VRIJE STEMMEN
140.000 brooden naar Amsterdam
DAGBLAD VOOR ZEELAND
ONS INDIË
Buitenlandsch Overzicht
Ie JAARGANG
NUMMER 176
Dinsdag 5 Juni 1945
AJgemeene Leiding i
B. G. Kloosterziel e«
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
J. Koekebakker
Redactie eo Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
II.
De militaire fase, die de tweede fase is, is
uiteraard voorloopig de voornaamste. Het
moet zijn een expeditionaire troepenmacht,
daarnaast gezagsbataillons, daarnaast een
zeer versterkt corps mariniers. Dit laatste
staat onder de Koninklijke Marine en bepaalt
zich, behalve eventueele landingstroepen, tot
den strijd op zee. De andere twee genoemde
groepen ressorteeren onder de Koninklijke
Landmacht.
Het Nederlandsch Indische leger is en blijft
een beroepsleger, en zal evenals voorheen
uitsluitend bestaan uit vrijwilligers.
De aanwerving en uitzending van vrijwil
ligers hangt grootendeels samen met de mo
gelijkheid van transport, en zal thans, nu
Europa van oorlog bevrijd is, in snel tempo
zijn beslag kunnen krijgen. De opleiding van
de expeditionaire troepen heeft plaats in En
geland, onder leiding van officieren der land
macht de gezagsbataillons worden gevormd
in Australië, onder leiding van officieren van
het Nederlandsch-Indische leger.
Vrijwilligers hebbep later voorkeur, als zij
den wensch te kennen geven, over te gaan
naar het beroepsleger of in een civiele func
tie.
Onze troepen zullen worden ingezet, zoo
dra de omstandigheden dit noodzakelijk en
mogelijk maken. Verwacht mag worden, dat
het ons bij deze komende bevrijding niet zal
ontbreken aan hulp van de inheemsche be
volking 1
Voorts worden ingezet een aantal oorlogs
schepen, eenige vliegtuigescadrilles, een aan
tal K.P.M.-schepen, een een aantal transport
vliegtuigen.
O, maar, wordt er van vijandige zijde op
gemerkt, het herstel van.ons Ned. bestuur in
Indië is hoogstens maar een schijnvertoo-
ning De booze Anglo-Amerikanen zullen
zeker alles behouden wat zij veroveren. On
ze hulp wordt nu maar wat misbruikt, maar
straks zullen wij, zonder bedankje, worden
op zijde geschoven
Ja, antwoordt Dr. van Mook hierop, als on
ze bondgenooten Duitschers of Japanners wa
ren. Maar wij verkeeren niet in het gezel
schap van roovers
De derde fase zal zijn den wederopbouw
van Nederlandsch Indië, zoodra het zal zijn
bevrijd.
Het burgerlijk bestuur wordt dan toever
trouwd aan de N.I.C.A. wat beteekentNe
derlandsch-Indische Civiele Administratie.
Reeds is deze op veioveid Nieuw-Guinea
werkzaam, en ook op Tarakan zal zij wel
reeds beginnen te functionneeren.
Het is een overgangsgezag, en heeft als
eerste taak den aanvoer van levensmiddelen,
van geneesmiddelen, met behulp van de Ge
allieerde Éegers voorts het herstel der tele
grafische verbindingen enz. Haar taak is ver
der. zooveel mogelijk de oorlogvoering te be
vorderen, en de bevolking daartoe te inspi-
reeren en te organiseeren.
Opbouwwerk en herstel van geteisterde ge
bieden behooren tot haar dagelijksche zorg.
Veiligheid, orde, sociale en hygiënische maat
regelen vallen binnen haar competentie.
Maar welk doel moet dan geheel deze or
ganisatie van alle NederlandsChe en Indone
sische krachten voor oogen staan
Daarover in een slotartikel. Red.
Uit San Francisco
Besloten werd, dat de Algemeene Raad
zes niet-permanente leden zal tellen. Ook zal
een economische Raad en een Gerechtshof
worden ingesteld.
Dr. Van Mook heeft toegezegd, dat Neder
land met 200.000 man hoopt deel te nemen
aan den strijd tegen Japan. De oproeping
van vrijwilligers verloopt bevredigend. Ne
derland zal zelf1 voor het transport kunnen
zorgen, doch de uitrusting verwacht men
van de bondgenooten.
Hij deelde mede, dat de betrokken gebie
den een geheel zelfstandige status zullen
krijgen en dat regionale samenwerking met
de naburige landen volkomen geoorloofd zal
zijn.
Hoe Julius Streicher gevangen
genomen werd
Een van de vele grillen van het noodlot
wilde, dat Julius Streicher, een van de felste
Jodenhaters in heel het Duitsche nazi-rijk,
juist door een officier van Joodsche afkomst,
majoor Henri Pritt, gevangen genomen moest
worden.
Toen deze hem aan den rand van een
bosch ontwaarde, stapte hij met de volgen
de woorden op hem toe „Herr Julius Strei
cher, ik ben blij je gevonden te hebben,
vooral omdat mijn moeder een Jodin is!"
George Millar, een van de correspondenten
van de „Daily Express", meldt aan zijn blad
uit Salzburg, dat Streicher daar, in een jeep,
met boeien om zijn dikke polsen, heenge
bracht was. De Amerikanen deden hem zijn
riem af en lieten hem zijn veters uit zijn
schoenen halen, want zij wilden in ieder ge
val voorkomen, dat hij zelfmoord zou plegen.
Hij protesteerde er tegen, dat zijn handen
geboeid moesten blijven. „Waarom behan
delen jullie mij, alsof ik een moordenaar
was vroeg hij. En dan, op half huilerigen
toon, voegde hij er aan toe „Joden 1 Joden
Ik zie niets anders dan Joden (A.N.P.)
„De grootste broodcolonne, die ooit in Am
sterdam gekomen is", zoo verzekerde mij
iemand van de G.G.D., De grootstehoort
U dat, lezerde grootste, en die kwam uit
Walcheren, Noord-Beveland en West --uid-
Beveland. De boeren gaven en brachten zelf
het graan naar den molenaar, maar het wa
ren niet alleen de boeren, maar ook bewo
ners van de kleine en onaanzienlijke huisjes
in de dorpsstraat kwamen ja, iedereen gaf
en het was meer dan prachtig. En de bak
kers Voor hen een eeresaluut, want er zijn
er bij, die zes en dertig uur aan een stuk in
het touw zijn geweest. Op 31 Mei, om 4 uur
v.m. gingen wij weg en een 35-tal vracht
wagens, onder leiding van den heer Boutens
van de Zeeuwsche Hulp voor boven de Ri
vieren, die het initiatief voor deze tochten
met alles wat aan deze onderneming verbon
den was en dat is inderdaad geen kleinig
heid op touw heeft gezet. En om 6 uur
n.m. kwam ik met de laatste auto in Amster
dam aan. De straten zijn geheel leeg, want
alleen de sterken zien wij loopen. Tusschen
de 80 en 100.000 menschen liggen in de wo
ningen met hongeroedeem. Wij hebben ze
gezien in de zalen der ziekennuizen kleine
vogelgezïchtjes met roode vlekken om den
neus. Maar de meeste zieken liggen toch
thuis. Ons affiche is alreeds bekend, want de
menschen wijzen er op en zeggen „Die heb
ben vandaag brood gebracht en heelemaal
uit Zeeland." En als je ze stiekum een brood
je in de hand stopt, dan bedanken ze je met
tranen in de oogen, telkens en telkens weer.
Ze bedelen om iets voor je te mogen doen,
maar dan zeggen wij maar„Het is niets
hoor, als wij in het Zuiden in nood zouden
zijn, zouden jullie ons toch ook komen hel
pen. Wij zijn toch Nederlanders van één
groote' familie." En wij hebben de zieken
thuis bezochtonbekenden voor ons en wij
gaven van onzen eigen voorraad, terwijl
ze ons maar wezenloos stonden aan te sta
ren en niet in staat waren om ons te be
danken. Bij het lossen van de brooden moes
ten de gewapende B.S. de menschen al
lemaal vrouwen en kinderen op een af
stand houden. Voor het lossen waren een
40-tal N.B.S.-ers aangewezen, die onder be
vel stonden van een padvinder, die er goed
den wind onder had. En u had ze moeten
zien hollen met stapels broodheen en
weerheen en weer. En om ons heen
niets dan brood en nog eens brood ronde
vierponders kleintjes en niet te ver
geten twaalf duizend witte brooden van N.-
Beveland. Wij behoorden tot de weinige ge
lukkigen die dit gebeuren mochten meema
ken en daarom schrijf ik dit, opdat U. Zeeu
wen, die dit met elkander tot stand hebt ge
bracht, het kunt lezen, want zonder Uw hulp
was het voor ons niet mogelijk geweest. En
wij blijven rijdenelke week Onze eerste
colonne bestond uit 17 wagens, de tweede uit
23 en de derde uit 35 en ze zullen nog groo-
ter worden, steeds grooter, totdat de distribu
tie in de groote steden op volle kracht draait.
Zeeuwen geeftblijft geven en indien mo
gelijk, schakelt uw dorp in voor den honderd
duizenden zieken in Amsterdam Laat ons
devies zijn: „DE ZEEUWSCHE HULP VOOR
BOVEN DE RIVIEREN BLIJFT
Recht en recht hartelijk dank voor uw aller
hooggewaardeerde hulp.
WIM ABELEVEN.
DE LEVANT.
Nu de toestand wat ontspannen is, door
het kordate optreden van Engeland, daarin
gesteund door de Vereenigde Staten van
Amerika, kan in rustig milieu met de bespre
kingen worden begonnen. Wie daartoe in
Londen zullen samenkomen, is nog niet be
kend.
Eigenaardig is, dat in Frankrijk niet alles
van de gebeurtenissen officieel bekend is
gemaakt, zoo schrijven de Fransche bladen.
Van het bombardement op Damascus was
met geen woord gerept. De voorstelling
wordt door de Fransche regeering gegeven,
dat de orde door de Fransche troepen her
steld was. vóór de boodschap van Engeland
kwam, dat het geweld zou gebruiken als de
vijandelijkheden niet zouden worden gestaakt
Hooge Engelsche officieren zijn in Syrië
aangekomen, om een onderzoek in te stellen
Bekend wordt gemaakt, dat in Damascus 500
dooden zijn gevallen.
Aan de grens van Trans-Jordanië hebben
16001800 inlandsche Fransche troepen zich
aangesloten bij het Syrische leger.
Het Arabisch Verbond, waarvan de se
cretaris in Cairo zetelt, verklaart ten hoogste
voldaan te zijn over het optreden van Enge
land en Amerika.
Er worden nog groote woorden gebruikt,
maar de daden zijn niet meer zoo fel.
De Gaulle heeft gezegd, dat hij gereed is
om te onderhandelen met alle Arabische sta
ten, en tevens met Engeland, de Vereenigde
Staten en Rusland. Maar zoo noodig zou hij
dwang gebruiken Hier denken we aan de
pap. die niet zoo heet wordt gegeten als ze
wordt opgediend
En Syrië zeideWij zullen voor geweld
niet wijken Maar heel blij waren ze toch
maar, toen de Britsche colonnes hun land
binnen marscheerden, en ze juichten ze toe.
En welk een geruststelling was het niet, toen
een drietal Britsche oorlogsschepen voor
Beyrout verscheen
Er" is ook nog een verschil over het aantal
dooden in Damascus. De Franschen hadden
van 200 gesproken. Maar een Russisch be-
richtgeveï had al van 700 gewaagd. Let wel,
een Russisch verslaggever
Al met alvan een oorlog om Syrië zien
wij gelukkig niet veel komen.
VERRE OOSTEN.
De strijd tegen de Japanners wordt op alle
strijdtooneelen met succes voortgezet. Japan-
sche tegenaanvallen worden afgeslagen.
Osaka en omgeving weiden met brandbom
men bestrooid. Dagelijks sneuvelen op Oki
nawa 1000 Japanners.
Van alle oorlogsterreinen in het Verre Oos
ten worden voortdurend successen gemeld. De
Japansche macht krijgt aldoor zware klappen.
Maar deskundigen zeggen, dat de strijd nog
lang niet geëindigd is. De Japanners vechten
voor hun leven, en weten dat zij niets heb
ben te verwachten.
EUROPA.
De onrust, verwekt door een Duitsche leger
groep, die in de omgeving van Chemnitz
bleef ageeren, in het tusschengebied tusschen
do Russische en Amerikaansche legers, is ge
ëindigd. De Russen hebben ze alle onscha
delijk gemaakt.
In de controle-commissie over Duitschland,
waarin reeds Eisenhower en Montgomery zit
ting hebben, heeft Rusland nu Zjoekof be
noemd.
Het is de bedoeling van Engeland, zoo is
medegedeeld, dat Oostenrijk weer een zelf
standige staat zal worden.
TRIEST
In de afgeloopen dagen werden honder
den personen, die door de Joego-Slaven wa
ren gearresteerd, in vrijheid gesteld. Onder
hen waren actieve aanhangers van het ver
boden ltaliaansche bevrijdingscomité. Van
moord op groote schaal is niets gebleken.
Gelukkig maar. Bloed brengt verbittering en
blijvende verwijdering. En deze twee volken
zullen toch als goede naburen moeten ïien
te leven.
Er loopen geruchten, die nog niet bevestigd
zijn, dat in Triëst, botsingen zijn geweest tus
schen ltaliaansche vrijscharen en Tito's troe
penmacht.
FRANKRIJK.
In antwoord op de stakingen in dit land,
waarbij grondige zuivering werd gevraagd
von de collaborateurs, verhoogde loonen en
een verbetering van de voedselvoorziening,
heeft De Gauile dit alles toegezegd, o.a. ook
hervorming van het beheer en nationalisee-
ring van de steenkolenmijnen, de electriciteits
bedrijven en de credietvoorziening.
In Frankrijk zullen 100.800 Duitsche krijgs
gevangenen de mijnen moeten opruimen die
aan de kust van Frankrijk zijn neergelegd.
DUITSCHLAND.
Twee groote Diefstallen van kunstschatten
zijn weer achterhaald.
De Rijkscommissaris van Noorwegen, Ter-
boven, had veel verborgen in een geheime
flat, waarin hij in Oslo woonde. Ze zijn in
beslag genomen,
Een beroemde Oostenrijksche kunstverza
meling werd teruggevonden in het dorp St.
Johann, waar ze waren verstopt door een
Duitsche majoor. Er bevinden zich vijf Rem-
brandts onder, acht Brueghels, zeven Velas
quez, twee Düreres, een Rubens, een Titiaan.
In Duitschland is ook Rauter, de S.S.-beul
van Nederland, gevangen genomen.
Eveneens de secretaresse van Hitler, Chris
tina Schroder.
De Paus heeft een veroordeeling uitgespro
ken van de Nazi-terreur, waardoor tallooze
Roomsch Katholieke Duitsche priesters wer
den geïnterneerd en ter dood gebracht.
In Breslau is een Poolsch bestuur inge
steld. Deze stad zal dus ook bij Polen wor
den gevoegd, naam men mag aannemen.
HULP AAN EUROPA.
Aan de bevrijde landen zullen, zei de
Amerikaansche leider van de Oologspro-
ductie, in 1945 ongeveer 11.000 vrachtauto's
een een groot aantal gebruikte militaire ver
voermiddelen worden geleverd. Prioriteiten
zijn verleend om de industrieën weer op gang
te brengen door de levering van machines
enz. Ook voor allerlei ander materiaal zal
worden gezorgd, o.a. ten behoeve van de
spoorwegen.
De veestapel, zoo meldt „Press Associati
on" zal moeten worden aangevuld uit wat er
in de vijandelijke gebieden kan worden buit
gemaakt. De subcommissie voor den land
bouw van de UNRRA had het advies gege
ven, dat daar het beste materiaal kon wor
den gevonden.
ACTUALITEITEN
Seyss Inquart had in zijn huis in Hilver
sum een groote hoeveelheid voedsel opge
borgen. Toen deze ontdekt werd, besloot de
bevelhebber van het eerste Canadeesche le
gercorps, luit.-gen. Foulkes, deze te laten
verdoelen onder de vijftig armste families van
de stad
I H.M. de Koningin heeft met ingang van
1 Juni Mej. J. C. M. M. Geldens benoemd tot
haar particuliere secretaresse, en den heer
M, Cohnstam tot haar pariculieien secreta
ris, Adres van het secretariaatHaven 4,
Breda.
De Fransche burgers warder, uil Damaskus
geëvacueerd naar een kamp bij Mezer, 8 km.
Oostelijk van de hoofdstad. Het hoofdkwartier
van de in Syrië aangekomen Britsche troepen
en dat van de Fransche bezetting is voor
meerder contact gevestigd in hetzelfde ge
bouw.
Minister Eden moet wegens een ontsteking
aan den twaalfvingerigen darm op dokters
voorschrift 14 dagen absolute rust nemen.
Churchill zal hem zoo lang aan Buitenland-
sche Zaken vervangen. Red.
Nieuws uit Nederland
Er is een openbrief van het Roomsch Ka
tholiek Werkliedenverbond te Roosendaal
verschenen, waarin geklaagd wordt over
de karige distributie van levensmiddelen,
terwijl volgens de feiten, die aan de onder
teekenaars krachtens hun dagelijkschen ar
beid ter beschikking 3taan, er overvloed van
deze producten zijn opgeslagen, en voor een
deel gevaar loopen van mindere kwaliteit
te worden.
Het Verbond geeft de volgende cijfers
In Goes zouden IV2 millioen eieren liggen
opgeslagen, in Breda 2 millioen. Toch krijgt
onze bevolking niets.
In Roosendaal is volgens het Verbond
1 millioen kg. rijst. Maar niemand krijgt daar
iets van te zien.
Ook zijn daar aanwezig volgens deze or
ganisatie \'z millioen kg. biscuits, Vz milli
oen kg. zout, en binnenkort V2 millioen kg.
havermout. Waarom komt dit alles niet in
distributie vragen zij,
Onlangs, zoo schrijven ze, is er 5000 kg.
koek tot veevoeder verwerkt, omdat ze voor
de menschelijke consumptie niet meer ge
schikt bleek. Waarom ze zoo lang bewaard
Er is telkens veel melk, constateert deze
vereeniging, die naar de fabriek vervoerd
wordt, en 's avonds weer onverwerkt terug
gaat, waardoor ze voor den mensch niet ge
schikt meer is. Waarom zulke verwaarloozing
van dit kostbare voedingsmiddel
In Zundert was een partij eieren opgesla
gen, welke voor een groot deel bedorven
bleek, omdat men ze te lang had laten lig
gen.
Wij brengen deze klachten over, omdat de
zaak zoo'n importantie heeft, en de getuigen
wel betrouwbaar zullen zijn. De hoogste in
stantie voor de voedselvoorziening zal onge
twijfeld de zaak terdege onderzoeken. Daar
heeft het volk recht op.
Majoor Boelaart, die belast is geweest met
de verzorging en repatriëering der in Dachau
en een paar andere naburige kampen ge-
interneerde Nederlanders, heeit voor de ra
dio een verslag uitgebracht over zijn werk,
dat door tallooze andere instanties zeer werd
geholpen. Hij kon meedeelen, dat nu alle
gezonden weer terug zijn in Nederland, of
wel over Frankrijk naar huis terug keeren.
Er zijn nog 80 zieken achtergebleven onder
goede medische Nederlandsche verzorging.
Met droefheid moest hij vermelden, dat er
in Dachau 252 Nederlanders zijn gestorven
of vermoord, en in de andere kampen daar
in de buurt 116. Een prachtige geest van
saamhoorigheid had al deze strijders voor
ons vaderland bezield. Zij hebben hun leven
er voor gegeven. De dooden verlangen van
ons allen, dat wij dien geest van saamhoo
righeid zullen uitdragen in ons vaderland.
Zóó zullen zij in ons leven blijven voortbe
staan.
Rotterdam wil de verwoeste stad gaan
herbouwen. Maar in de binnenstad, die nu
ruime straten krijgt, is er geen plaats voor
al de benoodigde nieuwe huizen. Er zijn
50.000 woningen noodig, waarvan 30.000
ter vervanging van hetgeen verwoest werd,
en 20.000 voor den geregelden aanwas der
bevolking. In Rotterdam-Zuid en ook elders
aan den rand van de stad komen nieuwe
complexen, van groote hoogte, elk huis 16
tot 19 m. hoog. Dit om ruimte te sparen, daar
bij vlakbouw geheel Zuid-Holland al spoedig
zou zijn volgebouwd Voorloopig is er even
wel geen materiaal, terwijl de beschikbare
arbeidskrachten te veel verzwakt zijn door
den honger, om voorloopig te kunnen wer
ken.
De gruwelen, die te Putten zijn geschied,
naar aanleiding van een moord op twee
Duitsche officieren, blijken nog erger te zijn
geweest dan eerst werd vermeld. 104 huizen
werden in de asch gelegd, 600 man werden
naar een concentratiekamp bij Hamburg ver
voerd. en daar overgegeven aan den hon
gerdood Slechts 13 bleven er over.