VRIJE STEMMEN overrompeling De oorlog tegen Japan DAGBLAD VOOR ZEELAND Verheldering van den politieken hemel Ie JAARGANG f '(ïCfo gg JTjjp I 'Hgj ]gg^ Jgj J Algemeene Leiding B. G. Kloosterziel en NUMMER 184 Donderdag 14 Juni 1945 S. L. Boerma Hoofdredacteur i J. Koekebakker Redactie en Administratie t Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 2. In de Europeesche wereld rondom A. De grondslag. Een verheldering van den politieken hemel, ook in het buitenland vraagt iemand verwonderd. En we dachten, dat het overal eigenlijk zoo'n rommeltje was Ja, dat zegt iemand anders ook, waarde lezer. Er moet in het pas bevrijde gebied reeds dadelijk een illegaal blaadje ver schijnen, waarvan eenige nummers zijn gedrukt. En weet ge hoe dat heet „Volk en Vaderland." Verschrikkelijk is het, dat onze politie nog niet bij machte was, deze anti-vaderlanders geheel onschadelijk te maken. Maar er zal zeker ijverig naar worden gezocht. Ik heb dit ondergrond- sche orgaan niet onder de oogen gehad, zooals ik trouwens ook tijdens de bezet ting dit vieze papier liefst uit den weg liep. Maar ik heb mij laten vertellen, en ik kan dat volkomen begrijpelijk vinden, dat dit blad deze ééne geweldige geddch- te propageert, daarmee speculeerende op de bolsjewistenvrees, die de nazi's ons volk hebben ingeënt, voorzoover het niet reeds er vóór den oorlog mede besmet was je zult zien, dat Hitier na zijn dood gelijk krijgtHij riep, tevergeefs, heel Europa, ja heel de wereld op tot den strijd tegen het bolsjewisme. Vecht nu mee met mij, riep hij telkens uit, tegen die moordenaars uit het OostenMaar de Britten en Amerikanen hebben niet ge luisterd, gelijk trouwens ook niet de klei nere volken. Daarom doli Hitier het on derspit. Maar nu zul je het zien De Kus heeft reeds ha'.f Europa onder zijn invloed gekregen, en half Duitschland ligt mach teloos onder de Russische laars. Straks, als hij zijn tijd gekomen acht, en de An gelsaksen hun troepen naar Japan hebben gedirigeerd, dan komt hij met al verder gaande eischen, en als men niet goed schiks toegeeft, dan maar kwaadschiks. De Russische troepen staan klaar en zijn paraat. En ook West-Europa loopen zij onder den voetHoe zult gij het dan be treuren, dat Hitier niet meer daar is, om heel Europa met zijn vlammend woord aan te voeren tegen den Russischen ko los Zoo ongeveer de betoogen van al de geheime Duitsch-gezinde kringen, die er helaas nog in ons vaderland zijn en daar buiten. Wat daartegen te zeggen Onze indruk is, dat deze fantastische voorstelling, die geheel berust op kwade trouw en anti-humanistische neigingen, door de feiten van allen dag in het on gelijk wordt gesteld. En wij willen voor vandaag enkele grepen doen uit de voor handen laatste gebeurtenissen. I. De nieuw opgerichten Volkenbond heeft juist in zijn laatste besluiten precies het tegenovergestelde bewezen, als wat door de Duitsche geheime propaganda wordt rondgefluisterd. Rusland heeft zijn verzet tegen de ge dachte van sommige kleinere landen op gegeven. Elk geschil, dat door een lid van den bond wordt aangebracht, mag door den Raad van den Bond worden onderzocht. Rusland vreesde, dat dit aanleiding zou geven lot oorlogsdreiging, als een der vijf grooten ertegen zou zijn. Maar het heeft zijn verzet laten varen. De overwe ging was ongetwijfeld dezeZulk een overleq heeft steeds goede kansen om tot een vergelijk te voeren. En daarmee zov juist de oorlogsdreiging worden uitgescha keld. Brengt het overleg geen verzoening dan geldt onbetwist het mogelijk veto d.w.z. verbod, van elk der vijf groote machten. Want terecht werd betoogd als een der groote vijf er tegen is, komt ei tóch een wereldoorlog, als de Bond tot vechten zou besluiten Men ziet welhet is geen ideale rege ling. Doch een begin, dat kans geeft op behoud van den vrede indien dc velken alle de gezindheid behouden, dal De repatrieering De sectie Repatrieering van Militair Ge zag heeft medegedeeld dat vroegere ïlle gale werkers, die van meening waren dat de terugvoering der Nederlanders uil Duitschland niet snel genoeg ging, op illegale wijze vrachtauto's hebben gere guireerd en voorzien van vervalschte Britsche papieren, naar Duitschland zijn getogen, om de repatrieerenden op te halen. Het Militair Gezag vestigt er, in ver band hiermede, thans de aandacht op, dat zulk een handelwijze in de dagen de: bezetting weliswaar correct was, doch dat dergelijke praktijken op het oogenblik moeten worden betreurd, A.N.P. de oorlog een verschrikkelijk ding is, dat tot eiken prijs moet worden verhinderd. II. Ook de vele problemen die nu te wachten liggen, en die der aanstaande conferenties, die zullen volgen, op te knappen zullen krijgen, moeten uit dit oogpunt worden bezien, en geven dan een verheugend beeld van toenadering. Wij noemen ze kort in volgorde van di recte belangrijkheid. 1. Het geval Syrië en den Libanon. Gevochten wordt er niet meer. De Brit sche troepen bewaren de orde. De Fran- sche troepen zijn daarvoor uitgeschakeld. Een harde pil voor de Fransche gevoelig heid. Van Blankenstein spreekt in dit ver band over een minderwaardigheidscom plex van de Franschen. Misschien is daar eenige waarheid in. Meer waarschijnlijk dunkt ons nog steeds, dat de oorzaak voornamelijk moet gezocht worden in hel karakter van De Gaulle, die een dapper man is, maar een onbesuisd staatsman, vol grillige invallen en gedachten. Zoo iets is een gevaar voor het land, voora) als het zoo'n precaire positie inneemt als het Fransche Rijk van thans, dat tot groo te mogendheid werd gebombardeerd, ter wijl het juist onder de Duitsche knoei vandaan kwam, waaronder het zich meer dan vier jaar had moeten buigen. Een zelfde geval doet zich straks met Chinc: vooraldoor ten deele onder de Japan- sche laars, en nu opeens groote mogend heid, een van de big five Maar wat Syrië en den Libanon betreft de zaak gaat in goede banen: De'Arabi sche volken steunen elkaar. De Soefi-ordc, vier millioen Egyptische Mohammedanen omvattende, heelt zoo juist aan Churchill bericht, dat zij zijn houding, die haar ver wanten in bescherming nam, ten zeerste waardeert. Er is wel hard gevochten in Syrië, vooral in het Oostelijk deel van dit land naar nu blijkt. Vele dooden en gewonden in een stadje, dat door de Franschen met mitrailleurs werd bescho ten. Doch dit is nu voorbij. En de komen de conferentie zal wel een oplossing vin den. Frankrijk zou een conferentie van de vijl grooten willen, en dan over heel het probleem van het dichtbije Oosten, maar Engeland zegtdrie is genoeg, of twee. En de Arabische landen, waar het om gaat, moeten erbij zijn. 2. Een tweede geval, dat te wachten ligt op het besluit van de groote machten is nog steeds Triëst. Er is nu een overeenkomst tusschen Alexander en Tito, dat men elk een deel van het landschap in kwestie zal bezet ten tot de nadere beslissing. Triëst schijnt in de zone van Alexander te vallen. Maar dit beslist nog niets over de eindelijke status van dit gebied. Juist is een verga dering van 800 personen gehouden, die de pas opgerichte regionale bevrijdings commissie vertegenwoordigen, voor de Sloveensche kustgebieden, en die haar instemming met de houding van Tito uit gesproken heeft. Heeft Italië wel waarlijk recht op deze landstreek Ook eilanden in de Egeïsche Zee worden het ontnomen, door Griekenland dat ze bezet, naar men zegt, met toelating van Engeland. En eigenlijk is to ch Italië een verslagen fas cistisch rijk, dat nu beterschap belooft, doch nog weinig heeft gepresteerd. Wij den ken, dat de beslissing niet tegen den dap peren bondgenoot Tito zal ingaan. Red. Acht millioen Franschen keeren in hun vaderland terug RUIM ACHT MILLIOEN FRANSCHEN zijn uit Duitschland naar hun vaderland terug gebracht. Laval is aan de Fransch-Spaansche grens aangekomen. Dalaaier heeft verklaard, dat Petain be lust was op macht, en dat hij aan groot heidswaanzin leed. Hij gaf op 17 Juni 1940 voorbarig het bevel, het vuren te itaken, waardoor de massa van het Fran sche leger verlamd werd, en 1 millioen man in krijgsgevangenschap geraakte. In- Jien wij tot den herfst hadden volgehou den. zei Daladier, zou de situatie zijn ge- ed. Hij zei, dat Petain verantwoordelijk was voor het gat in de Maginotlinie. In Mei 1940 had Petain reeds een wapen stilstand willen sluiten, zonder dat de Duitsche voorwaarden bekend waren. De heele manoeuvre zou in scène gezet zijn door Laval. De Fransche gestapo-agent Leon Michel is terechtgesteld op de plek, waar de gestapo zijn slachtoffers placht te ver moorden. Generaal de Gaulle heeft tijdens een triomfantelijke tocht door Normandië ge waarschuwd tegen de noodlottige gevol gen, die zouden voortspruiten uit het in gevaar brengen van de eenheid der groo te mogendheden, welke onontbeerlijk is voor den vrede van alle landen. Frankrijk is op het oogenblik in een moeilijke politie, maar dat zal niet zoo blijven en het is niet goed om het land thans te vernederen. De Sultan van Marokko zou gisteren van Casablanca vertrekken voor een of ficieel veertiendaags bezoek aan Frank rijk. Vernietiging der Jappen op Okinawa begonnen Geen belangrijke tegenstand ontmoet VAN HET FRONT op Borneo wordt ge meld. dat de landingsoperaties tot nu toe het karakter van een overrompeling dra gen. Er was bij de landingen bijna geen tegenstand, doch men verwacht, dat de zwaardere strijd pas in het binnenland zal beginen, daar de Japanners op talrijke punten in Nederlandsch- en Britsch-Borneo sterke garnizoenen gevestigd hebben. De strijd op het eiland Moeara is reeds beslist. Het is geheel in handen van de Australiërs. Op Labuan nadert de strijd zijn einde. Op de kust van Borneo zelf is belang rijke terreinwinst gemaakt en staan de Australische troepen op nog slechts 15 km. van Broenei, de hoofdstad van Britsch Noord-Bornea. NADAT de ?apansche bezetting op Oki nawa, die nog naar schatting 15.000 man sterk is, een Amerikaansch ultimatum om zich over te geven, afgewezen had, is de vernietiging van deze troepen begonnen. Volgens radio Tokio hebben de gealli eerden een nieuwe landing uitgevoerd achter de Japansche linies. Sinds het begin van de operaties van geallieerde vliegtuigen van bases op Oki nawa zijn ruim 100.000 ton vijandelijke scheepsruimte tot zinken gebracht. OP DE GRENS van Birma en Siam is de terugtocht der Japanners versneld. Op verschillende punten heeft hot 14de leger het contact met de terugtrekkende Japanners verloren. Ongeveer 65 km. ten Westen van Liou- Tsjou hebben de Chineezen bij een hevi- gen Japanschen tegenaanval eenig terrein verloren. DE LEVANT. Geheime zitting van de Arabische liga DE ARABISCHE LIGA heeft in een ge heime zitting de maatregelen vastgesteld die door de Arabische landen zullen worden genomen om de Fransche agressie het hoofd te bieden en de volledige onaf hankelijkheid van Syrië en den Libanon te verzekeren. Onbevestigde berichten uit Beyrut mel den, dat het Fransche Kameelcorps, 25 km. ten Noord-Oosten van Damascus aan het muiten zou zijn geslagen, en dat 6 Fran sche officieren gedood zouden zijn. In een communiqué van het Arabisch verbond, dat te Kairo bijeen is, wordt ge zegd, dat maatregelen zijn overwogen, welke door de Arabische landen eigener hand en gezamenlijk zullen worden geno men om de Fransche agressie te stuiten en de volledige onafhankelijkheid en sou- vereiniteit van Syrië en den Libanon vei lig te stellen. ZWITSERLAND. Volgens den omroepdienst van het in ternationaal comité van het Roode Kruis le Bern zullen de namen van Nederlan ders, die uit deportatie in Duitschland be vrijd zijn en zich in Zwitserland bevinden, iederen Maandag en Donderdag, om 18 uur Zwifserschen tijd, d.i. 19 uur Ned. iijd, op golflengte van 44.97 m. worden onge roepen. Verklaring van Benesj DE TSJECHO-SLOWAAKSCHE PRESI DENT Benesj heeft Zondag met nadruk verklaard, dat in de toekomst de veilig heid van zijn land afhangt van de bin- nenlandsche politiek. De Duitsche en Hongaarsche minder heden zullen nooit weer in staat zijn ons te verraden, zooals ze gedaan hebben in 1938. Zulk een verraad zou echter on vermijdelijk herhaald worden, indien we hen niet tijdig uit ons land bannen. Hij zal binnenkort een wet onderteeke nen, waarbij alle grond, behoorende aan Duitschers, Hongaren, collaborateurs en verraders, in beslag zal worden genomen. Dank zij de gelden, die door Engelsche, Amerikaansche en Mexicaansche mijnwer kersorganisaties zijn bijeengebracht, zal er een nieuw Lidice verrijzen. Het zal een model-dorp worden van 300 tot 400 we ningen. De voorzitter van den Britschen mijnwerkersbond zal in den herfst naar Tsjecho-Slowakije gaan, om de eerste steen te leggen voor een internationaal mijnwerkersinstituut, dat aldaar zal wor den gevestigd, als gedenkteeken van de catastrophe, waardoor het dorp in de asch werd gelegd en alle mannen vielen als slachtoffer van de Duitsche terreur. Het instituut zal dienen voor internationale mijnwerkerscongressen en -bijeenkomsten. POLEN. Vertegenwoordigers van de Poolsche voorloopige regeering, democratische lei ders uit Polen en uit het buitenland, zul len op 15 Juni te Moskou bijeenkomen ter bespreking van de Poolsche vraag stukken. Deze bijeenkomst is tot stand gekomen in overlég tusschen Molotov en de Brit sche en Amerikaansche ambassadeurs. O.a. is uitgenoodigd Mikolajczik, de vroe gere premier van de Poolsche regeering te Londen. ENGELAND. Generaal Eisenhower is eereburger ge worden van de stad Londen. Minister-Pre sident Churchill heeft hem toegesproken, en verklaard, nog nimmer iemand te heb ben ontmoet, die zoo rustig en zelfverze kerd ook tegenslagen aanvaardde, om dan energiek door te zettën tot het goede einde. VEREENIGDE STATEN. Harry Hopkins, Truman's speciale ge zant naar Moskou, is in Washington te ruggekeerd. Men verwacht, dat president Truman belangrijke mededeelingen zal doen over zijn reis. COLUMBIA. Naar het A.N.P. uit Bogota, de hoofd stad van Columbia meldt, is aldaar de staat van beleg afgekondigd als gevolg van de ontdekking van een complot tegen de regeering, waarbij naar men aan neemt, buitenlandsche agenten betrokken zijn. Een tiental studenten en zes politie agenten werden bij de botsing gewond. Verder zouden in de staatsgevangenis on lusten zijn uitgebroken onder de gevange nen, die wegens medeplichtigheid aan het complot waren opgesloten. TANGER. Te Londen is officieel medegedeeld, dat er geen verandering is ingetreden in den status van Tanger. Wel zijn er voorberei dende besprekingen aan den gang om Tanger te doen terugkeeren naar 't voor- oorlogsche internationale regiem. Zooals men zich wellicht nog herinnert, werd Tanger in Juni 1940 door Spaansche troepen bezet en in November van dat jaar bij Spaansch Marokko ingelijfd. Voor dien tijd werd het gemeenschappelijk door Engeland, Frankrijk, Spanje en Italië be stuurd. Spanje heeft zich bereid verklaard, zijn troepen uit Tanger terug te trekken. BELGIE. Het Socialistische congres te Brussel heeft unaniem een resolutie aangenomen, waarin het aftreden van den koning ge vraagd wordt. De leider van de partij, Louis de Brou- ckere, heeft ter vergadering een telegram van Hitler aan koning Leopold voorgele zen, dat in 1941 verzonden zou zijn, en waarin Hitier den koning dankt, voor diens gelukwenschen op zijn verjaardag. In officieele kringen te Brussel ontkent men een dergelijke telegramwisseling. Men noemt dit telegram, waarvan in het laatste bezettingsjaar een fotocopie circuleerde, een vervalsching. DUITSCHLAND. Volgens radio Parijs is Baldur von Schi rach, de gouwleider van Weenen, door de geallieerden gearresteerd. Verjaardag van het Russisch» Amerikaansche verdrag STALIN heeft ter gelegenheid van den derden verjaardag van het Russisch-Ame- rikaansche verdrag een boodschap gezon den aan president Truman, waarin hij zegt, dat de bruikleenleveranties van wa pens, materiaal en voedsel aan de Sovjet- Unie een belangrijke bijdrage hebben ge vormd voor het succesvolle einde van den oorlog tegen Hitler-Duitschland. Verder heeft Molotov een telegram aan Stettïnius gezonden, waarin hij eveneens zijn dankbaarheid betuigt voor hetgeen Stettïnius als leider van de bruikleen- organisatie heeft gedaan. De gemeenschappelijke worsteling van Rusland en Amerika tegen onzen gemeen» schappelijken vijand in Europa heeft de voorwaarden geschapen voor de stabili satie en verdere ontwikkeling van vriend schappelijke betrekkingen tusschen onze landen in het belang van het verzekeren van een stabiele vrede en internationale veiligheid. We vernemen, dat meer dan 10 millioen Russische burgers door de Duitschers zijn vermoord, gedurende de Duitsche bezet ting van deelen van Rusland. BÜITENLANDSCH OVERZICHT Hier, op 3400 zeemijl afstand van Ja pan en 4600 zeemijl van Manilla, kan men den polsslag voelen van Amerika's ge weldige krachtsinspanning voor den oor log, welke thans geheel geconcentreerd kan worden tegen Japan. Welk een ge weldige mobilisatie van krachten Hier ook, kan men de echo's hooren van de actie, welk dag in, dag uit doorgaat in den Pacificde verhalen van de soldaten, die uit Okinawa komen, details over wat gebeurd is op Iwo Jima en Saipan, de er varingen van vliegers van vliegende for ten. En uit al die kleinigheden en caleidos copische stukjes en beetjes, waarvan men aan tafel hoort, of onder het genot van een „coca cola" of een glas bier tijdens toevallige ontmoetingen op vliegvelden of in clubs, uit al die voorbeelden van on ophoudelijke bedrijvigheid die zich voor uw oogen afspelen, kunt ge langzamer hand een diepen indruk vestigend besef krijgen van wat dezen oorlog in den Pa cific beteekent in termen van organisatie en plannen ontwerpen, van meesterlijke uitvoering en stoutmoedigheid. Ge bekijkt een schip, en ge ziet dat het anders is dan een gewoon schip, zooals ge dat vroeger zag, dat het een geheel op zichzelf staande, onafhankelijke eenheid vormt voor een landingsoperatie, dat hel landingsvaartuigen op het dek heeft, waar anders reddingssloepen hingen. Het vormt een basis, een moederschip, een aanvals- hoofdkwartier tegelijk, met troepen aan boord en alles wat zij bij de landing noo- dig hebben, een wonder van georgani seerde doelmatigheid. Ge ontmoet een jon geman op het postkantoor hij is een ervaren piloot, maar toch nog een heel jonge man en na eenpaar minuten praten ontdekt ge. dat hij één van de helden is, die over Tokio vlogen. Hij Is op heel wat vluchten boven Japan's in- dustrieele steden uit geweest en kan een levendige beschrijving geven van de ver nietiging die daar gesticht wordt. Japan heeft het nog heel wat harder te verdu ren dan Duitschland. Ge hoort nog meer op andere plaatsen. Ge hoort verhalen op Waikiki, met zijn beroemde „surf" strand, waar bemannin gen van onderzeebooten vacantie genie ten in het Royal Hawaian Hotel, dat ge transformeerd is tot een groot rusthuis voor de vloot. De Japansche scheepvaart lijdt geweldige verliezen het heeft maar een klein deel meer over van zijn koop vaardijvloot. Ge hoort nog meer op Jonston Island, dat niets ander is dan een vliegveld, ge korven uit een klein koraal-eiland. Een pleegzuster, die weer naar het front te ruggaat hoe deze vrouwen alle ontbe ringen met de mannen deelen ver telt aandoenlijke anecdotes over de ge- wondefi, die zij tijdens hun vervoer ver zorgd, over hun moed en doorzettingsver mogen. De sergeant naast mij in het vlieg tuig vertelt, hoe hij en zijn kameraden eens, voortdurend in doodsgevaar, terug vlogen, urenlang in een door afweerge schut geraakten bommenwerper, waarvan bovendien nog een halven vleugel was afgeschoten. En tenslotte strijkt ge neer op Guam, en inplaats van dat ge aankomt op een soort van geïmproviseerde frontlijnbasis zooals ge met reden kon verwachten, aangezien de Amerikanen dit eiland slechts negen maanden geleden herover den treft ge een geheele stad aan met volledige vloot-installaties en met een tij delijke bevolking zoo groot als een pro vinciale hoofdstad,, met een haven en dok ken en kaden, waar verleden jaar Juli niet meer was dan een lagune. Ge treft er geweldige vliegvelden aan met groote reparatie-werkplaatsen, waar bommen werpers en gevechtsvliegtuigen voor het laatst gecontroleerd worden, voordat ze in actie gaan Ge dacht, dat ge op een buitenpost zou aankomen, maar hier is het hart van het opperbevel in den Pa cific, vanwaar de leiding uitgaat van de dagelijksche actie van vloot en lucht macht tegen Japan.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1