Binnenland.
zijn aankomst stellig van niet minder be
lang is dan die van Mechanot en Lenlu.
Zijn invloed ia zeer groot en bij en Kerenski
staan, wat hun denkbeelden betreft, zeer
dicht by eikaar. Het is zeer belangrijk, welk
standpunt Rubanowitsj tegenover de confe
rentie te Stockholm inneemt en hoe hu en
zyn aanhangers over de kwestie vau voort
zetting van den oorlog denken.
Rubanowitsj zeide in het interview het
volgende:
De meerderheid der Duitsche socialisten
komt in 't geheel niet in aanmerking. Deze
lieden zyn zoo nauw met de Duitsche
regeering verbonden, dat zij thans niet in
staat zyn, vrij en onafhankelijk te aandelen.
Natuurlijk gaat het niet om een formeele
overeenkomst tusschen Scheidemann en de
regeering, maar de geheele opvatting, welke
de Scheidemann-groep thans over den oor
log heeft, spreekt duidelijk genoeg. Neen,
er kan slechts sprake van de minderheid
zyn, maar zelfs van deze hoor ik slechts
woorden en zie ik geen daden..."
.Welke daden vergt u en uw party dan
van deze heeren van de minderheid?" vroeg
de interviewer.
„Wy sehryven den Duitschen sociaal
democraten geen program voor. Wy weten
en begrijpen zeer goed, dat de geheele eco
nomische en sociaal politieke structuur van
Duitschland geheel anders is dan die vaB
Rusland. Maar wanneer men over daden
spreekt, dan spreekt men over den wil tot
daden. Maar dit is het juist, wat ik by de
minderheid mis.
Rubanowitsj wilde zich niet nader over
de conferentie te Stockholm uitlaten, voor
dat hi; in Rusland met zyn partygenooten
had gesproken. Hij behandelde echter uit
voerig de taak, die op de regeering en den
arbeidsraad te Petrograd rust. Uit zyn ver
klaringen kon de interviewer opmaken, dat
by aan de conferentie niet de minste poli
tieke waarde heêbt en dat hy zelfs niet
wenscht, er eenig belang aan te hechten.
,De oorlog", vervolgde Rubanowitsj, moet
voortgezet worden, totdat Duitschland in
zulk een toestand is gekomen, dat het pro
letariaat, de sociaal-democratische minder
heid, den wil tot daden voelt, waarvan ik
zooeven gesproken heb.
In verbind hiermee zie ik een tweeledige
taak voor het nieuwe Ruslandle. binnen-
landsche orde, een diep, bewuste, moreele
discipline en 2e. een versterking der defen
sieve kracht van het leger.
Ik ben het nog altijd eens met Jaurès,
die gezegd heeft: „Da taak van ieder volk
is het, zijn vryheid te consolideeren. Maar
juist daarom moet het volk zichzelf toebe-
hooren niet aan een ander; daarom moet
het in staat zijn, zijn grenzen te verdedigen."
Wat Jaurès over Frankrijk gezegd heeft,
geldt thans ook voor Rusland. Wy kunnen
onze vryheid slechts verdedigen door onze
grenzen te beschermen. Daarom is zulk een
versterking van het leger noodig, dat geheel
Duitschland angst krygt voor dit vrye volk.
En dan komt het oogenblik, waarop de
minderheid handelen kan".
Hiemee eindigde het interview en de
interview voegde er het volgende aan toe
„Beschouwt men thans de woorden van
Rubanowitsj te zamen met de verklaringen
van Vandervelde en herinnert men zich 't
standpunt der Fransche socialisten ten op
zichte van de conferentie, dan begint men
te gelooven, dat de conferentie niets wordt,
in ieder geval niet aan het oorspronkelijk
doel zal beantwoorden.
Onlusten.
Te Chaux de Fonds in Fransch Zwitserland
zyn hevige onlusten uitgebroken, waarbij
socialistische betoogers met troepen slaags
zyn geraakt en zware klappen zyn gevallen.
Het begon Zaterdagnacht met de bevrijding
door de socialisten van Graber, redacteur
van de Sentinelle en lid van den nationalen
raad, uit de gevangenis, waar hy 8 dagen
moest zitten. Het gebouw werd bestormd,
Graber, aanvankelijk tegen zijn zin
bevrijd en naar zyn woning teruggebracht.
Zondags werd een regiment infanterie met
ruiterij naar de stad gezonden om de orde
te herstellen en 's avonds kwam het tot
gevechten met deze troepen, die de socia
listen het houden van een vergadering in
de Temple franyais trachtte te beletten. Zy
werden echter door de menigte overmand
en moesten het veld ruimen. Graber hield
ter vergadering een zeer felle Tede.
Na afloop werd een optocht gevormd, die
door de inmiddels versterkte troepeD werd
uiteengeslagen.
Thans wordt Chaux de Fonds door 5000
soldaten bewaakt.
Volgens de Sentinelle hebben de werklie
den een comité van verweer gevormd en
dreigen met een algemeens staking.
Er zyn 80 personen in hechtenis geno
men; waar Graber zit weet men niet.
De behandeling van Britsche krijgsgevangenen.
In het Hoogerhuis zei lord Newton, assis
tent-ondersecretaris voor Buitenlandsche Za
ken, in antwoord op een vraag: Het gebruik
van politiehonden in de Duitsche gevangen
kampen en andere dergelijke voorvallen
worden zorgvuldig genoteerd en wanneer
't juiste oogenblik is aangebroken, zullen zy
gebruikt worden, om de Duitsche regeering
ter verantwoording t,e roepen. (Applaus).
In verband met het verblyf van Britsche
gevangenen in de vuurzöne, wees Newton
op de leugenachtigheid van de verklaringen
der Duitsche regeering. In Januari verze
kerde zij, dat geen Britsche gevangenen al
dus behandeld werden, terwijl in April drie
Britsche soldaten ontsnapten, die verklaar
den, dat honderden Britsche gevangenen
niet alleen zeer dicht by het front waren,
maar dat zy daar sinds November waren
geweest. Terwyl dus de Duitsche regeering
op huichelachtige manier tegen de behan
deling van onze gevangenen protesteerde,
behandelde zy de gevangenen oueindigd veel
slechter, terwyl zy de feiten verborgen hield.
De Britsche gevaDgenen werden hardvochtig
en ruw behandeld en kregen ternauwernood
voldoende voedsel, om in leven te blijven.
De regeering had om nadere inlichtingen
verzocht en als bleek, dat deze mannen nog
in denzelfden toestand verkeeroen, hoopte
hy, dat het oorlogskabinet niet zou aarzelen
drastische maatregelen te nemen.
Groote veenbrand in Drente.
In de omgeving van Emmercompascuum
woedde Maandag een geweldige veenbrand,
die zich uitstrekte over Valthermond, Weer-
dingermond, Emmercompascuum enEmmer-
erfscheidenveen. Meer dan vyftig huizen
zyn door den brand vernield: te Valther
mond 24 woningen. Groote hoeveelheden
turf gingen verloren, de verbindingswegen
zyn onbegaanbaar. Schoolkinderen, uit Val
thermond, die te Coevorden school gaan,
konden niet naar hun woonplaats terug-
keeren.
De brand is op twee plaatsen in het veen
ontstaan, op één plaats zeker, op een andere
plaats waarschijnlijk door vonken uit een
baggermachine. Door den krachtigen, drogen
Oostenwind breidde het vuur zich snel uit.
Naar schatting hebben 2 a 300 gezinnen in
Emmercompascuum hun huisraad uit de
woningen gehaald en op schepen en ge
deeltelijk ook in den grond in veiligheid
gebracht.
Vier menschen omgekomen?
Vier dorpen aangetast.
EMMEN, 21 Mei.
In het veen is hedenmorgen ean groote
brand uitgebroken, ontstaan door de vonken
uit baggermachines. Aangewakkerd door den
sterken Oostenwind, heeft de brand thans
reeds reusachtige afmetingen aangenomen
en zal nog grooter worden, indien de wind
niet spoedig gaat liggen. Geheele uitgestrekt
heden staan in brand. Boven de velden hangt
een zware rook. Het Emmer en Weerdin-
ger-veen staan eveneens voor een groot deel
in brand. Veel turf is verloren gegaan en
ook de woningen worden er bedreigd. Weer-
dinge is door de hitte en rook niet te be
reiken. Drie schepen zijn verbrand. De men
schen trachten hun huisraad te redden. Ook
Valthermond staat in brand. Dertien wonin
gen zyn reeds in de asch gelegd, terwyl een
vijftal nog in brand staat. Twee kinderen
zyn verbrand en ook een oude vrouw wordt
vermist. De brand woedt over het uitge
strekte gebied nog hevig voort.
EMMER-GOMPASCUUM, 21 Mei.
Den geheelen dag woedt een groote veen
brand in den omtrek, waardoor reeds enkele
woningen en groote hoeveelheden turf en
bagger in vlammen zyn opgegaan. De brand
is op twee plaatsen in het veen ontstaan,
op één plaats zeker, op een andere plaats
waarschynlyk door vonken uit een bagger
machine. Door den krachtigen, drogen Oos
tenwind breidde het vuur zich snel uit, zoo
dat thans (Maandagavond) op meer dan een
uur afstand van de plaats van ontstaan het
vuur woedl. Door de zware rookkolommen,
welke overal opstijgen, is het niet mogelijk
op het oogenblik maar eenigszins een juist
overzicht van den brand te krygen, welke
zich nog steeds uitbreidt. Naar schatting
hebben 2 a 300 gezinnen hun huisraad uit
da woningen gehaald en op schepen gedeel
telijk ook in den grond in veiligheid gebracht.
Uit de nabijgelegen plaatsen Valthermond
en Nieuw Weerdinge worden ook veenbran
den gemeld.
EMMEN, 21 Mei. In de omgeving van
Emmer-Compascuum woedt op het oogen
blik een geweldige veenbrand, die zich uit
strekt over Valthermond, Weerdingermond,
Emmer Compascuum en Emmererfscheiden-
veen.
Meer dan vyftig huizen zyn door den
brand vernield. Te Valthermond brandden
24 woningen af. Groote hoeveelheden turf
gaan verloren. De verbindingswegen zyn
onbegaanbaar. De schoolkinderen uit Valther
mond, die te Coevorden school gaan, konden
niet naar hun woonplaats terugkeeren.
Volgees geruchten zouden drie kinderen
zyn omgekomen, doch hieromtrent was nog
geen zekerheid te verkrijgen.
De veenbrand in Drente.
DE OMGANG VAN DEN BRAND.
Het terrein waarop de brand woedt, is
een grillige veelhoek met een omtrek van
40 A 50 kilometer. Door dezen grooten
omvang en mede doordat de zware, ver
stikkende blauwiggele turfdampen nog
steeds uit den grond opstijgen, is het voor
de autoriteiten ontzaglijk moeilijk een over
zicht te krygen van dezen brand, die voor
Drente een groote ramp beteekent en als
de wind niet gaat liggen, een nog grooter
ramp dreigt te worden. Vooral is het moeilyk
DE OORZAAK
op te sporen. Het is zelfs zeer onwaarschijn
lijk, dat men haar ooit zal vinden.
Zooals bekend is, wordt de brand toege
schreven aan het vallen van vonken uit
een baggermachine op den drogen veen
grond. Het staat evenwel vast, dat de brand
op meer dan één plaats tegelijk is uitge
broken en dat maakt de zaak bedenkelijk.
Wy hebben dan ook door bevoegde per
sonen vermoedens hooren uitspreken over
onvoorzichtigheid van werklieden by het
stoken van koffievuuitjes en zelfs erger
vermoedens werden uitgesproken, in ver
band met den geest van ontevredenheid,
welke den laatsten tijd heerscht onder de
werklieden, die nochtans, zoo voegde men
er by, loonen van 40 tot 60 gulden per
week verdienen 1 Intusschen, ook wordt het
onverantwoordelijk genoemd, dat de bagger
machines bij een wind en droogte als van
Maandag, mochten werken. De vonkenvan-
gers van ijzer netwerk, waarvan deze
machines zijn voorzien, hebben al vaker
gebleken, niet te voldoen.
DE SNELHEID,
waarmee een veenbrand zich uitbreidt, is
ongeloofelyk. Zijn verloop is even snel als
zonderling. Als een vonkje opgenomen
wordt door den wind en ergens verder
neerkomt, zet het op die plek een cirkeltje
van den veengrond in brand; een van de
tongen die dan ontstaan, lekt gretig verder
en er ontwikkelt zich een breede vuurader,
die met een snelheid van kilometers in het
uur voortvloeit, tot hij zich ergens in takken
splitst, en, soms weldra uitbluscht, maar
soms zich haastig verbreedt en fel voort-
schroeit. De ontzettende droogte heeft er
't hare toe bijgedragen om dezen veenbrand
zulk een ontzettenden omvang te geven.
Een drukkende, verstikkende rook hangt
over de dorpen. Als de wind niet gaat liggen,
zoo voorspelt men, kan de brand
NOG WEKEN DUREN.
Groote oppervlakten kostelijke turf, in
totaal een hoeveelheid, waarvan tientallen
millioenen turven hadden kunnen worden
gemaakt (wij hoorden schatten ongeveer
40 millioen K.G.), zijn verbrand. En steeds
vreet het vuur verder venijnig en "fel, gele
en bruine plekken achterlatenden de droge
wind blaast de fijne asch van de vlokkige
turf, (de molm of „darg", die boven ligt,)
weg, zoodat steeds weer het vuur bloot
komt en de gevaarlijke vonken verder
waaien, nieuw onheil stichtend,
Vreeselijk zijn de
VERHALEN VAN DE VLUCHTELINGEN
die overrompeld zijn door het vuur, dat
plotseling de venen in gloed en walm kwam
zetten. Onwillekeurig moesten wy aan die
andere ramp denken, die verleden jaar
Noord-Holland trof, toen we de ongelukkigen
van hun rampspoed hoorden vertellen. Ook
zij werden verrast, raapten in hun verbijs
tering het beetje huisraad, dat zy konden
meenemen, bijeen en ijlden er vandoor, soms
aan drie zyden omringd door het vuur
Zoo zag men in een van de plaatsjes een
vrouw achter een zandhoop verdwijnen, zoe
kend naar een uitgang uit het vuur en on
middellijk rolde een zware wolk over haar
heen. Men zag haar niet meer terug en van
daag was men naar haar aan 't dreggen
Anderen sprongen eerst in het water en,
doornat, vluchtte zy dwars door de heete
asch.
Van dergelijke afgrijselijke verhalen, die
natuurlyk moeilijk te controleeren zyn, doen
er meer de ronde.
Het vreeselijkste was het lot van den
Groningschen schipper Yldert Brands, die,
zooals we reeds meldden, te Valthermond
met gezin en al omkwam.
Gistermiddag was men het voordeel van
't schip, dat in brand stond, aan het stuk-
hakken. Men haalde er verkoolde lichaams-
deelen uit, die naar de begraafplaats werden
gebracht. Ook elders in het veen zijn ver
koolde lijken gevonden; sommigen spraken
van achttien in totaalanderen zelfs van 25.
Maar met zekerheid kon men ons dit nog
niet bevestigen.
Het lokaaltreintje tusschen Ceevorden en
Stadskanaal had het vandaag den heelen
dag druk door de vele bewoners uit den
omtrek, die naar de plaatsen togen, waar
de brand 't felst woedt: Valthe en Valthers-
mond, waar een zeventigtal huizen zyn af
gebrand. Langzaam zyn ze door de aan-
kruipeDde vlammen geroosterd, totdat er
niets van over bleef dan grauwe, rookende
ruïnes. De bewoners van deze huizen zijn
in den regel niet of
VEEL TE LAAG VERZEKERD:
de verzekeringsmaatschappijen schijnen het
gevaar, dat deze huizen steeds bedreigt, al
eerder te hebben ingezien.
De walm stijgt hier en daar meer dan
honderd meter omhoog: bij Valthe reikt de
brand tot aan de spoorlijn; Maandagavond,
toen hy het hevigst was, werd het er donker
van in den trein en de tram, die nu en dan
zelfs moesten ophouden doordat de conduc
teurs niets voor zich uit konden zien.
Hier en daar langs den weg waren man
nen bezig, greppels rondom te huizen te
delven, en die met zand vol te werpen om de
HUIZEN TE REDDEN.
Aan de spoorbaan zaten kleine gezinnen
in de hitte neergehurkt naast hun beetje
geredde huisraad; weemoedig wreef een
geitje zijn kop langs de knie van zyn som
ber starenden baas; een vrouwtje geneerde
zich, omdat ze zoo midden op straat zat
met 'r meubeltjes, en zwaaide, overmoedig
van verlegenheid, tegen de nieuwsgierige
kykers in den traag voorbygaandeti trein....
Het ergst is Valthermond getroffen; het
huizengroepje, dat gelegen is aan het water
van gelijken naam. Hier zijn ongeveer 80
huizen verbrand, gedeeltelijk
MET DEN GROND GELIJK GEMAAKT.
Van sommige huizen staat niets anders
meer overeind dan een stukje muur; de
steenen en de overblijfselen van huis en
huisraad zijn op raadselachtige wyze in
den grond verdwenen. Het zag er uit als
na een bombardement. Deze indruk werd
nog verhoogd door den zwaren rook die
verder doordringen dan tot Valthermond
onmogelijk maakte.
De bewoners hier hadden, wat zy van
hun huisraad hadden gered, op de schepen
gebracht, die, ten getale van ongeveer twin
tig, in de „Mond" lagen; de vluchtelingen
zelve, mannen, vrouwen en kinderen, lagen
aan den kant te wachten, wat het noodlot
hun verder zou brengen. Zoo noodig waren
zy van plan, nog verder weg te trekken
naar veiliger plaats.
DE FAMILIE ROELSMA OMGEKOMEN.
In het verbrande schip van schipper
Roelsma werden de lijken van verkoolde
kinderen en menschen gevonden. Man,
vrouw en zeven kinderen zijn in de vlam
men omgekomen. Honderden personen heb
ben zware brandwonden opgeloopen, de een
aan het been, de ander aan gezicht en
derden aan de ledematen. De schade is zeer
groot en by benadering niet te schatten.
In het veen werden 2 verkoolde kinderlijkjes
gevonden. De arme schaapjes waren hun
vader, die op het veld arbeidde, tegemoet
gegaan en waren onderweg jammerlijk om
gekomen.
Duitsche smokkelaar doodgeschoten.
VENLO. Drie Duitschesmokkelaars tracht
ten uit het gevangenkamp „Arsenaal" alhier
te ontvluchten. Eén hunner wilde overeen
muur klimmen en werd getioffen dooreen
schot van den schildwacht, dat hem op
slag doodde. De twee anderen werden achter
volgd en ingehaald en moesten in een hevige
worsteling worden overmeesterd.
De wijze, waarop de Pruisische smokke
laars zich hier gedragen, wekt groote erger
nis. Terwyl zij uitgehonderd hier komen
om wat behoorlijk voedsel te krygen, kunnen
zy hun gewoon geschimp op de Hollanders
niet eens inhouden. Meermalen hoorde ik,
hoe zij op straat voorbijgangers „dumme
Hollander" toeriepen. Als militairen of
politie hen over de grens brachten of naar
de gevangenis te Roermond voerden, dan
wisten zij vaak hun gevoelens niet beter te
uiten dan door spot en hoon. Dan klonk
het nog: „Wir haben die Hollander ja gar
nicht nötig, wir haben alles genug", en derge
lijke. Den laatsten tijd werden de aangehou
den Pruisen voorloopig alhier in verzekerde
bewaring gebracht, omdat te Roermond
geen plaats meer was. En in plaats van zich
behoorlijk te gedragen, wisten zij niets
beters te doen dan lawaai te maken en de
militaire bewaking te prikkelen door pogin
gen tot uitbreken, enz. Ofschoon hun van
overheidswege behoorlijke ligging, voeding
en verpleging verstrekt werd, zóó als tal
van menschen hier en elders het nooit in
hun heele leven hebben, toch was het nooit
goed genoeg. Altyd mopperen en aanmati
gend optreden.
Als Nederlanders zich op die wyze in
Pruisen gedroegen, zou zeker niet zooveel
consideratie met hen gebruikt worden.
Moedige redding.
's-GRAVENHAGE. Een koene reddingsdaad
werd verricht door deu rechercheur van
politie C. Göbel onder inzonderheid voor
hem zeer moeilijke omstandigheden.
Een 10-jarige jongen was aan den Zuid wal
te water geraakt en reeds zinkende. De
rechercheur voornoemd, die tengevolge
van een ongeval hem eenigen tyd geleden
overkomen op den Loosduinscheweg door
het vallen van een telefoonpaal op zyn
rechterarm, terwyl hy op een rflwiel reed,
dien arm niet voldoende tezijnerbeschikking
had, sprong den knaap na en heeft hem
met zyn linkerarm als het ware van den
grond onder het water opgehaald aan den
wal gebracht, waar omstanders deu drenke
ling van hem overnamen.
De pelrolcumnood.
Het Nederlaudsche stoomschip Wieldrecht
is van Amerika te IJrauiden binnengekomen
met petroleum. Het stoomschip Mijdrecht,
eveneens met petroleum, kan weldra ver
wacht worden.
Van schrik doodgebleven.
MEER. De landbouwer R. alhier geraakte
bij het vervoer van mest onder de wielen
van zyn kar en werd dientengevolge zwaar
inwendig gekneusd. Toen zyn vrouw zulks
vernam bleef zij vaa schrik dood.
