VRIJE STEMMEN
l/öl
CTCMIir\]
Min. Tromp over het herstel van het verheer
DAGBLAD VOOR ZEELAND
DE BAAN IS VRIJ!
Ie JAARGANG
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
lc JAARGANG
NUMMER 164
Dinsdag 22 Mei-1945
Algemeene Leiding:
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
J. Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt
Telefoon 2665
Het Ministerie Gerbrandy is demissionnair.
Hare Majesteit de Koningin heeft het ver
zoek om ontslag in beraad gehouden, en alle
ministers verzocht, het noodige werk voor-
loopig te blijven verrichten, omdat het for-
meeren van een nieuw kabinet in de gege
ven omstandigheden meer tijd zal kosten
dan gewoonlijk daaraan wordt besteed.
Deze alleszins correcte gang van zaken
vervult ons met hoop.
Ongetwijfeld zullen door onze Koningin de
meest uitgebreide inlichtingen worden inge
wonnen over wat er nu moet geschieden.
Tot dit beraad zullen zeker in de eerste
plaats worden uiigerxoodigd leidende figu
ren uit de stroomingen op politiek gebied,
die den laatsten tijd naar voren zijn geko
men. Eveneens zal de Koninqin zich laten
voorlichten door de eerste krachten der ille
gale beweging, die ondanks verschil van
geestelijke oriëntatie eendrachtig hebben sa
mengewerkt tegen onze verdrukkers.
Nu is het de vraag, welke adviezen door
al deze personen zullen worden gegeven.
Moet er aanstonds een kabinetsformateur
worden aangewezen
Moet deze aanstonds een nieuw ministerie
vormen
Wij meenen dat dit niet moet gebeuren.
En willen kort zeggen waarom.
Het is heelemaal niet erg, dat het demis-
sionnaire kabinet nog een poos zijn werk
voortzet.
De noodzakelijke eerste maatregelen zijn
het best toevertrouwd.
En principiëele, de toekomst bindende,
maatregelen zal het ongetwijfeld niet kunnen
nemendaartoe is het ook niet meer ge
rechtigd.
Doch daarom komt nu de baan vrij voor
democratie
Mocht door de raadslieden der Kroon,
voor zoover zij zich door de nieuwe tijdstroom
voelen gedragen, aan onze Landsvrouwe
worden aangeraden, aan het demissionnaire
Ministerie op te dragen, in den kortst mo
gelijken tijd verkiezingen uit te schrijven
voor de samenstelling van een noodparle-
ment
De onderzoekingen der Democratische Ver-
eeniging te Eindhoven hebben aangetoond,
dat verkiezingen voor een nood-parlement
reeds thans mogelijk zijn.
Ook in andere pas bevrijde landen vraagt
men naar de meening van de kiezers.
Hoe zuiver en eerlijk-democratisch zou het
niet zijn, als heel ons volk zich thans kan
uitspreken, en bepalen, aan welke perso
nen het op dit moment de leiding wil toe
vertrouwen
En uit dit nood-parlement komt dan van
zelf naar voren in welke richtin'- naar nieu
we ministers moet worden gezocht 1 Wij
wachten. Met hoop en vrees. Red.
ÜtI Fvyr_i ifi'
Boodschap van de Kerken
De kerken in Nederland hebben in de
„Nederlander" een gemeenschappelijke bood
schap gepubliceerd, waarin zij in zeven pun
ten uitspreken wat zij ons volk hebben te
zeggen in dit moment der geschiedenis.
Punt 1 spreekt over den toestand van he
den. Punt 2 roept tot bekeering. Punt 3 vraagt
recht maar geen wraak. Punt 4 noemt de
blijvende strijd tegen de machten van het
moderne heidendom.
En daarna zegt de boodschap in punt
5 en 6
„Denkend aan de onoverzienbare geeste
lijke en maatschappelijke ontwrichting door
oorlog en bezetting veroorzaakt, roepen wij
ons volk op tot een diep besef van verant
woordelijkheid voor elkanders geestelijk wel
zijn, tot sociale gerechtigheid, tot een sterk
en hecht gezinsleven naar den eisch van
Gods Woord.
Gij, jonge generatie, staat in dit uur dei
geschiedenis voor een zware, doch grootsche
taak. Gij zult het moeilijk hebben op den
weg tot herstel. Te zamen bidden wij, dat
God uit onze harten wegbrande alle wraak
zucht en haatdat wij diep leeren verstaan
wat het is God en den naaste te dienen in
gerechtigheid. Wij allen worden geroepen
tot den heitigen strijd des geloofs, in gehoor
zaamheid aan het Evangelie".
De boodschap eindigt met de bede, dat ons
trouw te maken bü onze taak. Red.
De Minister van Waterstaat en Weder
opbouw, Ir. Tromp, heeft in de Vrijdag j.l.
gehouden persconferentie in Eindhoven een
aantal belangrijke mededeelingen gedaan.
De verkeersbrug bij Zaltbommel, aldus
werd medegedeeld, is weer voor licht ver
keer geopend. Bij Culemborg zal een over
gang gemaakt worden via de spoorbrug en
bij Hedel wordt een pontveer gelegd.
In Engeland is 10.400 ton brugmateriaal
voor gewone bruggen gereed voor versche
ping bovendien is er 31.000 ton staal voor
brugherstel in bestelling.
De Nederlandsche regeering heeft 25.000
vrachtauto's aangevraagd, waarvan er 5910
zijn toegezegd bovendien heeft SHEAF nog
2905 gerepareerde vrachtauto's toegewezen.
Verder werden nog 1120 auto's aangekocht,
doch in de aflevering daarvan is vertraging
gekomen.
Van de spoorwegverbindingen tusschen
Noord en Zuid zal die tusschen Nijmegen en
Arnhem het eerst worden gerepareerd. Te
gelijk daarmee zal de brug bij Zwolle wor
den hersteld.
De Maas zal omstreeks 1 Aug. weer ge
heel bevaarbaar zijn. De spoorbrug over
den Moerdijk zal door den aanleg van een
landhoofd met 400 meter worden bekort.
Minister Tromp deelde verder mede, dat
vandaag de eerste ministerraad op vader-
landschen bodem na de algeheele bevrijding
van ons land in Den Haag gehouden zal
worden.
Verder zei hij, dat hij met zijn ambtsge
noot van Sociale Zaken de mogelijkheid over
weegt om in het verwoeste gebied van N.
Limburg gearresteerde N.S.B.ers en collabo
rateurs aan het werk te zetten. Daartoe zou
den in dit gebied barakkenkampen gebouwd
moeten worden.
Verder is medegedeeld, dat Duitsche krijgs
gevangenen zullen worden tewerkgesteld bij
den herbouw van de ultra-hoogspanningslijn
van Geertruidenberg naar Dordrecht, via
welke lijn het grootste deel, van de provin
cie Zuid-Holland van stroom kan worden
voorzien.
De schade in het Westen
van ons laiid
Ongeveer 40.000 ha. land, dat voor de
helft uit landbouwgrond bestaat, is door de
Duitschers geinundeerd. Het zal 3 tot 8 we
ken duren om dit land droog te maken. Som
mige stukken land zijn reeds drooggemaakt
en bij wijze van proef met aardappelen be
plant, maar andere producten kunnen niet
worden uitgezaaid» omdat het te laat in het
jaar is.
Kort nadat het water is verwijderd ver
schijnt er groen gras op het land, maar het
is gras van poovere kwaliteit en er is een
groot tekort aan zaad.
De grootste schade is aangericht aan het
beroemde Westland, eens de groentetuin van
Europa. Een groote tankloopgraaf loopt
dwars door dezen vruchtbaren grond. De
schade is zoo groot, dal de onderzoekinqs-
commissie den omvang daarvan niet kan
vaststellen. Een voordeel is echter, dat prac-
tisch de geheele provincie Zuid-Holland elec-
triciteit uit Rotterdam krijgt, hetgeen een be
langrijke hulp beteekent.
Als geheel kan worden gezegd, dat de
bevrijding op het allerlaatste nippertje ge
komen is.
Indien het twee weken langer had ge
duurd, zou de schade nooit meer hersteld
kunnen worden, aangezien het bekend is,
dat de Duitschers van plan waren, in deze
gebieden nieuwe verwoestingen aan te rich
ten, met inbegrip van de vernieling van
enkele der zwaarste zeedijken.
De kwestie Triëst
Er zijn nieuwe besprekingen gaande tus
schen Engeland en Amerika, met de bedoe
ling de hangende moeilijkheden met maar
schalk Tito uit den weg te ruimen.
Veldmaarschalk Alexander richtte zich Za
terdag tot zijn strijdkrachten in het Middel-
landsche Zeegebied in een verklaring over
den toestand van het gebied Triëst, waarin
hij zeide, dat de meeningsverschillen over dit
gebied op de vredesconferentie zullen worden
opgelost, doch dat het scheen of loego-Slavië
momenteel door wapengeweld kracht wilde
bijzetten aan zijn eischen, hetgeen zoo veel
heeft van het optreden van Hitler of Mussolini
of Japan een van de hoofdredenen waarom
we in dezen oorlog gestreden hebben.
In zijn antwoord verklaarde maarschalk
Tito verwonderd te zijn over de verklaring
van maarschalk Alexander, daar Joego-Slavië
ten allen tijde zijn eischen wil voorleggen op
de vredesconferentie. Joego-Slavië wil geens
zins vooruitloopen op de beslissingen van die
conferentie, doch staat op het standpunt, dat
zijn troepen mogen blijven in de door hen
bezette gebieden, en verzoekt om zijn troepen
toe te staan het militaire bestuur over deze
gebieden te mogen uitoefenen, tot de confe
rentie beslist zal hebben.
Intusschen heeft maarschalk Tito bevel ge
geven, dat zijn iroepen de Oostenrijksche pro
vincie Karinthië zullen ontruimen.
Seyss naar Londen gebracht
De vroegere Oostenrijksche landverrader en
Rijkscommissaris voor het bezette Nederland
sche gebied, Arthur Seyss Inquart, is Maan
dag naar Londen overgebracht, om aldaar
verhoord te worden.
Mijnstakingen in België
In België duren de stakingen in verschil
lende mijngebieden voort met inbegrip van
de Borinage, Luik en Charleroi. Daar de pro
ductie terug geloopen is tot 40 a 50 pet., is
vanaf Dinsdag alle niet-industrieele activiteit
door geheel België stilgelegd.
Electriciteit zal afgesneden worden van 7
uur 's morgens tot 9 uur 's avonds.
Gisteren werd nog bekend gemaakt, dat
er onmiddellijk 4000 Duiische krijgsgevange
nen in de Belaische mijnen zullen worden
tewerk gesteld. Aan het eind van de maand
zullen opnieuw 4000 krijgsgevangenen naar
de mijnen gaan. (A.A.)
Tokio en Nagoya afgebrand
De slag om Japan duurt onverminderd
voort. Zaterdag deden een zeer groot aantal
superforten een aanval op Tokio, die slechts
2 uur later gevolgd werd door een aanval
op Hamamatshu, op 45 km. van Nagoya,
door ruim 300 superforten.
Volgens de Japansche radio zijn Tokio en
Nagoya thans afgebrand, doch de Ameri-
kaansche berichten zeggen, dat in 6 Japan
sche steden een oppervlakte van 150 vierk.
km. is platgebrand, als gevolg van de hevige
luchtaanvallen.
Een Chineesch communiqué bevestigt nu
weer de herovering van Fou-Tsjou door de
Chineesche troepen.
Alfred Rosenberg gegrepen
Alfred Rosenberg, die zichzelf had opge
worpen tot een der denkers van het moderne
Duitsche heidendom, is in Flensburg gearres
teerd.
Hij werd door wijlen Hitier benoemd tot
Rijksminister voor de Oostelijke gebieden.
Hier tyranniseerde hij de bevolking door zijn
rassen-theorie van bloed en bodem in de
praktijk om te zetten.
Nieuws uit Nederland
In Almelo is een groote confectiefabriek
ongeschonden. In het Zuiden zijn wel tex-
tielstoffen. Deze kunnen nu in Almelo tot
heerencostuuras worden verwerkt. Er is geen
voering, dus het wordt zooiets als de mili
taire battledresses. Er komen 3000 costuums
per week klaar.
De Geldersche papierfabrieken zijn bijna
onbeschadigd. Doch er is groot gebrek aan
grondstoffen en energie. Twee zeepfabrieken
kunnen 70.000 kg. zeep (groene) produceeren
uit een partij vetzuur die elders werd aan
getroffen.
De Amsterdamsche Tram zal onmiddellijk
weer beginnen te rijden, zoodra de stroom-
levering wordt hervat.
Alle familieleden van Marinepersoneel kun
nen verzoeken om inlichtingen over verblijf
plaats en welzijn van hun verwanten richten
tot het Roode Kruis in hun omgeving. Nage
laten betrekkingen van gesneuvelden of ver
misten wenden zich voor inlichtingen tot den
Hoofdintendant der Zeemacht, Gasthuisstraat
64, Tilburg, en voor ondersteuning tot de
Stichting Centrale Financiering, Ruusbroek-
laan 17, Eindhoven.
Verklaring van Stalin
over Polen
Maarschalk Stalin heeft volgens radio
Moskou een verklaring afgelegd over de
Poolsche kwestie, waarin hij zegt
„De reconstructie van de Poolsche regee
ring kan alleen geschieden op de basis van
de resolutie der Krimconferentïe, waarvan
niet kan worden afgeweken. Ik ben van mee
ning, dat de Poolsche kwestie kan worden
opgelost door overeenstemming tusschen de
geallieerden, welk afhankelijk is van de vol
gende voorwaarden
le. Wanneer de voorloopige Poolsche re
geering na haar reorganisatie beschouwd
wordt als de kern van de toekomstige Pool
sche regeering van Nationale eenheid op
dezelfde wijze als in Jougo-Slavië, waar de
Nationale Bevrijdingsraad erkend is als de
kern van een vereenigde Jougo-Slavische re
geering.
2e. WanneeT als resultaat van een zooda
nige reconstructie een regeering in Polen ge
vormd wordt, welke een politiek van vriend
schap jegens de Sovjet-Unie zal voeren en
niet een politiek van een „cordon sanitaire",
welke tegen de Sovjet-Unie is gericht.
3e. Wanneer over het vraagstuk van de
reconstructie van de voorloopige Poolsche
regeering beslist wordt tesamen met Polen,
die op het oogenblik verbonden zijn met het
Poolsche volk en niet zonder hun medewer
king.
De arrestatie van 16 Poolsche onderdanen
in Polen met aan het hoofd de beruchte ru
ziezoeker, generaal Okulicki, houdt in geen
enkel opzicht verband met de kwestie van
de reconstructie van de voorloopigk Poolsche
regeering. De heeren werden gearresteerd
krachtens de verordening om het Sovjetleger
in den rug te beschermen tegen allen, die
verdeeldheid willen zaaien.
Dit komt overeen met de Britsche maatre
gelen ter bescherming van het rijk. De arres
tatie is verricht door de militaire Sovjet-auto
riteiten in overeenstemming met de overeen
komst tusschen de voorloopige Poolsche re
geering en het Russische opperbevel.
Het is niet waar, dat de qeaaresteerde
Polen uitgenoodigd zijn om met de Sovjet
autoriteiten te onderhandelen.
De Sovjet-autiriteiten voeren geen bespre
kingen en zullen dat niet doen met personen
die verordeningen betreffende de veiligheid
van het Roode leger overtreden, aldus eindigt
deze verklaring van Stalin. (A.A.)
Botsingen in Syrië
Nadat de toestand al eenigen tijd zeer ge
spannen is geweest, hebben gisteren in Syrië
en den Libanon botsingen plaats gehad. In
Aleppo vielen 8 dooden, toen de demon
stranten een gebouw wilden binnendringen,
dat door Senegaleesche troepen bezet werd
gehouden. B.B.C.
Rantsoenverlaging in
Duitschland
Het Britsche militaire bestuur in Duitsch-
land heeft bepaald, dat de rantsoenen voor
de Duitsche burgerbevolking zullen worden
verlaagd tot iets boven het peil, waarbij de
hongertoestand zou intreden en dat de voed
selvoorziening op deze basis zal worden
voortgezet, totdat de behoeften van het Brit
sche leger en de buitenlandsche dwangarbei
ders ruimschoots zijn gedekt en de Duitschers
hun geroofde en gehamsterde voedsel zelf
zullen hebben opgegeten. Naai schatting zul
len de verborgen voedselvoorraden in het
landelijke district Lüneburg toereikend zijn
tot uiterlijk het einde van den winter.
Het geallieerde militaire bestuur krijgt
Duitschland thans snel onder controle.
In groote razzia's zijn tientallen leden der
Gestapo onschadelijk gemaakt en ook de
oorlogsmisdadigers worden steeds meer in
het nauw gedreven.
Overtredingen, ook die waarop de dood
straf is gesteld, worden thans snel en vast
beraden behandeld en reeds 12 gevallen,
waarin de doodstraf werd uitaesproken wach
ten op bekrachtiging van den opperbevel
hebber.
Tegelijkertijd houdt het geallieerde hoofd
kwartier zich bezig met de nazi's uit leiden
de kringen, die niet beter of slechter worden
den behandeld, dan de internationale con
ventie vereischt. Interviews met deze lieden
zijn nu verboden. Onderzoekingen zijn gaan
de over de schuld van admiraal Dönitz in
verband met oorlogsmisdaden. (A.A.)
