VRIJE STEMMEN
fftisdadi^&ewolk
DAGBLAD VOOR ZEELAND
HET DUITSCHE
Ie JAARGANG
NUMMER 166
Donderdag^ 24 Mei 1945
Algemeene Leiding:
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur i
J. b-oekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt
Telefoon 2665
Er klonken In den aether allerlei klanken
die ons troiien en waarvan wij enkele brok
stukken konden opteekenen.
Pater de Greeve zei onder meer„Wij,
die met geen zweem van haat vervuld wa
ren, wij zouden alle geloof in menschelijke,
in toekom3t-menscheüjke samenleving verlie
zen, en in menschelijke rechtvaardigheid, als
deze verbijsterende misdaden niet gestraft,
en deze moordwellustelingen niet van de
aarde weggevaagd zouden worden. Neen,
bij God, grooter misdaad zou het zijn, en een
nog grooter aanslag op het wezen van de
samenleving, als niet afgerekend werd met
deze legioenen van misdadigers, die zonder
pardon uit de maatschappij moeten worden
uitgestooten. Dit is onmogelijk. Onze ocgen
hebben te veel en to gruwelijks gezien, ze
zullen pas kunnen voortleven en werken als
we weten, dat dit menschelijk ongedierte uit
gebrand is Moge de aarde dit onmenscho-
lijk geboefte van zich afschudden, opdat we
tenminste kunnen leven. Want anders zou
de walg ons zoo naar de keel stijgen, dat
we erin zouden stikken. In naam van inilli-
oenen gemassacreerden, in naam van on
herstelbaar verscheurde achtergebleven be
trekkingen, in naam van het recht, in naam
van de naastenliefde, en in den naam van
God eischen wij recht."
Anton Coolen sprak als volgt j „Vlalc voor
het groote, goede nieuws der bevrijding be
keek in nog een foto van een dor razzia's
in Amsterdam, een foto, die buiten de ves
ting Holland was qesmokkeldeen Grüne Po-
lizeiman, gelaarsd, gehelmd, met handgra
naten in zijn koppel en met een geweer, en
die met een tronie, grof als alleen de Duit-
sche nazi's die hadden, neerkijkt op een rij
weerlooze jonge mannen, welk hij voor zich
op het trottoir laat knielen met opgestoken
handen. Het is het zinnebeeld der vernede-
rinq die zij ons hebben aangedaan. Zij heb
ben onder ons geroofd, geplunderd en ga-
brandschat. genïjnigd en gemarteld, gekne
veld en gemoord. Zij hebben ons volk ont
mand, zij hebben het doen hongeren, zij
hebben het den grond onder de voeten ver
nield. Zij hebben ons alles aangedaan wat
men oen volk maar kan aandoen, om het
zijn bestaan te ontnemen. Zij hebben hot
gebogen. Maar één ding hebben zij niet ge
kund zij hebben het niet kunnen breken
Zij hebben het zelfs de veerkracht niet kun
nen ontnemen, waardoor het, nu het onder
hun hiel vandaan is, opspringt tot zijn jubel,
in een vlaggend on feestend land."
Dr. van Triclft zeide„Een misdadig mil-
lioenenvolk is een volkomen nieuw verschijn
sel in de wereldgeschiedenis. Dat de nu le
vende Duitschers misdadiger geboren zijn
De Belgische kwestie
Koning Leopold schreef de volgende brief
aan zijn broeder, den Prins-Regent
„Waarde Broeder, ten gevolce van de ge
vangenschap, die ik moest doorstaan, laat
mijn gezondheid niet toe, onmiddellijk naar
België terug te keeren. Het spijt mij ten zeer
ste, dat ik mij niet bij mijn volk kan bevin
den van het oogenblik af mijner bevrijding.
Gedurende mijn hechtenis waren mijn ge
dachten steeds bij hen. Ik verzoek U, tot
wanneer ik hersteld zal zijn, de taak te wil
len voortzetten, die Gij volbrachf hebt in het
belang der Natie. Uw toegenegen broeder
Leopold."
Uit de pers klinken nog steeds stemmen
op, die bezwaren hebben tegen den terug
keer van den Koning.
„Hot Laatste Nieuws" te Brussel schrijft, dat
het te betreuren is, dat de Koning het niet
noodig achtte zijn ministers naar Engeland
te volgen.
„Le Soir", Brussel, zegter is in de pas
sieve gehechtheid aan den persoon van don
Koning een gevoelen, waaraan met eerbied
te denkon is. Maar er zijn ook andere uiter
sten van koningsgezindheid, die in de ver
heerlijking van den persoon van den Ko
ning de mogelijkheid zien van een afglijden
naar autoritaire methoden.
„La Lanterne", Brussel, verklaartHet
blijkt onduldbaar, eenerzijds, argumenten te
trekken uit het privaatleven van een mensch,
onder voorwendsel dat dit behoort aan het
land dat hij bestuurt. Maar, anderzijds, ware
het onaanneembaar, dat een belangrijk deol
der bevolking zijn gedachte niet zou mogen
zeggen en voor een voldongen feit zou staan.
Er is één middelde volksraadpleging.
Red.
dan andere volken, mag men niet aanne
men. Maar ze zijn gekomen tot collectieve
misdadigheid, hetzij dan actief door het toe
geven aan eigen bestiale instincten, hetzij
passief door te dulden, dat hun Volksgenos
sen die instincten uitleefden, m.a.w. actief
de S.S., de Grüne en het verdere schorum,
passief de onschuldige burgers uit Weimar,
die heolemaal niet wisten wat er in Buchen-
walde gebeurde 1 Zooiets kan alleen, door
dat een volk de voedingssappen voor zijn
ziel niet meer trokt uit de eeuwige bron van
het leven, die in de evangeliën het zuiverst
stroomt en die de geschiedenis van Europa
altijd gevoed heeft, waaraan wij de idee
danken van de waarde der menschelijke
persoonlijkheid, dus van het recht, dat het
ontzag voor die waarde waarborgt, en van
de naastenliefde, zondor welke dat recht
maar een koud en levenloos staketsel is.
Het Duitsche volk is geperverteerd, dat bo-
teekent letterlijkverdraaid, afgedraaid van
de zedelijke gezondheid, van Waarheid en
Recht. Met satanische geslepenheid heeft Jo
sef Goebbels een systeem van zielverdraai-
ende waandenkbeelden uitgewerkt en ge
propageerd. De kern ervan vormt de rassen
leer. Die combineert drie onjuiste stellingen
tot een bedriegelijken afgod1. iemands
aard wordt naar geest en lichaam bepaald
door afstamming en erfelijkheid2. do Ger
manen zijn het geniale volk bij uitnemend
heid 3. de Duitschers zijn van Germaan-
sche afstamming."
Tot slot een treffend citaat uit Heinrich Hei
ne, de groote dichter, die als Duitsche Jood
in ballingschap stierf in 1856, door Van
Tricht aangehaald
Do dichter reist over den Brennerpas Italië
binnen en komt in Verona. Hij ziet Romein-
sche gebouwen, waarvan «ommiqe door de
Germaansche invallers in de Volksverhui-
zingstijd verwoest zijn. Het lijkt wel, zegt
hij, of alle volkeren hier de sporen van hun
aanwezigheid hebben achtergelaten, in dien
tijd, „da mancher Deutsche Stamm noch nicht
schreiben konnia, und sich damit behelien
mussie, zum Andenken etwas zu ertrüm-
mernRed.
ACTUALITEITEN
NEDERLAND.
De Koningin heeft in gehoor ontvangen do
hoeren De Boer, Prof. Schermerhorn en Dr.
Teilegen. De eerste was lid van hst convent
der politieke partijen tijdens de bezetting.
Om de zwarte handel ernstig te bestrijden
zijn de Binnenlanasche Strijdkrachten in~e-
schakeld. In Amsterdam zijn er al heel wat
zwarte handelaars ingerekend, en het resul
taat is al merkbaar.
In het Oosten van Nederland zijn weer
boringen verricht, om olie te vinden. De kans
is groot, dat onze olie-positie hiermee kan
worden verbeterd.
Het aeestelijk leven, ook in het Westen
van Nederland, bloeit weer op. De Leidsche
Universiteit is heropend. Er is een bijeen
komst gehouden van kunstenaars, die geen
lid van de Cultuurkamer zijn geweest. In
het Stedelijk Museum zal een tentoonstelling
worden gehouden van 100 schilderijen, tij
dens de bezetting gemaakt. Het gezuiverde
Concertgebouw-orkest zal 31 Mei of 1 Juni
een eersfe uitvoering geven van tijdens den
oorlog gecomponeerde werken, en strijdliede
ren. Een nieuw tooneelgezelschap „5 Moi"
zal opvoeringen geven van „The Moon
Comes Down", naar don roman van John
Steinbeck. Het leven tijdens de bezetüng
wordt er in uitgebeeld.
Op 30 Mei wordt het tooneelstuk „Vrij
Volk" in den Amsterdamschen Schouwbrug
opgevoerd, geschreven door Albert Helman,
Maurits Dekker, Anton Coolen, Jeanne van
Schaik en A. G. Defrosne. De regie is in
handen van Albert van Dalsum, A. G. De-
fresne, Ben Groeneveld, Louis Saalborn en
Nico de Jong.
DUITSCHLAND.
Reserve-kolonel Posthumus Meyes, sous
chef staf Militair Gezag, is benoemd tot Com
missaris-Generaal voor de Nederlandsche
Economische Belangen in Duitschland. De ge
stolen goederen zullen moeten terugkomen,
of door Gelijkwaardige worden vervangon
Voor Engeland is Montgomery bevelhebber
van het bezettingsleger.
De Hongaarsche goudreserves zijn in Oos
tenrijk teruggevonden.
Om de ontvluchting van oorlogsmisdadigers
te voorkomen, is een strook van 5 km. aan
do Duitsche grens tot verboden zone ver
klaard.
Denemarken zal ook aan de bezetting deel
nemen. Leden van de ondergrondsche be
weging zullen de lichtingen van 1940 tot 1943
daartoe opleiden. Uit Zweden kwam reeds
de uitrusting voor 10.000 man.
Voor - de 100.000 buitenlandsche arbeiders
in Hamburg moet de burgerij de kampen
Bchoonmaken, en de noodige kleeding en de
verdere levensbehoeften verschaffen. Er
komt een krant uit in zes talen, waaronder
het Nederlandsch.
700.000 ton oorlogsmateriaal, dal in Duïtsch
land is buitgemaakt, wordt naar het Verre
Oosten getransporteerd.
VERDERE BUITENLAND.
In de Noordzee is het centrale deel, 50.000
vierk. km„ vrijgegeven voor de visscherij.
Aan de Aziatische kust van de Middel-
landsche Zee blijft het broeien. Het Britsche
leger is, om moeilijkheden te voorkomen,
uit Zuid-Ltbanon teruggetrokken. Het parle
ment in Damascus eischt, dat Arabische troe
pen zullen worden ingezet. Engeland heeft
Frankrijk gewaarschuwd, vooral niet prikke
lend op te treden. Juist dit Midden-Oosten is
een belangrijke basis voor den oorlog tegen
Japan, en moet dus niet worden verontrust!
Frankrijk heeft den wensch te kennen ga-
qeven enkele grenswijzigingen met Italië
aan te gaan.
Argentinië gaat terugkeeren tot den parle
mentairen regeeringsvorm. Politieke partijen
worden weer toegelaten. Verkiezingen zuilen
worden gehouden. Of dit ook voor de Com
munistische partij zal gelden is nog niet dui
delijk.
Japan zond ballons, gevuld met spring
stoffen, naar Amerika. Ze kwamen in afge
legen streken neer en richtten geen schade
aan. Red.
Regeering Churchill afgetreden
LABOUR CONTRA
CONSERVATIEVEN.
Officieel is in Downïngstreet 10 medege
deeld, dat de Engelsche re»;eering is afge
treden, nadat Churchill een onderhoud had
met koning George.
ReuterB politieke correspondent bericht,dat
het zeker is, dat Koning Georg aan Churchill
als hoofd van de grootste politieke partij in
het tegenwoordige Lagerhuis zal vragen om
een voorloopige regeering te vormen om tot
aan de algemeene verkiezingen, die niet
vóór 5 Juli kunnen plaats vinden, de lands
belangen te behartigen.
Het is thans zeker, dat minister-president
Churchill a.s. Dinsdag met een nieuwe re-
geerïng voor het parlement, dat dan na het
Pinksterreces bijeenkomt, zal verschijnen.
De volledige samenstelling wordt niet ver
wacht voor het einde der week, ofschoon be
kend is, dat Churchill's plannen vast omlijnd
zijn.
Het zal wellicht onmogelijk voor Churchill
zijn om a.s. Dinsdag alle zetels in de regee
ring bezet te hebben, doch het is mogelijk,
dat hij een aantal departementen tijdelijk
combineert en in elkaar schuift.
In antwoord op het schrijven, dat hem
door den plv. minister-president Attlee ge
zonden werd, heeft Churchill zijn bezwaren
tegen het houden van verkiezingen in den
herfst herhaald.
Hij blijft op het standpunt staan, dat
voortdurende politieke onrust schadelijk is
voor do regoerïngskracht, spoedig het Brit
sche prestige in het buitenland zal verzwak
ken en bovendien het herstel van den han
del zal hinderen.
Churchill betreurt Attlee's „onjuiste bewe
ringen", dat de conservaüeve partij voordeel
zou hebben bij vroege verkiezingen en ver
klaart, dat „dragelijke condities" van samen
werking niet langer bestaan.
VAN OVERAL
Er is een nieuwen zender in den aether.
Het is Den Haag P.T.T.. die proefuitzendingen
houdt op de 301.5 m. in de korte golf. Hij is
doorgaans glashelder en beter te beluiste
ren dan Herrijzend Nederland, die gedurig
met een hinderlijken fluittoon werkt.
Volgens dezen nieuwen zender is Zondag
avond de eerste gosderentrein uit Den Haag
vertrokken.
Hef Haagsche blad „De Telex" meldt,
dat majoor Stevens, van de Engelsche In
telligence Service, die, voordat Nederland in
oorlog was, door de Duitschers naar Blerik
werd gelokt en daar over de grens gesleept
werd, uit het concentratiekamp Dachau is
bevrijd.
In een garag© van d© fa. Lathouwer aan
de St. Jorisstraat te 's Hertogenbosch, welke
in gebruik was bij de N.B.S., heeft op 2e
Pinksterdag een zware brand gewoed. Be
halve een groote hoeveelheid benzine zijn
eenige tientallen auto's, zoomede een aantal
motoren verloren gegaan.
Hef le Amerikaansche leger fs reeds on
derweg naar het Verre Oosten.
Zooals men weet, staat dit leger onder be
vel van generaal Hodges en het was het
eerste over den Rijn.
Uit Ottawa wordt gemeld, dat 60 Cana-
deesche oorlogsschepen, w.o. vliegkampsche
pen, kruisers en torpedojagers, zullen deel
nemen aan den strijd tegen Japan.
Viermotorige bommenwerpers en jagers
zijn aangekomen op de veroverde vliegvel
den op Okinawa om den strijd tegen de
laatste Japansche steunpunten te sieunen.
Jan Masaryk, de Tsjechoslowaaksche mi-
nistor van Buitenlandsche Zaken, heeft ver
klaard, dat zijn land helpen zal, om Europa
gedurende den komenden winter in het leven
te houden. Hun industrie is bijna onbescha
digd gebleven, en als zij dezen zomer een
normale oogst hebben, zal er een overschot
zijn aan levensmiddelen en industrieproduc
ten voor de rest van Europa.
Wat onder ons leeft
Een stapel van 31 brieven heeft zich weer
opgehoopt op onze schrijftafel. De ruimte
nood tengevolge van de pcpierschaarscht©
oeiette ons, er op in te gaan. Ook nu kun
nen wij alleen het meest actueel© en voor
net algemeen belangrijke samenvaiten. Wij
ioen dit in artikeltjes, die achter elkaar zoo
spoedig mogelijk zullen verschijnen.
Naar aanleiding van ons bericht, dat er
nog geen mogelijkheid is, vergunning te
Krijgen voor een reis naar West-Nederland,
spot een goed vriend van ons blad met deze
vrees voor meer contact„Er zijn geen epi
demieën, er is geen hongersnood {hoor Mr.
Oud uit Rotterdam) maar toch moet Noord
en Zuid op de strengste manier gescheiden
blijven, hoewel uit de beste bron wordt be
weerd, dat het den geallieerden koud laat".
Inderdaad schijnt hier gevreesd te wor
den voor besmetting, meenen wij. Doch dan
in anderen zinwij zoete zuiderlingen moch
ten eens besmet worden met de actieve geest
der felle noorderlingen, die doortastend op
treden tegen alle volksvijanden, en krachtig
voortstuwen naar een democratisch bestuur
Wij mogen hier dan eerlijk verklaren, dat
wij déze besmetting niet vreezen, eerder be-
geeren
Een deskundige op het gebied van den
klompenhandel doet zijn beklag over de
averrechtsche rsqelïng te dezer zake. De hier
mee belaste dienst heeft gemeend, de han
del te moeten uitschakelen, zoodat de fabri
kanten in Zeeuwsch-Vlaanderen direct, via
de burgemeesters, aan de winkeliers moeten
leveren. In de praktijk belemmert dit de
voorziening van het publiek, daar voor klei
ne partijtjes het transport en de financieels
verrekening allerlei moeilijkheden blijkt op
te leveren. Kan hier niet, zoo wordt gevraagd,
en wij vragen het met hem, een betere rege
ling worden getroffen
Een landbouwer uit Noord-Beveland klaagt
er over, dat er geen werkkrachten genoeg
(er beschikking staan. Vaste arbeiders zijn er
veel te weinig, en velen zijn van „vast"
„los" geworden, omdat ze dan meer ver
dienen. Er was gevraagd, vooral aardappelen
ten bieten te verbouwen. Maar die dit ge
daan hebben, zitten nu met gebrek aan ar
beidskracht, daar deze producten meer werk
vragen dan b.v. gerst. Hier moet krachtig
worden ingegrepen, meent hij. Inderdaad, de
voedselvoorziening eischt dat het gebrek aan
arbeidskracht wordt verholpen I
„De Zon" vraagt nog wat dames om te
helpen bij de wasch. Dit naar aanleiding
van een klacht van een huismoeder. Wie
meehelpt, heeft er recht op, dat haar wasch
iets eerder klaar komt, zegt de directie.
Een iruitkweeker beklaagt zich, dat er
geen ladders genoeg meer beschikbaar zijn
voor het aanstaande fruitseizcen. Kan daar
voor geen materiaal beschikbaar worden
gesteld Ons dunkt dat het Rijksbureau voor
Hout, met het oog op de voedselvoorziening,
aan deze klacht de noodige aandacht moet
schenken. Hier is ingrijpen op korten ter
mijn noodzakelijk.
Ontneem ons onze bron van voorlichting
niet J Wij willen meer papier voor ons Dag
blad „De Vrije Stemmen", schrijft een lezer.
Ja juistRed.