VRIJE STEMMEN
Polen heeft een nieuwe nationale
regeering gekregen
Hitsen
Ie JAARGANG TJ T g-fc* V* W w-* rW* Wk j w j r—r AJgemcene Leiding r
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur j
I. Kockebakkcr
DAGBLAD VOOR ZEELAND Redactie en Administratie i
Goes, Beestenmarkt 2
NUMMER 198 Zaterdag 30 Juni 1945 Telefooni2ie
Wat het Roode Kruis deed
wist u,
dat het Nederlandsche Roode Kruis
gedurende de bezettingsjaren aan gevan
genen in Nederland in concentratiekam
pen en gevangenissen meer dan 500.000
Herstellend iüederiaiid
Terwijl we zoo juist een overzicht ge
geven hebben van de verschijnselen der
laatsto weken, die aantoonen, dat de pa
tient, ons vaderland, goed op weg is naar
herstel, dringen ons vele nieuwe gege
vens, er een derde artikel aan toe te voe
gen, dat nu op alle gebieden, zoowel hei
materieele als het geestelijke, symptomen
mag aanwijzen, die tot optimistische ge
dachten kunnen leiden. Het zou eigenjijk
verheugend zijn, als we er een dagelijk
sche rubriek over zouden moeten openen
Eiken dag een bullotinde zieke gaat
steeds vooruit. Naar het oude woord van
Coué i eiken dag een beetje beter.
Allereerst een hartsterkinkje, dat ons
door de Sectie Voorlichting van Militair
Gezag wordt toegediend. Het is vervat in
twee smakelijke, kleine boekjes, mot aller
leukste teekeningetjes, het eene getiteld
„Hoedt U voor den kater 1" en het an
dere „Waarom het zoo langzaam gaat".
De plaatjes doen telkens glimlachen, en
de genoegelijke tekst bindt een hart onder
den riem. We zouden het met plaatjes en
al willen overnemen, b.v. die hoopvol
kwispelende Nederlandsche leeuw Doch
we citeeren aloon het slot van den Ka
ter „Maar wij weten wel iets anders.
En dat is. dat een volk, dat vijf jaar lang
legen een heele menagerie van losgelaten
Nazi-honden hel heeft uitgehoudon, zich
heusch niet van streek zal laten brengen
door één klein, kortstondig katertje
Terwijl Prinses Juliana zich heeft inge
scheept op de „Queen Elisabeth", het
grootste stoomschip ter wereld, om haar
drie dochtertjes te halen er zijn tevens
15.000 Amerikaansche soldaten aan boord
wordt het paleis te Soestdijk bewoon
baar gemaakt voor het prinselijk gezin.
Ondertusschen is Prins Bernhard bezig,
zijn binnenlandsche strijdkrachten te la
ten afzwaaien, en de Sectie voor Sociale
aangelegenheden zorgt voor het weer in-
schckelen in het gewone burgerleven. Er
zullen er wel velen overgaan naar onze
geregelde troepen, denken we zoo.
Een commissie onder Prof. van Iterson
zal de mogelijkheid onderzoeken voor cen
tralisatie van de gasbedrijven in Neder
land. Dit zou voel economischer zijn, en
ook voor export de beschikking geven
over cokes van goede kwaliteit. Voor de
gasdistributie zou gebruik kunnen worden
gemaakt van de benzineleidingen der ge
allieerden, die hier zullen achterblijven.
De productie van bouwmaterialen in
Nederland neemt zeer toe. Er is al vol
doende cement voor de behoefte. Gebrek
is er nog vooral aan hout, glas, gips en
kalk. Ook de productie van steengoed ver
meerdert met den dag.
Er is een productie-program voor
200.000 fietsen. Helaas kan dit eerst over
een half jaar goed op gang komen. Men
tracht er vast 40.000 aan te koopen uit
Engeland. Er zijn ook 3 millioen fietsban
den noodig, waarvan er 500.000 uit het
buitenland worden verwacht voor den
Enkele vervoergelegenheden zijn weer
hersteld. Er is een veerdienst lemmer-Sta
voren. Binnenkort zal ook Stavoren-Enk
huizen weer varen. Het pontveer te He-
del wordt bïnenkort vervangen door een
pontonbrug. De overspanningen van de
Waterloobrug te Londen worden naar hier
verscheept en zullen dienen voor herstel
van de Moerdijkbrug en andere bruggen.
Ir. Zweers is gemachtigde voor den
bouw van noodwoningen. Er zullen er in
ons land worden gebouwd met materiaal
dat hier aanwezig is. Ook worden er aan
gevoerd uit Engeland.
12.000 vrachtwagens worden direct in
gevoerd. Later komen er meer.
De bevoegde instanties der geallieer
den hebben nu toegegeven, dat Duitsche
krijgsgevangenen de mijnen in ons land
moeten ruimen. Er zijn er reeds talloozen
bezig.
Noord-Holland buiten de Wieringermeer
is reeds voor 95 pcf. droog. Veel wat er
groeide is nog niet dood. Zuid-Holland is
voor 80 pel. droog.
Ten slotte een financieel nieuwtjeer
bestaat gelegenheid van af 3 Juli om
vooraf reeds bij den Ontvanger geld te-
storten voor toekomstige belastingschul
den. Bijzonderheden moeten bij de amb
tenaren worden ingewonnen.
Dit geschiedt om geld aan de circulatie
te onttrekken en de belanghebbenden ge
legenheid te geven overtollige gelden ai
Ie schuiven. Red.
De nieuwe Regeering van Nationale
Eenheid bevat twee Polen uit Londen, n.l.
de vroegere voorzitter van den Poolschen
Nationalen Raad, Prof. Stanislaw Grakski,
en oen vooraanstaand lid van de Chris-
telijk-Democratische Arbeiderspartij, vroe
ger Minister van Herstel, Carol Popiel.
Zij hebben de uitnoodiging, die van uit
Moskou tot hen kwam, aanvaard.
Voorzitter der nieuwe regeering is do
vroegere president der Warschau-regeo-
ring, Edward Osubka Moravski. Plaats
vervangend premier en minister van Land
bouw is Stanislaw Micolawcick, die mee
in Moskou de regeering heeft gevormd, en
die minister-president was der Londensche
regeering. Minister van Buitenlandsche
Zaken is Wincenty Rzymowski..
CHINA.
Tsjang-KaitSjek heeft op een persconfe
rentie medegedeeld, dat. als de Japan
ners zoo volledig verslagen moeten wor
den als de Duitschers, de oorlog nog meer
dan 18 macüiden zou kunnen duren.
FRANKRIJK.
Een der ergste Fransche oorlogsmisda
digers, Darnand, do Vichy-minister voor
Binnenlandsche Zaken, die mee verant
woordelijk is voor de moordc-n op talrijke
Fransche patriotten, is in Noord-ltalië ge
arresteerd.
HET VERRE OOSTEN
Meer dan 450 superiorten hebben weer
een vernietigenden aanval gedaan op
drie Japanscho zeehavens op Khiu-Shiu
een industriecentrum op Hondo. De
zeehavens waren Sasebo, een vlootbasis
met dokken en een groot arsenaal, en
Moji en Nobeoka. Het industriecentrum
was Okayama, een opleidingscentrum
voor hel leger, waar zich textic-l-. Ijzer- 6n
chemische fabrieken bevinden.
Verder is bekend gemaakt, dat tot tien
dar-en geloden meer dan 300 krr.2 van do
Japansche industriesteden platgebrand is.
Een verdere „brandende kwestie" voor
de Japanners is de mededeeling. dat de
Amerikaansche fabrieken in de komende
12 maanden 150 millioen brandbommen
zullen vervaardigen.
Een Amerikaansch vlooteskader is door
gedrongen in de Japansche wateren, waar
een aantal Japansche schepen tot zinken
werd gebracht.
De Japansche scheepvaart wordt be
lemmerd door groote mijnenvelden. Zoo
meldde radio Tokio, dat superforten van
geringe hoogte in de haven van Osaka
mijnen hadden gelegd.
Van geallieerde zijde is thans officieel
bevestigd, dat ook geallieerde oorlogs
schepen aan het bombardement van Ba-
likpapan deelnemen. Uitgebreide aanval-
i len werden gedaan op doelen van Balik-
j papan op de Oostkust tot Pontlanak op
I de Westkust van Borneo.
Chineesche troepen hebben een spoor-
I wegstation in het Westen van Liuchow
veroverd, alsmede een deel van het vlieg
veld. Liuchow was een van de Ameri-
I kaansche luchtbases aan den Zuidelijken
corridor naar Indo-China, vanwaar Tokio
kan worden aangevallen.
Op Mindanao werden groote opslag
plaatsen buitgemaakt, terwijl bij de mon
ding van de Davao-rivier verder terrein
gewonnen werd.
Japan heelt gisteren aangekondigd, dat
't zelfs de meest noodzakelijke industrie-
en zal sluiten om de oorlogsproductie op
te voeren. Meegedeeld wordt, dat elke
voorgenomen Amerikaansche invasie van
het moederland zal worden afgeslagen
door een reeks van zelfmoorddaden, die de
wereld in groote verbazing zouden bren-
400 Duitsche krijgsgevangenen zijn te
Sluiskil aan het werk gezet bij een stik-
stolfabriek aldaar.
De boerenleider van Polen, die deel uit
maakt van de voorloopige nationale re
geering, verklaarde zich gesterkt te voe
len door de woorden van Stalin, die zeide,
dat hij niet wenschle, dat men de Sovjet-
Unie zou beoordeelen naar haar woorden,
maar naar haar daden.
Het Turksche parlement heeft zijn zomer
reces uitgesteld in verband met de tegen
woordige omstandigheden, speciaal we
gens de vernieuwing van het Turksch-
Russische vriendschapsverdrag.
De levensmiddelen, die uit Dene
marken naar Engoland worden vervoord,
dienen niet om de Engelsche rantsoenen
te vermeerderen, maar uitsluitend om he'
voedsel te vervangen, dat Groot-Brittan
nië uit eigen voorradon naar het vaste
land zendt.
De weg Donemarken-Nederland zou dus
hier over Londen gaan. Tijd en vracht
kosten zouden worden gespaard, als het
vervoer direct van Denemarken naar Ne
derland ging 1
Brifsche tanks van do 7de divisie
onderweg naar Berlijn, via Brunswijk. Ton
-uid-westen daarvan zullen zij zich veree
nigen met de Amerikaansche troepen. De
de Russische troepen zal
ran Berlijn plaats hebben.
KABINETSFORMATEUR
De chef van den Belgischen gerechte
lijken en veiligheidsdienst. Ganshof van
der Meersch, die onlangs uit Salzburg te
rugkeerde, heeft een onderhoud gehad
met den Minister-President van Acker. Hij
wordt beschouwd als het mogelijke toe
komslige hoofd eener regeering onder
Leopold.
JODEN-BEULEN.
Hef Joodsche bestuur van Palestina
heeft oen rapport van 1500 bladzijden
samengesteld met de namen van de le
den des Gestapo, S.S., kampbewakers er
agenten, die ervan beschuldigd worden,
Joden te hebben gemarteld en vermoord.
ZUIVERING.
Een Koninklijk Besluit is in working ge
treden, dat zuivering van personeel bii
i-olficieele instanties mogelijk maakt,
zooals Waterschappen, Kamers van Koop
handel ,en dergelijke.
BRUIKLEENWET-PROGRAMMA.
Amerika zal ons, en ook België en
Frankrijk, levensmiddelen en kunstmesl
leveren, waardoor ook de productiviteit
onzer arbeiders zal' kunnen stijgon. Ook
kleeding, schoenen en medische voorra
den, benevens katoen, chemicaliën, rubber
metalen. Als tegenprestatie zal het van
Nederlandsch Indië rubber, tin en petro
leum ontvangen na de bevrijding. Red.
OVERDENKING
Uit Australië wordt gemeld, dal in Nw-
Zeeland de verzending wordt voorbereid
van groote hoeveelheden paarden- en gei-
tenvleesch, om in het vleeschtekort van
West-Europa te helpen
Nieuws uit Nederland
Ons wordt van officieele zijde bericht,
lal van het A.N.P.-bericht omtrent een
pakket van 15 kg., dat aan de Nederland
sche spoorwegmannen zou worden uitge
reikt, als bewijs van waardeering voor
houding tijdens de spoorweg
staking. welk pakket van Zwitsersche
spoorwegzijde zou worden aangeboden,
volkomen onjuist is. Aan de betrokkenen
hiervan niets bekend. Jammer, zeggen
wij. Want ze hadden het wel verdiend 1
De centrale Recherche te Den Haag
heeft 12 personen, waaronder een vrouw,
gearresteerd, die verdacht worden van
een groot aantal moorden en overvallen
gedurende de laatste maanden der be
zetting. De lijst der misdaden is gruwelijk.
Als de beschuldiging bewezen wordt, heb
ben allen de doodstraf verdiend 1 Maar
volgens onze wetgeving, en ook volgens
het besef der meerderheid van ons volk
s levenslange gevangenis
straf de zwaarste straf, die kan worden
opgolegd.
Hare Majesteit de Koningin ontving in
Amsterdam vele leden van de verzetsbe
weging en nagelaten betrekkingen van
gesneuvelden. Zp hechtte tijdens de rij
toer een krans aan het godenkteeken voor
de 29 gevallen patriotten in de Apollolaan
Mr. J. Linthorst Homan heeft een belang-
ijke regeeringsopdiacht aanvaard, ver
band houdende met het annexatie-pro-
Het vliegveld Valkenburg, bij Den Haag,
weer hersteld en wordt gebruikt voor
voedselaanvocren uit Denemarken en ver-
Het Tribunaal
Bij Koninklijk Besluit zijn benoemd in
het Tribunaal voor hot Arrondissement
Middelburg
Tot VoorzitterMr. M. Vlaming, advo-
•ens waarn. burge-
Yerseko. Tot plv. Vootzitter
Jhr. Mr. T. A. J. W. Schorer te Middelburg.
Tot ledenB. A. Hesselink te Middel
burg P. Meliofste te MiddelburgC.
Ouwohand te Vlissingen M. A. van Po-
pering t^ Vlissingc-n J. C. van 't West
einde te 's Heer Abtskerke.
Tot SecretarisMr. C. M. Kegge, advo
caat en procureur to Goes.
Het secretariaat van het Tribunaal zal
te Goes worden gevestigd.
Buitealandsch overzicht
De Internationale Vakvereenigings-orga-
nisatie is definitief gesticht. Om de twee
jaar zal een congres worden gehouden.
Een werkcomité staat aan het hoofd, waar
in Rusland drie vertegenwoordigers heeft.
Engeland, do Vereenigde Staten, Frankrijk
en Zuid-AroeriJra ieder twee, de overige
Europeesche staten te zamen drie, en
China, Afrika en den Pacific elk een ze
tel. Eerste taak wordt de stemmenregeling
vast te stellen, en de financien een vas
ten grondslag te geven.
President Truman heelt een boodschap
aan het Congres gezonden, waarin hij een
nieuwe wettelijke regeling voorstelt inzake
de prosidentsopvolging, voor het geval
hij komt te overlijden tijdens zijn presi
dentschap.
Het geval zit zoo Toen Roosevelt stierf,
werd Truman zijn wettigen opvolger. Hij
in November 1944 tegelijk met Roo
sevelt gekozen, en de volksstemming van
toen had hem dus bewust aangewezen
als mogelijk opvolger, omdat de vice-pre
sident dit wetelijk is. De volgende presi
dentsverkiezing zal in 1948 worden ge
houden. Er is dus nu oen vacature voor
vice-president. Wie moet dat worden
De wet zegt thans de minister van Bui-
tenlandsche Zaken, dus Stettinius. Maar
de ministers worden door den president
benoemd, zoodat Truman feitelijk in staat
is, zijn eigen opvolger aan te wijzen. Tru
man verklaarde, dal dit in een democratie
niet past. Daarom geeft hij de volgende
regeling in overweging De voorzitter van
het Huis van Afgevaardigden wordt in
geval van een vacature de opvolger, zoo
wel voor het geval er een vacature voor
president als voor het geval er een vaca-
re voor vice-president is.
Daar de voorzitter van het Huis van
Afgevaardigden niet benoemd, maar als
;odanig gekozen wordt, hangt dan de
mogelijke opvolging niet van den Presi-
De gedachte van Truman is niet tegen
Stettinius gericht, en evenmin door voor
keur voor den tegonwoordigen voorzitter
het Huis. Samrayburn, ingegeven,
doch uitsluitend door eerbied voor de zui-
democratie.
Gedenkt de noodlijdenden!
Ook geldelijke steun aan de noodlij
denden is noodig en zeer wolkom. Het
«immer van de Nat. H.A.R.K., Cen
traal Bureau gevestigd te Tilburg, is
510.000.
De sigaren van Churchill
Ieder weet, dat Churchill nooit zonder
groote sigaren wordt gezien. En blijkbaar
zijn zij nogal van goede kwaliteit. Ten
minste, zij» minister van Builenlandsche
Zaken Eden, loerde er nogal eens op. als
hij bij zijn chef op visite was, en dat ge
beurde dikwijls meermalen per dag.
Ja, natuurlijk, dan weiger je niet zoo
lang je nog wat hebt. En Eden had niks
meer, en deed toch zóó zijn best. Dus ga'
Churchill maar. Doch eindelijk zou dal
spaak moeten loopen
De Cubaansche minister van Builen
landsche Zaken komt hier als reddende
engel. Hij geeft aan zijn gewaardoerden
collega van hot groote Brilsche Gemeene-
bost een prima kistje sigaren cadeau.
Eden in zijn sas. En Churchill glimlacht
eens fijntjesRed.
Provinciaal Leven
Het Bestuur van de Christelijk Histori
sche Unie te Zoutelande beklaagt zich,
er in den oproep van den Commissa-
gezegd werd. dal er geen genoeg
werklieden waren voor het dichten van
de dijken. Want het verklaart, dat er o
velen allang hqdden willen aanpak
ken als hot maar was toegestaan. Deze
klacht schijnt bevestigd te worden door
het feit, dat nu na den oproep er zich
heel velen hebben aangemeld, doch nu
r gezegd wordt, dat men maar wach-
moet op een oproep om te komen,
daar er nog van allerlei materiaal moet
worden aangevoerd. Inderdaad gaat het
werk nog maar met honen en stooten
uit. En al wordt telkens door deskun
digen verklaard, dat de dijken wel dicht
komen voor don winter, het is te begrijpen
er ongerustheid begint te heerschen
onder do Walchersche bevolking, omdat
riet harder opschiet. Er is geen reden
erwijt.aan eenige instantie. Doch wel
mag worden gezegd en herhaald de tijd
dringt. Het materiaal moet ten spoedigste
komen.
Geschat wordt, dat er nog een paar
millioen mijnen in Zeeland liggen. Er is
kans dat er meer go-interneerdon en meer
krijgsgevangenen te werk zullen worden
gesteld om de ruiming zoo spoedig mo
gelijk zijn beslag te doen krijgen. Want
ijnenvelden gaan verloren voor den
ZELFOVERWINNING
De brochure„Nederland zal herrijzen"
heeft tot ieder van ons deze uitdagende
vraag gericht„Wilt gij Uw zelfzucht
overwinnen voor Nederland, of Nederland
opofferen aan Uw zelfzucht
Ook nu moet deze vraag nog steeds
gesteid worden. Zij wordt niet alleen
gericht tot de baantjesjagers, de zwarte
pieten en andere profiteurs, die ook in
deze zware tijden er niet tegen op heb
ben gezien voordeel te trekken uit de
ellende van honderdduizenden berooide
landgenooten. Zij wordt ook gericht tot
iedereen, die niets te doen willen hebben
met deze parasietenen die inderdaad
wil medewerken aan den opbouw van
ons land. Want wij schieten allen tekort,
dagelijks, ieder weer op zijn manior. Het
beleekont al een groote stap vooruit, dat
wij dat inzien.
Het betoekent een nog grooteren stap
vooruit, wanneer wij er niet in berusten,
wanneer wij ons geweten niet sussen met
opmerkingen als
„De mensch is nu eenmaal 200", maar
wanneer wij bereid zijn voor die veran
dering, voor die vernieuwina van ons zelf
Velen zijn er, die dezen strijd zelf strij
den, geheel alleen uit eigen kracht. Mo
gen zij daarin slagen. Maar ik, voor mij,
heb gelijk tallooze anderen gevonden, dat
ik in dezen strijd alleen vorderingen kon
maken, toen ik God vroeg mij daarin te
helpen. Dit is de eenvoudige oplossing
voor de groote problemen van dezen tijd.
Maar hoe eenvoudig deze oplossing ook
moge zijn, zij is daarom niet gemakkelijk.
Zij kan offers van U eischen, en zij zal
offers van U eischen, misschien groote
offers. Want zij zal van U vragen, juist
dat op te geven, waar gij zeer ongaarne
afstand van doen kunt, Een zuivering van
U zelf, terwijl gij tot nu toe bij het woord
zuivering steeds gedacht hebt aan de po
litieke zuivering, die betrekking lied op
anderen. Deze innerlijke verandering, de
ze vernieuwing, deze wedergeboorte van
don mensch maakt hem geschikt voor een
hoogore taak, en vooral voor samenwer
king. Voor samenwerking in het gezin,
samenwerking bij den arbeid, samenwer
king in de politiek. Samenwerking zonder
wrijving, waarbij alle voorhanden krach
ten op de rationeelste wijze worden ge
bruikt en do hoogste prestaties worden
bereikt. Samenwerking, die uit weinig
veel weel Ie maken. Samenwerking, die
dus de voorwaarde is voor den opbouw
van Nederland. Prol.. HALBERTSMA.
(Uit een radio-redo.)
UIT STAD EN LAND
GOES. De Kon. Marine alhier heeft
Donderdagavond een vriendschappelijken
wedstrijd gespeeld tegen het Goessche
poliHn-elltal, welke door de Marinetroepen
80 werd gewonnen.
De collecte voor terugkeerenden uit
de Duitsche martelkampen, waarvoor de
G.O.I.W. een collecte over Zuid-Bevoland
had uitgeschreven, heelt de somma van
f 45.278,75 opgebracht.
Hedenavond zal de Harmonie
.Euphonia" onder leiding van dhr P. de
Rooy eon concert op de Markt geven.
Aanvang 8 uur.
Dank zij de welwillende medewer
king van den distributiedoenst heeft het
bestuur der Oranjo^eroocigiig de hand
in te leggen op een kleine hoeveel
heid suikergoed en versnaperingen. Ter
van den verjaardag van Z.K.H. Prins
Bernhard is deze uitgedeeld aan de loer-
sn der bewaarscholen en de eerste
klassen der lagere scholen. Het bestuur
heeft voorts aan al deze kinderen folo-
tjes uitgereikt van de Koninklijke familie.
Verder werd een telegram van aeluk-
wensch gezonden aan Zijn Koninklijke
Hpoaheid.
Woensdag 27 Juni 1945 werd in de
Pitmanschool alhier een examen machine-
schrijven en stenografie gehouden van
wege de Algem. Ned. Bond van Stenogra-
fie-leeraren „I, Pitman".
Hel diploma kantoortvnist kon uitge
reikt worden aan Mej. C. van den Ka-
Wemeldinge Mei. Adr. van Hoepen,
Kc(tendi)ke Mej. M. Kucee, 's H. Arends-
kerke Mej. M. P. Mïjnsbergen. Goes
Mej. Annie van Riet, GoesMej. E. P.
Tilroo. Goes dhr Jacob de Winter, Ove-
zande Mei. A. M. Wouterse. 's Graven
polder ,- Mej. Lies Zandee, Goes, Mej. J.
P. Ccron, 's Heerenhoek Mej. C. Dijl,
WaardeMej. Nelly Felius. Kloetinge
Mej. El. Joh. Gebraad, Kattendijkedhr
Mar. Karelse, Borssele dhr M. N, Over-
beeke, Waarde M. C. de Schipper, We-
meldinge.
Het diploma stenografie A kon worden
uitgereikt aan Mej. Hanny van Willegen,
Kapelle en dhr J. Noteboom. Goes.
Het diploma kantoorstenograaf, 130 let-
tergr. per minuut, aan de dames A. S.
Duvekot en E. A. J. G. Looijen te Goes.
Aan 8 candidaten kon geen diploma
worden uitgereikt.