Óuec de 7/tfunie
tu&scUei* 1/lededand en Betej.il
2
VRIJE; STEMMEN - DONDERDAG QQ FEBRUARI 1945
Over dit verdrag schreef het „Nijmeegsch
Dagblad" het volgende
„Er zijn geen andere kleine landen buiten
Nederland en België aan te wijzen, die meer
tot een geordenden vooruitgang in de oude
wereld hebben bijgedragen," aldus schreef
de plaatsvervangende Minister van Buiten-
landsche Zaken der Vereenigde Staten, de
heer Sumner Welles, in een artikel in de
„New York Herald Tribune" in September
van het vorige jaar. Een compliment, dat
wij met gepaste voldoening mogen aanvaar
den, doch dat bij ons tegelijkertijd weer eens
te meer het besef wakker roept van de meer
dan zuiver nationale taak, die ons en België
na het einde van den oorlog wacht en tevens
van het groote belang, dat gelegen is in een
zoo nauw mogelijke samenwerking met onze
buren aan de zuid-grens. Vooral wanneer
een dergelijke samenwerking er toe leidt, dat
ook voor beide staten binnenslands betere
levensvoorwaarden worden geschapen. Het
is dan ook verheugend, dat de Belgische-
Limburgsche en Nederlandsche regeeringen
te Londen er in geslaagd zijn, een douane-
overeenkomst af te sluiten, zooals bekend ge
maakt is in het Koninklijk Besluit van den 9en
September 1944. De overeenkomst moet wor
den opgevat als de voorbereiding tot een
volledige douane-unie tusschen deze landen
zij komt, op het volgende neer
Douane-overeenkomst.
De invoerrechten tusschen Nederland en de
Belgisch-Luxemburgsche Economische Unie
worden geheel opgeheven. ^Weliswaar be
houden de staten het recht, zelfstandige ac
cijnzen te heffen bij den invoer van gedis
tilleerd, v/ijn, bier, suiker en tabak en andere
gebruikelijke heffingen).
Tegenover het buitenland zullen Nederland
en de Belgisch-Luxemburgsche Economische
Unie dezelfde lijn volgen, want volgens het
verdrag zullen zij, bij den invoer van goe
deren, gelijke rechten heffen, ook hier weer
elkaar vrijlatend in het heffen van accijnzen
en andere heffingen als. bovengenoemd.
Verschillende uitvoerende en regelende or
ganen worden ingesteldzoo kan onder
andere een Commissie voor Douanegeschillen
zich bindend uitspreken inzake eventueele
geschillen bij de toepassing van deze bepa
lingen een Administratieve Raad voor de
regeling van den buitenlandschen handel
brengt onder meer en zoo noodig advies uit
aan de bevoegde autoriteiten, wanneer één
der landen voornemens is, economische han
delsbeperkingen, zooals contingenteeringen,
vergunningen etc. in te stellen. Tenslotte
wordt er een Raad voor Handelsaccoorden
ingesteld, welke tot taak heeft, zooveel mo
gelijk overeenstemming te brengen tusschen
VRAGEN- en KLACHTEN BUS
Verschillende brieven hebben ons weer
bereikt, en wij willen er gaarne op in
gaan. Alle spreken ze van den drang,
opbouwend werk te verrichten, en hun
kritiek blijkt duidelijk ingegeven door 't
verlangen naar meer recht en meer
broederlijkheid, beginselen, die juist ook
voor ons blad leiddraad mogen zijn. Dit
maal nemen wij een opmerking over
omtrent het gebrek aan goede werk-
kleeding, die ons uitnemend lijkt, en
een klacht over den nood die boven de
rivieren in ons land zal worden ge
leden, en waaraan volgens den schrijver
nog te weinig wordt gedacht. Het zal
hem verheugen dat intusschen 't comité
is gevormd dat deze zaak wil aanpak
ken, nu van regeeringswege, zooals „De
Waarheid", Zeeuwsche editie, terecht op
merkt, nog niets hiervoor wordt gedaan
in het bevrijde gebied. Toch blijft zijn
wensch waardig om te worden aange
hoord, en overwogen. Een klacht over
distributie van levensmiddelen, welke
hier in Zeeland minder goed zou ver.
loopen dan in Brabant en België, laten
wij maar rusten. Naar onze eigen erva
ringen daaromtrent, dunkt ons deze
klacht onbillijk. Brabant heeft ongetwij
feld minder dan wij Zeeuwen, en over
België, waar de omstandigheden geheel
anders zijn, kunnen wij zoo moeilijk oor.
deelen.
Een volgende maal hopen wij in zijn
geheel een brief op te nemen over werk
loosheidsproblemen, waarin scherpe din
gen worden gezegd. Laat niemand er
zich persoonlijk door gekwetst achten,
er worden trouwens geen personen ge
de door de drie landen af te kondigen bepa
lingen inzake de betrekkingen met derde sta
ten. ïh al deze colleges zijn Nederland en de
Belgisch-Luxemburgsche Unie gelijkelijk ver
tegenwoordigd.
Uiteraard moeten beide overeenkomsten
nog worden geratificeerd, doch bij de Douane-
overeenkomst is bepaald, dat zij reeds voor-
loopig in werking kan treden, zoodra de
Belgische en Nederlandsche regeeringen elk
op hun grondgebied zijn teruggekeerd.
Tvree belangrijke punten.
Na aldus den feitelijken inhoud van het
verdrag in zeer sumieren vorm geschetst te
hebben, wijst het „Nijmeegsch Dagblad" in
twee punten op de beteekenis van dit ver
drag
In de eerste plaats wordt hier de moge
lijkheid geschapen tot een vergrooting van
de „binnenlandsche markt" voor beide lan
den. Dit hangt uiteraard in hooge mate af
van de eventueel in te stellen contingentee
ringen en vergunningen. Doch het feit, dat
hier het advies bij gehoord wordt van den
bovenvermelden Raad, wettigt de verwach
ting, dat op dit stuk een zuiver éénzijdige
politiek zooveel mogelijk vermeden zal wor
den. Wat dit betreft stelt dus het verdrag
een vergrooting van het afzetgebied in het
vooruitzicht, v/aar binnen gehandeld kan wor
den, zonder aan de bepalingen van anderen
machteloos te zijn overgeleverd.
In de tweede plaats zal het van groote
waarde blijken te zijn, dat tengevolge van
de overeenkomst, de Nederlandsche belangen
gezamenlijk naar voren kunnen worden ge
bracht tegenover die van andere landen, vrat
niet alleen voor deze drie landen zelf van
voordeel zal zijn, doch wat ook het zoo noo-
dige vinden van het juiste evenwicht in de
internationale betrekkingen in het algemeen
ten zeerste zal vergemakkelijken.
België en wij.
Reeds eerder schreef Mr. Jacob Frankel
in de „Axelsche Courant" over het vraagstuk
„België en wij"
„De gevolgen der Tol-Unie zijn uitermate
ver-strekkend. De nu onbelemmerde goede
renstroom veroorzaakt vergrooting van het
aanbod, dus verlaging der prijzen, dus goed-
kooper levensonderhoud, dus stijging van het
levenspeil. Uiteraard zullen door de ver-
groote concurrentie bepaalde bedrijven min
der gaan rendeeren, sommige zelfs moeten
sluiten en dat geeft uiteraard weer een
zekere werkloosheid. Dat zijn echter volstrekt
onvermijdelijke neven-verschijnselen van den
vooruitgang, welker werking, gelijk de erva
ring leert, door de algemeene stijging der
welvaart spoedig wordt geneutraliseerd. Wij
kunnen echter met zekerheid verwachten, dat
noemd, doch laten wij allen samen
trachten, misstanden op dit gebied uit
den weg te ruimen
Nu nog een vraag van onszelfWij
ontvingen een brief in het een of ander
Zeeuwsch dialect, welke brief voor ons
moeilijk leesbaar is, maar die wij gaarne
zouden opnemen, als een deskundige op
dit dialecten-gebied voor ons de correctie
zou willen voeren. Is er iemand onder
onze lezers, die daartoe in staat is Het
is natuurlijk een groot belang, dat het
dialect zuivere vertolking vindt.
Eerst het schrijven over het gebrek
aan goede werkkleeding
„Geachte Redactie. Een groot deel der
bevolking heeft met genoegen er van
kennis genomen, dat de redactie van
„Vrije Stemmen" in andere handen is
overgegaan, en dat de naam van ons
blad thans beter aan het doel zal gaan
beantwoorden en nu reeds is te con-
stateeren, dat „Vrije Stemmen" aan het
woord komen. De eenzijdigheid is daar
door verdwenen, en zal de Eenheid,
waar ieder die van goeden wille is naar
uitziet, eindelijk in het zicht komen.
Men klaagt er over, dat zoo velen
werkschuw zijn en liever hun groote
verdiensten tijdens de Duitsche bezetting
opteren, of leven van de evacuatie-ver
goeding. Zeer zeker zijn er van die ele
menten, maar waarom dan niet arbeids-
verplichting
Er zijn er echter ook, die wel willen
werken, maar werkkleeding en schoei
sel daartoe broodnoodig hebben.
Ook daarin zou voor een deel kunnen
worden voorzien. Door de Militaire
Overheid is een partij militaire kleeding
terstond na de voorloopige inwerkingstelling
der Nederlandsch-Belgische Tol-Unie verschei
dene groepen van gedupeerden in de eer
ste plaats liegenen, wien het schild der con-
tingenteering is ontnomen luide hun stem
zullen verheffen tegen de ratificatie van het
verdrag. De regeeringen en parlementen mo
gen wenscht Mr. Frankel de kracht
hebben, hiervoor doof te blijven. In het
belang van 18 millioen menschen moeten
misschien eenige honderdduizenden hun po
sitie verliezen. Het is een elementaire plicht
der gemeenschap, hen met den grootst mo
gelijken spoed weer in het economische leven
op te nemen, gelijk wij dat ook met de Zuider-
zeevisschers hebben gedaan."
Meer samenwerking.
„Wij moeten de zaak van alle kanten aan
pakken. Ons uitgangspunt moet worden
Alles samen doen, wat samen kan. Het moet
bij de centrale staats-organen aan beide zij
den als het ware een denkgewoonte worden,
dat men zich bij elk plan, bij elk wets
ontwerp, bij elke technische nieuwigheid af
vraagt Kan dit gemeenschappelijk Kun
nen wij bij elkaar aansluiten Dat wil na
tuurlijk niet zeggen, dat beide staten steeds
op elkaar moeten wachten,ook wanneer er
slechts een theoretische mogelijkheid tot sa
menwerking bestaat. Nemen wij als voor
beeld het kinderrecht. Wij hebben in onze
Het aandeel van de radio
Lenin heeft de radio genoemd een courant,
waarvoor geen papier noodig is, en die den
afstand overwint, wat in Rusland van groot
belang is. De nieuws-uitzendingen zijn bij de
oorlogsomstandigheden in de groote uitge
strektheden van het Russische rijk een mo-
reele steun geweest.
Naast de voornaamste radio-stations, zoo
als die van Moskou, Leningrad, Sverdlovsk
en Wladiwostok, zijn er plaatselijke, waarvan
het aantal in de duizenden loopt.
Moskou geeft eiken dag veertien maal
nieuwsberichten en er wordt in 28 verschil
lende talen uitgezonden, buiten de 70 talen
die er in de Sovjet-Unie zelf gesproken
worden.
Boris Heiseler, die zelf in dezen oorlogstijd
geregeld naar de Russische radio luistert,
schrijft in de „Daily Telegraph", dat de diep
ste indruk- op hem gemaakt was door de
stem van Moeder Moskou, die tot haar kin
deren sprak, welke dakloos waren geworden
door de indringersdie ook instructies gaf
aan haar partisanen, welke zich in de be
sneeuwde bosschen hadden verborgenen
ook moed insprak aan de zichzelf opofferende
mannen van het Roede Leger, die heldhaftig
strijdend tegen een hopelooze overmacht,
terugtrokken tot aan de muren van het Krem
lin. „Houdt vol," zei de stem dan, „houdt
moed, kinderen, waar je ook bent, hetzij in
Leningrad, in het partisanenland of in Stalin
grad Ik zal jullie wreken!"
De radio onderhield de band tusschen het
beschikbaar gesteld, doch deze mag al
leen gedragen worden, als ze in een
andere kleur is geverfd, hetwelk zeer
begrijpelijk is.
Helaas kan dit niet gebeuren, omdat
gebrek aan kolen, verfstof en personeel
dit verhindert. Wij kunnen dit begrij
pen, doch er moet een mogelijkheid zijn,
om dit probleem op te lossen. De plaat
selijke overheid moet hier ingrijpen, om
dat hier bittere noodzaak is. Want er
moet gewerkt kunnen worden.
Er zijn eenige groote kookfornuizen
achtergelaten door de Duitschers, en
waarom nu niet een geïmproviseerde
ververij in elkaar gezet? De eerste ver
verijen in ons land beschikten ook niet
over' moderne machines
Een schuur of loods kan daar wel voor
worden ingerichteen aantal vrouwen
en meisjes, onder leiding van een des
kundige, en men zal vei-baasd staan
wat met goeden wil te bereiken is.
Het gaat er alleen maar om, om de
zaak op gang te brengen.'
Nu de brief, hij is uit Hansweert, over
de hulp, te verleenen aan Nederland
boven de rivieren.
„M. R. Daar ik reeds sinds de be
vrijding van ons gewest abonné ben op
uw blad, zoo voelde ik mij genoodzaakt,
ook mijn stem eens te laten hooren. Ik
ben er ook volkomen van overtuigd, dat
ik hier namens vele dorpsgenooten zal
spreken
Wordt er hier wel wat gedaan voor
onze vrienden op Schouwen en boven
den Moerdijk, of is het hol geschrijf
Nu in dezen tijd daar alles wordt weg
gehaald door de Duitschers,-nu de brug
wetgeving geleidelijk een uitgebreid en ge
raffineerd stelsel van jeugdbescherming ge
kregen de voogdijraden, de kinderrechter,
de gezinsvoogdij, de observatie en de vast
zetting, de ontheffing van en de ontzetting
uit de ouderlijke macht. Nu zijn al deze
regelingen als het ware over de oude wet
geving uitgestrooid, doordat zij niet gelijk
tijdig tot stand kwamen. Een nieuwe wet,
die dit alles tot een overzichtelijk en har
monisch geheel vereenigt, is noodzakelijk en
zal ook zeker het Staatsblad bereiken, doch
gelijkschakeling met België is hier nauwe
lijks mogelijk te achten. Datgene, dat aan
elk stelsel van jeugdbescherming ten grond
slag ligt, het opvoedkundige principe, het
welk in het volk leeft, loopt in beide landen
te zeer uiteen, dan dat in de eerste jaren
unificatie der wetgevingen op dit punt te
wachten zou zijn. Toch kunnen zelfs in een
dergelijk geval de beide landen van ver
andering in eikaars wetgeving profiteeren.
Om eikaars opvattingen te benaderen, moet
men ze eerst kennen. En al neemt men el-
kaars route niet direct over, men kan, figuur
lijk gesproken, zijn nieuwe lijnen op gelijke
spoorbreedte aanleggen, zoodat men later
als de tijd voor samenwerking rijp is zon
der wijziging in het eigen apparaat op het
zelfde spoor kan gaan rijden."
(Herrijzend Nederland)
in den oorlog van Rusland
vrije Sovjet-gebied en de bezette landen, de
door den vijand veroverde steden, en de
streken die door den overweldiger waren
afgesneden en omsingeld, zooals het gebied
ten Westen van Smolensk, dat het voornaam
ste partisanenland werd genoemd. In Lenin
grad, dat volkomen van het vrije deel van
de Sovjet-Unie was afgesneden, en waar elke
verbinding te lijden had van de dagelijksche
bombardementen en beschietingen, werd van
speciale radio-telefoon-stations gebruik ge
maakt.
Moskou twijfelde niet aan de groote be
teekenis van de radio in oorlogstijd. Ge
durende de eerste critieke phase van den
oorlog werden speciale uitzendingen gegeven
voor de partisanen, twee communiqué's per
dag, benevens het laatste nieuws. Naderhand
is dit afgeschaft, om plaats te maken voor de
overwinnings-dagorders vcri Maarschalk Sta
lin. Een gevolg ervan was, dat er een golf
van patriottisme door heel het land ging, het
welk zijn uitdrukking vond in tallooze volks
liederen, wier rijkdom Rusland en zijn zuster
republieken nooit te voren hadden geweten.
De Moskousche radio liet deze liederen hoo
ren, vanuit Stalingrad, vanaf schepen in de
Noordelijke IJszee en vanuit de partisanen-
kampen in de bosschen. Als men naar deze
woorden en melodieën luisterde, werd men
er zich van bewust, dat hier een heele natie
onder de wapens stond en dat het Tolstoy's
volksoorlog was, die het lot van Hitier en
zijn Groote Leger van 1941 zou bezegelen.
gen worden opgeblazen, hoe bereiken wij
nu na de bevrijding van deze gebieden
onze vrienden daar, die nu toch al ge
noeg geleden hebben Gaan wij da-
weer de koppen bij elkaar steken en ee
prijsvraag uitschrijven, hoe wij dat raad
sel van vervoer zullen oplossen Neen
dat mag in geen geval. Of moeten wij
het alweer maar op onze geallieerd
vrienden laten aankomen En ons wee
met hetzelfde praatje ervan afmaken
er is geen materiaal
Dat het zoover weer zal komen, doe
mij en vele mijner landgenooten bijn
beschaamd zijn, om den naam van Ne
derlander te dragen. Ik wil dan oo'
door middel van deze een kleine oplos
sing aan de hand doen, die mijns inzien
de grootste kans van slagen heeft.
Zooals IJ en mij bekend is, is Neder
land een water-land dus ergo, wannee
de bruggen en wegen opgeblazen of ver
nield zijn, zijn we aangewezen op d
scheepvaart. Welnu, zoo zoude ik zea
gen, maak ruim baan voor de schee
vaart, opdat, wanneer onze vriende
daar boven den Moerdijk vrij kome'
de schepen met levensmiddelen en de
gelijke daar ook direct arriveeren ku
nen. Ik zou U willen toeroependo
niet als vóór dezedrie maanden n
de bevrijding nog geen haven ope"
Laat niet alles aan onze geallieerd
vrienden over. Maakt de havens va
Hansweert en Wemeldinge vrij. Zet al
hens aan dek, door ook voor partic
lieren den weg vrij te helpen make
naar onze vrienden.
Mijne Heeren, dit is een beroep v
een gewoon schippertje op u allen, o
zooveel mogelijk medewerking, waa
voor ik u allen hartelijk dank.' R e
