VRIJE STEMMEN
Goede vorderingen in Noord-Nederland
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Tc JAARGANG
NUMMER 137
Dinsdag 17 April 1945
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur t
J. Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2665
TWEE ADRESSEN AAN
DE REGEERING
Het is de taak van de pers, om in
dezen tijd, nu er geen vertegenwoor
digende lichamen zijn, waar in het
openbaar kritiek kan worden ge
oefend, en die door heel onze bevol
king bij geheim stemrecht gekozen
zijn het is de taak van de pers om
thans den vinger te leggen op alles
wat kritiek noodig heeft en ook ver
dient. Wij moeten als dagbladpers
van het bevrijde deel van Nederland
dan ook geen blad voor den mond
nemen, en uitspreken wat velen den
ken, maar niet in het openbaar tot
de gemeenschap kunnen zeggen.
Deze verplichting geeft ons een
groote verantwoordelijkheid, doch te
gelijk een waardevolle taak.
In dit artikel willen wij de aan
dacht vestigen op twee adressen die
in deze maanden na de bevrijding van
uit ons bevrijde gebied aan de regee
ring in Londen zijn verzonden, en
waarop menige kantteekening moet
worden gemaakt.
Het eerste adres dat we bedoelen
is reeds 2 November 1944 aan de Ko
ningin aangeboden, door bemiddeling
van het Bureau Inlichtingen van het
Militair Gezag. Het adres werd ge
heim gehouden, doch „Het "Vrije Volk"
heeft het toch thans kunnen publi-
ceeren. Het is aangeboden door een
aantal inwoners van Eindhoven. On
der de onderteekenaars bevinden zich
de twee tegenwoordige ministers,
Huijsmans en Beel, en voorts enkele
vooraanstaande Eindhovensche bur
gers.
In korte woorden samengevatwat
vraagt dit adres?
Het vraagt, om de tegenwoordige
gezagsdragers in provincie en ge
meente niet langer dan drie maan
den te handhaven. Eind Januari zou
den ze dus al moeten zijn heenge
zonden Goed. Wij zijn het hier in
het algemeen niet mee eens. Maar
hoofdzaak is. Wat wil men er voor
in de plaats Twee dingen zeker
nietMen wil niet de terugkeer van
de oude Gemeenteraden en de oude
Provinciale Staten. En men wil ook
niet het houden van vrije verkiezin
gen, zooals door velen en ook door
ons'al menigmaal is bepleit, al is dan
de vorm voorloopig wat primitief,
b.v. onder overlegging van stamkaart
en persoonsbewijs. Nee, dat wil men
geen van beiden Maar wat wil men
dan?
Hier schuilt een adder onder het
gras 1
Deze Heeren willen een klein col.
lege, dat uit hoogstens 12 15 per
sonen zou moeten bestaan voor de
grootere gemeenten. En wie stelt dit
college samen? De Commissaris van
de Koningin in elke provincie Ter
wijl deze volgens hun eisch reeds al
maanden lang moest zijn afgetreden,
krijgt hij nu plotseling de almacht
in handen, om daarin de menschen
te zetten die hij daartoe geschikt
acht Hij kan zich laten voorlichten
door personen die geacht kunnen
worden de bevolking in haar verschil,
lende schakeeringen te representee-
ren, zegt het adres. Maar beslissen
zal hij, en hij alleen.
Ons eindoordeel over dezen brief
aan de Koningin is dit- Hier is de
(Vervolg pagina 3)
Versterkte tegenstand in Duitschland
Het afgeloopen weekeind heeft voor
bijna geheel Noord-Nederland de bevrij
ding gebracht. Nadat Zaterdag gemeld
werd, dat Arnhem en Winschoten bevrijd
waren, kwamen Zondag de berichten
binnen over snelle stooten van de Ca-
nadeesche en Poolsche tanks. Poolsche
cclonnes bereikten ten Noorden van
Winschoten de Döllard, en Canadee-
sche troepen drongen zonder veel tegen
stand in Groningen binnen. Toen
echter het kanaal in het centrum der
srad overgetrokken werd, werd de Duit
sche tegenstand direct veel sterker, en
hevige straatgevechten zijn dan ook nu
aan den gang. Canadeesch patrouilles,
die ondertusschen de stad gepasseerd
waren en naar het Westen en Noorden
uitzwermden, ontmoetten overal leven-
digen tegenstand, doch slaagden erin de
Lauwerszee bij Zoutkamp te bereiken.
Nadat Zondagmorgen bekend was ge
worden, dat Canadeesche troepen Wol-
vega en Heerenveen bevrijd hadden en
verder oprukten tusschen Leeuwarden en
Heerenveen, kwam Zondagavond het
verrassende bericht, dat ook de hoofd
stad van Friesland, Leeuwarden, bevrijd
was, evenals Dokkum, en dat de Wad
denzee bij Teraard was bereikt. Hier
door is dus de afsluiting der Duitsche
troepen in West-Nederland volkomen.
Zwolle bevrijdApeldoorn
bereikt.
Meer naar het Zuiden werd ook de
Overijsselsche hoofdstad, Zwolle, na
vrij hevige straatgevechten bevrijd.
De troepen op de Westelijke IJssel-
oever, breidden hun bruggehoofd naar
het Zuiden met ruim 10 km. uit en
drongen naar het Westen in Apeldoorn
door, alwaar ook hevige tegenstand ge
boden werd, toen men het kanaal in
het centrum der stad overstak.
Arnhem, Deelen en Teriet
genomen.
Arnhem werd eveneens bevrijd en de
troepen rukten van hieruit ruim 8 km.
naar het Noord-Westen en Noorden op
en staan hier op ruim 18 km. van de
geallieerde troepen in het IJsselbruggo-
hoofd. De dorpjes Deelen en Teriet
werden ook bevrijd, zoodat we kunnen
aannemen dat het vliegveld tusschen
Arnhem en deze dorpjes in geallieerde
handen is.
Versterkte Duitsche tegenstand.
In Duitschland is de tegenstand op
verschillende plaatsen versterkt. Zoo
o.a. op de wegen naar Oldenburg, Ham
burg en Leipzig. Doch niettegenstaande
dit, rukten de Britten gestadig verder
op en bereikten punten op 15 km. van
de stad Oldenburg en op 25 km. van
Hamburg. Bij Bremen werpen de Duit-
schers alles in den strijd wat ze bij el
kaar kunnen krijgen, marine-personeel,
bezetting van luchtafweerbatterijen enz.
Het Britsche 2de leger zette gistermor
gen een nieuwen aanval op de stad in.
„Moker en Aambeeld".
Eén Amerikaansche divisie moest haar
bruggehoofd ten Noorden van Maagden
burg over de Elbe terugtrekken. Doch
het andere bruggehoofd, ten Zuiden van
de stad, werd versterkt en uitgebreid,
niettegenstaande hevige tegenstand van
S.S.-troepen en Duitsche parachutisten.
Het is, zooals één der Amerikaansche
radiostations zei van dit gedeelte van
het front, dat de Amerikanen het
„aambeeld"' vormen, terwijl de Russen
aan den anderen kant van Berlijn de
„moker" zullen zijn. Dat de Ameri
kaansche troepen hier hevigen tegenstand
ondervinden, komt voornamelijk door het
feit, dat de Duitsche opslagplaatsen en
garnizoenen, welke oorspronkelijk ge
bruikt zouden worden voor de aanvallen
der Russen op Berlijn af te slaan, door
de snelle Amerikaansche opmarsch,
dichter bij het Amerikaansche front dan
bij het Oderfront zijn komen te liggen.
Het zal echter nog moeten blijken, of
dit thans voor de Duitschers gunstig zal
zijn, want zoodoende kunnen de strijd
krachten, welke nu door de Amerika
nen gebonden worden, niet meer aan het
Oderfront ingezet worden.
Het feit dat de R.A.F. Zaterdagnacht
een zwaren aanval deed op Potsdam,
de groote garnizoensstad, ondersteunde
zoodoende de operaties èn van het Elbe
èn van het Oderfront.
Slechts luttele km. van
Leipzig en Chemnitz.
De hevige gevechten in Maagdenburg
zelf duren voort.
Meer naar het Zuid-Oosten werd Cothen
genomen en Amerikaansche tanks dron
gen in Dessau door.
Andere afdeelingen drongen door in
Halle en staan op 10 km. van Leipzig
en op eenzelfden afstand van Chemnitz,
doch ook hier bieden de Duitschers ver
woeden tegenstand.
Het 3de leger is doorgedrongen tot op
20 km. van de Tsjechische grens en staat
hier op 150 km. van de oprukkende
Russische troepen.
Bayreuth en Bamberg veroverd.
Het 7de leger veroverd Bayreuth en
Bamberg. In laatstgenoemde plaats wer
den 1400 miniatuurtanks met radio-instal
latie buitgemaakt. Het rukte verder op
tot op 15 km. van Neurenberg.
In het Ruhrgebied maakten afdeelin
gen van het 1ste en 9de leger contact
en hebben daardoor het nog overgeble
ven onbezette deel in twee deelen ge
splitst. Tot nu werden werden hierin
143.000 Duitschers gevangen genomen.
Groote aanval op de
Gironde-monding.
Ruim 900 km. achter de oprukkende
Fransche troepen in Duitschland, zijn
Fransche troepen, gesteund door tanks
de aanval begonnen op de nog overge
bleven Duitschers aan de mond van de
Gironde, ten Noorden van Bordeaux.
Deze aanval werd voorafgegaan door
een aanval van 1150 zware Amerikaan
sche bommenwerpers, welke ruim 3.500
ton tommen wierpen.
Fransche en Canadeesche vlooteenhe-
den beschieten voortdurend de Duitsche
kustbatterijen. Zondag steunden 4300
bommenwerpers de operatie en wierpen
daarbij twee millioen liter ontvlambare
vloeistof van een nieuw type over de
loopgraven en mitrailleursnesten. Daar
op volgden groote hoeveelheden brand
bommen. De resultaten waren uitstekend.
Ieder van deze bommen, welke deze
nieuwe, licht ontbrandbare vloeistof be
vatten, bestrijkt een oppervlakte van
ruim 8 vierkante meter.
Gistermorgen werd gemeld, dat Fran
sche tanks in. de stad Royan waren
binnengedrongen.
Imola door de Polen bezet
Uit het hoofdkwartier in Italië wordt
gemeld, dat Poolsche troepen Imola heb
ben bezet en reeds weer 5 km. verder
zijn opgerukt.
Het 8ste leger heeft zijn bruggehoofden
over de Selara, de derde rivierstelling,
welke na het begin van het groote of
fensief werd doorbroken, vergroot en
versterkt.
Krachtige formaties Britsche vliegtui
gen uit Italië deden Zondag aanvallen op
spoorwegen in Beieren, Oostenrijk en
T sj echo-Slo wakij e
Russen reeds ver voorbij Weenen.
Een dagorder van Stalin meldde Zon
dagavond dat St. Pölten, 55 km. ten
Westen van Weenen genomen was. In-
tusschen hebben Malinowsky's troepen
de steden Korneuburg en Floridsdorf, ten
Noorden van Weenen bevrijd.
In Joego-Slavië hebben maarschalk
Tito's troepen de Donau en Drawa ge
forceerd en zijn 50 km. opgerukt. Een
groote buit en een groot aantal gevan
genen viel in hun handen.
Groot Chineesch tegenoffensief.
In het verre Oosten hebben superfor
ten gedurende het afgeloopen weekeind
drie dagen achtereen Tokio gebombar
deerd. Bommenwerpers van de Philip-
pijnen deden aanvallen op Hongkong,
Kanton, Fransch Indo-China en Formosa.
Een communiqué uit Tsjoenking meldt,
dat Chineesche troepen op een breed
front in hun groot tegenoffensief goede
vorderingen maken ten Noorden van
Hankou. De hevigste gevechten vinden
plaats bij de Amerikaansche luchtbases
welke twee dagen geleden door de Chi
neesche troepen heroverd zijn.
VON PAPEN
GEVANGEN GENOMEN
Zaterdag j.l. werd de vroegere Duit
sche Rijkskanselier, Frans von Papen, in.
het Ruhrgebied gevangen genomen. Tot
vóór het verbreken der diplomatieke be
trekkingen tusschen Duitschland en
Turkije was Von Papen gezant in An
kara. Hij is bekend en berucht om zijn
vele intrigues en stommiteiten. (B.B.C.)
GESTAPO HOOFDKWARTIER
BEZET
In Bad-Frankenhausen, ten Westen
van Leipzig, werd het hoofdkwartier van
de Gestapo, dat van Berlijn naar hier
werd overgebracht, bezet. Tusschen de
vele dossiers van Himmler vond men ook
een kaart van Hitier, waaruit bleek, dat
ook hij onder Gestapo-contröle staat.
(B.B.C.)
