„VOORUIT!"
TWEEDE BLAD
No. 25 28 April 1917
Ofticiëele Mededeelingen.
BEKENDMAKING
Ll<iaif»eli|k .Nieuws.
Binnenland.
De O L. S. gaat thans ook op den ouden
tjjd aan.
- Proces verbaal is opgemaakt tegen
J. K. F. B van Middelharnis, wegens mis
handeling van A. S. alhier.
Een rund van H. Z. moest uit nood
worden geslacht. Het vleesch is voor de
'l'er openbare kennis wordt gebracht, dat
tot de hieronder aangegeven maximumprij
zen moeten worden verkocht alle volgende
viachsoorten waar deze ook vandaan komen,
alle schelvisch tot de lengte van
per pond.
37 e. M. (z-g. Kleine Schelvisch) 14 cent.
alle gul tot de lengte vanöSc.M. 14
ille wijting (van iedere grootte) 13'/j
alle poon (z g. kleine Poon, niet
de Roode Poon)13
alle schol van de lengte van 20
tot 35 c.M. (z.g. Kleine Schol) 14
per stuk.
alle Engelsche Rokking .5 cent.
alle Pekelharing 4'
alle Gemarineerde Haring 6
alle Zuider zee-Bok king (zacht) zon
der staartvin 2
alle Zuiderzee-Bokking (hard) zon
der staartvin2'^
alle Spiering11 cent.
per pond.
Middelharnis, 27 April 1917.
De Burgemeester,
0. KOLFF Sr. I/B.
MIDDEI.IIAItNIS. Gedurende de paarden-
keuring werd van den heer van der Meide
te den Bommel een rijwiel ontvreemd, het
welk hjj onbeheerd had laten staan.
Een 13-jarige zoon van G. B. had het
ongeluk zich zoodaDig aan zijn hand te
verwonden dat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen,
Van den landbouwer K. Vroegindeweij
geraakte Woensdagmiddag een paard inde
kaai. Het dier geraakte onder een schip en
verdronk.
De perceelen aan den Waterweg be-
hoorende tot do nalatenschap van wijlen
T. Schilperourd alhier hebben bij verkoop
opgebracht
Koop 1-7 P. v. d. Sluis te S'dijk voorf 6410
Koop 8-11 D. de Haas f4250
Koop 12—18 M. Born f6700
Koop 19 24 C. Kroos f4045
Op de gehouden Rykspaardenkeuring
waren 68 merriepaarden aangebracht, waar
van verschillende onder letter A, anderen
onder letter B, in bet Ned. Paardenstam
boek' zijn ingeschreven.
Reeds eenigen tijd geleden was ons
iels, ter oore gekomen omtrent de vestiging
eener groote hypotheekbank op ons.Eiland
en hoewel wij het toen nauwelijks voor
mogelijk durfden houden; werden wij heden
verrast met de officieele mededeelmg van
de oprichting der Wester Hyphotheekoank
gevestigd te Middelharnis.
Mannen als Notaris van Buuren en Bur
gemeester van Vessem verhouden met de
Bankierszaak der firma van Oudgaarden
hebben met vele goedklinkende namen uit
de financieels wereld het initiatief er toe
genomen en de zaak met veel zotg en energie
op solide wyze in elkaar gezet.
Onze plaats- en Eilandgenooten kunnen
niet anders dan met vreugde de vestiging
dezer instelling begroeten; aangezien ten
eerste onze welvaart er slechts door kan
toenemen en ten tweede de geldnetners ge
makkelijker met een plaatselijke Bank dan
met particuliere of verafwonende geldschie
ters hun zaken kunnen regeleD en de geld
gevers zich daarentegen niet zelf meer be
hoeven te bemoeien met het uitzetten van
gelden op hypotheek maar nu direct hun
daarvoor beschikbaar zijnde gelden aan de
Bank kunnen toevertrouwen.
Ons werd nog medegedeeld hoe, om de
bedrijfskosten zoo gering mogelijk te maken
de zaken zeer convertatief worden beleend
echter werd daarbij gevoegd dat zoodra
uitbreiding noodig wordt, de plannen hiertoe
reeds du volledig zijn uitgewerkt. Deze plan
nen zijn ons,ondergeheimhouding voorgelegd
en wekken geheel den indruk dat de Wester-
Hypotheekbank zoowel nu als voor de
toekomst, schoone beloften in zich bergt
en zeer zeker den bloei van ons Eiland sterk
#zal bevorderen.
SOMHELSDIJK- Door den Raad dezer ge
meente is in zijne vergadering van Vrijdag
20 April j I het verzoek van eenigecommis
sionairs, landbouwers en landarbeiders, om
de zomertijd niet in te voeren, afwijzend
beschikt. Echter het klokluiden in deze ge
meente, dat'plaats heeft op 8, 12 en 8 uur,
zal nu in een maand niet plaats hebben om
te probeeren of men daaraan kan wennen.
consumptie goedgekeurd.
De heer F. van Erkel, brievenbesteller
alhiei, heeft tegen 1 Juli a.s. ontslag aan
gevraagd.
De alhier gehouden veemarkt werd
deze keer zeer weinig bezocht. Aan de lijn
werden slechts 90 stuks hooruvee en 4
paarden aangebracht, benevens 2 manden
biggen. Handel was dan ook niet vlug.
l)IIIKSLAi\'i). De verkoop van het Emma
bloempje heeft alhier opgebracht f 69,79.
Door de duurte van het veevoeder h b-
ben velen zich genoodzaakt gezien hun var
ken te slachten.
UEIIKINGEV Heden arriveerde hier weder
een groote partij regeeringszeep.
De Heer A. W. Kprvink alhier ontving
vaD de landbouwvereeniging alhier een
schryfjafel wegens zijn 16-jarige dienst als
weger aan de fairbank.
STELLENDAM- Leerlingen voor den cursus
aan'de O L. School, die Maandag 7 Mei a.s
begint, moeten worden aangegeven bij het
hoofd der school, den heer M. Touw.
Door den schipper van den blazer SL.
33 P. van Es is in de garnalenkor een mijn
opgevischt. Van Es sneed de kor door, haalde
de eene helft op en voer met de andere
helft met de mijn er in naar de Stellen-
damsche haven. Hier werd de mijn overge
geven aan de Albatros; waar men het ge
vaarlijke voorwerp onsehadtlyk maakte.
OEDDitltP- Als een zeldzaamheid kan ge
meld worden dat bjj P. Mierop een kalf is
geboren van het kolossale gewicht van 126
halve kilo's.
Aan de halfjaarlijksche veemarkt wer
den slechts 5 stuks hoornvee en 13 biggen
aangebracht. Handel slap.
Door eenige Noordzeevisschers alhier
zijn 10 vaten arak en 1 vat gezouten huiden
gevischt en bij den strandvonder aange
bracht
Bij de Wed. J. Bezuijen alhisr hadden
ze met de schoonmaak de bedden buiten-
gebracht. Door voorbijgangers werd opge
merkt, dat er een bed in brand stond, wat
geheel verbrandde. Assurantiedektdeschade.
Onze dorpsgenootL.Okkenburg,wonen
de te Schevenipgen en rangeerder bij den
trein, bad het ongeluk dat hij onder een
aankomende trein geraakte. Hü was onmid
dellijk dood. Het stoffelijk overschot wordt
naar bier vervoerd. Hlaar een vrouw met
2 kinderen na.
OUDE TONGE- Öet buis van P. v. d. Berghe
is onderhands verkocht aan M. Kanters.
De vrouw vaD J. Qeers is de vorige
week van den zolder gevallen, waardoor
zij zich ernstig bezeerde.
Met 1 Mei a.s zijn de schooltijden der
O. L. School als volgt: van 10 1 uur en
van 2f/2-4'/3 uur. Het hUndwerkonderwijs
van 43/4—6 uur.
De torenklok zal met 1 Mei a.s. geluid
worden om 9 uur en om 1 uur.
Ter algemeene kenDis is gebracht, dat
tot toelating van kinderen tot de bewaar
school, gelegenheid bestaat zich hiervoor
aan te melden op Maandag 7 Mei a.s vm.
9 uur, bij het hoofd dier school Mej. M. Post.
Door P. A. van den Berge is vergun
ning gevraagd voor den verkoop van ster
keD drank in het klein in het perceel
Kaai 15.
By publicatie worden de ingezetenen
gewaarschuwd op tijd te verstrekken die
opgaven welke van hen worden gevraagd
ingevolge de Distributiewet, en dat bü niet
voldoening hieraan onmiddellyk proces-ver
baal zal worden opgemaakt.
OuLTGENSPLAAT- Ds. A. Dekker van
Giesendam, beroepen bij de Ned. Herv.
Gemeente alhier, trad Woesdag 25 April
j.l. in de hulpkerk alhier op.
Naar wy vernemen zuilen te beginnen
met Maandag a.s. de schooltijden alhier
worden geregeld overeenkomstig den ouden
tyd.
DEN BOMMEL- Ook in deze gemeente is,
even als 't vorige jaar, 'de Emmabloem
verkocht Er werden 200 bloempjes geplaatst,
die f 29,85 hebben opgebracht. Een woord
van dank aan de dames, die zoo welwillend
waren, hunne medewerking voor dit goede
doel te verleenen.
Voor de vicante betrekking van onder-
wyzeres aan de O. L. School alhier, hebben
zich 12 sollicitanten aangemeld.
Ouders of verzorgers, die kinderen of
pupillen op de openbare school weuschen
geplaatst te zien, Unnuen biervau aangifte
doen bij de hoofden der scholen, vóór of
op 1 Mei a.s.
Deze week is een aanvang gemaakt
met de verbouwing der openbare scholen
in deze gemeente. Het sloopingswerk is
reeds in vollen gang.
STAD AAN 'T IIAKIXGYLIET Eindelijk
is hier in den brandstoffeunood voorzien
De vorige week Vrydag arriveerde alhier
een scheepje met steenkolen, welke uit
muntend branden, zoodat de huismoeders
ihans weer het poije kunnen koken.
Het bestuur van de polders loozende
door Oude-Stad heeft aan den heer J. L.
Koert, als bewijs van waardeering voor wat
tty als uijkgraaf van genuemde polders heeft
gepresteerd, een geschenk aangeboden.
t Dr. L. L. ZAMENHOF.
De droeve tyding bereikte ons, dat Dr.
Zametihof, de samensteller van Esperanto,
op 58-jarigen leeftijd te Warschau, waar
hy oogarts was, overleed.
Niet slechts geëerd en geaebt als weten
schappelijk man om zijn uitgebreide kennis
op taalgebied, doch ook bemind om zijn
gioote Bescheidenheid, zyn een voud en idéa
lisme, zal zijn heengaan door duizenden be
treurd worden. Zij toch weten uit welke
nobele motieven Dr. Z. zyn hulptaal-systeem
samenstelde. Reeds als jongen deed het
hem pijnlijk aan, getuige te zijn van de vijan
dige gezindheiu tusschen de in zyn greris
plaatsje Bjelostok wonende Polen, RusseD,
Duitschers en Joden, l'n een zijner geschrif
ten verhaalt hij ons hoe de door zijn ouders
gehuldigde moraal, dat alle menschen broe-
derszjjn,in zyn jeugdigezielzo'o blyden weer
klank vond, dat hetgeen hij in de practijk
des léveus waarnam hem dubbel griefde. Hy
meende, dat een der oorzaken van de voort
durende vijandschap gelegen was in het taal
verschil waardoor het elkaar leeren kennen
en waaideeren geheel buitengesloten bleef.
Reeds op de schoolbanken peinsde hij
over éen intern, taalsysteem hij begaf zich
aan 't werk, herzag en verbeterde gedurende
een 6-tal jaren, wist eenige studiemakkers
even enthousiast te maken als hij zelf was en
oefende zich heimelyk met hen in het schrij
ven en spreken der taal. Niet slagende met
het vinden van een uitgever, deed hij dit
zelf aan het einde van zyn loopbaan aan de
universiteit in 1887. Hy deed het onder den
schuilnaam van „Dr. Esperanto", d. w. z. „de
hopende". Aardig is het te lezen met welk een
spanning de jonge man in de maanden die
volgden, de post tegemoet zagaandoenlijk
het blijde, dankbare gevoel dat hem door
stroomde, toen hij van heinde en ver betui
gingen van instemming ontving benevens de
bewijzen dat men de studie van zyn ontwerp
ter hand had genomen. Men wenschte een
samenkomst; het 1ste Int. Congres werd
belegd in 1905, alwaar blijken zou of dé ver
schillende beoefenaren niettegenstaande hun
uiteenloopende tongvallen nu werkelijk met
elkaar van gedachten konden wisselen de
proef op de som aldus.
Dat Dr. Z. met een eenigzlns beklemd ge
vóél deze proef tegemoet zag, kan ons niet
verbazen als we weten dat pastoor Schleier,
de samensteller van Volapuk, slechts kor
ten tyd te voren met zyn hoogst onpractisch
systeem gefaald had. Gelukkig werd dr. Z's
ai beid met succes bekroond. Over dat suc
ces uitweiden lykt ons overbodig; de gege
vens, waarvan men telkenmale in de blad-n
lezen kan,zijn daar om dit te bewijzen. Niet
alleen dat het lstè congres door een 9-tal
andere gevolgd werd, waar telkens ca 2000
Es.ierant.isten uit 35 a 40 landen bijeen
waren/doch dagelijks neemt het aantal be
oefenaren toe: dagelyks, juist in dezen oor
log, wordt de behoefte aan een eenvoudig
verstaansmiddel gevoeld. In de gevangen
kampen en lazaretten organiseerd men Esp.
cursussen tot zelfs uit de loopgraven komen
herbaaldelyk verzoeken tot het zenden van
Esp. leermateriaal.
Van de door hem in vlot Esp. vertaalde
werken vermelden we slechts: „Het Oude
Testament", „Hamlet", „Romeo en Julia"
„Efigenie" (opgevoerd in het operagebouw
te Dresden), „die Rauoer" „Georg Dandin",
„l'Avare" enz. en -.
Hoe zeer we het heengaan van Dr. Z. reeds
op 68 jarigen leeftijd betreuren, toch kunnen
we li iet dankbaar genoeg zijn, dat hij het
volledig succes van zyn onvermoeid y veren
heeft mogen voorzien. Esperanto heeft vasten
voet gezethet ondervindt ook van offici
eele zÜde steeds meer bewyzen van waar
deering en steun. En al ia dan ook het ideaal
van algemeene broederschap nog ver, zeer
ver te zoeken, het zal in de naaste toekomst
blüken hoe z-rer een Neutraal verstaans mid
del op internationaal terrein gewenscht is en
welk een groote erkentelijkheid wij den man
verschuldigd zijn, die het idealisme en de
volharding bezat, bestryding en spot, welke
zijn streven aanvankelijk ondervond, te
weerstaan, zoodat de toekomstige mensch-
heid zich r«eds onmiddelyk die int. hulptaal
toe kan eigenen, waarvan vele tienduizenden
de deugdelijkheid en den practischen een
voud dagelyks ondervinden
Deze beminnelijke en bescheiden idealist
heeft alzoo niet tevergeefs geleefd. N. B.
Brutaal.
Een landbouwer te Achterveld, gemeente
Barneveld, bij wien in de nabijheid kam-
peerende zigeuners reeds meermalen hooi
handen ontvreemd had 's avonds zyn waak
hond in den hooiberg gelegd. Stellig was
hy overtuigd, dat nu niemand onopgcuieikt
den berg zou uaderen en nog minder zich
ongestraft -aan bet thans vooral zoo kostbare
hooi vergiijp-n zou. Hoe vreemd keek de
landbouwer echter den volgenden morgen
op, toen hy bemerkte, dat behalve een flink en
hoeveelheid hooi, ook de kwaadaardige
waakhond zelf gestolen was.
Roofmoord, 1
De „Frankf. Ztg." meldt dat een invalide
met zyn 28jarigen zoon vooi eenigen tyd
met een aanzienlykt som geids van Duitsch-
land naar Nederland ging, om daar levens
middelen in te koopen. Ze keerden niet
terug. Thans wordt bericht, dat ze op Ne
derlandse!) grondgebied dood zijn gevouden.
Van het geld was niets meer aanwezig Ze
zyn ongetwijfeld het offer geworden van
een roofmoord.
GRONINGEN, 23 April. Hoe algemeen de
deelneming is in'het afschuwelijk drama te
Paterswolde, dat tot dusver onopgehelderd
bleef, bleek, toen het stoffelyk overschot
van Mej. Jansen ter aarde werd besteld.
Een talryke schare belangstellenden had
zich opgesteld langs den weg, dien de rouw
stoet had te volgen en op de begraafplaats.
Nadat op het graf een tiental kransen en
bloemstukken waren neergelegd, nam de
kapitein der infanterie Boertje het woord.
Ik veroorloof mij de vrijheid, zeide spr.
ongeveer, het woord te voeren aan dit graf
nameDS de duizenden die medevoelen met.
het lot dat oeze familie heeft getioffen.
Zelden toch is onder omstandigheden zoo
tragisch als deze een beminde dochter, een
geliefd kind, een zuster aan den schoot dei-
aarde toevertrouwd Het droeve drama heeft
ons met afschrik en ontzetting vervuld en
wij hopen dat het de justite mag gelukken
den dader op te sporen. Daar is belang
stelling niet alleen van geheel Groningen,
maar van geheel ons land en ik ben er van
overtuigd, zeide spr., zich richtende tot de
familieleden, dat een breede kring van men
schen met u treurt, met u mee gevoelt en
mede lijdt. Dat medelijden spreekt uit de
velen, die hier staan, om haar een laatste
woord van liefde mee te geven in het graf.
Namens de familie bracht een broer een
woord van dank aan allen, in 't bijzonder
aan kapitein Boertje, voor de belangstelling
en de woorden van troost en medegevoel.
Te Rotterdam werd op het station D>P.
de ploegbaas Tintel door een locomotief
gegrepen. De ongelukkige, die binnenkort
40 jaar in dienst der spoorwegen zou zyn,
was terstond dood.
Kind verbrand.
SCHIMMERT. In het naburige Groot-Haas-
daal is bet dochtertje van de echtelieden G.
in een ketel met kokend water gevallen en
onder hevige pynen, den volgenden dag
bezweken.
Zieh verhangen.
HEESCH. In een in aanbouw zijnd huis,
dicht bij de ouderlijke woning, werd door een
vader aangetroffen zijn 12-jarige zoonB.S.,
die zich verhangen had.
Ongeluk.
PURMEREND. Tusschen onzi gemeente
en Ilpendam wilde een los-ffinwerker aan
de Noord-Hollandsche Tram op de in gang
zijnde stoomtram springen Doordat hij mis-
sprong, viel hy achterover en werd hein
een been even onder de knie. afgereden. Hij
is naar de Luidinasticht.ing alhier vervoerd.
Een slecht voorbeeld
GELDERMALSEN. Tegen een lid van de
distributie-commissie alhier is proces ver
baal opgemaakt wegens bedriegeluke in
vulling van distributiekaarten. De vetbali-
seerde is een rijke boer en lid van den ge
meenteraad.
Smokkelwaar
De heer H. B, die in zijn pakhuizeD ie
Amsterdam, aan de O.Z. Voorburgwal, een
groote partij spek, olie, peper, erwten, cacao,
zeep, enz. had opgeslagen, heeft Zaterdag
aan de politie te Dordrecht meegedeeld, dat
een groot gedeelte dezer goederen, welke
hy voor verschillende firma's in bewaring
had, door afgiite van een valschen gelei
brief tiit zyn pakhuis was afgehaald. Het
verdwenen gedeelte vertegenwoordigde
een waarde van f 60.000 f 60.000.
De Dordtsche recherche, vermoedende,
dat de goederen zich bevonden in een schip,
dat Dordrecht, moest passeeren, heelt in den
loop van den dag beslag kunnen leggen op
de lading van het lichterschap Prima Vera,
schipper A. de H., op sitoom liggende voor
Dordrecht en gekomen van Amsterdam. Het
schip wachtte te Dordt op een sleepboot,
die het verder naar het Zuiden zou slepen.
De recherche te Rotterdam en te Amster
dam moet de daders van dezen diefs'alop
het spoor z(Jn, Het schip ia naar de Kalk-
