VRIJE STEMMEN
Wordt het Levant-geschil opgelost?
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Terug in Vlissingen
Ie JAARGANG
NUMMER 195
Woensdag 27 Juni 1945
Algemeene Leiding t
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
J. Koekebakker
Redactie en Administratie t
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Russische bedreiging voor Japan Communistic Conferentie van Indische leiders
sche Partij in Duitschland opgericht Fluister»
campagne in Amerika 95.000 Nederlandsche
Joden vermoord Knut Hamsun voor de recht»
bank Goed nieuws voor rookers
Er is Maandag opnieuw een poging ge
daan om over het doode punt in het Le-
vantgeschil heen te komen. Paul Bon-
court, de leider van de Fransche delega
tie te San Francisco, heeft namens zijn
regeering aan de vertegenwoordigers van
de vijf groote mogendheden op de con
ferentie van San Francisco vooraesteld
om een missie naar Syrië te zenden. Deze
missie zou moeten samengesteld worden
uit drie neutrale en onpartijdige gemach
tigden en zou tot taak moeten hebben om
den oorsprong van het geschil te onder
zoeken en alzoo een overeenkomst Ie ver
gemakkelijken. De gemachtigden zouden
volgens Boncourt's voorstel gekozen moe
ten worden door het uitvoerend comité
van de Frisco-conferentie of volgens de
procedure die door het comité wordt aan
bevolen.
Inmiddels hebben de regeeringen van
Syrië en Libanon dezer dagen gelijktijdig
een nota tot Frankrijk gericht. Daarin vra
gen zij terugtrekking van de Fransche
troepen uit den Levant, overdracht van
de speciale troepen, teruggave van de in
1941 door generaal Dentz naar Frankrijk
overgebrachte gelden en opheffing van
de beperkingen, die beide landen belem
meren in het volledig genot hunner sou-
vereiniteit.
Russische bedreiging
voor Japan
Volgens berichten uit Australië zouden
de Japanners Ned. Borneo en de olieha
ven Balikpapan reeds ontruimd hebben.
Correspondenten deelden mede, dat geal
lieerde mijnenvegers reeds bezig waren
de toegangen tot de haven van Balikpa
pan schoon te vegen, om de invasie voor
te bereiden.
Nadat den Japanners eenige dagen tijd
was gegeven om op adem te komen,
het vernietigingsoffensief op de Japansche
steden voortgezet.
Thans waren het de steden Nagova en
Osaka, die geteisterd werden en eenige
veranderingen ondergingen.
Ook in China trekken de Japanners nog
steeds terug, op den voet gevolgd door
de troepen van Tsjang-Kai-Sjek.
Correspondenten melden, dat Rusland
een groot leger in Siberië gereed houdt
als bedreiging voor Japan.
Volgens de Japansche radio zouden de
geallieerden momenteel landingen uit
voeren bij West-Halmaheira, het groot
ste Ned. Indische eiland der Moluk-
ken. Van geallieerde zijde worden deze
berichten echter niet bevestigd.
De Communistische Partij
in Duitschland
Voor den eersten keer sinds 12 jaar
heeft Duitschland thans een communisti
sche partij, zoo deelt Radio Moskou mee.
De partij is te Berlijn opgericht en werd
erkend door de Russische bezetfingsauto-
rileiten. De partij wijst de introductie van
het Sovjet-systeem in Duitschland af, doch
vraagt om de groote landgoederen onder
Duitsfche boeren te verdeelen.
Zij heeft een eigen dagblad, de „Deut
sche Volkszeitung".
De partij wil een anti-fascistisch en de
mocratisch regiem, een democratische par
lementaire republiek met behoud van alle
democratische vrijheden.
De communistische partij ondersteunt
de ontwikkeling van den vrijen handel
en de particuliere onderneming in Duitsch
land op basis van den privaateigendom.
Zij vraagt de confiscatie van de eigen
dommen van alle nazi-leiders en oorlogs
misdadigers en het aanvaarden door het
Duitsche volk van de noodzakelijkheid om
alle herstelwerkzaamheden te betalen.
Deze betalingen moeten verdeeld wor
den op een wijze, waarbij de rijkere Duit-
schers het 'meeste betalen.
enorme productiebronnen te ontwikkelen,
zijn industrie op te bouwen en zijn ver
woesten bodem te herstellen.
Indien ik mijn afkeuring uitspreek over
degenen, die het willen aansturen op een
oorlog met Rusland, ben ik mij er wel
van bewust, dat de beslissing over de
vraag, of de Vereen. Staten en Rusland
ooit oorlog zullen voeren, niet alleen bij
de Vereen. Staten ligt. De oplossing van
deze kwestie hangt ook van Rusland ai.
Maar ik kan geen reden zien, waarom
Rusland oorlog met de Vereen. Staten
zou willen voeren.
95.000 Nederlandsche Joden
vermoord
Te Sittard is een groep Nederlanders
uit het kamp te Theresienstadt aangeko- voeg(je er aan toe< dat hij zijn houding
men. Deze groep maakt deel uit van het
transport van ongeveer 800 Nederlanders
en 400 statenloozen van Joodsche afkomst,
dat al eer.igen tijd op weg is naar ons
land.
Voorts zijn te Maastricht 308 Nederland
sche Joden aangekomen uit het kamp te
Bergen-Belsen, die, toen ze door de Duit-
schers op transport naar het Oosten wa
ren gesteld te Trebitz bij Frankfort a. d.
Oder door de Russen zijn bevrijd. Van
dit transport wordt nog een aantal per
sonen verwacht.
Van de meer dan 100.000 Nederland
sche Joden, die naar Polen en Duitsch
land werden gedeporteerd, zijn thans niet
meer dan 1400 teruggekeerd.
Het is nu met zekerheid komen vast te
staan, dat op deze kleine groep na, welke
mogelijk in de naaste toekomst nog iets
grooter zal blijken te zijn, ongeveer 95000
Nederlandsche mannen, vrouwen en kin
deren van Joodschen bloede door de Duit-
schers zijn vermoord, waarvan het groot
ste deel in de gaskamers van Auswitz
door verstikking om het leven is gebracht.
Fluistercampagne in
Amerika
De Amerikaansche minister van Bin-
nenlandsche Zaken, Ickes, heeft in een
rede aan een maaltijd, die ter eere van
Thomas Mann werd gegeven, een aan
val gedaan op degenen, die spreken over
een oorlog tusschen Amerika en Rusland.
Iedereen weet, zeide hij, van de fluis
tercampagne, welke de menschen zenuw
achtig wil maken. Als ik dit gefluister
hoor, vraag ik me af, of Goebbels wer
kelijk dood is, of daf hij naar Amerika is
ge-emigreerd.
Rusland wil vrede om zijn beschadigde
Te Simla is vanmorgen de conferentie
van Indische leiders op uitnoodiging van
den onderkoning. Lord Wavell, begonnen.
Lord Wavell vertelde de Indische lei
der op deze zitting, dat het plan van de
Britsche regeering niet beschouwd moet
worden als een definitieve regeling van
het complex problemen van het land,
maar dat hef succes van de conferentie
de definitieve regeling zou verhaasten.
U moet mijn leiderschap aanvaarden,
zoo voegde Lord Wavell er nog aan toe
Kunt Hamsun voor
de rechtbank
De Noorsche schrijver, Knut Hamsun,
verscheen Zaterdag voor het gerechtshof
te Grimstad, voor het zich onderwerpen
aan een voor-onderzoek. Hij werd beschul
digd van het lidmaatschap der Quisling
partij en beticht van het schrijven van
artikelen tot steun van den vijand. Hij
beweerde onschuldig te zijn. Hij zeide,
nooit geteekend te hebben voor het lid
maatschap der Quislingpartij, maar hij
scheen „er in geduwd te zijn".
Hij gaf toe artikelen geschreven te heb
ben voor de Quislingbladen, maar hij
niet betreurde, doch dat hij deze zou wij
zigen, „nu hij wist hoe de Duitschers ge
handeld hadden".
Goed nieuws voor de rookers
De tabaksposïtie is gunstiger dan men
zou opmaken uit de ontevreden gezichten
van de rookers, die op het oogenblik hun
Engelsche sigarettenblikjes weer hebben
gevuld met onwelriekende Belgische shag.
De tabaksindustrie in het Zuiden, die bij
de bevrijding vrijwel zonder grondstoffen
zal, is weer voor een belangrijk deel in
werking gesteld. De eenige cigarettenfa-
briek, 47 sigarenfabrieken en 9 fabrieken
van kerftabak zijn op het oogenblik in
bedrijf. Kort na de bevrijding kon men
reeds beginnen met de verwerking van
een partij tabak van de Duitschers. Tot
15 Mei was slechts 4 pet. van de door de
regeering overzee aangekochte tabak in
gevoerd. Tot dien tijd waren 11 bonnen
aangewezen en werden in totaal 7.744.000
rantsoenen verstrekt.
Voorloopig zal met het oog op de ener
gievoorziening alleen in het Zuiden het
productie-apparaat kunnen werken, doch
hier wordt dan ook volop geproduceerd
en er wordt thans een voorraad aange
legd, waaruit binnenkort een geregelde
toewijzing voor het geheefe land zal kun
nen plaats hebben.
Het ligt in de bedoeling dan de distri
butie in Noord en Zuid over een kam te
scheren. De gemiddelde consumentenprijs
voor sigaren zal 15.5 cent plus opcenten
bedragen, voor kerftabak 26 cent plus
opcenten per 40 gram, voor 20 cigaretten
ongeveer 75 cent. A.N.P.
Zilveren munten voorloopig
nog niet in circulatie
Herrijzend Nederland meldt, dat de zil
veren munten welke de regeering in Ame
rika had laten vervaardigen, voorloopig
niet in circulatie gebracht zullen worden.
NIEUWS IN HET KORT
Te Amsterdam is een tweede schip uit
zee binnengeloopen, -n.l. het s.s. „Ros
sum" met een lading cacao, wol en ver
bandmiddelen en 15 ambulance-auto's.
Te Giesen-Nieuwkerk is de voormalige
N.S.B.-burgemeester van Scherpenisse, L.
Meerman, gearresteerd.
Het blijkt, dat door de enorme hagel
buien op 1 Juni j.l. de land- en tuinbou
wers te Etten voor f 300.000 schade heb
ben geleden.
In Augustus beginnen in Oisterwijk
weer openluchtvoorstellingen. Opgevoerd
zal worden „Don Quichotte" van Pieter
Langendijk.
Er wonen nu weer bijna 50.000 men
schen in Arnhem. Verwacht wordt, dat
dit aantal midden Juli 75.000 zal bedragen
Bij de bepaling der bezettingszones
Duitschland zullen de Franschen langs de
grens van Zwitserland de bewaking uit
oefenen, en de Amerikanen een gedeelte
van Beieren en Wurtemburg van hen over
nemen. Ook in West-Saksen zullen de
Amerikanen voor de Russen plaats ma
ken en ongeveer 250 km. terugtrekken.
Als eerste oorlogsmisdadiger zal
Engeland terechtstaan een duikbootcom
mandant, die de in zee drijvende slacht
offers van een torpedeering nog met ma
chinegeweren had beschoten.
In Frankrijk staaf terecht de uitvinder
van de V I, die deze uitvinding aan de
Duitschers zou hebben verkocht. Het is
de Franschman George Claude.
Ons nieuwe ministerie
Wij vermelden nog kort het volgeiJde
Mr. H. A. M. T. Kolfschoten, minister
van Justitie, geboren 1903 in Arnhem. Hij
studeerde aan de Gemeentelijke Universi
teit te Amsterdam, werd in 1929 adjunct
secretaris van de Roomsch Katholieke
Staatspartij later directeur van 't Schaep-
manhuisparticulier secretaris -van Mi
nister Ruys de Beerenbrouck. Hij was lid
van het vaderlandsche comité en maakte
deel uit van het politieke convent.
Theorie in hitch-hiken
Kent U het boek „Rendez-vous in San
Francisco" Het is het verhaal van een
ondernemend student hij is intusschen
adjudant van H. M. de Koningin gewor
den en heeft zijn deel bijgedragen aan
het Berlijnsche bommentapijt, dat zelfs
voor wijlen Adolf onverteerbaar bleek
die, terwille van een weddenschap,
met 10 dollar op zak een reisje van Den
Haag naar San Francisco maakt. Wan
neer u van plan bent in deze dagen uw
familie in ander streken van ons vader
land te gaan bezoeken, kan ik u zeer
aanraden dit boek eerst eens door te le
zen. U kunt er een uitgebreide beschou
wing in vinden over de techniek van het
„hitch-hiken". En deze kunst dient u vol
ledig te beheerschen, aangezien tegen
woordig de stelregel geldt„Kun je goed
haiken, rij dan mee
Natuurlijk moeten er eenige wijzigingen
in het San Francisco-systeem worden aan
gebracht u moet b.v. niet in Leiden bij
een overweg gaan staan, in de hoop,
dat een vriendelijk automobilist, die voor
boomen moet wachten, u mee zal ne
men, want u zult vele kolo's Engelsche
biskwies geconsumeerd hebben, voor u do
eerste trein ziet passeeren. Maar u kunt
wél gaan staan bij een van de 'vele nood
bruggen, want daar zijn alle auto's ge
doemd hun tempo te vertragen of zelfs
te stoppen, om het verkeer van den an
deren kant door te laten. Het is een -le
kend feit, dat meisjes gemakkelijker een
„lift" krijgen dan jongens, maar een jon
gen met een sigaret in z'n mond heeft
in dezen tijd ook een redelijke kans, want
de begeerige auto-plutocraat redeneert bij
zichzelf„Als die vent nog wat te rooken
heeft, schiet er misschien voor mij ook
nog wel een Rhodesia op over". Laat u
dus niet ontmoedigen door de groote
kudden menschen, die overal langs den
weg met hun duimen staan te zwaaien,
maar kiest u een gunstig punt uit en doe
mee. Houdt vooral uw naastbijzijnde i
currenten in de gaten, want mocht er bij
hen een vrachtwagen toppen, dan kunt
u ook mee, als u maar hard loopt
Hitch-hiken in practijk
Doch laat ik probeeren tot m'n onder
werp te komen. Eind October en begin
November van het vorig jaar kregen we
in Den Haag via Radio Oranje de
halen over de ovorslroomingen en de lan
dingen op Walcheren en tenslotte het
verslag van de fantastische bevrijding
van Middelburg. De gezichten om de ra
dio werden strak bij het bericht, dat de
Westkappelsche dijk gebombardeerd was.
Natuurlijk, wij begrepen, dal de Gealli
eerden tot eiken prijs de weg naar Ant
werpen vrij moesten maken, maar ieder,
die Walcheren kende wist, dat deze 'prijs
wel zeer hoog was. De Moffen hadden
veel kunnen vernielen, maar tegen het
water van de Noordzee konden zelfs de
Duitsche Vernichtungs-truppen niet con-
curreeren.
Toen ik dus na de bevrijding van N.-
W.-Nederland in Goes kwam, heb ik di
rect de gelegenheid aangegrepen om ook
Walcheren te bezichtigen en inderdaad
ben ik er in geslaagd Vlissingen te be
reiken, op de wijze, die ik hierboven uit
eenzette. Er zijn op dit traject veel moge
lijkheden voor den ervaren „hitch-hiker"
bij de controle-post op den Sloedam stopt
elke auto, en bovendien vormt zich, nu
de hoofdweg Middelburg-Vlissingen onder
water staat, bij het begin van het Jaag
pad elke twee uur een file, die wachten
moet tot het verkeer in de richting Vlis
singen weer voor een uur wordt vrijge
geven. Toen een langdurig duim-opste-
ken bij Goes dus eindelijk beloond werd
en een chauifeur mijn metgezel en mij
lot voorbij Lewedorp meenam, was een
wandeling naar den Sloedam voldoende
om ons linea recta-verbinding met Vlis
singen te geven.
Vlissingen, zooals ik het zag.
En daar zagen we dan toch wel heel
duidelijk, dat radio Oranje over Walche
ren niet overdreven,had. Ik hoef tegenover
u, die het voor het meerendeel al wel
gezien zult hebben, niet uit te wijden
over huizen, die in puinhoopen zijn ver
anderd, over winkels, waarvan niet al
leen de ruilen stuk zijn, maar bovendien
de muren verzakt en de deuren versplin
terd, over heeje wijken, waar het water
heer en meester is en langzaam aan de
arbeid van vele jaren vernietigt. Wij wa
ren er op voorbereid, en tóch heeft het
me aangepakt om te zien, hoe de kale
boomen den indruk van een triesten No
vembermiddag gaven aan dezen eenigs-
zins bewolkten zomerdaghoe van een
huis, van waaruit ik zoo vaak over de
zee heb uitgezien, nu nog slechts de voor
gevel over is hoe het beeld van den
ouden Frans Naerebout de bevrijding niet
heeft mogen beleven. Wij wandelen over
den Singel en zagen aan het behang
de huizen, hoe hoog het water gestaan
heeft. We stonden aan het eind van den
boulevard en zagen het water binnen
stroomen over het Nollebosch, dat eens
de trofsch van heel Vlissingen belooide te
worden. En een oogenblik hebben we
ons afgevraagdwaarvoor spannen die
menschjes. die daar beneden bij dat nood-
dijkje bezig zijn, zich zoo in Zelfs al is
het misschien mogelijk om dit gat en die
andere gaten, bij Westkapelle en Veere,
dicht te krijgen, wat is er dan nog ge-
..inen? Al zullen we weer een eiland
Walcheren hebben, het zal toch nooit meer
hot prachtige, onvergetelijke Walcheren
uit onze herinnering zijn.
Vlissingen herleeft
Maar toen we zagen, hoe overal men
schen bezig waren om hun huizen weer
bewoonbaar te maken toen we zagen,
hoe overal winkels open waren, met vaak j
ietwat verkleinde, maar toch voor ons
Hagenaars zeer aantrekkelijke etalages
toen we hoorden, dal het aantal bewoners
van deze tot ruïne verworden stad van
3000 al weer tot 13.000 opgeloopen was
toen beseften we, dal de Vlïssingers er
anders over dachten, dat zij moediger
waren dan wij.
Op de boulevard ontdekten we een her
rezen cafétje, en voor het eerst sinds lan
gen tijd uitziende over den Scheldemond,
onder het genot van een glas bier en
een sigaret, voelde ik me ineens opge
lucht, dat Walcheren ondanks deze ramp
zalige vijf jaren den strijd niet apgaf, dat
er nog kans is dit eiland te benouden.
„Liever nat en vrij dan knechten
Tegen 't water kun je vechten
In dién strijd werd Neerland groot
zeiden eenige regels van een gedichtje
uit den bezettingstijd. Laat ons toonen,
dat we gedurende den oorlog niet ver
solt zijn. Vijf jaar lang heeft Nederland
gesaboteerd, nu is het oogenblik geko
men om de handen uit de mouwen te
steken. Materiaal is zeer schaarsch, he-
transport biedt groote moeilijkheden, maar
het moet kunnen. Wij Nederlanders,
houden van de zee, maarhij moet
buiten onze dijken blijven Voor ons is
op V.E.-dag de oorlog in Europa nog niet
ten einde. Daarom te wapen tegen onzen
groo'sten vijand, die desondanks onzt
grootsten vriend blijft
A. Y. A. LOOYEN.
Sabotage
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
is uit het archief van den Politieken Op
sporingsdienst de geheele carthotheek ge
stolen.
Ten aanzien van de daders bestaan
zekere vermoedens en het onderzoek is
een bepaalde richting gaande. Naar
men meedeelt, heeft de diefstal geen in
vloed op de uil te voeren arrestaties, wel
ke ongehinderd voortgaan.
UIT STAD EN LAND
GOES. Op 1 Juli is het 25 jaar geleden
dat dhr H. H. Hendrikse alhier, als stati
onsambtenaar bij de Ned. Spoorwegen in
dienst trad.
KLOETINGE. Zaterdag jl. werd alhier
den collaborateur Leendertse uit Noord-
Beveland gesignaleerd, deze was, zooals
zijn papieren uitwezen, ontslagen door
het Militair Gezag (interneeringj te Mid
delburg.
De collaborateur ontmoette hier ech
ter menschen, die hem kenden, en ook
afkomstig waren van Noord-Beveland, en
in den kortst mogelijken tijd wisten vele
jongens, die mede door hem naar Duitsch
land waren gedeporteerd, dat deze vam
pier in het dorp was. De koppen werden
bij elkaar gestoken en afgesproken, dat
er gepost zou worden bij de uitgangen
van het dorp, zoodat hij dit niet verlaten
kon. En jawel, al gauw wou hij naar
Goes uitwijken, om de bus naar Noord-
Beveland te halen en toen had men de
poppen aan het dansen. Onze collabora
teur kreeg een flink pak rammel en moest
de vlucht nemen.
's HEER ARENDSKERKE. De door de
vereeniging „Hulp in Nood" ingezamelde
levensmiddelen, zijn in de eerste weken
van Juni per autotractie naar boven de
Rivieren verzonden.
Het totale gewicht aan voedsel wat
verzonden is bedroeg 18.047 kg., waar
onder 9000 kg. aardappelen en 9047 kg.
diverse andere levensmiddelen.
Gekozen tot leden der Oranje-vereen,
alhierdhrn Z. de Ruiter, Ds. C. v. d.
Waa, J. Brouwer, J. Pik, D. v. d. Maale,
J. Nagelkerke, P. A. Butler, P. Traas. J.
J. v. d. Swaluw, G. van Damme, J. P. H.
Polderman, A. Traas, P. J. Carels, P.
Eversdijk en J. D. Weststrale.
's GRAVENPOLDER. A.s. Vrijdag zal
alhier het bevrijdingsfeest worden ge
vierd. Ringrijden, kinderspelen, optocht
en lichtstoet zullen worden georganiseerd.
De eerste maal na de bevrijding zal
het Leger des Heils alhier een openlucht
samenkomst organiseeren. met zang en
muziek.
STAVENISSE. Naar van bevoegde zijde
wordt vernomen is met Ingang van Maan
dag 25 Juni de veerdienst Stavenisse-
Ouwerkerk hervatop vaste tijden wordt
overgezet naar Schouwen.
ST. ANNALAND. Vrijdag 29 juni, op
den verjaardag van Z.K.H. Prins Berahard
zal het muziekgezelschap „Axelerando"
na een rustperiode van 5 jaar een muzi
kale wandeling door de gemeente doen.
Daar het gezelschap nog niet voltallig
is, en alle leden nog niet aanwezig zijn,
hoopt men toch, dat het gezelschap goed
mag slagen.
De Landarbeidersbond riep op Vrij
dag 22 Juni een vergadering op met de
woorden: Komt allen!, maar de opkomst
zeer gering, daar de bond, voordat
het Ned. Arbeidsfront kwam 160 leden
telde en er nu maar 22 opkwamen en er
od het eind van de vergadering zich 14
opgaven voor het lidmaatschap.
Als spreker trad op dhr Hoogerland uit
Goes. Hij zette het een en ander uit het
verleden uiteen, dat men na vijf jaren
onderdrukking niet heeft kunnen werken.
De vrije meening werd vernietigd, de
mannen werden naar concentratiekampen
en naar Duitschland gesleept, vooral de
menschen van 17 tot 45 jaar, maar toch
heeft men niet bij de pakken neergeze
ten.
De laatste woorden van spreker waren
Wordt allen lid. De contributie bedraagt
40 cent per week, daar het N.V.V. nog
niet zonder middelen van bestaan is.
Er is een voorloopig bestuur gekozen
bestaande uit de heerenF. Stols, Adr.
Scherpenisse, J. den Engelsman, M. den
Haan, G. Goedegebuure en als bode W.
Rijnberg.
