VRIJE STEMMEN
Bommen op Tokio
Ie JAARGANG
NUMMER 207
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Woensdag 11 Juli 1945
Aijgcmeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
Koefccbakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
ONZE KNOKPLOEG
n.
ADHAESIE EN KRITIEK
Er zijn twee dingen, die wij thans na
een te lange lusschenpooze willen bespre
ken uit het program van onze nieuwe re
geering, om daarna nog over verschillen
de andere onderdeelen het onze to zeggen.
Ditmaal ten eerste over
DE ZUIVERING.
Wij gelooven wel. dat deze zaak de
meest dringende is van alle plannon van
ons nieuwe bewind.
Er is alom een groofe ontevredenheid
over don stilstand waarin de berechting
van alle anti-vadorlandsche daden is ge
komen. Definitieve vonnissen zijn er voor
zoover wij weten nog geen enkel. Het
herziene zuiveringsbesluit zal nu worden
uitgevoerd, maar hoe vraagt men zich
al.
Op dit punt liet de minister-president
een krachtig geluid hooren.
Er zijn vier dingen te onderscheiden
de berechting van landverraders de be
rechting van collaborateurs de zuivering
van de ambtelijke wereldde zuivering
van de bedrijlswereld.
Met spoed zal de berechting der leiden-
dendo personen van de IT.S.B. on der
oorlogsmisdadigers Ier hand worden ge
nomen. Dit is v/el het allereerste, dunkt
Hel is ontstellend, dat deze menschen
in betrekkelijk gunstige omstandigheden
blijven verkoeren, terwijl zii zoo talloozen
in hot verdort hebben gestort. Hiertegen
verzet zich hol volksgeweten. Eiken dag
dat dit wordt bespoedigd, is winst voor
den innerlijkon vrede van ons volk.
Dat hiertoe eon streng gezuiverde po
litie en justitie noodzakelijk is, om ver
trouwen te hebben als ze hier optreden,
is eveneens een absolute voorwaarde.
Maar ook hier geldtgeen dag wachten
Voor do mindere gevallen zullen de
tribunalen volgens hel herziene besluit
daaromtrent nu spoedig werkelijk gaan
werken. Hol is droevig om te zeggen,
maar hier in het lang bevrijde zuiden
des lands is er nog zoowat niets uit hun
handon gokomon I
Over de collaborateurs werd deze uit
drukking gebezigdde regeering Is be
reid, met kracht op te treden tegenover
hen die, op welke laakbare wijze dan
ook, tijdens de bezetting zich op erger
lijke wijze hebben verrijkt. Volledige in
beslagneming van het vermogen dat z-.
daardoor hebben vergaard wordt toege
zegd. Dit laatste zal ook moeten geschie
den bij hen, die noodgedwongen ol indi
rect in meerdere ol mindere mate voor
den vijand hebben moeten werken. Doch
in deze gevallen zal verwijdering en vri;
heidsberooving volgens de rogeering niet
noodig zijn. Alleen voor de ernstige, di
recte gevallen acht de regeerlng noodig
dat zij voorloopig in verzekerde bewa
ring worden gesteld.
Hier mogen we wel vragen hoelang ls
..voorloopig" In hot zuiden zitten velen
al meer dan een half jaar. Geldt dit
Ook voor het noorden
Over de zuivering van do ambtelijke
werold overweegt do regeering of daar
aan niet een administratief-rechtelijk ka
rakter meet worden gegeven. Beoordeeld
moet worden of de ambtenaar zich on
vaderlandslievend heolt gedragen. Vol
gens do nieuwe bepalingen kunnen hier
allerlei graden van overtreding worden
gestraft door meer ol minder scherpe
maatregelen. Ook met de periide aard
van het zich geleidelijk ontmaskerend be
zettingsregiem zal worden rekening ge
houden, wat wel beleekent, dat een amb-
Jenaar die in den beginne zich liet inpal
men, maar later kopschuw werd wellicht
vrij uit zal gaan. Maar sterk lei de spre
ker er den nadruk op, dat de eischen
scherper moeten worden, naarmate de
ambtenaar meer verantwoordelijkheid
draagt en hooger slaat in rang. Builen
de zuivering, doch ook noodzakelijk, acht
de regeering, dat de ambtenaren, die geen
algemeen vertrouwen meer genieten, en
die niet de algemeene geschiktheid meer
loonen te hebben, uit het ambtelijk appa
raat worden verwijderd.
Tenslotte de zuivering van het bedrijfs
leven. Er zal een plön komen, om dit
door tuchtrechtelijke beoordeeiing te doen,
waarbij zoo weinig mogelijk de weder
opbouw van het bedrijfsleven moet wor
den gestoord. Hierbij dringt zich de
vraag op is hier geen gevaar, dat groo-
te bedrijfsleiders vrijloopen, mede op
grond van hun zoogenaamde onmisbaar
heid, terwijl de kleine man niet zulke ver
ontschuldigingen kan doen gelden Men
boude de oogen open
De zuivering van de pers is hiervan
len onderdeel. Accoord, zeggen wij
snel 1 En dit goede bericht voor óns
„Hierbij zullen in ieder geval de rechten
van de bonafide illegale pers behoorlijk
gewaarborgd worden".
Wij vertrouwen op dit tninisterieele
woord, en hopen dat spoedig aan de on
dragelijke beperking van onze papier
toewijzing, die geen rekening houdt met
ons steeds toenemend aantal abonné's,
een einde moge komen. Voor de rest zul
len wij zelf wel zorgenniet voor niets
zijn wij het eenige vroeger illegale dag
blad van Zeeland. Dit trekt. Want dat ge
luid wil ons volk Ihans hooren.
'ot zoover de zuivering.
in nu over de democratie. In het bo-
ïstaande lieten wij vrijwel alleen ad-
'naesie hooren. Thans volgt helaas een
brokje kritiek
Daarover in een volgend blad. Red.
De Britsche
buitenlandsche politiek
De „Manchesier Guardian" schrijft in
een hoofdartikel aangaande de Britsche
buitenlandsche politiek. Wij moeten het
feit onder de oogen zien, dat Groot Bril-
tannië, vergeleken bij Rusland en de Ver-
eenigde Staten, aan macht verloren heeft.
Wij kunnen ons niet langer meer do weel
de veroorloven, met moreele critieken in
de gebieden voor den dag te komen, waar
wij geen macht meer hebben, om er na
druk aan te verloenen.
In het kader der Vereenjgde Volken en
het bondgenootschap der Groote Drie
moeien wij voortgaan onze kracht en vei
ligheid uit de vriendschap met de Wesl-
Europeesche landen en het Britsche ge
meenebest te putten.
In het bijzonder hier twijfelt men wel
eens aan het wijze beleid van do „Na
tionale regeoring" van Churchill. In haar
korte periode van drie weken slaagde zi;
er in het Fransche volk zoo diep mogelijk
te grieven, zonder daarover ook maar
eenige bezorgdheid aan den dag te leg-
Onze tegenwoordige houding tegenover
de bevrijde landen van Europa ïs vol
wrok-koesterende minachting. Waar Eden
gelijk heelt in zijn bewering, dat het on
juist is, dat alleen socialistische regoerin-
gen vrienden kunnen zijn van socialisti
sche staten, is het waarschijnlijk, dat een
liberaal of een socialistisch kabinet veel
moer sympathie en begrip zo) hebben
voor de nieuwe stroomingen in Europa,
dan de conservatieven. Wij kunnen ons
niet permitteeren deftig te doen en slechts
in de verfijnde atmosfeer van vergaderin
gen der Groote Drie te leven.
Do toekomst van Groot-Brittannië zal
min of meer gebonden zijn aan het nieu
we Frankrijk, het nieuwe Italië en even
tueel ook aan het nieuwe Duitschland.
Dit is een democratisch tijdperk. Bevin
loonde in zijn toespraak tot do vergade
ring van de Labour-party, een beteren
kijk op de werkelijkheid Ie bezitten, dan
Churchill of Eden in hun velo redevoerin
gen. Wij mogen blij zijn, dal Attlee als
„vriend en raadgever" naar Berlijn gaal.
Mijnen ruimen
Naar we vernemen zijn 1000 voormali
ge Noderlandsche leden der S.S. tewerk
gesteld om landmijnen op te ruimen Sn
de provincie Gelderland. Zij zullen onder
bewaking van leden der Nederlandsche
stoottroepen staan, wien dit werk wel is
toevertrouwd. Mochten zij de behandeling
nog niet kennen, dan kunnen zij die van
de Canadeezen leeron, die onlangs op
hef Nederiandsche strand een groep Duit-
schers aan het werk zetten om mijnen op
Ie ruimen.
Toen het eerste deel klaar was. ver
klaarden de Duitschers, dat er geen en
kele mijn meer lag. Goed, zeiden de Ca
nadeezen, dan in do looppas er gearmd
over loopen. Canadeesche machinegewe
ren zorgden voor de uitvoering van dit
le gevolg een aantal mijnen, die niet
opgeruimd waren, ontploften en een aan
tal Duitschers ging mee de lucht in.
2e gevolghet volgende deel van het
strand werd nauwkeurig onderzocht door
hot „Herrenvolk".
President Truman is naar
Europa vertrokken
Te Washington is bevostigd. dat presi
dent Truman vanuit Newport News in
Virginia per schip naar Europa vertrokken
is. Hij wordt vergezeld door zijn nieuwen
minister van buitenlandsche zaken, fames
Bvmes.
Een groote staf van politieke en militai
re adviseurs bevond zich eveneens aan
boord. De reisroute en do datum van aan
komst kunnen nog niet worden bekend ge
maakt. Wel word officieel medegedeeld,
dat do conferentie in Potsdam zal plaats
hebben. Eveneens kan officieel worden
bericht, dat Pres. Truman op zijn terug
reis een bezoek zal brengen aan Enge
land.
Men gelooft, dal hij eveneens een aan
tal ander Europeesche landen zal bezoe
ken. Men verwacht, dat president Tru
man meer dan een maand zal wegblijven.
De „Verbroedering in Duitschland'
In een communiqué uit het hoofdkwar
tier van Admiraal Nimitz wordt gemeld,
dal meer dan 1000 marine-vliegtuigen van
de 3de Pacilicvloot een grooten aanval op
Tokio hebben gedaan. De aanval verrast-
te de Japanners volkomen. Deze „task-
force" bestond uit 4 vliegdekschepen, en
kele slagschepen, w.o. de 45.000 ton me
tende „Iowa", minstens 4 kruisers en 14
torpedojagers. Correspondenten, die met
do aanvallende vliegtuigen meevlogen,
melden, dat zwerm na zwerm jagers, bom
menwerpers en torpedovliegtuigen boven
de hoofdstad verschenen.
De operatie is een volslagen gebaar
vau verachting tegenover de Japansche
Volgens do laatste berichten was dc-
aanval na 8 uur onafgebroken bombar
dement nog in vollen gang.
Slechts kort daarvoor hadden 550 su-
perforlen 3500 ton bommen geworpen op
5 Japansche steden in het Zuiden en N.O.
Hondshu. De doelen waren o.a. Gufu,
30 km. van Nagoya, Sakai, de industrieels
voorstad van Osaka, Wakayama. 48 km.
ten Zuiden daarvan, olieraffinaderijen in
Yokaichi bij Nagoya en Sendai. de groot
ste stad in N.O. Hondshu waar het be
stuursapparaat gezeteld is voor geheel
Noord-Hondshu.
Verder deden Maandag honderden ja
gers en bommenwerpers voor de 6e dag
successie aanvallen op vliegvelden en
installaties in de omgeving van de steden
Kyoto, Osaka, Kobe, Tokio en Oura op
Khiu-Shiu.
34 Japansche steden zijn nu door de
Amerikaansche bombardementen grooten-
deels verwoest.
Uil een bericht van het Japansche pers
bureau blijkt, dat ook de Japanners er
thans van overtuigd zijn, dat de bombar
dementen dienen om het Japansche moe
derland stormrijp te maken voor de ko
mende geallieerde invasie.
De Amerikaansche vloot in de Zee van
Ochotsk heelt een Japansch convooi van
6 schepen geheel tot zinken gebracht.
Chineesche troepen hebben zich mees
ter gemaakt van den Zuidelijken pas op
de grens van China en Fransch Indo-Chi
na. De Japanners trekken in verwarring
terug. Ook de voormalige Amerikaansche
luchtbasis Tanchuk werd door de Chinee-
zon heroverd.
Op Borneo voerden Nederlandsche troe
pen twee nieuwe landingen uit in de
Baai van Balikpapan.
België
Hier zijn 1 millioen paar schoenen be
schikbaar en zoolleer voor 3V4 millioon
vaart tusschen Ostende en Dover
voor passagiers is hersteld.
De koningskwestie is nog altoos onbe
slist. Het schijnt dat de Koning nu een
volksstemming wonscht om uit te maken
if men hem wil of niet wil. Een gevaar-
Ijk experiment
Er zijn thans 60.000 ton kolen, die ge
dolven worden. Maar, zoo zegt het be
richt, wij moeten er 80.000 hebben. We
hebben al vreemde arbeiders, maar er
moeten er 25000 komen.
Frankrijk
oorlogsschepen die voor Toulon
door de Franschen zelf werden tot zinken
gebracht, opdat ze niet in handen van de
Duitschers zouden vallen, zullen gelicht
worden.
Leon Blum verwerpt het voorstel tot
m unie tusschen socialisten en comrou-
Het hoofd van
anti-bolsjewisfische legioen, Paul Chopine,
Ier dood veroordeeld.
Na San Francisco
Smuts, de president van Zuid-Alrika,
heeft verklaard, dat de groote mogendhe
den niet gauw van hun recht van veto
zouden gebruik maken, omdat zij daarmee
sabotage zouden plegen tegen de organi-,
salie zelf.
Als onderwerpen voor regeling blijven
a. de zee-engten var Tulcije. Dit land
beroept zich op de verklaring van Enge
land en Rusland in Aug. 1941, dat zij
goen aanspraken hebben op de zee-eng-
en de territoriale integriteit van Tur
kije zouden eerbiedigen.
is een plan gepubliceerd, om Europa
in invloedssferen te verdeelen.
Rusland zou in het Oosten een kleine
ilente vormen onder Russische leiding.
Daartoe zouden in elk geval behooren
Hongarije, Roemenië en Joegoslavië. Wel
licht komen er ook Polen en Tsjechoslowa-
In het Weston zou een groot blok ge
vormd worden van Frankrijk. België, Ne-
delland. Itaiië, Noorwegen en Denemar
ken onder Britsche leiding. Al zal Frank
rijk die ondergeschikte rol moeilijk kun-
m dulden.
Voor Engeland is ook de Middelland-
sche Zee een belangrijke positie. Grieken
land moet dus Engelsch-gezind zijn, en
Engeland vreest daarom voor wassende
communistische invloed aldaar. Doch de
leider Zachariades heelt volgens de Times
gezegd, dat Engeland zich niet ongerust
behoefde te maken, omdat ook zij de
Britsche belangen in de Middellandsciie
Zee zouden respecteeren. Engeland be
hoefde dus volstrekt niet de sociale re
actie in Griekenland te ondersteunen.
Griekenland vraagt de geallieerden om
hulp tegen het Albaneesche terrorisme in
Truman wonscht dat Duitschland, Oos
tenrijk en Joegoslavië onder gezamenlijke
verantwoordelijkheid worden gestold van
de drie grooten.
Amerika
Een reeks stakingen is hier uitgebro
ken. De rubber-industrie in Akron ligt stil.
Het dagbladbedrijf in New York is stil
gelegd, behalve één groote krant. In
Pensylvanië en in West Virginia hebben
15.000 arbeiders in de glas-industrie hol
work neergelegd, doch deze staking is
weer opgeheven. In New Jersey in Pen
sylvanië staken 7500 werkers in do mo
tor-industrie, doch ook hier wordt een
spoedige regeling verwacht.
Door de wijzigingen, die president Tru
man in de Amerikaansche regeering heelt
aangebracht na zijn terugkeer zal Mor
genthau vervangen worden als ministei
van financiën door Fred Vinson blij
ven er van de 10 leden nog 4 over, dit
ook In de regeering van Boosevell zitting
hadden.
In Parijs werd thans oflicieel medege
deeld. dal generaal De Gaulle het aan
bod van president Truman om naar Ame
rika te komen, heeft aanvaard.
Verwacht wordt, dat genoraad De
Gaulle in Augustus naar Amerika zal ver
trekken.
Duitschland
De „Observer" geeft een kaartje van
de verdeeling in bezettingszones. Rusland
heeft het grootste deel. De lijn loopt var.
Lubeck naar het 2uiden, en omvat Tbii
ringen. Amerika sluit daarbij aan. en be
vat Beieren, Wurtemberg, en naar het
Noordon toe het gebied om Frankfort en
om Kassei. Engeland heeft Wesl/alon en
Hannover. Frankrijk het Saargebïed, Ba
den, een gedeelte van Hessen en van
Rijnland. Gebieden voor België en Ne
derland zijn nog niet aangegeven.
Het is te hopen, dat de samenkomst
der Big Three oen goede regelina treft
voor gelijksoortige behandeJjnrDe En-
gelsche zone staat reeds concerten, opera'i
tooneelstulcken. waarvoor vooraf goed
keuring moot worden ingewonnen, en bi-
oscoopvertooningen toe. Voor muziek
vooral de groote Joodsche componisten,
voor tooneel Shakespeare en Oscar Wilde.
Wagner zou nog wat veel gelegenheid
bicden voor demonstraties. Voorts bibli
otheken. zonder nazi-publicaties natuurlijk.
Konrad Adenauer, Oberbürgenneisler
van Keulen, heefl verklaard, dat de Duit
schers nog lanaen tijd onder bezetting
moeten leven. Het kan zichzelf nog niet
besturen. Hij hoopt, dal drie bondsstaten
worden gevormd, overeenkomstig de be
zettingszones, met eigen regeering, maar
mol eèn overkoepelend gezag, voor de ge
meenschappelijke belangen.
De „Stars and Stripes" bericht, dat in
de maand Mei 100Ó gevallen van ver
broedering door de Militaire Politie moes
ten wordon berecht, d.w.z. op ruim 1 mil
lioen man bezetting een tiende nrocent.
Maar het was driemaal zooveel als in
Reuter verneemt, dat het verbod van
verbroedering tusschen de Britsche bezet-
lingslroepon en de Duitschers binnenkort
zal opgeheven worden. Voorbereiding zijn
hiertoe gaande. De Reuter-correspondent
gelooft, dat binnen een maand aan de
Britsche troepen zal zijn toegestaan met
Duftsche meisjes omgang te hebben.
Uit de Britsche bezettingszone wordt
toenemende activiteit van de ondergrond-
scho nazi-beweging, de z.g. „weervolven"
gemeld.
Het Britsche militaire bestuur ih de
Duifsche hooldslad is nog niet begonnen
te functionneeren, meldt Dennis Martin,
de speciale correspondent van Reuter in
Berlijn. Dit is een gevolg van de Russi
sche bepaling, dat de Engelschen den ge-
heelen sector die zij bezetten, van voedsel
en brandstof moeien voorzien. Zhukov en
hooge Brïlsche en Amerikaansche officie
ren hebben het probleem van do voedsel
voorziening van Berlijn besproken, doch
hebben geen overeenkomst bereikt. Ook
inzake hel voorstel van de Westelijke
bondgenooton, betreffende een ruilovereen
komst voor de diverse bezettingszones
kwam men niet tot een vergelijk. Deze
kwestie zal op de drieraogendhedenconfe-
rentle waarschijnlijk voorrang hebben.
WIST U.
dat het Nederlandsche Roode Kruis
in 19-10 zorgde voor de terugvoering naar
Nederland van de zieken onder de 30.000
Nederlandsche vluchtelingen uit Zuid-
Frankrijk
De eerste maatregel van
de geldzuivering
REDE VAN MINISTER L1EFTINK
In een toespraak, die de Minister van
.i, de heer P. Lieitink. in verband
het intrekken van de bankbiljetten
van i 100 gehoudc-n heeft, werd een uit
eenzetting gegeven van de beweegrede
nen, die de regeering er toe dreven dezen
maatregel te nemen.
In de eerste plaats, zei de heer Lieitink.
wcnscht de regeering op drastische wijze
de hand to leggen op hel geld. dat op de
meest laakbare wijze is verdiend. Zwart
handelaren en collaborateurs trachten
voor hun geld een goed heenkomen te
zoeken. Zij brengen het zeils over de
De geldhoeveelheid in ons land moet
ingekrompen worden.
Tijdens de mobilisatie in 1939 waren
er bankbiljetten in omloop tot een bedrag
van goed 1 milliard gulden. Dit bedrag is
tijdens do bezetting gestegen tot vijl mil
liard gulden. De prijzen- en loonpolitiek
van de regeering wordt hierdoor ernstig
in gevaar gebracht. Tol eiken prijs moet
inilatie voorkomen worden.
De nieuwe maatregel, aldus minister
Lieitink, is dienstbaar gemaakt aan een
zeer belangrijk iiscaal doel. De verdien
sten, door zwarthandelaren en collabora
teurs in geld gestoken, worden op deze
wijze opgevangen en geregistreerd, waar
door de weg. die het geld is gegaan,
na te sporen is.
De langdurige bezettingstijd heeft do
menschen vindingrijk gemaakt in het ont
duiken van belasting. Deze toestand is
volslrekf ontoelaatbaar.
Het aan de circulatie onttrekken van
de bankbiljetten van f 100 is een maat
regel. die gezien dient te worden als een
onderdeel van de totale geldzuivering.
Zaterdag i.l. zijn telegrammen naar cen
trale banken en andere fiscale instellin
gen in het buitenland gezonden, waarin
verzocht werd alle aankoop van Neder
landsche munt en bankpapier te staken.
Al het besmette geld, dat buiten de gren
zen is gebracht, ward f op deze wijze
achterhaald de maatregel betreft n.l. niet
alleen de bankbiljetten van i 100, zij heeft
betrekking op alle Nederiandsche geld.
Hot in het buitenland aanwezige geld zal
grondig nagezocht worden.
Met de geblokkeerde rekeningen bij de
banken kunnen belastingen worden be
taald en zij zijn een zekerstelling voor de
in de toekomst te betalen belastingen.
Voor den oonvoudigen man boteekenl
dit een weinig bevredigende regeling. Er
zal evenwel niets, dal uitvoerbaar is om
verschillende bezwaren te voorkomen,
door ons wordon verzuimd. Er zal getracht
worden in individueelo behoeften te voor-
Minister Lieitink deed voorts een be
roep op allen om elkaar in deze aange
legenheid de helpende hand te reiken
en be-eindigde zijn rode aldus
Mijn taak om u aan het nieuwe geld
te helpen, is zwaar. Ik hoop en vertrouw.
dat gij allen daarmede als vernieuwde
menschen weet om te gaan.
UIT STAD EN LAND
„EERESCHULD EN DANKBAARHEID"
De vereoniging „Eereschuld en Dank-
baarhoid" wil zooveel als haar mogelijk
is materieele en moreele hulp verloenen
aan in den oorlog gewonde militairen
en illegale strijders en de nagelaten be
trekkingen der in den slrijd gevallenen.
Tot andere door den oorlog getroffenen
kan zii haar huip helaas niet uitstrekken.
Door bemiddeling van het Militair Ge
zag te Sluiskil heelt het Sub-Comité voor
de provincie Zeeland bij alle Zeeuwsche
gemeenten ge-inlormeerd naar de aan
wezigheid van personen als boven ge-
Wie denkt, daartoe te behooren. kan
voor alle zekerheid eens navragen ter
secretarie zijner gemeente, ol hij ol zij
is opgegeven.
Reeds zijn veel opgaven binnen go-
komen de gemeentebesturen, die nog
niet geontwoord hebben op de circulaire
van het Militair Gezag worden bij dezen
beleefd verzocht dat ten spoedigste te
doen. Hun advies of hulp noodig is en
door de betrokkenen gewenscht wordt
zal zeer op prijs worden gesteld.
Aan het 'Militair Gezag en de gemeen
tebesturen wordt hierbij dank gebracht
voor de medewerking. Dank zij hun hulp
kan met de werkzaamheden der registra
tie en steunverleening een aanvang ge
maakt worden.
Het Sub-Comité voor de prov. Zeeland
J. BUMA. Voorzitter.
Mei. A. DIELEMAN, Secr.
Axel. Juli 1945.
