VRIJE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND Groote tajehilciBidigigegi ten Z. vors droniffigen bevrijd IC. AXIBIÖ O S C €J> 0> P> UIT HET BEZETTE WESTEN Ie JAARGANG NUMMER 130 Maandag 9 April 1945 Algemeene Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Bocrma Hoofdredacteur 5 J. Koekebakker Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2665 t WERELDCON FERENTIE TE SAN FRANCISCO Deze allerbelangrijkste, want de toe komst mede bepalende samenkomst van 25 April a.s., heeft reeds veel gedachten gewekt en veel plannen naar voren ge bracht. Toen de groote mogendheden hun be sluit hiertoe namen en daartoe alle vol ken uitnoodigden, die met Duitschland of Japan in oorlog waren of zouden ko men, haastten zich vele volkeren, als nog den oorlog aan een dezer twee te verklaren, om zich ook te San Francis, co te mogen laten zien. Te Dumbarton Oaks was deze uitnoo- diging vergezeld van een ontwerp van regeling, dat bij vele volkeren een punt van ernstige overweging heeft uitge maakt. Ons volk, dat zich van ouds voor het volkenrecht heeft ge-interesseerd, nam daaraan uitvoerig deel en onze minister Van Kleffens deed namens de regeering voorstellen, die het oorspronkelijke plan wilden verbeteren. Er zal volgens dit ontwerp een Alge meene Vergadering van alle tot het pact toegetreden landen zijn, die alle inter nationale economische, sociale en huma nitaire oroblemen door samenwerking zal trachten op te lossen. Daartoe zal o.a. een speciale Economische en Soci ale Raad worden ingesteld. Daarnaast zal er een speciale Veilig heidsraad worden opgericht, die voor de handhaving van den wereldvrede zal hebben te zorgen. De procedure, die daarbij zal worden gevolgd gaf nu aanleiding tot veel voor afgaande discussie. De groote drie hadden voorgesteld, dat deze Veiligheidsraad uit elf leden zou bestaan. De drie mogendheden, die thans verantwoordelijk zijn voor de militaire maatregelen tegen de Duitsche macht en Frankrijk en China die. ook als grooten, eveneens een permanente zetel in dien Raad zouden verkrijgen. Tegen dit deel van het voorstel werd geen oppositie gehoord. Anders is het met de verdere regeling. Uit alle andere volkeren zouden er zes worden aangewezen, door de Algemeene Vergadering, die tijdelijke leden van dien Raad zouden worden, en na een zekere periode zouden aftreden om door ande ren te worden vervangen. Ook hiertegen werd nog geen bezwaar ingebracht. Maar hoe nu met de stemming in dien Raad, als er een gevaar zou komen voor een conflict? Tweeërlei kan hier worden onderschei den. Eerst de pogingen om door onderhan delingen enz. tot overeenstemming te komen tusschen de staten, die in conflict dreigen te geraken. In Dumbarton Oaks leefde de gedach te, dat hier alleen kon worden opge treden, als de vier of vijf groote mo gendheden unaniem dit onderzoek wenschten. De bezwaren, die o.a. in een memoran dum van onze regeering werden uitge sproken waren, dat dan deze overeen, stemming, die toch mogelijk zou zijn, onnoodig zou worden tegengehouden. Immers de natie, die partij zou zijn in het gerezen conflict, zou, als zij tot de grooten behoorde, elk nader onderzoek kunnen tegenhouden. Thans wordt door Washington bekend gemaakt, dat hierover een gewijzigde gedachte' bij de Krimconferentie gere zen is. De natie, die partij is in een ge schil, zal zich van stemming over deze plannen onthouden. Dit zal door alle kleine volkeren zeer worden toegejuicht. Alleen als er geen bijlegging mogelijk blijkt, en de Raad mocht willen beslui ten tot militaire of economische dwang maatregelen, zal eenstemmigheid van de permanente leden noodzakelijk zijn, omdat zij alleen door hun grootere mili taire en economische macht deze dwang maatregelen zullen kunnen doorvoeren. Er kan hiertegen dunkt ons geen principieel bezwaar worden gemaakt. 'Ten slotte is nog een uitnemende ge dachte, dat juridische punten van dis puut aan een op te richten Internationaal Hof van Advies kunnen worden voorge legd. Reeds heeft onze regeering de eer. Reeds radio-contact met oprukkende Canadeesche troepen. Hevige tegenstand bij Zwolle en Meppel. Zutfen, Coevorden en Dedems- vaart bevrijd Opmarsch naar Ter Apel Geallieerde troepen op 12 km van Bremen, 10 km van Hannover en 35 km van Brunswijk -Zware luchtaanvallen op Duitschland Groote nederlaag van de Luftwaffe, 221 vliegtuigen verloren De Russen bereiken het centrum van Weenen Hevige luchtaanvallen op Tokio, Nagoya en de omgeving van Kanoya Japansche vloot en luchtmacht in actie tegen de Amerikaansche, zij lijden groote verliezen, o.a. grootste Japansche slagschip van 45.000 ton tot zinken gebracht Grieksche regeering afgetreden; nieuwe regeering reeds gevormd. B.B.C. In bezet Nederland heeft het geld geen waarde meer. In een kapperswin kel van een dorp kan men voor geld niet geschoren worden. Voor scheren moest men namelijk drie aardappelen betalen en voor knippen vijf. Naast de scheer. tafel stond een emmer opgesteld, waar in de klanten hun aardappelen moesten deponeeren. En dat was nog in een dorp, waar de toestand slechts in den alleriaatsten tijd veel slechter geworden is. Nederland is altijd het land van de bloemen geweest. Er was bijna geen huis waar ze ontbraken, iets, wat den vreemdelingen steeds opviel. Zelfs in den afschuwelijken tijd, welke bezet Ne derland doormaakt, ontbreken de bloe men niet. In Amsterdam worden ze op straat verkocht. Dat is dan nog het eenige opwekkende in het trieste beeld, dat zich aan de hongerende massa voor doet, van wie er dagelijks velen op hun tochten naar voedsel op den openbaren weg van uitputting bezwijken. Amsterdam is als zoovele andere ste den van een gedeelte van zijn boomen beroofd, die in de kachels en fornuizen zijn opgestookt. Vooral het Boschplan en den Zuidelijken Wandelweg, alsmede de talrijke plantsoenen hebben het moe. ten ontgelden. De meeste parken zijn echter voor het publiek afgesloten, zoo dat zij tot nu toe gespaard gebleven zijn. Ook langs de grachten staan de boomen er gelukkig nog. De menschen in de groote steden van bezet Nederland, die op straat loopen, bewegen zich allen zeer langzaam. Dit is een algemeene reactie op hun toestand van ondervoeding. In Amsterdam is het tegen twaalf uur 's middags het drukst op straat. Een aantal kantoren, win kels en andere bedrijven worden nog min of meer aan den gang gehouden. Om vier uur zijn de meeste straten vei'laten. De meeste menschen zijn na de inspan ningen van den dag doodmoe naar huis teruggekeerd. Als verlichting wordt soms een carbidlampje gebruikt en ook wel een oliepitje of een kaarsje. Dui. ste stappen gedaan, om deze Instelling in Den Haag gevestigd te krijgen. Im mers is Nederland reeds eeuwen een land, dat zich op internationaal recht heeft gespecialiseerd. Alles samengenomen mogen wij deze dingen met vertrouwen tegemoet zien. Zooals Roosevelt het formuleerde Dat hij hoopte, dat het Amerikaansche volk de resultaten van deze conferentie zou aanvaarden, als het begin van een duur- zamen grondslag voor den vrede, waar op wij met Gods hulp die betere wereld zullen kunnen bouwen, waarin onze kin deren en kleinkinderen die van U, die van mij en die van de geheele wereld moeten leven. Red. zenden zijn echter van alle licht versto ken. De kinderen in de groote steden zien er over het algemeen droefgeestig uit. Zij hebben vaak een lijdende uitdrukking in hun oogen. Velen zien er haveloos uitkousen en jassen aan flarden. In een etalage in een der groote ste den kan men lezen „Ik heb een prach tige kinderwagen te koop. Wie geeft er aardappelen voor?" „Een prachtige oude gravure wordt aangeboden in ruil voor boter". In de groote steden heeft de bevol king de houten blokjes tusschen de tram rails verwijderd om die als brandstof te gebruiken. Er reden nog zeer onlangs Wehr- machtstreinen van West-Nederland naar de Noordelijke provincies. Aan particu lieren kon een speciale vergunning wor den verstrekt om mee te reizen, doch dit kwam in de practijk hoogst zelden voor. Enkele maanden geleden zijn kinderen met een "VVehrmachtstrein van Rotter dam naar Groningen gebracht, waar zij op het platteland bij boeren en andere families zijn opgenomen. De kinderen in Amsterdam gaan da gelijks een paar uur naar school. Belem merend op het normale schoolbezoek werkten het gebrek aan vervoer, het ontbreken van brandstof en ook de vei ligheid van de grootere jongens. Meest al worden in het kort een paar lessen besproken, waarna den kinderen huis werk werd opgegeven. In Utrecht volgt men bij de voeding van de kinderen het Chineesche systeem, dat van de opvatting uitgaat, èat het beter is zich eenmaal vol te eten, dan dezelfde hoeveelheid over eenigen tijd te verdeelen. De maaltijden zijn dus min der veelvuldig, doch het menu is uitvoe riger. In den winter hebben de Duitschers enkele malen kolen uit het Ruhrgebied aangevoerd, uitsluitend ten behoeve van de Nederlandsche voedselvoorziening. Zij waren blijkbaar van oordeel, dat het voor alles noodig was orde en rust te handhaven, welke door den hongersnood in gevaar gebracht werden. Zooals bekend werd in den winter door de autoriteiten der voedselvoorziening een Centrale Reederij opgericht. De sta kende schippers werden van den kansel af aangespoord het werk te hervatten. Met ongeveer 150 groote en kleine bin nenschepen werd van voor Kerstmis af graan en aardappelen van Groningen, Friesland en Drente naar Amsterdam vervoerd. Voor dit transport werden ko len beschikbaar gesteld. Tijdens de vorstperiode voerden enkele Wehrmachtstreinen te Amsterdam aard appelen aan uit Groningen. De Mozes- en Aaronkerk en de Zuider- kerk te Amsterdam dienen als bewaar plaatsen van lijken, die niet dadelijk be graven kunnen worden. Tusschen Amsterdam en Haarlem wordt door twee particuliere maatschap pijen een diligence-dienst onderhouden. Er worden dagelijks twee diensten in beide richtingen onderhouden, die om acht uur s morgens en drie uur 's mid dags vertrekken. De diligence bestaat uit een oude omnibus, getrokken door een paard. De tocht duurt drie tot vier uur. Eindpunten zijn Tempelierstraat te Haarlem en Haarlemmerplein te Am sterdam. Het tarief bedraagt acht gul den retour. Men moet een of meer dagen tevoren een plaats bespreken. Te Half weg wordt een kwartier gepauzeerd. „Wie heeft er een boterham voor den koetsier?" vraagt deze dan meestal. De Noord-Zuid-Hollandsche Tram rijdt af en toe tusschen Haarlem en Amsterdapi voor het vervoer van voedsel te Am sterdam. Behalve deze verbinding door paar- dentractie bestaat er nog een nachtboot, die eenmaal per week tusschen Amster- dan en Den Haag vaart. Deze passa- giersdienst wordt door de firma v. d. Schuyt ge-exploitterd. Na „Dollen Dinsdag" zijn een groot aantal N.S.B.-ers in Amsterdam terug gekeerd. Men ziet echter geen unifor men of insignes. Hoewel velen hunner zich koest houden, is het gebruikelijke verraad toch nog steeds groot. De Duitschers treden scherp op tegen clandestien gebruik van electriciteit. Toen kantoorpersoneel van enkele Wehrmachtsbedrijven te Amsterdam te. gen het verbod in electrische kacheltjes gebruikte, hebben de Duitschers de direc teuren van deze bedrijven gevangen ge- nom en. Vijftig gezinshoofden te Amsterdam werden weggevoerd, omdat hun gezin nen electrische stroom voor andere doel einden gebruikten dan waarvoor deze bestemd was. In Amsterdam werkt de postdienst nog. Ook intercommunaal bestaat er nog briefverkeer. Een brief van Amster dam naar Amersfoort blijft doorgaans een dag of negentien onderweg. Het komt in bezet gebied voor, dat toon- of voordrachtskunstenaars aan huis bij particulieren optreden, waarbij zij salaris in natura, n.l. in voedsel ontvan gen. (Anep-Aneta). Twee nieuwe Ministers benoemd De Regeerings Voorlichtingsdienst meldde Vrijdagavond het volgende Op voordracht van den minister-pre sident Prof. P. S. Gerbrandy heeft H. M. de Koningin tot minister van Oorlog benoemd Prof. Dr. J. E. de Q.uay uit Tilburg en tot minister van Waterstaat Ir. T. 'H. P. H. Tromp. Ze zijn Donderdag door H. M. de Ko ningin be-eedigd. Zoowel Prof. de Quay als Ir. Tromp hebben zich tijdens de bezetting krach tig doen gelden bij het verzet tegen den vijand. R.O. KORTE BERICHTEN Vele Duitschers hebben de wijk geno men naar Constanz aan de Zwitsersch- Duitsche grens. Deze plaats is een van de weinige, die nog niet gebombardeerd is. Het hoofdbureau van Von Ribben- trop's ministerie van Buitenlandsche Za ken is er gevestigd. Prof. Sauerbach, een chirurg, die Hit- Ier behandeld heeft, en Von Ribbentrop's echtgenoote treft men onder de aanwe zigen, dicht bij het smalle bruggetje naar Zwitserland aan. De Duitschers hebben hun grenswacht versterkt. )Reuter(. Volgens een mededeeling van Radio- Parijs is tijdens een vergadering van het comité van het Fransche Saargebied be sloten het Saarbekken definitief van Duitschland af te scheiden en het tot Fransch gebied te verklaren. (Reuter).

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1