DE ZWARTE MARKT
HH
STEMMEN - DINSDAG 20 FEBRUARI 1945
Een bedreiging van Neerland's herstel
Tot dusverre heeft de overheid het in feite
min of meer aan de boeren en aan het pu
bliek overgelaten in hoeverre zij zelf het
euvel van den zwarten handel zouden be
strijden. Drastische maatregelen hiertegen
zijn tot dusverre nog niet genomen.
Van een man kon redelijkerwijs niet ge
vergd worden dat hij, toen de voedsel-
aanvoer op zijn dieptepunt was, niet zelf al
het mogelijke trachtte te doen om in het nij
pende gebrek te voorzien en vrouw en kin
deren voor verkommering trachtte te behoe
den. In deze periode, toen het tekort aan
transportmiddelen 't vaak onmogelijk maakte
alle voorraden van het land naar stad of
dorp te brengen, lag het voor de hand, dat
men, in uitersten nood, zichzelf trachtte te
helpen en de overheid, die op dat moment
daartegen in ware gegaan, zou zich van
haar verantwoordelijkheid tegenover 't volk,
dat zij te besturen heeft, niet bewust zijn
geweest.
Thans is echter de toestand anders ge
worden. Nog geenszins kan worden gezegd,
dat de voedselvoorziening van bevrijd Ne
derland als normaal kan worden beschouwd
op vele punten bestaat er nog tekort en af
en toe treden nog stagnaties op, die in dit
stadium onvermijdelijk zijn. Maar niettemin
is, over het geheel genomen, het rantsoen
de laatste twee maanden een behoorlijk eind
verbeterd en in de meeste plaatsen des lands
is de voedingswaarde ervan reeds boven het
peil gestegen, dat van het begin van het
vorig jaar tot aan de bevrijding gangbaar
was. Bovendien streeft het Militair Gezag er
naar, in samenwerking met de geallieerde
autoriteiten, om verdere verbetering mogelijk
te maken.
De transportmogelijkheden, die thans ter
beschikking staan, zijn aanzienlijk veel groo-
ter dan twee maanden geleden en, ofschoon
er zich hier en daar misschien nog wel locale
moeilijkheden kunnen voordoen, kan worden
gezegd, dat het thans in het algemeen mo
gelijk is de landbouw- en veeteeltproducten
te vervoeren naar de plaatsen hunner be
stemming, zij het dan ook, dat tallooze pro
blemen zich nog dagelijks hierbij voordoen.
Wil verdere verbetering mogelijk zijn, dan is
in de eerste plaats noodig, dat het distributie
apparaat de gelegenheid geschonken worde
onbelemmerd zijn functie uit te oefenen. Dit
apparaat immers heeft de, vaak ondankbare,
taak er voor te zorgen, dat, wat er aan
levensmiddelen komt van eigen grond en wat
de geallieerden invoeren, inderdaad recht
vaardig worde verdeeld.
Waar er nu geleverd kan worden, möèt
ook worden geleverd en het is op grond van
deze overweging, dat de Chef Staf Militair
Gezag thans het oogenblik juist heeft geoor
deeld om strenger op te treden tegen hen,
die de voedselvoorziening van ons volk ten
bate van hun eigen zak schade wenschen
te berokkenen. In een Bekendmaking heeft
hij aangekondigd, dat van nu af aan van
een ieder wordt geëischt, dat hij aan de na
leving der voorschriften en aan de controle
daarop, zijn volle medewerking verleent. De
beweegredenen, welke tijdens de Duitsche
bezetting hebben kunnen gelden om de toen
genomen maatregelen te ontduiken, hebben
in het bevrijde Nederland hun kracht ver
loren de voorzieningen zijn thans dusdanig,
dat van een werkelijken noodtoestand op
voedselgebied niet meer gesproken kan wor
den. Wie thans meent zich hier nog aan te
kunnen onttrekken, zal worden veroordeeld
tot gevangenisstraf of zich een geldboete zien
opgelegd, terwijl hij tevens kans loopt door
een Tribunaal met interneering of inbeslag
neming van vermogen te worden gestraft.
Eenerzijds is deze waarschuwing gericht
tot de zwarte handelaars en tot diegenen
onder de boeren, die niet aan hun leverings
plicht voldoen en hun achtergehouden voor
raden tegen schandelijke prijzen verkoopen.
Aan den anderen kant bedoelt zij de bur
gers van hoog totlaag er met nadruk op te
wijzen, dat zij mede schuld dragen aan het
voortbestaan van dit euvel. Het is gemakke
lijk gezegd „De boeren leveren niet alles
in, wat zij kunnen" ,maar wanneer de krui
denier aan een boer geen grutterswaren
levert, tenzij hij er een pondje zwarte boter
door krijgt, of wanneer de schoenmaker den
boer zijn schoenen niet verzoolt dan tegen
een zakje rogge, wanneer bij alle diensten,
die een boer aan zijn medemenschen vraagt,
van hem geëischt wordt, dat hij in natura
betaalt, dan kan van hem redelijkerwijs niet
gevergd worden, dat hij zijn plichten tot het
laatste toe vervult.
Ook worde hier herinnerd aan het woord
van Z. H. Exc. Mgr. Hopmans, den Bisschop
van Breda, die in zijn herderlijk schrijven van
21 Januari constateert„dat het verkeerd is
de goede vaderlanders te verleiden door hoo-
gere prijzen aan te bieden dan de landbou
wers ontvangen van de wettelijke instanties,
waaraan zij verplicht zijn te leveren".
Boer en burger beiden dienen zich de zelf
discipline op te leggen, die in deze ernstige
tijden in het belang van ons volk geboden is.
Laten zij beseffen, dat zij mede de oorzaak
zijn van het feit, dat in den afgeloopen tijd
de kindersterfte verdubbeld is, doordat zij
de melk, die deze kinderen van den dood
had kunnen v/eerhouden, liever achterom
verkwanselden.
Laten zij ook beseffen, dat, als vandaag
of morgen de ambtenaar van den controle
dienst bij hen op bezoek komt, deze niet
meer met een boterham met spek of een
goede vooroorlogsche sigaar ertoe te brengen
is een oogje dicht te doen. Diezelfde ambte
naar, die in den bezettingstijd veel door de
vingers zag, omdat hij dit als nationale plicht
beschouwde, heeft thans dit nationale gevoel
niet plotseling afgelegd. Als Nederlander
beseft hij, dat thans de rollen zijn omge
keerd en dat, wat vroeger plicht was, thans
misdaad wezen zou.
Terloops zij hierbij opgemerkt, dat de C.C.D.
een organisatie is welke, zij het in iets an
deren vorm, reeds bij de Landbouwcrisiswet
van 1933 werd voorzien en dus niet als een
specifieke Duitsche uitvinding kan worden
beschouwd.
Ongetwijfeld waren er onder de contro
leurs verschillende, die naar de pijpen van
den bezetter dansten en liever in een goed
blaadje kwamen te staan bij de Duitsche
Heeren, dan er voor te zorgen, dat het Neder-
landsche voedsel ook in Nederlandsche ma
gen terecht kwam. Doch men kan er thans
van verzekerd zijn, dat deze onoprechte ele
menten uit het ambtenarencorps zijn verwij
derd en dat zij, aan wie op het oogenblik
de controle over onze voedselvoorziening is
opgedragen, zich bewust zijn van hun vader-
landschen plicht.
Wie door den C.C.D. thans wordt betrapt
op clandestienen handel, zal niet meer op
het medelijden van de bevolking behoeven
te rekenen, integendeel, hij zal in de oogen
van alle werkelijke Nederlanders staan aan
geschreven als een misdadiger, die onze
samenleving schade berokkent en dus daar
uit verwijderd dient te worden.
De bekendmaking van den Chef Staf Mili
tair Gezag, zooals die in de dagbladen en
door middel van de radio en van plakkaten
is gepubliceerd, spreekt duidelijke taal. Het
is thans aan de bewoners van bevrijd Ne
derland om te toonen, dat zij deze taal be
grepen hebben en dat zij bereid zijn een
drachtig samen te werken voor het herstel
van onze volkshuishouding. (Commentaar,
STAATS-AANKOOP VAN GOEDEREN
„Het Parool", Maastricht, behandelt de
kwestie van den levensstandaard. Deze is
natuurlijk veel te hoog in verhouding tot de
arbeidsloonen. Deze te verhoogen sleept on
vermijdelijk inflatie met zich mede. Het stelt
nu voor, dat de staat de goederen bij den
Amerikaanschen of Britschen leverancier
koopt en aan den binnenlandschen consument
verkoopt, onafhankelijk van de betaalde kos
ten, maar uitsluitend gebaseerd op de normen
die hier gelden. Door de vermakelijkheids
belasting, het accijns op gedistilleerd en de
omzetbelasting op weelde-artikelen te ver
hoogen, zal de Staat in de gelegenheid zijn
zijn verliezen te dekken.
CORRESPONDENTIE
Een stroom van brieven en ingezonden
stukken bereikt ons. Het wordt ondoen
lijk ze alle te plaatsen. Wij willen ze
nu alle kort vermelden, en hopen, op
vele ervan nader terug te komen. Er
waren zeer belangrijke bijdragen bij.
Willen de inzenders voorloopig genoegen
nemen met dit korte woord Zoodra het
mogelijk is, wordt aan alles meer aan
dacht gewijd.
Allereerst van het Goessche Gemeente
bestuur een sympathiek schrijven, waar
in een verklaring wordt gegeven van
de stagnatie in de houtvoorziening in
deze stad. De zaak was achtereenvol
gens opgedragen aan de Ned. Heide Mij.,
aan het Bureau Landbouwherstel, en
aan het Rijksbureau voor Hout. Toen
nam de gemeente het zelf in handen.
Moeilijkheden met den aanvoer van het
enorme kwantum benoodigde hout uit
den Wilhelminapolder geven thans weer
vertraging. De niet voldoende hoeveel
heid gas wordt er gecompenseerd dooi
de Centrale Keuken, waar ieder zijn
warm eten kan betrekken.
Uit Waarde worden twee adviezen ge
geven Stuur de N.S.B.-ers enz. naar
Indië om daar onder toezicht te kolo-
niseeren op Sumatra of Nieuw-Guinea.
Dit is ook gewenscht om de Nederland
sche overbevolking tegen te gaan. En
ten tweedeVoedt hen daar op tot
goede Nederlanders.
Uit Goes een belangwekkend schrij
ven, dat een begrooting maakt voor een
gezin van vijf personen. Het komt tot
een absoluut noodzakelijk bedrag van
f40.00 a f50.00 in de week. Wellicht
kunnen wij zijn cijfers later eens plaat
sen.
Een andere schrijver uit Goes wil ver
zachting in ons oordeel over de vrouwen
en meisjes, die met de Duitschers zijn
omgegaan, en waarschuwt voor al te
vrijen omgang van onze meisjes met
onze geallieerde vrienden.
Een schrijven uit Wolphaartsdijk ver
gelijkt het verhoogen van de bevrach
tingstarieven voor auto's met het uit
blijven van de noodige loonsverhoogin-
gen voor de arbeidersen hij acht dit
onbillijk.
•k
Uit Kloetinge gewordt ons een inte
ressant overzicht van de weersgesteld
heid in 1944. Misschien is er later plaats
voor.
Uit Goes een hartstochtelijk pleidooi
voor het bevrijden van onze broeders in
Noord-Nederland. Heel de Nederland
sche jongelingschap uit het bevrijde ge
bied wil daaraan medewerken. Geef ons
slechts wapens
Een schrijver uit Borssele vraagt om
vermelding van de zons- en maansgetij-
den. Wordt hierbij doorgegeven. Wie
kan daarvoor zorgen
Een ongenoemde klaagt er over, dat
de motors die er nog zijn, worden ge.
vorderd, zoodat men ze moet blijven ver
stoppen, zooals onder het Duitsche be
wind.
Uit Kruiningen wordt gevraagd, om
vermelding van reisgelegenheden. Dit
kan nog niet geschieden, omdat het Mi
litair Gezag dit nog niet wenscht, om
militaire redenen.
Uit Kapelle klaagt een inzender, dat
de vrouwen en meisjes, die met Duit
schers hebben omgegaan, voor een groot
deel weer vrij rondloopen, en hij wil zoo
wel deze een herkenningsteeken doen
dragen, als ook de mannen die vrijwillig
voor de Duitschers hebben gewerkt.
Uit Kruiningen wordt thans het pro
test toegezonden, dat de artsen uit bezet
gebied hebben uigebracht tegen de be
zetters. Wij hebben dit reeds uitvoerig
vermeld in ons nummer van 27 Januari,
en komen er nog op terug.
Een briefschrijver uit Nieuwdorp ver
klaart, hoe het komt, dat veel vrouwen
en meisjes in den bezettingstijd voor de
verleiding bezweken zijn, en acht hier
haat tegen de stumpers misplaatst.
Ook acht hij het gewenscht, dat de
geldschieters, die de N.S.B. hielpen, wor
den aangepakt. Wat wij met hem hopen
dat voldoende gebeurt of gebeuren zal.
Uit hetzelfde dorp zendt een andere
schrijver twee verdienstelijke verzen, die
wij gaarne nog in portefeuille houden.
Een roerend schrijven van een onge
noemde schildert de verleiding die er
thans bestaat voor tallooze vrouwen en
meisjes, voor wie de geallieerde mili
tairen méér dan huisvriend gaan wor
den, terwijl man of verloofde dit moet
aanzien. En zij roept op tot Trouw. Tot
de geallieerde militairen zegt ze Weest
gentlemen. Het is hetzelfde onderwerp,
waarover onze overdenking ging in ons
nummer van 1 Februari. Red.
Een oproep aan de
vrouwen en meisjes
De noodtoestand van ons dierbaar vader
land maakt het noodzakelijk alle krachten
in te zetten om door maatschappelijke liefde
hulp te geven, waar dit mogelijk is.
Daarom roept de „Gezinszorg" in natio
naal verband, vrouwen en meisjes op, die
voldoende technisch gevormd, zich ter be
schikking willen stellen voor vrouwelijke
hulpverleening aan gezinnen in nood, van
bevrijd en bezet gebied.
Dit werk van Gezinszorg, dat reeds ge
durende den bezettingstijd en onmiddellijk
na de bevrijding, op vele plaatsen kracht
dadig hulp mocht verkenen, wordt hiertoe
ingezet, in overleg met Militair Gezag van
dit gewest, en staat onder de hooge be
scherming van Johanniter- en Maltezerrid-
derorden in het groote verband met de
hulpactie van het Roode Kruis, waarmee
contact werd opgenomen.
Het spreekt vanzelf, dat het niet moge
lijk is, nog een volledige, technische en maat
schappelijke voorbereiding te geven.
Daarom worden uitgenoodigdgeschool
de krachten, zooalsMaatschappelijke
Werksters, Wijkverzorgsters, Huisbezoek
sters, Administratieve Krachten, Huishoude
lijk gevormde Krachten, Kinderverzorgsters,
Onderwijzeressen en Jeugdleidsters en, voor
zoover zij zich aan het maatschappelijk ge-
zinswerk willen wijden, ook meisjes, die
zich bekwaamd hebben in de ziekenverple
ging.
Meer nog dan op technische bekwaam
heid, zal bij de keuze gelet worden op per
soonlijkheidsvorming.
Een nationale oproep tot de jeugd staat
aan de Gezinszorg niet in den weg, maar
is een natuurlijke aanvulling ervan en zal
ook geschieden in onderling contact.
De gehuwde vrouwen zullen in den regel
het werk ter plaatse verrichten, de onge-
huwden kunnen, in onderling overleg, ook
gezonden worden naar elders, om daar onder
deskundige leiding te werken voor kinderen,
geëvacueerden en noodlijdenden.
Wij hopen, dat geen enkele vrouw of
meisje, die het hart op de rechte plaats
draagt en in zich de noodige liefde, ernst
en bekwaamheid weet, dezen oproep zal
opzij leggen.
Mgr. F. B. J. FRENCKEN, Aalmoe
zenier van de Katholieke Gezinszorg.
Mr. F. L. S. F. BARON VAN
TUIJLL VAN SEROOSKERKEN.
Secretaris van de Hervormde Gezins
zorg.
Katholieke meisjes en Vrouwen gelieven
zich op te geven aanKapelaan J. Greite-
mann, R.K. Pastorie te Goes. Aanmelding
kan geschieden tot uiterlijk Dinsdag 27
Februari.
R. M. A. NIEVEEN VAN DIJKUM,
Deken van Middelburg.
Protestantsch aanmeldingsbureau voor
Goes en omstreken is het Consultatie
bureau van het Gasthuis aan de Oost-
wal. Zuster T. Ouwehand is aldaar aan
wezig Maandag, Woensdag en Donder
dag van 5—6 uur. Laatste datum van aan
melding Woensdag 28 Februari.
Bij deze aanmelding brenge men mede een
ingevulde vragenlijst, tevens een verklaring
van goede gezondheid door huisarts. Deze
lijsten zijn mondeling of schriftelijk aan te
vragen bij Ds Korevaar, Grenadierstraat
21, Goes.
Onderscheiden worden leidsters, hulp
leidsters en assistenten. Voor de plaatsen
wordt een cursus georganiseerd in Goes
(maatschappelijke en geestelijke vorming,
eenvoudig onderricht in huishoudkunde, ver
pleging, hygiëne). Deelneemsters verplich
ten zich de cursus van een maand tot het
einde te volgen. Gewenscht is inwoning te
Goes (indien mogelijk wordt een kamp voor
dit doel georganiseerd). Financiën behoeven
voor niemand een bezwaar te zijn.
Zij, die geschikt bevonden worden zullen
met een colonne naar Noord-Nederland ge
zonden worden. Tevens is het de bedoe
ling een groep vrouwen en meisjes te vor
men, die een blijvende plaats krijgen in de
Nationale Gezinszorg der toekomst. Voor
salarissen en diploma's is een regeling in
voorbereiding.
Ds G. W. KOREVAAR, Gedele
geerde voor Bijz. Gezinszorg in de
Classis Goes der Ned. Herv. Kerk.
De Unie voor Vrouwelijke Vrijwilligers
(U.V.V.) roept bovendien vrouwen op van
18—40 jaar, om daadwerkelijk hulp te ver-
leenen in de nog te bevrijden gebieden van
ons land, voor alle takken van dienst, die
in het bovenstaande nog niet begrepen zijn.
Mej. G. VAN DE WERF,
Lange Kerkstraat 16, Goes.