkele we
ken geleden verteld, dal hij indertijd al
leen maar lid van de nazi-partij gewor-
was. om een betrekking in de on
middellijke omgeving van don „Führet"
ie kunnen bekleeöen. Thans bliikl, dat
hij zich reeds bij do partij had aange-
iloten. toen deze nog maar 107 leden tel
le en dus nog maar in haar beginstadium
stond. De Amerikanen hemen aan, dat
.ij een belangrijke rol in de partij ver-
ulde en ook in den laatsten tijd nog op
dracht had, berichten aan andere nazi's
dcor te geven, die men nog niet achter
slot en grondel had kunnen zetten.
Toen hij bij zijn verhoor over Eva Braun
begon te spreken, deed hij precies na.
hoe zij zich onder het wandelen bewo
gen had, herhaalde hij de teedero woor
den, welke Hitler, die haar „Evi" noen-
vaak tegen haar sprak, on imiteerde
hij met een hooge stem ide gesprekken
Eva in haar Münchenschc dialect.
De Amerikanen vonden hem een vreemd
engelmoes van eon clown, een gastro-
jom en een tooneolspeler.
Hij beweerde, dat Hitler vaak gezegd
had, dat hij „wel een veldmaarschalk
door een ander kon vervangen, maar geen
Kannenberg". Hitler had echter ook vcak
getrapt. Een van de ergste schoppen had
hij gekregen, loon Chamberlain en Daia-
dier in het najacr van 1938 te Berchtos
gaden op bezoek waren, met dc bedoe
ling om den vrede in Europa te bowa-
„Er z
i koude lunch gegeven wor-
Enge/sche dubbele zomertijd
beëindigd
Zondag moesten de klokken in Engeland
;n uur terug gezet worden. De dubbele
zomertijd is bë-eindigd.
Over het gehecle land'gaan een half
ir na zonsondergang de lichten op. De
verlichting in Londen, meldt de „News
oi the World", is beter dan in 1939, In
vele steden zal de straatverlichting func-
tionneeren als voor den oorlog.
rie-n". vertelde KenneEhorg. „H: was
voren geschoten om de heeren te
welkomen on er op te letten, dat hun
hoeden op een behoorlijke wijze in
vangst genomen werden. Daarop leidde
ik hen naar het eetvertrek. Tot mijn groo
ten schrik ontdekte ik daar, dat het bul
let nog niet heelemaal gereed was go
komen. Hitier kwam achter do andoren
aan. Hij riep mij zachtjes op zij en gal
mij toen zuik een beftigen trap, dat ik er
uren later nog pijn van had
„Nou, en Hitier kon trappen Ook zi,n
armen waren ontzettend sterk. Ik heb eens
achter hem gestaan, toen hij gedurende
anderhalf uur aan een sluk den nazi
•t bracht. Ik zeil moest mijn arm er-
op leggen. De meesion onzer dr:lzn
dit gewoonlijk, doorgaans op don schou
der van dengeen, die voor ons stend".
Kannenberg doet het thans voorkomen,
alsof hjj blij is, dal de Amerikanen hom
te pakken hebben gekregen. V/ant nu
kunnen do baoze nazi's hem niets meer
doen. Hij is van plan een boek te schrij
ven. dat den naam „Mein Kampf um
Hitier" (Mijn strijd om Hitier heen) za!
Verlanglijstje
Kinderen van 0 tot 4 jaar krijgen geen
chocolade, klaagt een moeder. Autoritei-
hebben gezegd, dat het niet goed voor
hen zou zijnMaar. zegt moeder dan
terechtgeel hun dan iots anders er voor
in de plaats. Ze kwamen in do oorlogs
jaren toch al zooveel te kort. Het centraio
distributie-orgaan voor geheel Nederland
moet hier maar eons over denken. Trou-
sik zie menigmaal oen jongetje
3 jaar op een chocolade-reep knab
belen Zou dat kwaad kunnen
Rijwielbanden 1 Er moeten er genoog
in, zei een rijwielhandelaar lol onzen
briefschrijver. Wij betwijfelen de juistheid
hiervan, tenminste voor ons land. Het
schandaal aan do overzijde van het Ka
naal hebben vrij al gesignaleerd. En ook
het schandaal, dat do Duitschers aan den
overkant van de grens nu rijden op onze
gostolen fietsen, en wij ze niet moger.
terughalen. En wij sluiten ons aan bij
slotwoord „Zoolang er nog één Ne
derlander moet stappen, mag er zeker
geen mof fietsen, autorijden oi iets der-
Radio-toestellen. Een inzender wil graag
:ijn ingeleverde radio terug. Ja, dat wil
len er velen. Maar hoe ze te krijgen
De radio's, die zijn teruggevonden, zijn
volgons de verklaring die werd gegeven,
over het algemeen minderwaardig. De
goede zijn er al lang uit. Men tracht nog
wat to repareeren. En in Duitschland moe-
er nog genoeg zitten. Oolc weer iets
wat de dienst tot terughaling der gestolen
goederen maar eens goed moei opknap-
Wij zijn met elkaar de dupe ge
worden. En moeten we dat nu aldoor
NIEUWS IN HET KORT
De „Spreeuw", piloot luitenant Peetoom,
is als oerste K.L.M.-vogel op „Schiphol"
geland.
Naar wij vernemen zullen de Japansche
diplomalen, die in Duitschland gevangen
genomen zijn, alvorens uitgewisseld te
worden tegen Amerikaansche in Japan
sche handen, gedwongen worden oen deel
van de Amerikaansche strijdmachten te
land, Ier zee en in de lucht, benevens een
deel der productiemiddelen te aanschou-
Dan welen Ze, vrat ze in Japan te wach-
Jean Horold Paquis, de nazi-propagan
dist en politieke radio-commentator voor
ce Panische radio tijdens de Duitsche be
zetting, is door do Fransche politie ge
arresteerd.
In Den Haag verscheen onlangs de
Grüne Polizei weer. Zij posteerden zich
met karabijn en revolver op den hoek
van een straal en pakten iietsen mee. De
Hagenaars schrokken hevig, maar wel
dra bleek, dat dit een opname voor de
lilrr." betrof, waarvoor deze „oud gedien-
den" aan bet werk waren gezet 1
Ambachtsschool Goes
Dinsdagmiddag vond de uitreiking van
diploma's van de Ambachtsschool plaats.
De voorzitter van het bestuur, de heer
Stoel Feuerstein, wees op de moeilijke
omstandigheden, zooals de gebrekkige ma
teriaalvoorziening. Spr. spoorde de leer
lingen aan, zich zooveel mogelijk op de
hoogte te stellen van de vaklitteratuur.
In do algeloopen jaren is er in het bui
tenland veel gepresteerd op technisch ge
bied de bezetting maakte het ons on
mogelijk zich daarvan op de hoogte te
Spr. richtte een woord van dank tot
leeraren en directeur voor he'veen zij,
ondanks don orlog, nog tot stand hebben
weten tc brongen. De directeur van de
school, dhr Butler, zei, dat het aantal leer
lingen door den oorlog van 210 tot 180
was ieruggeloopen. Wanneer het school
gebouw nie! wordt teruggegeven, zullen
zu! 1 Szptombc: 79 loorlinytu moc'.cu
worden afgewezen, terwijl er dringend
gebrek aan werkkrachten is. Spr. hoopt,
dat de gemeente hier de noodiae aan
dacht aan zal bestea'en.
Vervolgens werden de diploma's uitge
reikt.
Do heer Molse sprak namens het ge
meentebestuur. Hij zeide o.a.Den jon
gelui wacht een belangrijke taak in den
wederopbouw. Veel bruggen, wegen en
huizen moeten opgeknapt wordon.
De woning toestanden in Zeeland. Ze
in erbarmelijk in veel plaatsen. Eva-
iccs hokken op elkaar. Nu weer een
brie! uil 's-Gravenpolder. M'aar zoo is
lalioozon, overal. Een betere wo
ning Ho maar. Hij vraagt een barak
de geallieerden. Ja, als die te krijgen
zouden rijn, nu ze toch in massa tilt ons
land wegtrokken, dan zou dat voor velen
kostelijke verbetering zijn. Een ruime
barak is beter dan een klein hokje met
groot gezin, enz. enz. Ieder ziet de
ellende van vlak bij.
Eieren die zouden liggen Ie bederven,
terwijl er zoovelen naar snakken. Een des
kundige uit Goes schrijft ons. dat er in
Goes toentertijd geen 1 miilioen waren,
doch slechts 700.000, die zoudep worden
gedistribueerd over de verschillende zie-
l.u'zon, zoodra hot vervoer geregeld
zijn. Inderdaad is dit geschied. Doch
vernamen dat ze toch maar in minder
goede conditie aankwam er. Hier is toch
"in den haak. Feit is, gelijk nu
hel koekschandaal is gebleken
bureaucratisch ambtenarengedco laat de
evensmiddelen verloren gaan, die door
deskundige cn vlotte behandeling hadden
kunnen worden gered. Dit is een misstand
"e moet verdwijnen.
Ja, schrijft iemand, naar aanleiding van
is arlikel„loonen, prijzen en boeron-
verdienste" de toestand voor den land
arbeider is nog lang niet ideaal, maar
prijzen die een boer krijgt zijn ook
zoo bijzonder. De lruitkweekers heb-
bon het beter. En hij geelt dit lijstje, waar
voor volgens hem ruimschoots gekweekt
kan worden - appels 30 ct. por kg., peren
'5 ct. per kg., pruimen 40 ct., kersen 65
roode bessen 40 ct„ zwarte bessen
t., kruisbessen 20 ct„ aardbeien 35 ct.
por kg. Voor den landbouw zijn voldoende
de volgende prijzen, zegt hijcardappols
8-10 ct„ uien 10 ct„ tarwe 30 cl., gerst
erwten 50 cl., boonen 60 ct. per
kilogram.
Maar zijn conclusie is vooral„de land
arbeiders, die het hardste en vuilste werk
moeten doen" gaan inzien dat ze tekort
gedaan worden, en .geven er zoodoende
do brui aan en groot gelijk 1"
Rcdicale gelijkstelling in levenspositie
tn land- en stadsarbeiders zal alleen hel
tekort aan werkkrachten kunnen opheflen.
wij mot hem. Red.