VRIJE STE11EN
Bruggehoofd over den Rijn uitgebreid
Ie JAARGANG
NUMMER 109
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Dinsdag 13 Maart 1945
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
J. Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2665
HOE GAAT HET MET ONZE
OORLOGSVRIJWILLIGERS?
Reeds herhaaldelijk vroegen lezers naar
de toekomst van degenen die zich als
oorlogsvrijwilligers hadden opgegeven.
Velen hunner duurde het wat lang voor
ze tot den werkelijken dienst werden op
geroepen. Ook hoorden we wel eens
stemmen, die bezwaar maakten dat er
te veel noodige arbeidskrachten zouden
worden onttrokken aan de noodige be
drijven in de bevrijde gebieden, als alle
jonge mannen die zich hadden aange.
meld ook inderdaad zouden heengaan
uit het gewone werk.
Het antwoord was enkel dat de ver
traging bij het oproepen gelegen was
in den overstelpenden stroom van lief
hebbers, en in de onmogelijkheid om
voor alle dezen direct plaats voor op.
leiding, kleeding en uitrusting te vin
den. Wat de oproeping van onmisbare
werkkrachten betreft daaromtrent
was nog geen nader bericht ingekomen.
Het is nu anders geworden.
De Sectie Voorlichting Militair Gezag
heeft in „Commentaar" ons een uitne
mend overzicht gegeven van de genomen
en nog te nemen maatregelen, uit welk
overzicht wij een samenvatting aan onze
lezers mogen brengen. Het geheele stuk
zou voor onze beperkte ruimte in
verband met papierschaarschte thans
te omvangrijk zijn.
Allereerst wordt ons meegedeeld, dat
men voor het begin der bevrijding in
Londen geen zuivere schatting kon ma
ken van het aantal vrijwilligers waarop
gerekend moest worden. Zouden de
mannen nog kracht genoeg hebben om
soldaat te worden Zouden door de Duit
schevs alle mannen zijn weggevoerd
Gelukkig bleek dit bij de gedeeltelijke
bevrijding anders.
Het enthousiasme was overweldigend.
Toen kwam de noodzaak, veel meer
transportmateriaal te moeten aanvra
gen, meer uniformen, uitrustingsstukken,
meer opleidingsruimte te moeten ver
schaffen, dan verwacht was.
Een tweede moeilijkheid was dat het
front midden door Nederland kwam te
loopen. Dit gaf velerlei stagnatie. De
geallieerden konden de opleiding onzer
mannen niet steeds doen voorgaan bij
andere oorlogsnoodzakelijkheden, wat te
begrijpen is.
Het ontbreken van vervoermiddelen
maakte dat men begon met plaatselijke
werving, wat zijn eigen moeilijkheden
meebracht.
Bovendien is dit ééne noodzakelijk
van alle gegadigden moet het politiek
verleden worden onderzocht, wat ook
tijd neemt.
Maar deze begin-moeilijlcheden raken
nu gelukkig op den achtergrond.
Er is een Centraal Vrijwilligersbureau
opgericht, C.V.B. geheeten bij afkorting,
met vijf aanmeldingsbureaux. Dit moet
voortaan zorgen voor de behoeften van
militaire zijde. En anderzijds moet het
rekening houden met de behoeften van
het civiele leven en de behoeften van
bedrijven die voor de oorlogvoering van
beteekenis zijn.
In deze commissie zitten vertegen
woordigers van de ministeries van Ma
rine, van Oorlog, van Koloniën, van den
Directeur der Luchtstrijdkrachten, een
adviseur omtrent de legermacht voor de
bevrijding van Indië, en een Inspecteur
van den Arbeid.
Reeds hebben duizenden vrijwilligers
zich gemeld. Voorts zijn er de leden
van de Nederlandsche "Binnenlandsche
Strijdkrachten. Dan is er nog reserve-
personeel en beroepspersoneel. Voor den
strijd in Indië °-eeft men zich op bij de
Gezagsbataillons voor Indië. Vandaar
wordt men later overgeheveld naar het
Kon. Ned. Ind. Leger.
Nu de opleiding.
De troepen voor den strijd en de be
zetting op het continent zullen worden
opgeleid in Frankrijk en België. In Ne
derland is daarvoor nog geen plaats.
De troepen voor Indië krijgen een zeer
spteïiale opleiding-
De Nederlandsche Binn. Strijdkrach
ten zullen spoedig bij het gewone Ned.
Leger worden ingedeeld.
De aanstaande Luchtstrijdkrachten
zullen weldra met hiin opleiding be
ginnen en wel in Engeland en Amerika.
Over de opleiding van Marva's en van
Duitsche tegenstand neemt af
In het bruggehoofd over den Rijn heb
ben de Amerikanen reeds S kleine steden
veroverd. Het vuur van de Duitsche
artillerie is gisteren belangrijk in hevig
heid afgenomen. Ook zijn er geen groote
luchtaanvallen meer, nadat Zaterdag 23
van de 47 aanvallende Duitsche vliegtui
gen waren neergeschoten.
Uit het geallieerde hoofdkwartier werd
gistermiddag medegedeeld, dat het brug
gehoofd verscheidene honderden meters
was uitgebreid.
Het Amerikaansche le leger heeft zich
van enkele hoogten meester gemaakt,
die door de Duitschers als observatie'
posten werden gebruikt voor hun artil
lerie.
Het bruggehoofd strekt zich nu uit
van Honnef in het Noorden tot Hunnin.
gen in het Zuiden. Reeds zijn er twee
Amerikaansche divisies over den Rijn,
en voortdurend steken nieuwe formaties
en tanks de Rijnbrug over.
Gedurende de geheele operatie van het
Canadeesche le leger tusschen Maas en
Rijn werden er 21000 Duitschers gevan
gen genomen, en nog 29000 meer door
het Amerikaansche 9e leger,
Duitschers lijden geweldige
verliezen.
De Duitschers hebben nog in geen en
kele serie gevechten aan het Westelijk
front zooveel manschappen verloren, in
verhouding tot het aantal gevangenen,
als hier.
De geallieerden staan op een 200 km.
front langs den Rijn, van Nijmegen tot
bij Coblenz.
Correspondenten melden uit Bonn, dat
van de 105.000 inwoners er naar schat,
ting 50.000 zijn achtergebleven. Meer
dan de helft der stad ligt in puin, doch
het geboortehuis van Beethoven en de
kathedraal zijn zoo goed als onbescha.
digd.
Vele buitenlandsche arbeiders
bevrijd.
Reutercorrespondenten bij het 3e Ame
rikaansche leger deelen mede, dat tot
nu toe ruim 5000 buitenlandsche arbei
ders bevrijd zijn door het 3e leger, w.o.
mannen van i0 verschillende nationali
teiten. Het geallieerde Militair Gezag
heeft verschillende kampen voor hen in
gericht, waar ze voor het eerst sinds
maanden weer een behoorlijken maaltijd
hebben gekregen. Overal langs de wegen
naar deze kampen zijn groote veldkeu
kens voor hen ingericht.
Het bombardement van Essen.
Over den aanval op Essen wordt nog
gemeld, dat vóór dezen aanval reeds
meer dan de helft der stad zware schade
had opgeloopen door voorafgaande lucht
aanvallen. De bommen vielen met een
concentratie van 150 ton per minuut.
Van de bijna 2000 Amerikaansche vlieg
tuigen, die Zondag aanvallen deden op
het Ned. Ind. Vrouwen Hulp Korps volgt
nog nader bericht.
Ten slotte de bescherming van het
civiele bedrijfsleven en de noodzakelijke
bedrijven die voor de oorlogvoering
werken.
Deze mogen niet worden leeggezogen
De C.V.B. zal daarvoor waken, aan de
hand van een aantal opgestelde richt
lijnen. Er zijn vrijgestelde beroepen en
bedrijven, o.a. ziekenhuizen, overheids
diensten, enz. Ook een heelê reeks van
bedrijven. Maar niet alle personen die
daarbij werkzaam zijn worden uitge
sloten van den militairen dienst. De
opgestelde regelen moeten voor ieder
geval daarop het antwoord geven.
Op soortgelijke wijze werkt men in
Engeland, en met succes.
Men moet er rekening mee houden,
dat soms het particulier belang moet
wijken voor het algemeen belang. Ieder
zal dat moeten billijken.
Anderzijds moet niemand denken,
wanneer hem wordt meegedeeld dat hij
onmisbaar is voor het bedrijfsleven hier
te lande, dat hij daarmee wordt uitge
schakeld uit de oorlogsinspanning. In-
tegendeelallen werken samen, burgers
en militairen, voor het ééne groote doel
de bevrijding'van Nederland en zijn over-
zeesche gebiedsdeelen, en de pacificatie
van de wereld Red.
Noord-West Duitschland, zijn er slechts
4 verloren gegaan.
Russische vorderingen bij Danzig.
Ten Zuid-Oosten van Danzig hebben
de Russen het verkeersknooppunt Tczew
of Dirschau ingenomen na een storm
aanval. Deze inname geschiedde na het
oversteken van de Weiehsel ten Westen
van Elbing.
Rond Stettin hebben de Duitschers
groote gebieden door middel van dam
men onder water gezet. De Russen wer
pen hier in steeds grootere hoeveelheden
bommenwerpers en jagers in den strijd.
Breslau wordt langzamerhand in puin
geschoten.
De Russen zoowel als de Duitschers
gebruiken hier veel zwaardere artillerie
dan ooit ergens anders aan het Oostelijk
front bij straatgevechten Is gebruikt.
Nagoya gebombardeerd.
Zondagmiddag deden supervliegende
forten een grooten aanval op de Japan-
sche industriestad Nagoya, de derde
stad van Japan.
Ruim 300 vliegtuigen namen aan den
aanval deel en wierpen 2000 ton brand
bommen op het industrieele deel van
de stad.
Gistermorgen deden formaties super
forten uit Britsch-Indië een aanval op
Singapore.
KORTE BERICHTEN
Uit Washington wordt medegedeeld
dat vanaf September 1942 tot het eind
van het vorige jaar niet minder dan
13.600 vliegtuigen uit Amerika naar En
geland zijn ovex*ge vlogen.
Deensche patriotten hebben in Esbjerg
een aanval gedaan op de commandopost
van den Duitschen luchtbeschermings
dienst. Ze stelden de sirenes in werking,
zoodat men niet beter wist of er was
luchtalarm. De Duitsche schildwachten
op het rangeerterrein zochten zoo snel
mogelijk dekking tegen de vermeende
vliegtuigen, die komen zouden. Andere
patriotten plaatsten toen bommen onder
de spoorlijnen, brachten ze tot ontplof
fing en gingen er vandoor. Toen dit
gebeurd was, lieten de patriotten in den
commandopost de sirenes weer het sig
naal „alles veilig" loeien en verdwenen
daarna. (B.B.C.)
LAATSTE NIEUWS
Ruim 1000 R.A.F. bommenwerpers
werpen meer dan 5000 ton boramne op
Dortmund.
Twee Amerikaansche luchtvloten uit
Engeland bombardeeren Swinemünde en
rangeerterreinen tusschen Frankfurt a.
Main en het Ruhrgebied.
Speciale dagorders van maarschalk
Stalin melden de inname van de vesting
stad Kustrin, en Wejherowo en Putzig
ten N.W. van Danzig.
Amerikaansche troepen op Mindanao
veroveren de hoofdstad Zamboanga en
het vliegveld. (B.B.C.)
CORRESPONDENTIE
Een sympathieke brief uit Nieuwdorp
breekt een lans voor oorlogsgewonden,
die wel zelf gratis verpleegd worden
door het Roode Kruis, maar wier gezin
niet altoos een vaste uitkeering krijgt
voor levensonderhoud, terwijl dat toch
billijk zou zijn. Wij zijn niet op de
hoogte, doch de betrokken instanties in
ons gewest willen deze zaak wel onder
zoeken, nietwaar Het kan op allerlei
plaatsen voorkomen, wellicht.
Uit Hoedekenskevke een brief om de
steun verleening aan Noord-Nederland
aan te bevelen. Ook de postbodes uit
de dorpen willen medewerken door de
bijdragen van ver afgelegen hofsteden
op te halen. De comité's willen hieraan
wel denken
Een schrijver uit Heinkenszand klaagt
dat hij onrechtmatig is gestraft met de
portatie. zooals hij het noemt. Ik acht
dat hij het best zich kan melden bij een
ingestelde zuiveringscommissie, om daar
alle omstandigheden open te leggen.
Daar zal men hem wel verwijzen naar
het adres waar hij voor zijn zaak moet
zjjn. Red.
In Parijs is op het oogenblik een pro
ces aan den gang tegen acht Fransche
Gestapo-agenten en helpers, w.o. een
radio-telegrafist der ondergrondsche be
weging. Hij ving altijd de code-berichten
der B.B.C. op, bestemd voor de verzets
bewegingen, werd echter gearresteerd,
doch ging over in den dienst der Ge
stapo, en verraadde zoodoende zijn land.
Zijn schuld is het o.m. dat 53 Britsche
en Fransche agenten van den geheimen
dienst, die per parachute in Frankrijk
geland waren, door de Duitschers ge
arresteerd, gemarteld en later vermoord
werden. (B.B.C.)
Soviets zoeLen geen wraak,
maar gerec&itiglieiJ
De organisatie in de bezette Duitsche
gebieden. Men tracht schuldgevoel van
het Duitsche volk op te wekken.
Kerken en Ziekenhuizen blyven
geopend.
De verbroedering tusschen soldaten
van het Roode Leger en Duitschers in
het door de Sovjets bezette gebied is
streng verboden, meldt Anep-Aneta,
maar Duitsche kerken en ziekenhuizen
blijven geopend, aldus een correspondent
van de Londensche „Times' in een sa
menvatting van berichten van bekende
sovjet-journalisten uit bezette gebieden.
Het Roode Leger heeft commandanten
in bezette Duitsche steden benoemd uit
soldaten die zich ter plaatse hebben on
derscheiden. De instructies van deze
commandanten zijn eenvoudig en bepa
len onder anderelocale industrieën en
openbare diensten, die voor de Russische
oorlogsvoering noodzakelijk zijn, moeten
werkzaam blijven. Eigendom moet tegen
plundering worden beschermdbevol
king wordt geregistreerd en lijsten van
nazi's worden opgesteld. Gevangenen
van de nationaliteit der geallieerde vol
ken zullen worden verzameld en tot aan
de repatriatie van voedsel volgens hoog.
sten standaard in het Roode Leger wor
den voorzien. Het frontlinie-rantsoen be
staat ondermeer uittwee maaltijden
met vleesch wodka en twee pond brood
per dag. Alle Duitsche mannen en vrou
wen, die sterk en gezond zijn, zullen
den geheelen dag handen-arbeid moeten
verrichten en mogen gedurende den
nacht hun huizen niet verlaten In de
fabrieken zullen voormannen uit vrij
willigers van buitenlandsche arbeiders
worden benoemd. Duitschers mogen
geen vakvereenigingen of andere orga
nisaties vormenscholen worden tijde
lijk gesloten. Katholieke en Protestant-
sche geestelijken deelden Sovjet-corres
pondenten mede, dat het Roode Leger
de Godshuizen niet heeft aangetast.
Naar radio mag niet worden geluisterd.
Het eenige nieuws vormen de dagelijk-
sche in het Duitsch gedrukte en in de
straten aangeplakte bulletins. lederen
soldaat in het Roode Leger is met na
druk gezegd, dat de Sovjet-Unie geen
wraak zoekt, maar gerechtigheid, aldus
het bericht.
Een journalist heeft opgemerkt, dat
zelfs Russen, die veel geleden hebben en
alles door de Duitschers hebben verloren,
geen troost vinden in verlangen naar per
soonlijke wraakneming. Men tracht bij
het Duitsche volk een gevoel van schuld
op te wekken, alvorens maatregelen voor
bestraffing te treffen. Het bericht zegt,
dat de Duitschers in het Oosten genoeg
gelegenheid hebben, te leeren wat de
wereld van hen denkt. Oost Duitschland
is vol bevrijde buitenlandsche arbeiders
en krijgsgevangenen. Zij loopen met
nationale kleuren en nationale symbolen,
die zij zoo lang in hak, schoen of voering
van hun vei'scheurde jassen hebben ver
borgen. De swastika ligt in het riool
of in den modder vertrapt.
AARDOLIEPRODUCTEN VOOR
BEDRIJFSGEBRUIK
Ondernemingen moeien hun aanvraqen
voor aardolieproducten voor bedrijfsgebruik
indienen bij het Rijksbureau, waaronder zij
voor hun producten hoofdzakelijk ressorteeren.
Deze aanvragen dienen te geschieden op een
V.A.-formulier, te verkrijgen bij bedoeld Rijks
bureau en de gedelegeerden en (of) rayon
inspecteurs van dit Rijksbureau.
Op deze aanvraag wordt voorloopig beslist.
Met het eventueel verleenen van toewijzingen
wordt gewacht tot de aanvoer van alle noo
dige grond- en hulpstoffen voor het bedrijf is
gereaeld. Op de toewijzingen wordt afqe-
leverd in zooverre en naarmate de gevraagde
aardolieproducten beschikbaar zijn.
De P.V.C. voor Zeeland.
