HET WERELDTAFEREEL
2
VRIJE STEMMEN - WOENSDAG 7 MAART 1945
Door Dr. M. van Blankensfein
De krijgsverrichtingen spreken voor
zich zelf men voelt erin de uitwerking
der afspraak van Yalta. Alles behoort
nu tot een groot geheel. In het Westen
is de beteekenis der aanvallen traps,
gewijze gestegen. In het Oosten stape
len de Russen hun krachten op, terwijl
zij in hun rug opruiming houden.' De val
van Posen was als het wegschieten van
een leelijke prop in een hoofdtoevoerbuis.
Zou Breslau nu ook nog vallen, dan zou
het eerst heelemaal goed worden.
De Duitschers worden er ongeduldig
bij. Telkens vertellen zij ons, dat de
Russen met hun voorbereiding van den
opmarsch tegen Berlijn gereed zijn. Zij
vinden het blijkbaar al genoeg wat de
Russen bijeen hebben gebracht. Maai
de Russen nemen het zekere voor het
onzekere en wachten tot zij zoo sterk
zijn als zij zich slechts kunnen maken.
Belangrijker nog dan de reeds in het
Westen behaalde resultaten sedert daar
het offensief begonnen is, is de uitwer
king van de luchtaanvallen op hun
tegenwoordige schaal. Dat slaat alles
kapot in Duitschland, steden, fabrieken,
spoorwegen, het verkeer op den weg.
Het verlies aan menschenlevens te Dres
den, te Kottbus en elders, in al die tot
nog toe weinig geteisterde en daarom
in deze dingen onervaren steden, die nu
nog propvol met vluchtelingen zaten, is
verschrikkelijk geweest, erger zelfs dan
het vreeselijkste, dat te Hamburg inder
tijd is gebeurd. De Amerikaansche dag-
aanval op Berlijn van 3 Februari heeft
de zoo geharde bevolking van de Duit-
sche hoofdstad dieper geschokt clan zij
ooit te voren is geschokt geweest. Daar
van getuigen niet enkel neutrale dag
bladcorrespondenten en vluchtelingen.
Maai- het blijkt ook uit allerlei ontboe
zemingen van Duitsche bladen, waarbij
hun menige sterk sprekende onthulling
ontvalt.
Het gaat door in stijgende mate. Om
de Russen aan het front te steunen be
hoeven de Anglo-Britsche luchtvloten
hun oude trajecten niet veel uit te brei
den. Voor de luchtmacht zit Duitschland
reeds tusschen de tang. En van twee
kanten hamert zij nu, zooals men dat
in smederijen kan aanschouwen. De von
ken, die daarbij plegen te spatten, ont
breken vooral niet.
Het Duitsche volk geraakt in een
apathie, waarin het wel alles kan ver
dragen. Het vervult den plicht, dien
Hitier het heeft opgelegd, maar met
sarcasme en heel duidelijk zonder geloof.
De Gestapo weet zich veelal oost-indisch
doof te houden. Alle propagandisten
weten; dat zij niet meer met beloften
van overwinning moeten aankomen, op
zijn hoogst met hoop op wonderbaarlijke
redding. Van overwinning spreekt al
leen nog Hitier. En hij gelooft er wel
licht zelfs nog aan, in zijn mysticisme.
Oorlogsverklaringen.
Het is een gekke wereld. Eens vocht
Engeland alleen, zonder vooruitzicht op
hulp uit vrije landen. De vrees voor
Duitschland hield de volken bevangen.
Nu hoeven Amerika en Engeland maar
te waarschuwen dat, wie te San Fran
cisco op de conferentie mee wil spreken,
voor 1 Maai t Duitschland en Japan den
oorlog verklaard moet hebben en het
regent oorlogsverklaringen te Berlijn en
te Tokio, uit Zuid-Amerika, uit Turkije,
Egypte, Syrië.
Voor de Turken kan er zelfs nog
eenige ernst steken in het geval. Er zijn
nog Duitsche garnizoenen op de eilanden
langs de Turksche kust. Daartegen moet
Turkije nu, fatsoenshalve, wel wat doen.
Maar niet alle landen varen in het
Anglo-Amerikaansche vaarwater. Er
zijn er, die hun eigen kwesties hebben
met de Duitschers. Soms is dat maar
half echt. Als voorbeeld nemen wij Ar
gentinië. Het heeft zich lang pro-Duitsch
betoondtenminste wat zijn regeering
betreft. Die regeering was ook straf
fascistisch, zeer tegen den smaak van
den gewonen Argentiniër. Maar de hee-
ren hadden het leger achter zich en dus
de macht.
Washington keerde daarom Argentinië
economisch den rug toe. Dat is zoo goed
als een ban-decreet geworden in Pan.
Amerika. Argentinië hield zich trotsch,
maar voelde zich onprettig. Het vond
een aanleiding, om de diplomatieke be
trekkingen met Duitschland te verbre
ken. Op hoop van zegen Maar Wash
ington was erg boos, en toonde zich niet
vermurwd. Het geloofde blijkbaar niet
aan de echtheid ervan, en heeft nu de
Argentijnsche kwestie als hoofdnummer
op de agenda van de Pan-Amerilcaan-
sche conferentie geplaatst.
Buenos Aires begrijpt nu dat er meer
moet gebeuren. Het voelt zich, om de
behandeling van zijn ex-vertegenwoordi-
gers in Duitschland, die van Stockholm
uit geen Duitsch vrijgeleide kunnen krij
gen, in zijn eer aangetast. Het heeft
daarom de Duitsche fondsen in het land
in beslag genomen. Het geeft als ver
dere reden daarvoor op, dat het veel te
vorderen heeft van de Duitschers, en
niet achter het net wil visschen, als de
overwinnaars zich van een schadeloos
stelling gaan bedienen.
Dat kan op zich zelf geen kwaad.
Laten de Nazi-bonzen maar ervaren, dat
zij in Argentinië geen persoonlijken buit
in veiligheid kunnen brergen. Het kan
even nuttig zijn als wat in Zwitserland
gebeurd is. Maar in Zwitserland was het
zeker geen doorgestoken kaart. En in
zake Argentinië kunnen wij daarvoor
niet instaan.
De Regeering gaat ook over verkie.
zingen spreken.. Democratie wordt nu
eenmaal de mode, waaraan men zich
niet ongestraft kan onttrekken. Maar
oorlog verklaren doet zij nog niet. Zij
wil blijkbaar niet al haar kruit opeens
verschieten.
Zweden op zijn tellen.
Zweden wordt belangwekkend. Daar
noemt de Minister van Buitenlandsche
Zaken zoo maar de gedragingen van de
Duitschers in Noorwegen en Denemar
ken „weerzinwekkend" en dat nog wel
in het parlement. Ook neemt het uit
gebreide militaire maatregelen.
Het denkt niet aan echten oorlog met
Duitschland, maar wel aan actie als bij
het instorten of terugtrekken der Duit
schers, de soldateska en quislings al te
wild zouden worden. Dan zullen de
Zweden, op verzoek der wettige regee
ringen, tot ontzet der Scandinavische
broeders te hulp snellen, om het Duit
sche verderf in bedwang te houden. De
openbare meening in Zweden dringt in
toenemende mate daarop aan. En waar
schijnlijk niet vergeefs.
Noblesse oblige tot daden.
Generaal De Gaulle's weigering, Pre
sident Roosevelt tegemoet te reizen,
vindt niet algemeene instemming in
Frankrijk. Men weet er wel, dat de
heeren elkaar over en weer nooit heb
ben kunnen zetten. Maar een staatsman
moet dat weten te overwinnen.
Overgevoeligheid echter heeft te Pa
rijs sterk meegesproken. Frankrijk zal
gemakkelijker zijn prestige in de wereld
herwinnen als zijn daden bewijzen dat
het nog steeds een groote mogendheid
is, dan wanneer het enkel maar de licht
geraaktheid toont die groote mogend
heden placht te kenmerken, en waar.
voor zoovele oorlogen zijn gevoerd.
(A-A)
Verklaring
van R.-K. Bisschoppen
In de Londensche bladen wordt het
een en ander meegedeeld uit een gemeen,
schappelijke verklaring der Roomsch-
Katholieke Bisschoppen van Groot-Brit-
tannië. Anep-Aneta vermeldt er o.a. van,
dat zij eischeneen vrede die econo
misch en moreel gerechtvaardigd is.
Voordat de vrede kan worden gesloten,
moeten eerst de oorlogsmisdadigers
worden gestraft. Op de vredesconferen
tie mag niemand eigen voordeel zoeken,
noch eigen politieke richting willen die
nen. Het uitsluitende doel moet zijn,
vrede, voorspoed en veiligheid te bren
gen aan alle landen en alle volkeren.
Daarom moeten ook de problemen der
grenzen, die van den handel en die van
kolonisatie uit dit oogpunt worden be
zien. De vredesconferentie moet dus
zijn, zoo stellen zij vast, als een groote
familieraad. En als principieele punten
worden ten slotte genoemd vrijheid van
godsdienst, een ware broederschap van
de heelc menschheid, en de erkenning
van een Hoogere Macht die over onze
menschenwereld heeft te zeggen. Zij
zeggen dit aldus
„Elk politiek systeem dat de plaats
van God verwerpt, is principieel anti
sociaal. Totalitarisme, of hoe men het
ook zou willen noemen, is in strijd met
de christelijke grondbeginselen. Pers en
radio in de geheele wereld moeten
samengaan ter bevordering van een
waar internationalisme, dat gebaseerd
is op ware broederschap. Mogendheden,
die hun burgers de toestemming wei
geren om de buitenwereld te bezoeken,
moeten worden gezien als de ondermij-
ners van de harmonie in de wereld
familie. Allen moet vrijstaan om God
te loven zooals hun eigen geweten dat
gebiedt. Zonder God kan er veiligheid
noch vrede zijn."
Wij verheugen ons over dit kloek ge
tuigenis omtrent de Roomsch-Katholieke
visie op de toekomst der wereld
Red.
De Marva s
(MARINE VROUWEN AFDEELING)
De Marine Voorlichtings Dienst meldt
Begin Februari zou_een M.V.A.-commissie
zich naar het bevrijde Nederland begeven,
teneinde ter plaatse met vrouwen-organisaties,
militaire en burgerlijke autoriteiten enz. con
tact op te nemen en uitvoerige inlichtingen
te verstrekken, alvorens met de werving een
aanvang zal worden gemaakt. Het is n.l. te
verwachten dat zoowel de ouders als de
geestelijke leiders wat meer willen weten over
deze voor ons zoo nieuwe instelling.
De bedoeling van artikelen over de Marva's
is dan ook niet om een grootsch opgezette
reclame-campagne te voeren, doch zuiver voor
het verstrekken van inlichtingen aan belang
stellenden, zoodat die zich een oordeel kunnen
vormen over het „hoe en wat" van de M.V.A.
Zonder deze nuchtere inlichtingen zullen im
mers geen vrouwen en meisjes er ooit toe
komen, te beseffen of zij al dan geen belang
stelling hebben voor de M.V.A.
Uit het nu bevrijde gedeelte van Nederland
zullen zeker niet meer dan 750 Marva's ge-
recruteerd worden. Hierdoor zal het mogelijk
zijn een scherpe selectie toe te passen bij de
recruteering, want uit thans reeds binnen
gekomen berichten blijkt de belangstelling
zeer groot te wezen. In de eerste plaats moet
de M.V.A. vrouwen en meisjes hebben, wie
het er om te doen is haar Vaderland te
dienen, die bereid zijn zich daarvoor opoffe
ringen te getroosten. Zij moeten zich zeker
niet laten leiden door de verwachting wel
direct officier te zullen worden, dit baseerend
op leeftijd, het bezit van diploma's enz. De
weinige Marva's die tot den rang van officier
zullen opklimmen, moeten getoond hébben
over bijzondere hoedanigheden te beschikken,
een onkreukbaar, sterk karakter, leiders-eigen
schappen, menschenkennis.
Teneinde bij de toekomstige recruteering
een zoo groot mogelijke selectie te kunnen
toepassen, heeft de bovengenoemde M.V.A.-
commissie tevens tot taak de z.g. plaatselijke
Keuze-commissie voor te bereiden.
Het ligt n.l. in het voornemen om plaat
selijke „Keuze-Commissies" in te stellen, in
hoofdzaak bestaande uit dames die zich be
wogen hebben op het gebied van vrouwen
en meisjes-organisaties, onderwijs, jeugdbe
weging, kerkelijke organisaties, enz., waar
voor M.V.A.-candidaten moeten verschijnen.
Deze commissie geeft een oordeel omtrent de
geschiktheid van de candidate voor dienst
neming bij de M.V.A. Ingevulde formulieren,
voorzien van advies, worden dan gezonden
naar het Hoofdbureau van de M.V.A., alwaar
uit de aanbevolen candidaten diegenen wor
den gekozen, wier diensten het eerst noodig
zijn. De „Keuze-Commissies" hebben inder
daad een zeer verantwoordelijke taak.
Om bijzondere redenen is thans reeds één
meisje uit bevrijd Nederland voor de Marva's
gerecruteerd en daar is het ook bij gebleven.
(Anep-Aneta)
Onze toekomstige
Dagbladpers
„Het Parool", Eindhoven, houdt een belang
rijke beschouwing over onze toekomstige dag
bladpers. Het bespreekt vier voorname pun
ten, die terdege onderzocht moeten worden
1. de verhouding tusschen redactie en di
rectie
2. de ordening in het dagbladbedrijf
3. het recht van repliek
4. de objectieve publicatie van het bespro
kene in de volksvertegenwoordigingen.
Wat het eerste probleem betreft, zou het
blad gaarne de geheele kwestie van het
„dagblad-eigendom" onder de oogen zien.
Ten tweede zouden de bestaansmogelijk
heden van de kranten verbeterd moeten wor
den. Reeds vóór 1940 leden verreweg de
meeste bladen een noodlijdend bestaan. Wat
deze ordening betreft, deze is noodzakelijk,
doch er dient voor gewaakt te worden dat
de verscheidenheid der bladen nimmer wordt
aangetast, zoodat alle geestelijke en maat
schappelijke stroomingen in staat moeten blij
ven minstens één eigen blad te bezitten.
Ten derde is een wettelijke regeling noodig,
waarbij, indien een persoon of een richting
door een blad werdt aangevallen, deze het
recht wordt toegekend in de aanvallende
krant een even groote ruimte ter beschikking
gesteld te krijgen voor zijn verweer, als voor
den aanval is gebruikt. Bij eventueele moge
lijkheden over „het laatste woord" zou hier
over zoo noodig een persraad kunnen be
slissen.
Ten slotte behoorde ieder vertegenwoordi
gend lichaam (Kamer, Gemeenteraad) voor 't
samenstellen van een verkort persverslag te
zorgen. De krant behoudt dan het volle recht
om naast dit officieele verslag een eigen
commentaar te plaatsen dit is zelfs dikwijls
gewenscht.
Het blad dringt er op aan, dat aan de on
billijke verdeeling van papier en vervoer-
gelegenheid een eind moet komen. Er zijn
dagbladen die met advertentie-bijlagen ver
schijnen, terwijl andere weer met de grootste
moeilijkheden worstelen. In Oost-Brabant ver
schijnen de kranten verscheidene malen per
week in groot formaat en in West-Brabant
kunnen ze slechts enkele malen uitkomen.
Hier is ordening een eisch van recht en
billijkheid.
Roode Kruis giften voor
Nederland
De heer Dresselhuijs heeft medegedeeld,
dat het Amerikaansche Roode Kruis 50.000
dekens, ter waarde van 150.000 dollar, aan
de bevolking van bevrijd Nederland zal
schenken. Hij verklaarde, dat hij een brief
van het hoofdkwartier van het Roode Kruis
in Washington ontvangen had, waarin werd
medegedeeld, dat het verschepen zoo spoedig
mogelijk zou geschieden.
In dezen brief werd tevens geschreven, dat
het verzoek om de dekens gekomen was van
SHAEF via den vertegenwoordiger voor oor-
ïogsherstelarbeid der burgerlijke bevolking in
Noord-West Europa. De dekens zijn aan de
militaire autoriteiten te New-York overgedra
gen, ter verscheping naar het Amerikaansche
Roode Kruis te Parijs. Zij zullen onder toezicht
van vertegenwoordigers van het Amerikaan
sche Roode Kruis bij de troepen te velde ge
distribueerd worden.
De heer Dresselhuijs heeft verder verklaard,
dat er spoedig een schip vertrekken zal met
295 kisten melkpoeder, 515 kisten geconcen
treerd sinaasappelsap en 1440 kisten gecon
denseerde melk, die waren aangekocht met
27000 dollar, die geschonken waren door
Curagao, op een telegrafisch verzoek van den
heer Dresselhuijs namens Prinses Juliana.
De verscheping van 71 kisten met goederen
ter waarde van 25000 dollar was geschied
door middel van geld, dat was ingezameld
door het Comité van Joodsche Burgers in
Curagao en zal gedistribueerd worden door
het Nederlandsche Roode Kruis. De versche
ping is geschied door den heer J. N. Nienhuijs,
penningmeester van het Nederlandsche oor-
logsherstelcentrum te New-York.
Het Nederlandsche Steuncomité droeg 546
kisten wollen goederen bij, dekens, onder
goed, baby-uitzetten en zeep, die onderweg
zijn naar Nederland via Groot-Brittannië, met
het verzoek om door het Nederlandsche Roode
Kruis gedistribueerd te worden. Genoemd
comité heeft tevens 400 flesschen elk inhou
dende honderd Oxford-eenheden met peni
cillin gezonden. Dit is de eerste maal, dat
dit geneesmiddel naar Nederland wordt ver
scheept. De verscheping zal spoedig plaats
vinden.
De heer Dresselhuijs verklaarde tenslotte,
dat de Nederlandsche regeering alle transport
kosten voor haar rekening heeft genomen.
Voorts is bekend gemaakt, dat landen, zoo
als Nederland en Frankrijk, die van plan zijn
voor alle anderen steun der UNRRA te be
talen, naar gelang de behoeften, gebruikte
kleeding zullen ontvangen. Deze steun is
gratis. (Anep-Aneta)
Goebbels voorspelt
een nieuwen oorlog 11
Naar de „Daily Herald" ons meedeelt,
heeft Goebbels een toekomstvoorspelling
gegeven. Daar ook al zijn vroegere be
loften daaromtrent zoo geheel zijn uit
gekomen, willen wij wel graag weten,
wat er nu weer in de toekomst staat te
gebeuren. Goebbels zal het u zeggen.
Als het Yalta-plan om Duitschland te
bezetten ten uitvoer wordt gebracht zal
het volgende geschieden, heeft hij ge
zegd
In 1948 zal Roosevelt niet als presi
dent herkozen worden, maar een Isolatio
nist zal president zijn. Deze zal de Ame
rikaansche troepen uit Europa terug
trekken. En als Duitschland dan door
Stalin geheel bezet is, zullen er in
Europa 600 divisies onder Russisch bevel
staan, tegenover 60 Britsche divisies.
Dan komt de zoogenaamde derde we
reldoorlog. Die zal heel kort zijn.
Europa zal overgeleverd zijn aan de
gemechaniseerde legers uit de steppen
van Klein-Azië, die zonder twijfel zullen
oversteken naar Engeland.
Weer zullen vijf jaren lang honderdqjaT
millioenen menschen als slaaf moetgj,
werken om tanks en bommenwerper?-te
maken. Dan zal de groote aanvaj 0p
de Vereenigde Staten van Amerika be
ginnen
Wij zeggen enkelBrr i
