VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Geallieerde druk houdt aan
Een derde van Keulen bezet
Ie JAARGANG
NUMMER 104
Woensdag 7 Maart 1945
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2665
ONS
NIEUWE MINISTERIE
Reeds zijn tien dagen verloopen sinds
het nieuwe ministerie is bekend ge
maakt. En nog hoort men er niet veel
over, noch in de gesprekken en de
kranten, noch vanuit Londen, als ver
dere toelichting van deze nieuwe en ge
deeltelijk oude combinatie. Wij hebben
nu toch ons oor eens te luisteren gelegd
op alle plaatsen die wij konden bereiken,
en willen nu ook het onze over deze
dingen zeggen.
Het is bekend dat het ministerie nog
niet voltallig is. Er ontbreken nog drie
functionarissenzoowel het ministerie
van. Justitie, als de ministeries van Oor
log en van Waterstaat worden nog ad
interim waargenomen. Ook ontbreekt
nog totaal de medewerking van de vroe
gere sociaal-democratische partij, die in
het afgetreden kabinet dooi- Albarda en
Van den Tempel was vertegenwoordigd ,-
en evenmin zijn er vooraanstaande man
nen uit de vroegere Roomsch-Katholieke
Staatspartij benoemd. Wellicht dat dit
laatste met opzet is geschied. Er zijn
wel drie nieuwe ministers van Katho
lieken huize, doch deze drie zijn meer
aanhangers van de jongere strooming
onder deze kerkelijke richting, welke
door de illegaliteit heen tot een anderen
opzet van ons politieke leven zijn geko
men dan de vroegere Staatspartij als de
juiste achtte. Maar het ontbreken van
elk socialistisch of communistisch ele
ment in dit romp-ministerie doet beden
kelijk aan. Juist thans, nu de sociale
problemen vóóraan zullen staan in het
maatschappelijke leven, nu in alle pas
bevrijde landen de strijd oplaait tusschen
de meest radicale richtingen en de meer
behoudende groepen, ware het een goed
symptoom van wijs regeeringsheleid,
wanneer aanstonds een paar socialisten
of communisten werden ingeschakeld,
die mee konden helpen om de boel te
redderen. Bij ervaring weten wij, dat
juist als extremistische partijen tot mee-
regeeren worden geroepen, zij leeren dat
niet alles in eens kan geschieden, en
daardoor meer geneigd worden om de i
evolutionairen weg te bewandelen. Het
is zeer te hopen, dat heel spoedig deze
leemte zal worden aangevuld. Er zijn
mannen genoeg, als men ze maar wil
vinden En als de beschikbare departe
menten niet voor hen passende zouden
zijn, kunnen zij altoos als minister zon
der portefeuille worden toegevoegd.
Het zijn ook wel de thans meest be
langrijke ministeries die nog ontbreken.
Wat is thans belangrijker dan het mi
nisterie van oorlog En wat het binnen
land betreft, wat is meer urgent dan
een minister van justitie te krijgen, die
eindelijk eens voortgang maakt met het
benoemen van tribunalen, en het door
zetten van de zuivering I Hiermede
wordt toch schrikkelijk geslabakt, zoo
is de algemeene opinie.
Hopen wij, dat dezer dagen een aan
vullende opgave ons komt verrassen
Als dit vóór het afdrukken van dit ar
tikel geschiedt, willen wij het er nog
in een noot bijvoegen
Maar een andere overweging vraagt
nog meer onze aandacht.
In ons nummer van 13 Februari stel
den wij een verlanglijstje op, met het
oog op de ministercrisis.
Is er iets van de daar uitgesproken
verlangens vervuld
Wij vroegen daarlaat de nieuwe
mannen vooral gekozen worden uit de
burgers die deze vier jaar van verdruk
king hebben meegemaakt, en dus weten
wat hier te koop is. Wie vier jaar in
Engeland heeft verbleven, kan niet zoo
voelen en denken als de groote massa
van ons volk voelt en denkt, aldus
schreven wij.
Is deze wensch vervuld
Wij mogen antwoorden gedeeltelijk
Vier ministers zijn uit de burgers van
het bevrijde gebied gekozen. Wij hooren
van hen goede dingen. Actieve pei'sonen
moeten het zijn. Wij wensehen hun vast
houdendheid, waar zij de sfeer van het
thuisfront moeten vertegenwoordigen in
een op Engeland ingesteld oud milieu
Dat Prof. Gerbrandy is aangebLeven,
wordt toegeschreven aan het bijzonder
V goede contact dat hij persoonlijk heeft
h\ gemaakt met de regeerders der gealli-
Vheerde landen. Als zoodanig kunnen wij
\'Lein wel aanvaarden voor dezen tus-
söfcentijd. Ook Mr. van Kleffens was
vrijwel onmisbaar in deze situatie. Hij
Van Emmerik tot in het uiterste Zui
den van het Westelijk front hebben de
Duitschers met toenemende moeilijkheden
te kampen.
De val van Keulen is op handen. Na
dat Amerikaansche troepen Maandag
morgen vroeg in de buitenwijken waren
doorgedrongen, "meldden oorlogscorres
pondenten Maandagavond, dat verschil
lende voorsteden bezet waren en dat een
heden van drie Amerikaansche divisies
in de stad zelf vochten.
De Duitschers zetten hun personeel
der luchtafweerbatterijen als infanterie
in, in wanhopige pogingen om de Ame
rikanen tot staan te brengen. Ook heli-
ben zij in vele straten rechthoekige blok
ken van gewapend beton gebouwd, om
de tanks tegen te houden. De Ameri.
kaansche tankbestuurders doen echter
niet eens de moeite om de blokken door
beschieting of ontploffingen te vernieti
gen, doch rijden eenvoudig door de hui
zen om de blokken heen.
Van Keulen is nu 85 procent met den
grond gelijk gemaakt en de rest is
zwaar beschadigd door de geallieerde
bombardementen en beschieting door de
artillerie. Een-derde deel van Keulen is
al van den vijand gezuiverd.
Van Keulen tot aan Wezel hebben de
Duitschers nu alle Rijnbruggen opge
blazen. Alleen de Hohenzollernbrug in
Keulen zelf schijnt nog intact te zijn,
hoewel de opritten door bomaanvallen
beschadigd zijn.
Van Homburg tot Neusz is de geheele
Westelijke Rijnoever in Amerikaansche
handen.
Het le Amerikaansche leger heeft Eus.
kirchen bezet, ten Zuid-Westen van Keu
len en is daarna opgerukt tot 13 km.
van Bonn.
Generaal Hodges' leger heeft nu tij
dens het nieuwe offensief 16000 krijgs
gevangenen binnen gebracht. In totaal
worden de Duitsche verliezen sinds het
offensief aan de Roer begon, geschat
op ruim 100.000 man, waarvan 60.000
als gevangenen.
Generaal Pattons troenen hebben nieu
we vorderingen gemaakt langs de rivier
de Kyll. Ze staan nu 40 km. diep in
Duitschland, ten Oosten van de Luxem-
burgsche grens en sinds Maandagmiddag
is er ook over de operaties van dit
Amerikaansche leger absolute radio
stilte.
De geallieerde voorhoeden hebben
Rheinberg bereikt en de Canadeezen
zijn in Sonsbeck doorgedrongen. Orsoy,
op 12 km. ten Noorden van Duisburg, is
ingenomen en geallieerde cavallerie
heeft ten Noorden van Orsoy den Rijn
bereikt.
Het Duitsche bruggehoofd bij Wezel
is in de laatste 24 uur tot op de helft
ingekrompen.
Correspondenten deelen uit Keulen
nog mede, dat naar schatting nog 80.000
van de oorspronkelijke 750.000 inwoners
in de stad zijn achtergebleven. Al wat
vluchten kon, is met de Duitsche troe
pen mee over den Rijn gevlucht.
Stargard en Naugard genomen.
In een dagorder maakte maarschalk
Stalin Maandagavond bekend, dat troe
pen onder bevel van maarschalk Zhukov
Stargard hadden bezet. De Duitschers
verloren bij den strijd om deze stad al
leen reeds 4000 man aan dooden.
Het gewone avondcommuniqué van
Moskou deelde ook mede, dat Naugard,
ten N.O. van Stettin, genomen was.
Zoowel Stargard als Naugard zijn be
langrijke steunpunten voor de verdedi
ging van Stettin, en daar andere Russi
sche eenheden op 22 km. ten Zuid-Oosten
van die stad staan, wordt deze groote
Oostzee-haven nu ernstig bedreigd.
Verder werd Polzin ingenomen en
even ten Oosten daarvan hebben de
troepen van Zhukov en Roccosovsky con
tact met elkaar gemaakt.
De Russische luchtmacht doet ononder
broken aanvallen op de Duitsche troepen
en maakt per dag alleen in Fommeren
reeds gemiddeld 1000 aanvalsvluchten.
Ook vrouwelijke piloten nemen hier aan
den strijd deel.
In Midden Pommpren verliezen de
Duitschers steeds meer terrein.
Ook in Tsjecho-Slowakije hebben de
Russen ten Westen van Lucenec weer
vorderingen gemaakt.
Chemnitz zwaar gebombardeerd.
Ondanks het slechte weer van Maan
dag is de tactische luchtmacht nog zeer
actief geweest. De Rijnbruggen bij We
zel werden wederom door middelzware
bommenwerpers gebombardeerd, terwijl
Spitfires in Nederland de V 2 installaties
aanvielen.
Zeer sterke formaties der R.A.F. bom
bardeerden Maandagnacht de rangeer
terreinen en andere militaire doelen in
Chemnitz, dat slechts 150 km. voor de
oprukkende troepen van Konicv ligt.
Ook Berlijn kreeg zijn 14den aanval in
14 nachten.
Overdag viel de R.A.F. een benzol-
fabriek in Gelsenkirchen aan. Deze aan
val volgde op een grooten dag-aanval
der Amerikanen, die eveneens gericht
was tegen Chemnitz, en tegen de olie-
fabrieken in Hamburg-Harburg. (B.B.C.)
LAATSTE NIEUWS
Keulen is veroverd.
Het 3e Amerikaansche leger in 30 uur
50 km. opgerukt en staat op 30 km. van
Coblenz.
Het bruggehoofd bij Wezel gisteren en
vannacht zonder ophouden gebombar
deerd.
Minister Churchill bezocht het Weste
lijk front in het afgeloopend week-eind.
Twee dagorders van maarschalk Stalin
deelen de inname van Graudenz mede,
en het bereiken van de Oder-monding,
na het veroveren van circa 600 plaatsen.
R.A.F. Lancasters vielen vannacht ook
Sasznits, 120 km. van Stettin aan, en
Mosquito's gingen naar Berlijn.
Maarschalk Tito maakt bekend, dat
geheel Herzegowina bevrijd is. (B.B..C.)
wordt algemeen in diplomatenkringen
gewaardeerd.
Over de andere portefeuilles kunnen
wij niet nader cordeelen.
Een tweede wensch die wij hadden
kenbaar gemaakt, was dat vooral niet
in preciese verhouding ministers uit de
oude partijen zouden worden benoemd.
Wij krijgen den indruk, dat ook werke
lijk niet zoozeer naar partijkleur als wel
naar bekwaamheid is gekeken. Het ont
breken van socialisten of communisten
in de onvoltooide combinatie behoeft nog
niet als vijandigheid tegen deze radicale
richtingen te worden uitgelegd. Als ten
minste de aanvulling spoedig komt Is
het «ieuwe kabinet dan overigens een
samenbinding' van de actiefste en be
kwaamste mannen die konden worden
gevonden, ongeacht hun politieke kleur
Zoo vragen wij. En wij durven hierop
nog geen bevestigend antwoord geven.
Wij zeggen alleenLet op hun daden.
Maar nu onze laatste wensch.
Wij vroegengeef ons nu een minis,
tevie dat staat midden in ons voik,
woont in het bevrijde deel van ons land,
of als daar geen plaats is, vlak bij over
de grenzen. Laat het niet meer geves.
tigd zijn ver overzee
Wat is daarvan terecht gekomen
Helaas moeten wij zeggen niets
Integendeelde ministers die uit ons
midden zijn weggehaald, moeten hun
zaken en arbeid hier liquideeren, en
oversteken naar Engeland
Welk een dwaasheid
Wij krijgen een nieuwe minister van
Binnenlandsche Zaken. Maar hij en zijn
heele ministerie vestigen zich in het
buitenland I
Wij krijgen een nieuwe minister van
Sociale Zaken. Maar hij denkt de so
ciale zaken van het bevrijd gebied effec.
tief te kunnen bestudeeren vanuit de
Britsche hoofdstad
De minister van Handel, Nijverheid en
Landbouw acht het blijkbaar mogelijk,
onzen stukgeslagen handel, onze ver
woeste nijverheid en ons onder water
gezet land te kunnen herstellen vanuit
zijn rustige Londensche studeerkamer,
met wellicht, nu en dan een trip naar
het vasteland, om eens bij ons te kijken
Deze laatste en belangrijkste wensch
is aan doovemansdeur geklopt geweest,
is onze smartelijke conclusie.
Sukkelen we dus maar op den ouden
voet voort
Of volgt er spoedig een bekeering tot
repatriatie Red.
WW OOK U KUNT
M MEDEWERKEN
Deed U het al Denk aan uw for
mulier Indien verloren, nieuwe formu.
lieren verkrijgbaar op het Bureau Vrije
Stemmen, of Bureau M.W., Beesten
markt 18 te Goes.
Maarschalk Konjevs troepen hebben
in Silezië den generaal, die belast was
met het bouwen der versterkingen aan
den Oder, gevangen genomen. Men ont
dekte dezen officier onder een hooischelf.
Russische soldaten ontmoetten in Oost-
Pruisen vluchtelingen met een wagen,
beladen met huisraad. De Idndei'en van
de vluchtende Duitschers zaten boven
op de opgetaste goederen. Bij onderzoek
kwamen de Russen echter tot de ontdek
king, dat onder de goederen en de on
schuldige kinderen een hoeveelheid ge
weren, patronen en handgranaten ver
borgen. was. (A-A)
TnfJeSiijl^e Aea«S©BinÊe
voor Sset Levrijj«Se geLóeeli
In aansluiting op een in den loop van
Februari verschenen bericht, deelen wij
mee, dat te Eindhoven is opgericht de
„Stichting Tijdelijke Academie". Blijkens
haar statuten stelt zij zich ten doel te
voorzien in de leemte aan universitair
en liooger technisch onderwijs, welke ten
gevolge der bijzondere omstandigheden
in het momenteel bevrijde gebied be
staat. Zij tracht dit doel te bereiken
door het geven van onderwijs en het
afnemen van examens in de technische
wetenschap (Delft), de landbouw weten
schap (Wageningen), de medicijnen, de
godgeleerdheid en ae wis- en natuur
kunde (inclusief scheikunde, geologie,
byologie, pharmacie), voor zoover de
hulpmiddelen dit zullen toelaten.
Studenten, die hun studie aan de Tijde
lijke Academie wensehen voort te zetten
of te beginnen, of een examen wensehen
af te leggen, worden verzocht zich aan
te melden door middel van een formu
lier, dat in de week van 5 tot 12 Maart
verkrijgbaar zal zijn op de militaire
commissariaten, sectie Onderwijs etc.,
te Maastricht, Heerlen, Nijmegen, Oss,
's-Hertogenbosch, Tilburg, Breda, Roo.
sendaal, Bergen op Zoom, Middelburg
en Sluiskil, alsmede op het bureau der
Stichting, tijdelijk gevestigd Rechte-
straat 44 te Eindhoven. Zij zullen dan
zoo spoedig mogelijk een oproep ont
vangen, waarna definitieve inschrijving
kan volgen. Het collegegeld zal in be
ginsel overeenstemmen met dit van onze
Universiteiten en Hooge Scholen. Stu
denten voor wie dit een bezwaar mocht
zijn, of die slechts kunnen studeeren in
dien hun een beurs wordt toegekend,
moeten dit op het aanvraagformulier
vermelden.
Waarschijnlijk zal eind Maart worden
begonnen met de colleges voor het le
jaar Delft (alle afdeelingen), le jaar
Wageningen, le jaar medicijnen. De
drie eerst genoemde cursussen worden
gehouden te Eindhoven, de laatste (me
dische propaedeuse) bovendien te Maas
tricht en Nijmegen. Verdere cursussen
zullen spoedig volgen. Wat de faculteit
der godgeleerdheid betreft is een volle
dige opleiding voor Nederlandsch Her
vormden voorbereid. Wij verwijzen dien
aangaande mede naar de kerkelijke
bladen.
Volgens artikel 18 der statuten worden
tot het bijwonen van lessen en het af
leggen van examens slechts toegelaten
diegenen die zijn toegelaten door een
commissie van toelating. Deze weigert
de toelating uitsluitend, indien diegene
die toelating verzoekt op grond van zijn
onvaderlandsch gedrag in redelijkheid
geen aanspraak op bijwonen van het
onderwijs of het afleggen van een exa
men aan de Tijdelijke Academie kan
doen gelden.
Ten einde de definitieve inschrijving
te kunnen bespoedigen, is aan het aan
meldingsformulier een vragenlijst toege
voegd betreffende gegevens welke voor
de Commissie van belang zijn.
Studenten, die in twijfel vevkeeren
omtrent de mogelijkheid van studie in
de door hen gewenschte richting, worden
verzocht zich nochtans aan te melden,
met volledige specificatie der studie
richting, of zich voor nadere inlichtingen
te wenden tot den voorloopigen secre
taris, Dr. H. C. Hamaker, Huijgenslaan
11, te Eindhoven.
