HYP0THEEOA
E. VAR ZETTER 4,
Koffiehuis met Verl
NOORDHOLLAND
LANDBOUWCREI
Dordreehtsel
pandbrieven a 99
pandbrieven a 92
Compleet Kerk Meeblem
Land- en Tuinbouw.
Het van ouds bekende A
Snellemanstraat 73a en b ROTTEF
„Harmonie"
LANGEWEG - SOMMELSD
2
staande grondbelasting, die veel meer
het karakter van een grondrente heeft
aangenomen. Immers door het nalaten
van een herziening van de belastbare
opbrengst heeft de regeering zelf het
principe, dat van de vermeerdering in
waarde van den grond ook aan den
staat een percentage toekomt, practisch
niet toegepast, terwijl thans, na jaren,
plotseling tot de toepassing daarvan
wordt overgegaan.
Dat de tegenwoordige grondbelasting
dan ook een zeer onevenredige hef
fing is in verhouding tot de thans
bestaande waarde van den grond, zal
wel niemand kunnen betwisten, echter
is het de viaag of men door een per
centsgewijze heffing van de verkoop
waarde in aansluiting op de thans
bestaande belasting, deze oneven edig-
heid kan wegnemen.
Wij willen dan ook gaarne erken
nen, dat deze onevenredigheid o. i. nog
evengoed blijft bestaan, ja, nog voor
den kleinen landbouwer verergerd wordt,
al gaan wij direct mede met allen,
die evengoed den grondeigendom wil
len belasten en meenen, dat de staat
ook een deel van de waardevermeerde
ring van de gronden toekomt.
Bij iedere belasting dient men zich
op het standpunt te stellen, dat de druk,
dien men oplegt, gelijk is of zwaarder
wordt, al naarmate de draagkracht van
den aangeslagene grooter is. Dit laatste is
echter minder goed bij zakelijke belas
tingen dooi' te voeren, doch dient men bij
het instellen van dergelijke belastingen
er toch wel degelijk voor te waken, dat
juist niet de kleine man het zwaarst ge
troffen wordt.
Toetst men nu de herziening van de
grondbelasting aan dit criterium voor een
vrijzinnige belastingpolitiek, dan zullen
zeer velen, na kennisname van hetgeen
te dezen opzichte is gebleken uit rappor
ten van commissies uit landbouwvereeni-
gingen en uit het mooie opstel van den
heer Smid, referendaris van de Directie
van den Landbouw, in de Vragen des
Tijds, tot een gevolgtrekking moeten ko
men, dat hier een wetsvoorstel zal worden
ingediend, dat zeer zeker bij tal van kleine
landbouwers, bij landarbeiders en tuin
ders terecht groote ontevredenheid zal
wekken en zeker niet strookt met het libe
rale beginsel „bescherm de zwakken in de
maatschappij tegenover misbruik van
macht der sterken".
Men vrage zich eens even af, of de tegen
woordige grondbelasting een druk op de
eigenaar legt, dien hij en ieder, die later
van hem den grond heeft gekocht, heeft
gevoeld. In de laatste tien jaar is dat zeker
niet het geval geweest. Bij de herziening
van de belastbare opbrengst, die in 1892
eindigde, zijn zeker enkelen terecht meer
getroffen dan vroeger en anderen minder.
Doch waar na dien tijd geen herziening
vol.de, rekende ieder met de grondbe
lasting als met een rente, die jaarlijks
moest worden afgestaan tot een bepaald,
vaststaand bedrag en rekende dus bij
koop en pacht op dit bedrag, dat op deze
wijze eenvoudig werd verdisconteerd.
Voor den tegenwoordigen eigenaar of
pachter was het dus precies hetzelfde
of er geen, dan wel grondbelasting was,
alleen met dit verschil, dat hij bij het
niet bestaan der grondbelasting de gron
den duurder zou hebben kunnen koo-
pen en pachten, daar ze hem dan meer
rente hadden opgebracht.
Ging men dan ook op het oogenblik
deze grondbelasting eens afschaffen, dan
zou men eenvoudig aan iederen grond
eigenaar een geschenk geven, dat, al
naar de rente, die hij jaarlijks als grond
belasting betaalde, in het eene geval
grooter, in het andere kleiner zou zijn
en niet, zooals toch zou moeten, voor
ieder per eenheid van waarde gelijk was.
Zoo geeft Smid in zijn artikel een tabel,
waarin hij aangeeft, hoeveel procenten
de belastbare opbrengst is van den thans
(zonder de geweldige stijging van grond
prijzen gedurende den oorlog in aan
merking te nemen) bestaanden verkoop
prijs van de gronden, waaruit dan blijkt,
dat de belastbare opbrengst in Noord-
Brabant 3,02 pCt. van de verkoopwaarde
bedraagt, en in Drenthe slechts 1,32 pCt.
daarvan, waartussehen dan voor de
andere provinciën allerlei waarden lig
gen. Dit illustreert wel voldoende den
ongelijken druk, die echter niet meer
gevoeld werd, daar ieder op deze „grond
rente" rekent en heelt gerekend. Per
eenheid waarde, dus perT1000 verkoop
waarde, wordt dan ook in Drenthe f 0,79
en in Brabant f 1,81 betaald. Hoeisdit
verschil ontstaan? In de laatste25jaren
zijn de gronden in Drenthe zeer in
waarde gestegen door de ontginningen,
en dit is in andere provinciën minder
het geval. In Brabant is de waarde van
de gronden in enkele streken zeer ge
stegen, echter staan hier gronden tegen
over, die na de schatting in 1892 zeer
weinig of niet in waarde zijn toegenomen
ja, enkele zijn er, waarvan de waarde
is verminderd. Van deze gronden wordt
dus te veel betaald in verhouding tot
de andere en van de in waarde gestegen
gronden te weinig. Waar deze rente
echter geheel is verdisconteerd en dus
geen druk meer voor den eigenaar uit
maakt, zoude het veranderen van deze
sommen in een vast bedrag per eenheid
verkoopwaarde al een zeerongelijkmatige
druk op alle grondeigenaren leggen,
speciaal op diegenen, wier grond na de
laatste herziening, sterk in waarde is
vooruit gegaan. Er rijst nu direct de
vraag, wie eigenaar zijü van de gronden,
die het sterkst in waarde zijn gestegen
en wie gronden bezitten, waarvan de
waardestijging gering is. De eerste toch
zullen als het ontwerp-Treub wet wordt
een veel grooter surplus hebben te be
talen dan de laatsten en is voor hen de
belastingdruk wel zeer zwaar.
Wordt vervolgd.)
Van de Oostgrens.
Misschien hebt ge weieens zoo'n fatastisch
verhaal gelezen van een treinrit in het
verre Westen van Noord-Amerika. Hoe men
daar uren en uren voortspoorde door de
wildernis, eindelooze grasvlakten en einde-
looze wouden, waar men geen stad, geen
dorp, geen huis meer te zien kreeg mijlen
en mfjlen ver. En hoe daar soms de trein
temidden van die barre eenzaamheid stil
hield omdat de machinist op zijn loco
motief gebrek kreeg aan de noodige brand
stof om stoom op te houden. En hoe dan
treinpersoneel, bijgestaan door de.passagiers
aan het hakken en scheuren en breken
ging van boomen en takken en balken en
wat er maar brandbaars te bekennen viel
langs de spoorlijn, totdat er weer een vol
doende portie brandstof voor den machinist
bijeen was.
Zoo'n verhaal was wel altijd interessant.
tLiet je zoo van de primitieve toestanden
zien, waaraan wij, verwende Europeanen,
zoo prachtig, ontgroeid waren, naar toe
meenden.
Naar we meenden Want, lezende van
die houtaandragende treintnenschen, zou
't niemand in ons Nederlandje in de ge
dachten zfin gekomen, dat we waarachtig
in dezen hoogst modernen, vooruitstreven-
den tfid zelf naar zoo'n oer-primitieven
toestand teruggeduwt konden worden. En
toch is het een feit, dat dezer dagen aan
het station van een onzer grensplaatsen de
machinist van een personentrein bekennen
moest, dat hy bij gebrek aan voldoende
brandstof den wagensliert niet verder kon
voortkrijgen. Daar zaten de menschen met
hun gebakken peren. Besprekingen over en
weer. Schelden en mopperen. Maar de machi
nist schudde het hoofd, het water was en
bleef van de kook, hoe hij ook porde onder
den ketel.
En toen opeens kregen de reizigers het
tooneeltje te zien van zoo'n Far-West trein-
idylle. 't Stationspersoneel kwam in bewe
ging en stormde los op een stapel dennenhout
dat er ter inlading voor den een of anderen
brandstoffenhandelaar in Groot-Mokum ge
reed lag. De hoofdconducteur verschoof z'n
rooden riem over zijn burgemeestersbuik,
wenkte zijn mede-conducteur en beiden
renden als cowboys achter het stationsper
soneel aan. Dat werd een trekken en sjorren
aan den houtkoop dat het een lieve lust
was en daar holde ieder naar de machine
terug met een dennenstump. 'tEene blok
volgde het andere. Machinist en stoker ge
sticuleerden als zwartgemaakte Indianen
en schoven plechtig de dennenstammen
naar binnen in den loeienden vuurmond.
Stook je niet, zoo reis je niet, was de leus.
De machine rookte als een pannenbakkerij.
Hijgend en zweetend zwoegde het personeel.
Hout is licht verteerbaar voor een locomo
tief. Toch, het hielp. De stoom begon weer
te zingen, eerst sissend, toen zwaar steu
nend en grommend door de veiligheids
kleppen.
Toen wenkte statig de roode pet. Een
gil van stoomfluit en daar ging het verder
huistoe. De eerste stagnatie in het spoorweg
verkeer tengevolge van het steenkoolgebrek,
of liever tengevolge van de minderwaardige
kwaliteit van de steenkool, was er geweest,
'tls een waarschuwing voor wie dezen
winter nog denkt te reizen. Ik raad hem
ten sterkste aan om een reisdeken en een
stevige boterham mede te nemen. Want
niet overal ligt het dennenhout voor het
oprapen, zooals hier aan de grenzen. En
dan is het altyd maar het beste, om er op
geprepareerd te zyn om een nacht ergens
op de Drentsche hei of in een Noord-Hol-
landschen polder ir. een koude spoortrein
coupé te moeten doorbrengen.
Met den smokkelhandel wordt het wat
misère. Tenminste voor de grensbewoners.
Aan de zoogenaamde grootsmokkelaars
schynt het nog weieens te gelukken er een
enkele wagonlading hier of daar door te
smokkelen. Maar voor ben, die het met
dragen verdienen moesten, is het vet nu
toch wel van de ketel. Dit neemt echter
niet weg, dat 't smokkelvolkje zich nog
steeds een O.W.ers-air geeft. Men kleedt
zich in zijde, draagt witte boorden en wan
delt of fietst al naar 't smaakt. 't Gemak
kelijk verdiende geld moet rollen. Het zyn
er maar enkelen uit de arbeidersklasse, die
verstandig genoeg zyn geweest om geregeld
hun smokkelwinsten vast te leggen in stukjes
land of op de een of andere bank. De mid
denstanders, vooral de winkelmeuschen,
waren in dit opzicht slimmer. En menigeen
van dezen zal zich, als de oorlog eindeiyk
voorby is, heel leukjes ontpoppen als kapi-
talistje.
'tls geen toeval, dat in een van de grens
dorpen, een plaats van wellicht 6000 inwo
ners, in minder dan een jaar tyds drie
groote bankkantoren een filiaal vestigden I
K.
Keuring van gewassen te velde.
In het jaar 1914 onderging de sinds jaren
by de Hollandsche Maatschappij van Land
bouw bestaande zaaizadenkeuriDgeen belang
ryke wijziging, door het in 't leven roepen
van eene keuring te velde, volgens eene
vaste puntenschaal en toezicht op de na
leving der voorwaarden, aan deze keuringen
verbonden; terwijl de z.g.n. monsterkeu
ringen, welke tweemaal per jaar te Rotter
dam en Amsterdam werden gehouden,
kwamen te vervallen.
Het toezicht op de naleving der voor
schriften werd opgedragen aan twee con
troleurs, waarvan één voor Noord-Holland
en één voor Zuid Holland.
Ofschoon bet aantal telers ondercontrole
gestadig toenam, was het toch steeds moge-
lyk, dat de cortroleurs alle telers voldoende
met den gang van zaken op de hoogte
konden houden, wat vooral den nieuwen
deelnemers ten goede kwam.
In verband met de abnormale tijdsomstan
digheden, als gevolg waarvan door Z.Exc.
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel dezen zomer werd bepaald, dat het
verhandelen van zaaizaad van verschillende
landbouwgewassen van den oogst 1917 is
verboden, tenzij deze te velde zyn goedge
keurd door de daarvoor aangewezen pro
vinciale landbouworganisaties, is het aantal
liefhebbers voor het telen van zaaizaad
onder controle belangrijk uitgebreid. Bedroeg
in 1914 het aantal deelnemers voor Noord
en Zuid-Holland ongeveer 25, thans is dit
gestegen tot, ongeveer 500.
Het is echter te begrijpen, dat het meeren-
deel dezer telers zeer slecht of in 't geheel
niet op de hoogte is met de voorwaarden,
die aan de teelt van goed zaaizaad en de
daaraan verbonden controle verbonden zyn.
Het is b.v. tijdens de keuringen dezen zomer
meermalen gebeurd, dat een gewas met
zeer goeden stand, eene hooge opbrengst
belovende, buiten verwachting van den be
trokken teler werd afgekeurd, terwyl soms
by zyn buurman hetzelfde gewas, minder
goed ontwikkeld zeer tot verontwaardi
ging van den eerste werd goedgekeurd.
De fouten in zoo'n gewas werden door de
meeste telers over 't hoofd gezien. Velen
zyn van meening, dat de keuringscommissie
alleen naar stand en opbrengst kijkt. Dit
is echter niet het geval; er zyn andere
factoren, die van grooter belang zyn, n.l.
de raszuiverheid, en de afwezigheid van
ziekten.
Het doel van dit schrijven Ts, eenige
voorlichting te geven aan belanghebbenden,
teneinde te kunnen blyven meedoen in den
concurentiestryd voor het telen en verkoo-
pen van goed zaaizaad. Hiervoor is in de
eerste plaats noodig, dat we beginnen met
goed zaaizaad te gebruiken. Zaaizaadtelers
moeten steeds in aanmerking nemen, dat
„het beste zaaizaad nog maar goed genoeg
is".
Teneinde te voorkomen, dat dit najaar
alle zaden van regeeringswege zouden wor
den opgevorderd, zonder dat in de behoefte
van goed en betrouwbaar zaaizaad zou
kunnen worden voorzien, heeft de Holland
sche Maatschappij van Landbouw dezen
zómer,, als noodmaatregel de gelegenheid
opengesteld tot aangiften voor de keuring
van gewassen te velde. Voor den a.s. oogst
in 1918 zullen echter alleen in aanmerking
komen die gewassen, waarvan de herkomst
van 't gebruikte zaaizaad vóór het zaaien
is gecontroleerd, terwyl alléén wordt inge
schreven van dit jaar te velde goedgekeurde
gewassen. (Zie orgaan der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw van 25 Aug.
1917). Wie dus het volgende jaar voor
keuring te velde in aanmerking wenscht
te komen, geve hiervan tijdig kennis aan
de betrokken autoriteiten, onder vermelding
van het te zaaien gewas en de herkomst
van het te gebruiken zaad. Alle ingekomen
aangiften worden ter plaatse gecontroleerd
voor het zaaien; het is dus in het belang
van ieder teler, dat. zy geen plombes van
de zakken afsnijden, voordat de controleur
do aanwezigheid der plombes heeft gecon
stateerd. Zaad waarvan de plombes van de
zakken zyn afgenomen, voordat de contro
leur geweest is, komt niet meer voor de
keuring in aanmerking. Plombes, aangelegd
door handelaren of niet erkende kweekers
komen ook niet in aanmerking. Indien
men aardappelen ter keuring wil inschrijven,
koopt men hiervoor uilsluitend van te velde
goedgekeurd gewas, en vrage ze alleen in
geplombeerde ïakken. Dadelijk na ontvangst
stuurt men bericht aan het Bureau der
Maatschappij of aan den hoofdcoutroleur
züner proviDcie, waarna een controleur
wordt gezonden om de herkomst van het
pootgoed te controleeren en voor de keuring
in te schrijven.
Indien men goed zaaizaad wil kweeken,
moet men niet denken, dat men dit alleen
kan bereiken door te zaaien op zwaar bemest
land. Hierdoor kan wel een goede stand
en hoogere opbrengst verkregen worden,
doch de voornaamste factorenraszuiverheid
en zuiverheid van ziekten, kan men hiermede
niet verwijderen. Het is in de éérste plaats
gewenscht, te beginnen met goed zaaizaad
dat n.l. gebleken is raszuiver en vrij van
met het overgaande ziekten te zijn. Tevens
is het steeds gewenscht het zaad zooveel
mogelyk voor het zaaien te ontsmetten,
door kopervitriool- en waimwater-behande-
ling, enz. Veel landbouwers zyn van meening
dat, wanneer zy jaarlijks andere zaaitarwe
koopen, deze niet behoeft te worden ont
smet tegen steenbrand. By de keuringen
te velde blijkt echter steeds, dat niet-ont-
smette perceelen meer of minder sterk door
steenbrand zyn aangetast, terwyl de aan
tasting byna altijd van dien aard is, dat
zulk zaad niet als zaaizaad in aanmerking
kan komen. Ook moet men niet er op
rekenen dat gewassen, welke het eene jaar
worden goedgekeurd, het volgende jaar
altyd nakomelingen leveren, welke goed
gekeurd zullen worden. Vele gewassen zyn
aan achteruitgang onderhevig; zoo wordt
b.v. de Wilhelminatarwe steeds onzuiverder
omdat dit een kruisingsproduct is, waarvan
zich voortdurend nog individuen afscheiden
welke minder goede eigenschappen ver-
toonen. Ook kan de aanwezigheid van af
wijkende variëteiten in een gewas tydens
den bloei, aanleiding geven tot het ontstaan
van bastaards. Het is daarom gewenscht,
indien men een gewas zoo lang mogelyk
met succes wil naverbouwen, dat men
voortdurend de afwijkende planten ver
wijdert. Door op deze manier selectiete6lt
toe te passen, zal men steeds zaad verkry-
gen van de beste planten, waarvan men
't volgende jaar weer een goed gewas mag
verwachten, terwyl men niet voortdurend
genoodzaakt is nieuw zaaizaaad uit andere
streken te betrekken. Het is dezen zomer
by de keuringen te velde gebleken, dat
red-star en Bravo's-aardappelen, welke tien
jaar lang van eigen zetgoed in eigen om
geving werden verbouwd, goedgekeurd
werden met byna het maximum aantal
punten, terwyl in 't algemeen de aangegeven
red-star en bravo's moesten worden afge
keurd. De eerste waren echter afkomstig
van steeds met zorg gekozen leggoed. Mij
zyn gevallen bekend, dat sommige land
bouwers meer dan tien jaren hun eigen
zaaizaad van Wilhelminatarwe gebruikten,
waarvoor zy by de keuring te velde steeds
hooge punten voor raszuiverheid behaalden
terwyl de opbrengsten tot 60 H.L. en meer
per H.A. bedroegen. Dergelijke resultaten
zyn echter alléén te bereiken, wanneer men
de noodige zorg en aandacht wijdt aan de
keuze van goed zaaizaad en pootgoed. Een
voorname eisch is ook, dat vóór het zaaien
en dorschen de machines goed gereinigd
worden, opdat geen minderwaardige of
andere zaden tusschen het zuivere zaad
geraken.
Meermalen kwam het voor, dat een zeer
goed en raszuiver gewas moest worden
afgekeurd, omdat het was doorgezaaid met
minderwaardig zaad, of de machine, was
van te voren niet gereinigd, zoodat met
enkele liters vreemd zaad, het gebeele veld
voor zaaizaad moest worden afgekeurd. Ge
wassen die te velde zyn goedgekeurd, kun
nen na het dorschen nog worden afgekeurd
indien blijkt, dat wegens onvoldoende af
scheiding of reinigen der dorschmachine
het zaad vermengd is met andere zaden.
Sommige landbouwers kunnen zich niet
vereenigen met het terstond na het dorschen
opzakken hunner goedgekeurde zaden, daar
zij in de meening verkeeren, dat het zaad
niet in zakken bewaard kan blyven. Dit
bezwaar is evenwel gemakkelijk te overwin
nen, indieu men eeaigszins oordeeldundig
werkt. In de eerste plaats is het gewenscht,
het goedgekeurde gewas op stam goed uit
te laten rijpen, en, indien de weersomstan
digheden zulks toelaten, niet te vlug binnen
halen. Heeft men tydens den oogst veel
nat weer, zoodat geoogst wordt voor de zaak
goed droog is en men dorscht daarna spoedig
af, dan kan het gebeuren dat het zaad niet
geschikt is om in zakken te bewaren. Onder
zulke omstandigheden is het gewenscht
vooral niet te vroeg te dorschen, opdat
spoedig daarna afgeleverd kan worden.
Het is ook in 't voordeel van de kieni-
kracht van 't zaad, dat het zoo lang moge
lyk in 'tstroo bewaard blyft. Landkouwets,
welke hun voorjaarsgewassen gewoonlijk
reeds in 't najaar afdorschen, kunnen deze
beter niet voor zaaizaad laten keuren, want
erwten en haver b.v. in Augustus of Sep
tember, zullen zeker minder kiemkracht
bezitten dan wanneer zy ia Februari worden
gedorscht. De Hoofdcontr» voor Z.-Holl.,
Klaaswaal, Sept. 1917. G. A. v. d. Waal.
Alkmaar, Hoorn, Haarlem, J
'S-Graveuliage, Delft en Rott
STAAT OP 31 AÜGUSTDS
Volgestort Kapitaal f 2.000.<
Reserve337.1
Déposito's2.280.4
Crediteuren 8.026.1
Acceptat i erekenin g (op
accept verleende cre-
dieten)5.830.3
Debiteuren 1.484.6
Voorschotten in rekg.-
crt. op prol. voor-
waardon1.638.1
De Vice-Voorzitter Do Dir
van Commissarissen, .T.F.Mc
Jhr.Mr. P. vanFokeest. Mr. M.
gevestigd te DORDHEG
IV 0/
/'- /O
1 0/
/O
De Bank geeft uit
Inlichtingen worden verstrek
den heer
P. A. VAN BUUREN A.
te MIDDELHARNIS.
voor het leveren van
Machinaal Timmerw
Vraag prijs met en zonder i
levering tegen concurreer
prijzen.
B. KORNE1
Kantoor en Werkplaats
Tevens TE KOOI' aangebo
bestaande in tochtpui, ban
afscheidingpui met voorlezei
spreekgestoelte met klankl
TUINLIEDEN, MIDDELHAR
BIEDEN AAN:
VELE SOORTEN VAN HER1
APPELEN en PEEREN. Hoog
lage LEIBOOMEN, PYRAMI
in vele soorten. FRAMB02
HORNET EN SDPERLATII
ROODE EN ZWARTE BESS
HAAGPLANTSOEN HEES'
GEWAS, STRUIK-, STAM-
KLIMROZEN. Vele VASTE PL
TEN VOOR DEN BLOEMENTI
BOLGEWASSEN enz.
VERDER DEK-, DEN-, en Si
HEESTERS eD wat meer tot
vak behoort.
HOUDEN ZICH AANBEVOLEN to
AANLEG es ONDERHOUD van TUI
OVERAL T£ 0NTBIEDEI
Wil men DEGELIJK en GO
KOOP LOGIES, ONTBIJT en k
DAGMAAL ga dan naar het
Interc. Telefoon No. 18.
waar tevens verkrijgbaar is
heerlijk glas BIER ii acht cent.
blijft verder doorgaan met. de
koop van alle soorten ALCOHt
VRIJE DRANKEN, vooral niet
vergeten de heerlijke, vorfrissch
de en dorstlesschende Champai
Pilz.
Het Koffiehuis is vanaf het
's ZONDAGS GEOPEND van
tot 2 uur.
En tevens ZAAL te huur, v
alle doeleinden geschikt.
Aanbevelend,
8. V. LEEÜWE
