Land- en Tuinbouw.
Buitenland.
redige Vertegenwoordiging noodig zul
len zijn. Dr. Kuyper wil op het voet
spoor der commissie, die het concept
statuten ontwierp, de bestaande districts-
organisatie nog niet direct geheel prijs
geven, en die geleidelijk tot kieskring
organisatie doen overgaan. Velen zijn in
de partij van lijnrecht tegenovergesteld
gevoelen, en de anti-re\,olutionaire Rot
terdammer voorop, die, al kreeg ze van
den Leider een pluimpje voor de zacht
heid, waarmede zij van tegenovergesteld
gevoelen blijk gaf, toch de vermaning
meekreeg, dat, als hare meening in de
partij zou zegevieren, er voor den Leider
niets anders op zou zitten, dan staande
de vergadering van Deputaten, waarop
zulks gebeureu zou,zijn ontslag te nemen
als voorzitter van de partij, die hij nu
bijna 50 jaar leidde.
Men vraagt zich af, of dit stellen van
de kalvinetsquaestie nog wel bewijs van
kracht is, clan of het als inroepen van
het medelijden van deri tegenstander
moet worden verstaan. Wij zouden ge
neigd zijn het laatste te denken, omdat
in hetzelfde nummer van „De Standaard"
waarin het bovengenoemde voorkwam,
ook een tamelijk nederig excuus gemaakt
wordt door Dr. Kuyper en den heer
Bijleveld, dat hij hem op de laatste ver
gadering onvriendelijk heeft behandeld.
Maar als het „sic volo, sic ju beo"
voor den van God gegeven Leider geen
dienst meer kan doen, zal hij zelf toch
wel haast moeten gaan gevoelen, dat zijn
tijd om te gaan gekomen is.
Se Aardappeloogst.
Allerwege is de oogst van winteraardap
pelen ten einde gebracht. In gewone tijden
begon een ieder, die daartoe de gelegenheid
had, zu'n winterprovisie te koopen. Heden
mag dat niet! De boer moet zijn aardap
pelen houden, al is hij niet in staat ze
goed te bewaren.
Reeds tal van malen hebben wy er op
gewezen, dat bij een dergelijk roekeloos
handelen met onzen aardappeloogst het
gevaar niet denkbeeldig is, dat wederom
groote tekorten zullen ontstaan.
Vooral de groote verbouwers van aard
appelen moeten snel kunnen afleveren willen
zy voorkomen, dat groote partijen verloren
gaan. Zij zijn niet in staat zulke groote
hoeveelheden nauwkeurig te sorteeren en
te bewaren, dat doet de handel en vooral
ook de kleinhandel, terwijl de bewaring
grootendeels geschiedt door den consu
ment zelf.
De regeering verbiedt dat normale ver
loop met één pennestreek en aDgst slaat
ons om het hart nu die millioenen mudden
te velde in slechte kuilen en ongesorteerd
moeten blijven liggen.
Door allerlei omstandigheden is de ver
bouw van witvleezige (onsmakelijke) aard-
appelelen ingekrompen en heeft men zich
meer toegelegd op ruwe geelvleezige aard
appelen.
'tLijdt aldus niet den minsten
twijfel of er zyn in Nederland
véél meer geschikte aardappe
len verbouwd dan wy kunnen
opeten.
Rantsoenering is dan onnoodig en dat is,
in verband met 't broodtekort, een verblij
dende zaakl
Maar of wij allen voldoende aard
appelen zullen krijgen? Het heeft er allen
schijn van dat dit niet zoo zal'zyn. Af aan
toe zullen plaatselijk groote tekorten optre
den.
Tijdige berging van dezen kostbaren oogst
wordt onmogelijk gemaakt.
Welk bezwaar is er toch om ieder, die
dat wenseht, „bewaarbons" te geven, waar
mede hij aardappelen voor winterprovisie
voor zyn gezin kan koopen Speculatie is
dan uitgesloten en desnoods is latere ver
strekking aan zulke koopers te verbieden
of zéér kostbaar te maken.
In het „Friesche Landbouwweekblad"
verscheen de volgende opmerking:
„Hoe met den aardappeloogst 1917 ge
handeld zal worden, is bij schrijver dezes,
hoewel zelf lid van de „Aardappelvereeni-
ging", geheel onbekend. Hoewel deze ver-
eeniging, bestaande uit vertegenwoordigers
van producenten en handelaren, door den
minister is in 't leven geroepen als officieel
adviseerend lichaam, schijnen thans andere
wegen te worden bewandeld. Ten minste
is tot heden aan de Aardappelvereeniging
geen advies gevraagd."
De minister zal het ditmaal dus doen zon
der deskundig advies.
Zullen de hearen Kröller, Schim van der
Loeff of Reirsma hierin een woordje te
zeggen hebben, ofschoon zij geen van drieön
ooit een aattlappel lieten groeieD, of die
oogstten of bewaarden.
Levering van aardappels in December
van heiveld af, waar ze liggen in weer en
wind, is niet meer mogelijk. Millioenen
mudden moeten vóór 'dien tyd verplaatst
worden. Het gebrek aan wagons en de
naderende oogst van bieten, die dat gebrek
nog grooter maken, maken die verplaatsing
toch al uiterst moeilijk dit jaar en waar
andere jaren de verzending al in vollen
gang is, liggen de aardappels heden nog te
velde. Een natte Novembermaand met wat
nachtvorsten maakt het onvermijdelijk dat
op vele plaatsen tekorten zullen ontstaan.
Wy staan hier voor een hoogst geheim
zinnige zaak. Er is overvloed. Waarom
„zorgt" de reegering nu voor gevaar van
tekorten? Moet het buitenland in de waan
gebracht worden dat wy te kort komen?
Er moeten andere redenen zijn voor dit
zonderling gedrag derregeering. Voorkomen
van speculatie is noodzakelijk, maar waarom
iB het noodig groote partijen te laten ver
rotten op heiland? Want daartoe komt het
onvermijdelijk. Ook tegen het verrotten van
koolrapen dit voorjaar had de regeering
geen groot bezwaar, maar daarvan hadden
slechts enkelen de verliezen te dragen. Met
aardappelen zyn veel grooter belangen ge
moeid.
Waarom voorkomt de regeering een snelle
aflevering een snelle berging van dit kost
bare volksvoedsel?
Waar zelfs een lid van de Aardappelver
eeniging dat niet weet, kan men het ons
niet euvel duiden dat wy geen antwoord
op die vragen geven. Het is noodzakelijk
deze „regeeringszorg" te memoreeren voor
den tijd dat het noodig is te weten waarom
er alweder een tekort is aan dit voedsel,
waarvan ruimschoots voldoende in Neder
land verbouwd isl
Prijzen van Granen, Peulvruchten en Zaden.
De minister van Landbouw enz heeftin
de prijsstelling van granen, peulvruchten
en zaden de volgende wijziging gebracht;
Tarwe (winter en zomer) f 19Spelt
f 17,50; Rogge (winter en zomer) f 19 Win-
tergerst en vierrijige zomergerst f 17,50
Tweerijige zomergerst (Chevalier) 18,50
Haver f 17,50Evene f 16Veldboonen (wier,
paarden-, duiven-, schapen- en Waalsche)
f22; Erwten (alle soorten groene, gele en
grauwe) f31; Boonen, (alle soorten, bruine,
gele en witte) f31; Boekweit f25; Kana
riezaad f 28; Koolzaad, zoowel van den oogst
1917 als van vroegere oogsten f 65 Raap
zaad idem f65; Blauwmaanzaad f 60. De-
derzaad f 35Boterzaad f 65Lijnzaad (slag
zaad f40, alles per 100 Kg.
De prijzen gelden voor puike kwaliteit,
droog en markfschoon geleverd, daar waar
zulks door den regeeringscommissaris voor
de Ryksgraanverzameling wordt gewenscht.
tetwijl de prijs van mindere kwaliteit naar
verhouding lager is.
Ten aanzien van erwten wordt onder puike
kwaliteit onder meer verstaan „goed ko
kend", voldoende aan billijke eischen, ter
wijl de prijs voor minder goed kokende
erwten naar verhouding lager is.
By afwijking van deze leveringsvoorwaar
den dienen kortingen, overeenkomstig de
bestaande plaatselijke gebruiken te worden
berekend.
Aan landbouwers zullen de navolgende
bewaarloonen worden uitgekeerdvoor
tarwe, spelt, rogge, gerst, haver, evene,
boekweit en kanariezaad f0.05 per week
per 100 Kg.voor veldboonen, erwten en
andere boonen f 0.071/2 per week per ICO Kz.
bij levering na 1 December 1917.
Voor de reeds aan de regeering geleverde
en betaalde partijen tarwe, spelt, rogge,
gerst, haver, evene, veldboonen, erwten en
andere boonen zal boven den betaalden prijs
een toeslag van f 1 per 100 Kg. worden
uitgekeerd. (St.-Ct.)
Vredesbetooging te Weenen.
De christelyk-sociale party heeft in de
feestzaal van het nieuwe stadhuis een
groote vredesbetooging gehouden. De zaal
was stampvol: op hst podium stonden de
borstbeelden van den keizer en den Paus.
In een welkomstwoord bracht prins Liech
tenstein den paus hulde voor zijn voorstel
om den vrede te herstellen en den keizer
voor zyn bereidwilligheid om dat voorstel
te aanvaarden. Voortszeide spr.: wij willen
een vrede door vergelijk en zoo mogelijk
wederzydsche ontwapening en arbitrage.
Wij willen echter ook een eervollen vrede,
die ons voortaan vrijwaart tegen misdadige
aanvallen van kwaadwillige buren. Spr.
sloot zich volkomen aan bij de jongste
rede van Czernin, die elk opzettelijk mis
verstand bij de entente, welke de vredelie
vendheid van Oostenrijk voor zwakheid
pleegt uit te krijten, heeft voorkomen.
Daarop heeft de landscommissaris Kud-
schak een groote toegejuichte rede gehouden,
waarin hij de toenemende vredesbeweging
in alle landen schetste en paus en keizer
hulde bracht voor hun pogingen in het belang
van den vrede.
Nadat spr. had betoogd, dat Engeland
heel wat last kan krijgen als de Indiërs,
die het nu in Europa laat vechten, naar
hun eigen land zijn teruggekeerd, besloot
hij met de woorden: wij verlangen vrede
voor de geplaagde menscbheid, voor de
verjaagde menschelijkheid, voorde bedreigde
beschaving en voor do positie van Europa
in de wereld.
Vervolgens heeft burgemeester Weiss-
keichner nog het woord gevoerd. Op zijn
voorstel heeft de vergadering het volgende
telegram aan den nuntius te Weenen ge
zonden: „Het Christelijk ^eeneu volgt
met kloppend hart de pogingeü van den
heiligen vader tot herstel van den vrede,
welke tot het doel moeten en zullen leideD.
God zegens die pogingen.
Aan den keizer werd een telegram van
dank gezonden, omdat hij, in overeenstem
ming met de bedoelingen van den paus,
den vyand de hand tot vrede heeft aange
boden.
Na geestdriftig hoch-geroep voor pausen
keizer is daarop de vergadering gesloten
Uit alle deelen des land waien betuigingen
van instemming met de vredesbetooging
ontvangen.
Nekloedof, de Russische gezant te Stock
holm, heeft zijn benoeming tot gezant te
Madrid geweigerd. De brief aan Kerenski,
waarin Nekloedof zijn weigering met redenen
omkleedt, is alles behalve malsch. Hij
schrijft„De gebeurtenissen van den laatsten
tyd hebben bewezen, dat de voorloopige
regeering in haar tegenwoordige samenstel
ling noch met de wet, nog met deu binnen
landschen poiitieken toestand strookt. De
Ryksdoema is afgedankt en de raad van
arbeiders en soldaten, een op eigen gezag
ingesteld lichaam, heeft de macht aan zich
getrokken. De regeering onderwerpt zich
aan zyn heerschappij. De gevolgen van deze
wettelooze toestanden ziet men in de sma
delijke vlucht van Russische troepen voor
den vyand, in straffeloosheid bij de zwaarste
misdaden, openlijke propaganda voor land
verraad e. d. Ruslacd's schande en ongeluk
nemen dagelijks toe en de voorloopige
regeering is niet bij machte dat te beletten,
daar zij de vertegenwoordigster eener zelf
zuchtige, radicale partij is.
Daarom treed ik, totdat recht en orde in
Rusland zijn hersteld, d. w. z. tot de raad
van arbeiders en soldaten is verdwenen,
de Ryksdoema weer is bijeengeroepen en
de oorspronkelijk vastgestelde regeerings-
vorm is verwezenlijkt, uit den Russischen
staatsdienst."
De gezondheidstoestand te Brussel.
Een geneeskundige uit Brussel, die er kort
geleden in geslaagd is uit België te ontsnap
pen, heeft de volgende inlichtingen ver
strekt over den gezondheidstoestand van de
Brusselsche bevolking:
Aan het einde van 1916 en iD het begin
van 1917, nadat suiker en vet stelselmatig
door de Duitsche-s waren verwijderd, is de
aigemeene gezondheidstoestand van de be
volking op zeer bedenkelijke wijze veran
derd. Daar het rantsoen suiker of vet van
eiken bewoner niet meer dan een kilo per
maand bedroeg, trad er lichamelijk verval
in, dat zich uitte door afneming van het
lichaamsgewicht van 10 tot 20 K.G. in enkele
maanden. Andere voedingsmiddelen, als
rund- of varkensvleesch, stegen dermate in
pry's (15 frank en meer per kilo) dat ze voor
het volk onbereikbaar werden. De eenige
eiwithoudende stof, die door het steun
comité verstrekt werd, was spek, n.l. 750
gram per maand. Bovendien kwamen er
knoeierijen in de voedselbereiding voor. Ge-
wetenlooze bakkers, die dan ook gestraft
zyn door de gemeentelijke overheid, ver-
valschten het brood. In kaas werd talk of
krijt of een andere schadelijke stof verwerkt.
Worst werd van vleesch van zieke dieren
bereid. Toen er eenige Duitsche soldaten door
deze vleeschwaren vergiftigd waren, werd
er een fabrikant aangehouden. Hij leverde
dagelijks duizenden kilo's van dit verdachte
produkt. Melk ontbrak, daar het veevoeder
ondeugdelijk was. Kinderen en zieken leden
zeer van dezen staat van zaken. In Decem
ber 1916 waren de aardappelen van de markt
verdwenen. In Mei waren groenten en fruit,
hoewel viermaal meer kostend dan in nor
male ty'den, een groot hulpmiddel.
De treurige bestaansvoorwaarden hadden
ernstige gevolgen. Het geboortecijfer daalde
bijkans op nul, terwijl het sterftecijfer toe
nam. Over de geheele stad gerekend stierven
er per dag gemiddeld 16 of 17 menschen
en daar stonden 2 of 3 geboorten tegenover.
Er werden maatregelen genomen om de hulp
behoevende moeders te hulp te komen en de
kindersterfte is bestreden door verscheidene
spontaan opgerichte vereenigingen. Ernstige
epidemieën van kinkhoest en mazelen woed
den in 1916 '17 onder de kinderen. Deze
ziekten gingen meestal met longverschijn-
selen gepaard. In het begin van 1917 is er
een roodvonkeptdemie geweest; tuberculose
en rachitis richtten eveneens verwoestingen
aan onder de kinderen. In 1916 hadden er
van de 300 kinderen, die de geneesheer onder
zocht, 150 nekgezwellen. Om deze ziekte
meester te worden, werden er aan de kinde
ren van 3 tot 15 jaar krachtige maaliyden
verstrekt en liefdadige instellingen zenden
hun beschermelingen naar Nederland en naar
buiten.
De geneesheer, die al deze feiten rappor
teert, heeft gelegenheid gehad om in het
St. Jan's hospitaal duizend in het vaderland
teruggekeerde gedeporteerden te zieD, die
daar na hun terugkomst uit Duitschland
heengezonden waren. Die ongelukkigen
waren uit, den omtrek van Aalst,, Dender-
monde en Gent afkomstig. Zy, die gekwetst
waren, hadden groote kneuzingen op rug
en ledematen; degenen, die in December 1916
teruggezonden waren, hadden voor het mee-
rendeel watergezwellen aan de onderste
ledematen. **Van een heeft men beide beenen
moeten afzetten. Van sommigen waren voe
ten en viii -ers verpletterd door boomstron
ken, of ze hadden wonden afkomstig van
bijlslagen enz. Uit een oogpunt van interne
geneeskunst beschouwd, zyn er dertig aan
phymatose gestorven, van wie vyf in de
eerste dagen. Er waren onder deze naar het
vaderland teruggekeerde mannen, wier ma
gerheid deed denken aan Hindoes uit een
periode van hongersnood. De medicus, die
deze inlichtingen verstrekt, heeft menschen
in het ziekenhuis zien brengen, die aan hon-
gerflauwte leden. Eenige dagen stevige voe
ding bracht hen weer op de been. De long
aandoeningen verdienen eveneens bijzondere
aandacht. Er zijn te Brussel en in de buiten
wijken tal van consultatie-inrichtingen voor
long-patiënten bijgekomen. De bedden in de
hospitalen zijn nimmer onbezet. N. R. C.
Gestrafte hebzucht.
"Wegens verboden huisslachtingen, melk-
vervalsching op groote schaal, verboden
aflevering van voedingsmiddelen, het laten
malen van graan enz., is de groolste grond
bezitter van Rijnland, Joseph Bremer te
Köln-Lindenthal, veroordeelt tot 15 maanden
gevangenisstraf en 54,200 Mark boete, zyne
vrouw tot een jaar gevangenisstraf en 24,000
Mark boete, zyn zoon Michael tot 4 maanden
gevangenis en 19,500 Mark boete, zyn vader
tot 8000 Mark boete, zijn oom Paul Bremer
tot 500 Mark boete. Als verzwarende om
standigheid werd in aanmerking genomen
dat de beschuldigden slechts uit hebzucht
hebben gehandeld.
De strijd in Vlaanderen.
De Times-correspondent bij 't, Britsche
leger in Frankrijk schrijft over de ontzag
lijke moreele beteekenis van de laatste
successen in Vlaanderen. De Britsche troepen
hebben daar niet alleen den tegenstand
van tal van Duitsche divisies gebroken,
maar het laatste geduchte Duitsche verde
digingsstelsel t. w. eindelooze achter elkaar
gelegen reeksen van betonnen poppenhuizen
redoutes, blokhuizen en forten, onder den
voet geloopen. Zij hebben 't eerst bij Meessen
en later in den slag van 31 Juli bewezen,
dat zulke stellingen evenmin een onover
komelijke slagboom zijn ais de vorige. Het
vertrouwen der Britsche troepen is nu
grooter dan ooit te voren, verzekert de
berichtgever. Zij spreken met spottende
minachting van de poppenhuizen en noemen
ze boche-vallen. Do zware Engelsche granaten
verbrijzelen deze betonnen sterkten en zoo
deze de schokken weerstaan, wordt in de
meeste gevallen de bezetting ervan toch
gedood.
Een veelbewogen levensloop.
De Fransche bladen vertellen over Bolo,
dat hij op Réunion is geboren en al jong
naar Frankrijk is gegaan, waar hij zijn loop
baan begon als kappersbediende te Marseille.
Daar bij inzag, het in 't kappersvak niet ver
te kunnen brengen, werd hy kantoorbediende
bij een effectenmakelaar en richtte na een
paar jaar zelf een zaak op, die al gauw van
zich deed spreken door de minder soliede
lotgevallen van een vennootschap voor
kreeftvisschery, door Bolo gesticht. Hadden
de aandeelhouders dier vennootschap weinig
reden tot voldoening, ook Bolo zelf werd er
geen man in bonis doorhij moest integen
deel zyn eigey zaken opgeven en jaren aan
een in zyn onderhoud voorzien als agent in
wijn. Als zoodanig reisde hy veel in Spanje,
Algiers, Tunis en Egypte. Zijn pasja-titel
heeft hy van den voormaligen chedive. Hoe
Bolo ten slotte in goeden doen is gekomen,
schijnt niet bekend te zijn, doch zeker is,
dat hy reeds vóór den oorlog te Biarritz en
Parijs op grüoten voet leefde.
Over zijn werkzaamheden tijdens den oor
log hebben de regeering van de Ver. Staten
en de Engelsche legatie te Bern een onder
zoek ingesteld, waaruit gebleken moet zyn,
dat Bolo in 1915 drie chèques, elk van een
half millioen francs, door bemiddeling van
een Zwitserscbe bank op de Dresdensche
bank heeft getrokken. Bovendien moet hy
in 1916 een som van 8 millioen mark heb
ben ontvangen door bemiddeling van Haerst.
De voormalige chedive van Egypte en dieDS
raadsman Sadik pasja, zouden Bolo als tus-
schenpersonen hebben gediend by de onder
handelingen met v. Jagow de toenmalige
Duitsche minister van buitenlaadsche zaken
om „de Fransche pers om te koopen."
Von Jagow zou daar 10 millioen mark voor
over hebben gehad, doch Bolo dacht, dat het
't dubbele zou kosten. Ten slotte zou men
zyn overeengekomen, dat Bolo maandelijks
1 millioen mark voor dat doel zou ont
vangen.
Daze onthullingen, die naar 't heet, be
rusten op correspondenties in cijferschrift
tusschen den exchedive, Sadik pasja en Bolo,
wier schuilnamen daariD in dezelfde volg
orde Marie, de dokter en Richt zijn hebben,
naar men weet, geleid tot Bolvo's gevangen
neming, op de beschuldiging, dat hij van
Fraukrijk's vfiaudengeld heeft aangenomen,
om pacifistische propaganda in Frankrijk te
maken. Hij is nu opgesloten in de gevangenis
te Fresnes, dezelfde, waar Almereyda een
eind aan zyn leven hoeft gemaakt.
