VRIJE STEMMEN Koning Leopold's iiesMelooslteiri Ie JAARGANG NUMMER 212 J DAGBLAD VOOR ZEELAND Dinsdag 17 juli 1945 Algemcene Leiding B. G. Kloosterziel en S. L. Buerma Hoofdredacteur J. Koekebalcker Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 BINNENL&NDSCH SCHOUWTOONEEL D. VERHEUGENISSEN In toevallige volgorde vermolden wij thans v/at er toch verheugends Sn ons nog zoo gekwelde land weer te aan- Allereerst onze koninklijke familie, die heel spoedig weer bij elkaar zal wezen. De Koningin gaat haar vroeger zomer verblijf in Noordwijk weer betrekken, ,.De Burcht". En de kleindochtertjes Aardig idee, dat ons volle da kleine prinsesjes bij grootmoeder aan het strand inag den ken. Nog moet prinses Juliana alscheids- bezoeken in Canada maken, doch als dat klaar is, komon ze wel spoedig naar huis. Een tweede verheugenis is, dat er van ons nieuwe ministerie verwacht wordi. dat het radicaal zal optreden. Een libe raal weekblad, dat in Holland verschijnt, en „Staatspartij" heel, naar het Vrije volk meldt, verwacht een „uiterst radikaal be wind". Of het weekblad dit goed vindt Maar wij verheugen ons. Er moei op velerlei gebied radikaal worden ingegre pen, en wij wenschen de ministers stuk voor stuk toe, dat ze een vaste greep zullen hebben 1 Zoo nu de maatregelen tegen het on rechtmatig verkregen geld. Wij willen er graag een beetje last voor over heb ben. zooals een lezer ons schrijft, wiens brief we wegens plaatsgebrek niet kunnen opnemen. Noem ons maar tijdelijk de honderdjes v/eg. Als ge ze maar stevig to pakken krijgt van do zwarte hande laars en collaborateurs. De verdere maat regelen zien we met belangstelling lege- moet. Maar vlug en ferm Zoo onze zwaar getroffen landbouw en tuinbouw. Minister Mansholt sprak erover in Alk maar, en kondigde aan, dat een publiek rechtelijke landbouworganisatie zou wor den in het leven geroepen. De Stichting voor den Landbouw zal dit voorbereiden. Zij zal zich bezig houden met de techni sche, sociale en economische vraagstuk ken. Ook voor den Tuinbouw is dit nood- zakelijk. De te groole winstmarge voor den tusschonhandel moet worden besnoeid. En de positie van den landarbeider moet gelijk gemaakt worden aan die van den werker in de slad. Mocht eigens gebrek aan werkkrachten zijn, dan zal de regee ring niet aarzelen, politieke gevangenen ervoor te gebruiken. erkt i Wie Ook de natuur heugt zich niet over de nieuwe aard appelen De prijs is niet zoo verbijste rend, 10 cent, en 7 cent voor de klein tjes. Maar de hoeveelheid is nog miniem. Menigeen zal er nog wel oude bij moe ten eten. die gelukkig zonder bon ver krijgbaar zijn in ons aardappelrijke land. In Utrecht is het eerste kwantum vette kolen uil het Ruhrgebied aangekomen. Een blij begroete eersteling Zeven millioen meter katoen en kunst zijde is aangetroffen bij de Vlisco te Hel mond. voor het geheel afgewerkte deel in beslag genomen, en voor de rest ge blokkeerd. Dit moet door de .betrokken fabriek worden afgewerkt, en zal door het Rijksbureau voor Textielproducten ook ter beschikking van ons volk worden ge steld. In hoeverre hier schuld is bij de ieiders van de fabriek, is nog niet uit gemaakt. Doch zeker is, dat onze vrou wen en meisjes reikhalzend uitzien naar de distributie van dit groole kwantum. Zij kunnen niet wachten. Voor de Nederlandsche zeelieden, die zoo dapper zijn blijven varen, ondanks de groote gevaren tijdens don oorlogstijd, is, zoo vertelde oud-minister Van den Tempel, gedurende die jaren goed ge zorgd (2000 van de 12000 hebben hel levon gelaten bij het vervullen plichtvele honderden zijn geschaad Sn hun gezondheid). Ondersfeuning bii gevallen, van nagelalen betrekkingen, bij ziekten, ouderdom en invaliditeit speciale wachtgeldregeling een arbeids beurs in Londenclubgebouwen in de belangrijkste havensteden in Engeland en Amerikavccontiehuizeneen maand blad voor zeelieden „Hot Komm En dan de onderlinge hulp 1 Een groote scheepslading meubelen is door ingeze tenen van gemeenten bij de Lek ge zonden naar het zwaar getroffen Heusden. Son voorbeeld lor navolging, ieder oc zijn wijze. Red. België B UIT EN LA NDSCH OVERZICHT Veelbelovende mislukkingen Wij behoeven gelukkig niet San Fran cisco als zoodanig te beschouwen. Wel is alles nog niet hondord procent Maar zooals de „Daily Telegraph" terecht zeide hoop der menschheid op duurzamen vrede is niet zoozeer op den tekst van het charter van San Francisco gevestigd, dan wél op het krachtige bond genootschap (der Big Three) waarvan dit charter één, maar dan ook slechts oen der toepassingen is. Evenmin behoeven wij de levant-kwes- tie als zoodanig te ziende Arabische Liga zet zich daar wel door, met haar onafhankelijkheids-aspiraties, en Frankrijk kan zich daar niet handhaven, dc v/el zeker. De eenige puzzle is nog, hoe hel Palestijnsche ideaal van een Joodsch Tehuis te midden van die Arabische reld moet worden verwezenlijkt. Terechi zegt de „Spectator" dat do Joden meer de Zionistisch-Joodsche vijandigheid zouden moeten toonen tegen de Arabi sche idealen, doch veeleer deze idealen zouden moeten ondersteunen, om ook se). in die concentratie hun, toch ook Oostersch getint plaatsje te kunnen vinden. Laat ons hopen dat het nog eens zoover komt. De veelbelovende mislukkingen, die wij zien, zijn drieërlei. Vooreerst Brits rndië. De conferentie Wavell is mislukt. Het lag niet aan den Engelschman. Ghandi zelf heeft lof gesproken over zij" wijs beleid. Het lag aan de Indiërs zeil, en wel aan het Mohammodaansche deol. Zij v/ilden tc-n slotte niet meewerken aan de óéne volksvertegenwoordiging die door de conferentie werd gewenscht. De con grespartij stelde candidaten. zelfs ook Mo hammedanen, doch de Mohammedanen weigerden pertinent. Wavell sloot de con ferentie. Maar hij wacht nieuwe kansei af. En hel odium der mislukking drukt niet op hem, dat is een groote winst. Waarom zoo halsstarrig, vraagt ge wel licht aan de volgelingen van Mohamed? Zij willen geen minderheid zijn in een groot geheel, doch willen zelfstandigheid bij het besturen van de Mohammodaan sche dislcicton. Welnu, zou daaraan geen mouw te passen zijn Waar oen wÜ is, daar is een wog. Vervolgens de besprekingen Rusland- 2Mna. Zij zijn uiteengegaan zonder resultaat te kunnen boeken. Hot v/as ook niet zoo eenvoudig. De doorzichtige politiek van Rusland is wel. het contact te bewaren met de Chï- neesche Communisten, die in enkele' deo- len van China den boventoon voeren, en min of meer los stcan van het bcvzind van Tsjoengking. En Tsiang Kai Sjek wi! per se geen afstand doen van de Chi- oesche eenheid, hc-t ideaal, dal hem in zijn bitteren 9-jarigen strijd met Japan steeds voor oogen heeft geslaan. Dus moest een samensprekïng van deze tv/ee groolen in Moskou wel veel bezwaren ontmoeten, en is de Chineesche vertegen woordiger daarbij onverrichter zake weer vertrokken. Maar hiermee is het niet uit. Stalin weet heel goed wal hij wil. En rijn groote bondgenoot weel het ook. Bei den willen bondgenoofen blijven, ook na de vernietiging van Japan. Of Busland mee gaal vechten is nog niet zeker. Maar wel zeker is, dat het gaat deolen in den buit. Dan zullen deze twee groote Azia tische rijken elkander noodig hebben. Een ongeloofelijk rijk land ligt dan voor bei der exploitatie open. En Azië wordt zoo de voorraadschuur voor Europa en keel de wereld. Beiden zullen dat in eendracht Willen doen. Wellicht dal de chineesche communistische groepen eenreaal nog de lit d'union zullen blijken, die de beide grootmachten aan elkander verbindt. De laatste veelbelovende mislukking zien wij in den Balkan. Eenheid van alle Balkanvolken was al ildons den oorlog tegen Duitschland het -"-aal dat werd gepropageerd. Het ïs nu al aardig verwezenlijkt. Op het eerste anti-fascistische jeugd- ongres in Belgrado waren deputaties van Joegoslavië, Bulgarije, Albanië, Roe- nenië vertegen woord;qd. Voorts Polen, Italianen, Hongaren. Uit Griekenland was ';én Griek. Men bepleitte warm de Broederschap van alle Balkanvolken, en klaagde over de tegenwerking van hel fascistische bewind in Griekenland van rrtsbisschop Damaskincs. Ook Turkije is een beetje bang. dat en aan de onafhankelijkheid van zljr land'zal raken. De Dardanellen moeten Turksch blijven 1 Maar in Potsdam zei een oplossing worden gevonden. Dc groote drie willen ook hier een vast en ig geheel. En als Engeland overtuigd wordt, dat Stalin geen veroveringen wil. ;n de Britsche positie in de Middelland- :chc Zee zal respecteeren. zal het aan 't van de Britten afhankelijke Griekenland een zachte wenk geven, om zich niet tegen een Balkanbond onder Russische lei ding to verzetten. Red. Koning Leopold heeft besloten rür te treden, doch evenmin in de nccs'a toekomst naar België terug te keecen. Al dus minister-president Van Acker. Daar de regent het aftreden van hel ministerie nie'. hoeft aanvaard, blijft dit aan het be- Verwacht wordt, dat bet parlement spoe dig bijeen zal komen de socialisten zul len een voorstel doen. waarbij de kaning verzocht wordt, afstand van den troo Het Verre Oosten De derde Amerikaansche vloot heeft hel aigeloopen weckend de beschieting van Japan voortgezet. De acmvallon wa ren gericht op de staalfabrieken van Ao- mori op Honshir en die te Moerorani. Ruim 1000 deklandingsvlïegtuigen doden eveneens weer groote aanvallen. Radio Tokio verwachtte, dat deze ope raties twee of drie weken zullen duren, aangezien ook transport- _en tankschepen bij de vloot zijn waargenomen. De Australiërs hebben ten N.O. Salikpapan stormenderhand den heuvel Batoch genomen, een enorm Japansch Steunpunt. Bombardementen werden verder uitge voerd op scheepswerven op Oosl-Maiakka en langs de Chineesche kust. Onder de 21 schepen, die ernstige schade opliepen tijdens dc typhoon, welke aan de derde Amerikaansche viool een grooteren slag toebracht, dan de Japan- ache vloot tot nu too ooit bad kunnen doen, bevonden zich de slagschepen ..Massachusetts", „Indiana", „Alabama" De eerste twee doen evenwel weer aau de beschieting van Japan mee. Zondag zonden de slagschepen 1000 ten granaten in een havenstad in Zuid-Hok- Oocienrijk Generaal Clark wii in dit gebied nog meer toenadering toestaan. Want Oosten rijk moet een vrij en onafhankelijk volk wordenDe Duitschers wo-Jsn conze- kwent uit den Amerikaanuchon sector in Oostenrijk verwijderd. Duitschland Zoowel in het door de Britten bezette gobied. als in de Amerikaansche zone is het verbod tot verbroedering met Duit- ;chers verzacht. Montgomery ve-klaarde. lat er groote vooruitgang bereikt wat In het uitbannen van den nazi-invloed. Daar tegenover toonen de spotprenten in diverse bladen, dat dit besluit der goallioerden de eerste overwining is, die door Duitsch land wordt behaald. Gretchen zal. zoo zegt men, de rest wel doen. Het goed- geloovig vertrouwen der Angelsaksen is voor ons, Nederlanders, verbijsterend. Diversen Italië heeft aan Japan den oorloj ver- Rusland zou aan Turkije hebben ge vraagd, enkele gebieden in den Kaukasus af te staan, en de Dardanellen onder ge meenschappelijk beheer te nemen. China zou aan busland hebben ver klaard, dat de Noord-Oostelijke provin cies, inclusief Mantsjoekwo, een inlegree- rend deel van China zijn en zullen blijven. Uit Oslo wordt gemeld, dal zich in Noorwegen nog steeds 400.000 Duitschers bevinden, die nog beschikken over groote voorraden levensmiddelen. De conferentie te Potsdam De drio groote leiders zijn met hun staf in Berlijn aangekomen. Reeds hebben zi) elkander ontmoet. De conferentie zal ver moedelijk drie v/eken durrn. Onderwerpen zijn o.a. vaststelling van de Duilsche oost grens, in verband met de aanspraken van Polen en Tsjechoslowakije, en vermoede lijk ook de Westgrens, wegens de Neder landsche aanvraag om vergoeding in lani door den oorlog verwoeste en ge inundeerde gebieden. De Anglikaansche regoeringen zullen het standpunt verde digen, dat met Italië nu vrede kan den gesloten. NIEUWS IN HET KORT Do zesde Wereldjamboree zal in band met transportmoeilijkheden in 194? geen doorgang vinden, en pas in 1947 in Frankrijk worden gehouden. Van American War ReBef lor Holland worden deze maand in Nederland de vol gende hoeveelheden voedsel en kleedinc, erwachl200 Ion zoete gec irelk, 100 ten melkpoeder, 2 millioen blik es mo'. ■speiiaoi baby voedsel, soep. groen en en vruchten, 400.000 stukken zeep, ei ren hoeveelheid kleuren ter waarde vai 85.000 dollar, hoofdzakelijk wintcrldoere; jor kindoren. Van wege de Prijzencontrole Tilburt wordt ons verzocht, er nog eons de aan dacht op te vestigen, dal door winkoheir nog voel te dikwijls afgeweken worci de officieel vastgestelde prijzen. Een strenge controle zal worden toegepast. Ook het voorschrift, dal alle prijzc- moe •orden vermeld van de ten verkoop UIT STAD EN LAND De droogmaking van Walcheren DE LESSEN DER HISTORIE Met gespannen aandacht volgt iedere bev/oner van Walcheren het droogmaking van ons eens zoo schoone vruchtbare eiland. En zooals dat gaat, heelt ieder daar zijn meening hoorl daarbij de meesl uiteenloopend: denkbeelden. Terwijl sommigen de dijken spoedig gedicht zien, weten anderen even stellig, dat er dit jaar niets van komt. Zwarte pessimisten v/eten ons zelfs te ver tollen, dal, als hot nu niet lukt, ons eiland voor goed aan do golven zal worden prijs gegeven. En nog beier ingewijden kun- daaraan toevoegen, dat „wij" dan Duitschland zullen moeten verhuizen. Daar het niet weer als dwangarbeideis kan zijn, is het stellig bedoeld als inbezit- ng van de te annexeeren deelen van dit land. Dat de vox populi de vox Dei zou zijn moge soms waar zijn. hier is het stellig onjuist. De officieele instanties hebben bij herhaling verklaard, dat behoudens on- liene gebeurtenissen de dichting dor dijken men weet, dat dit niet hetzelfde als de drooglegging 1 vóór den win ter lot stand zou kunnen komen. En voor zoo somber pessimisme ten aanzien an. als men hier al te vaak kan beluisteren, is, althans op dit oogonblik. goen grond. De moderne techniek staal voor nietsdat hebben wij in de alge !oopen jaren toch wel voldoende gezien. Maar zelfs al mochten, wal de Heme' •erhoede. Walcherens dijken dit najaar liet zijn gedicht, ook dan is ons eiland ilel verloren. Lukt het vandaag niet. den lukt het merrego, mag men hier zeggen. En ook hier geven de lessen d< denis ons kracht. Zeeland heeft stroomingen gekend, en is do het vaak na vrij langen tijd, te boven gekomen. Enkele grepen uit de geschie denis mogen ons allen troost geven en den twijfelmoedigen een hart steken onder den riem Zooals men weef staan met name de ren 1170, 1283. 1304, 1377, 1530. 1532, 1570, 1682. 1714. 1715, 1808, 1825 en 1906 in de Zeouwsche analen als waters noodjaren bekend. En stellig bieden en kele gebeurtenissen uit de Zeeuwsche wa tersnoodgeschiedenis steun aan het zwart ste pessimisme. Het land van Saellingc en Rongerskerke zijn voor goed ten ondei gegaan, en vooral de geschiedenis van het land van Roimerswaal. tusschen lei ceke en Borgen-op-Zoom, biedt een huive- ringwekkend voorbeeld van hetgeen ei met den Zeeuwschen grond kan geschie den. De vloeden van 1530 on 1532 brach ten do stad, destijds de derde van Zee land, zware schade toe, te erger aanko mend door wanbeheer van haar heeren en van hen, die toen met do zorg voor het dijkwezen waren belast. Ondanks krachtige pogingen van Karei V was de .-.lad op den duur onhoudbaar. In den Geuzentijd werd Reimerswaai. dat laat stelijk in 1570 door overslrooming had geleden, door de Zeeuwen verbrand vóór het den Spanjaarden in handen kon val len de praktijk der verschroeide aarde is niet nieuw 1 en na de verdrijving van den vijand werd het zelfs weer be woond. Maar levenskracht heeft het nieu we Reimerswaai. dal volgens don kroniek- jchrijver Boxhorn „naeuvrelijck de weer- iigheit van een tamelijck dorp" had, nooit gehad, en spoedig ging het geheel berg- riv/aarls. In 1631 verlieten de laatste be woners de velkomen onbewoonbaar ge worden plek in 1632 werden de ruïnes hunner huizen door de Staten van Zeeland publiek verkocht Een deel van het verdronken land van 7,uid-Beveland echter werd in den loop des tijds* v/eer aan den waterleeuw ont worsteld. De Oost- en Nieuwlandsche poi dor, de Ocstpolder van Krabbendijke, ös Slroodorpeoolder. Mairepolder, Nieuw Val- kenisse. Reygersbergsche polder, Ooster- sche polder, de Emanuelpoldor e.a. wer den successievelijk herdijkt. En in het westen werd. zooals men weet, de land aanwinning in de 16e eeuw voortdurend voortgezetoak Wesl-Borsele, in 1590 on- dergeloopen. werd in 1616 herwonnen. (Slot volgt). DE WALCHERSCHE ZWEEFVL1EGCLUB Ket bericht, dat enkele weken geleden den aanleg van een klein vliegveld in de buurt van Ainemuiden meldde, wak kerde de activiteit van eenige zweefvlie gers aan. Zij riepen leden en oud-leden in een veigaderiug bijeen. Vele van de vroegere Walchersche zweefvliegers zijn tijdens de bezettingsjaren naar elders ver trokken en de vergadering was dan ook niet druk bezocht. De kameraadscnappe- iijke geest en het enthousiasme van de jaren van voor den oorlog zijn evenwel niet verloren gegaan. In allen gemoede werden de groote moeilijkheden bespro ken. Het zal niet eenvoudig ziin spoedig weer toestellen, auto's, een lier-inrichting en ander noodzakelijk gereedschap aan te schallen en een te gebruiken vliegveld ter beschikking te krijgen. Hot materiaal is helaas verloren -"gaan en het vlieg veld Vlisslngen, dat steeds het middel punt van de zweefvliegerij was. zal de eerste jaren waarschijnlijk niet meer te gebruiken zijn. Het bestuur cn de leden waren evenwel van meening, dat het met medewerking van do K.N.V. v. L„ die haar werkzaamheden al geruimen tijd her vat heelt, tot resultaten zal komen. Het bestuur van de W.Z.C. zal contact zoeken met de modelbouwers, daar zij de zweef vliegers van morgen zijn. Zuid helpt Zuid GOES. Onlangs hoorden we, dat Am sterdam het verwoeste Arnhem gaat hel pen. Do «ene stad helpt de andere. Elke provincie noemt een getroffen broeder voor zijn rekening. Ligt hier niet oen taak voor Goes We hebben het Noor den geholpen mei broodbonnen op te ha- ien. Nu is het tijd in eigen provincie rond te zien. Waarlijk hier valt genoeg ie helpen Een schrijnender contrast is niet denkbaarGoes en Vlissingen. Het oene nagenoeg ongeschonden, het andere verminkt en bloedend uit vele wonden. Hier is hulp noodig 1 En dringend ook. Huisraad, kleeron. Hel is waar. we heb- bon zelf niet veel meer to missen, we hebben al gedaan wat we konden. Althans, dat trachten we ons zeif wijs te maken. Maar beseffen we zelf hoe goed v/e hot hebben 1 Wanneer we even in Vlissingen kijken, hoe daar menschen op do bovenste verdieping wonen en met oen laddertje naar beneden in een bootje stappen om inkoopen te gcan doen. Het gevaar voor ziekten en ongelukken in de duisternis is niet denkbeeldig. Deze men- vchen, waarvan het weinige dal zo heb- i.en vaak door het zeewater is aangetast. Vellicht is dit plan iets voor de Maat schappelijke Wederopbouw? Goes heelt veel gedaan, maar kan nog veel meer doan. Helpt allen mee 1 L. GOES. Twee fietsers worden bekeurd GOES. De postverzending is met ingang van 16 Juli uitgebreid. Op werkdagen wordt in de richting Roosendaal de post verzonden met treinen van 5 u. en 14.48 u. De laatste buslichtingen aan het postkan toor hiervoor geschieden om 4 u. en 13.45 u. In de richting Vlissingen gaat de post met de treinen van 6 u„ 9.35 u. en '2.21 u. Do buslichtingen zijn resp. om u„ 8.45 u. en 11.30 u. Voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen zijn de laatste buslichtingen om 6.15 u. en 1S.15 u.voor Schouwen- en Duiveland Noord-Beveland om 8.15 u. en voor den Zak van Zuid-Boveland om 8.30 u. Op Zon-- en Feestdagen gaat de post de richting Roosendaal om 5 u. en in de richting Viissingen om 9.35 u. met den 13 GOES. „Huize Welgelegen", vroeger m den heer Kakobeeke, v/erd vanmid dag geopend. Het is ingericht voor ver waarloosde kinderen, aangewezen door den Voogdijraad van Zeeland. Er zijn nu reeds 16 kinderen. .m. spraken Ds. de Vries, Mr. Rink do Voogdijraad en Ds. Odé. Er heerscht nog dringend gebrek aan linnengoed. Ho pelijk zal de burgerij van Goes hier nog me kunnen helpen 1 3 P O RT WIELERSPORT Zondag is in Amsterdam voor de 3do maal de ronde van Amsterdam-Noord ver reden. Winnaar v/erd bij de professionals Gerrït Schulte, die de 110 km. over 80 idsn affegde In den tijd van 2 uur 59.54 tweede werd de Rotterdammer De Ruyter met 40 sec. achterstand. SCHAKEN. Het schaaktournooi in Amsterdam is ge ëindigd. De uitslag was als volgt I. Dr. Euwe 4'z p.: 2 en 3. Prins en Kortlever, ieder 3 p.; 4. Wolthuis 2Vz p.; 5. Kmoch 1 Vz p.6. Scheltinga p.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1