Van de Oostgrens.
2
2 aan de Technische Hoogeachool te
Delft;
3 aan de Nederlandache Handelshooge-
aehool te Rotterdam;
4 aan de Rüks Hoogere Land-, Tuin- en
Boschbouwschool te Wageningen;
By de Tweede Kamer der Staten-Beneraal
hebben 8 leden (één van iedere politieke
party) een wetsontwerp ingediend,strekkeu-
de om aan dé bezitters van het eiud-diplo-
nia II. B. 8. 5-j. e. toegang te geven tot de
examens en promotie aan de Universiteiten
in de faculteiten der Wis- en Natuurkunde
en de Medicijnen. üit wetsontwerp is reeds
in de Afdeeliugen onderzocht.
b. geeft het recht tot het doen van examens
■voor
6 surnumerair by de registratie, domei
nen en hypotheken;
6 surnumerair by de directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen;
7 surnumerair der grondbelastingen;
8 surnumerair der posteryen en tele-
graphie;
9 notaris;
10 adspirant opzichter by den dienst van
weg en werken (Staatsspoor);
11 adspirant-veriflcateurderinvoerrechten
en accijnzen;
12 candidaat ambtenaar bij' de in- en uit
voerrechten en accynzen in Ned. Indie
13 candidaat Indisch ambtenaar;
14 candidaat ambtenaar voor Chineesche
zaken
c. geeft recht van toelating tot:
15 de Ryksveeartsenijschool;
16 de Koninklyke Militaire Academie te
Breda;
17 de School voor Suikerindustrie (voorbe
reidende cursus) te Amsterdam;
18 de 3de klasse van de Middelbare Tech
nische School „Amsterdam".
19 het Koninklijk Instituut voor de Marine
te Willemsoord;
20 de Opleiding van adspirant-administra-
teurs aan boord van H. M. Wachtschip;
21 de School voor Maatschappelijk Werk
te Amsterdam;
22 den cursus tot opleiding voor ambtenaar
by de gemeente-flnanciSn en by de gemeente
belastingen, (ge meen te-ontvanger, controleur
der gemeente belastingen, verificateur der
gemeente-financien);
23 de tweede klasse van de Textielschool
te Enschedé.-
d. geeft vrijstelling van het examen voor:
24 surnumera'r by de Maatschappy tot
exploitatie van Staatsspoorwegen;
25 leerling klerkbydeHollandscheIJzeren
Spoorweg-maatschappjj;
26 toelating tot de Ryksnormaalschool
voor Teekenonderwyzers te Amsterdam (al
leen voor de vakkenNederlandsche Taal,
rekenen en meetkunde);
27 opvoedend ambtenaar (schoolvakken);
28 Rijksklerk ter griffie of ten parkette
(schoolvakken)
29 adspiranten naar de betrekking van
Inspecteur van politie (schoolvakben);
30 klerk ter gemeente-secretarie te Am
sterdam
e. wordt geeischt om in aanmerking te ko
men voor de benoeming tot:
31 kerk by de Rijkspostspaarbank;
32 klerk by 's Rijkswerf:
33 kantoorbediende by de „Twentsche
Bankvsreeniging";
f. strekt tot aanbeveling by hel solliciteeren
naar de betrekking van:
84 tijdelijk civiel-gezaghebber of adspirant
civiel-gezagbebber by het binnenlandsch
bestuur in de bezittingen buiten Java en
Madoera;
35 tijdelijk ambtenaar by de Ryksverze-
keringsbank;
86 klerk by een provinciale griffie;
37 klerk aan een Ryksarchiefdepöt
38 bureel-ambtenaar by den Rykswater-
staat;
Hoe kan ik dat zeggen? Ik weet het niet-
Ge zult boos op mjj zjjn, als ik het u zeg-
Ellen zweeg
Als het voor iemand anders geweest was,
zeide Nancy, al had bjj er zich om doodgescho
ten, ik zou het niet voor hem gedaan, ja, het
hem zelfs niet gezegd hebben; maar gy zijl ook
niet iedereen. Ziehier! zeide zjj, terwij zij zacht
jes haar boezelaar met een vinger oplichtte en
ieder woord laDgzaam en met nadruk uitsprak,
dit kwam uit de doos van uwe
tante in de kast boven op hare
kamer.
Nancy!
Ja, Nancy! Daar is het. Kjjk mjj maarzoo
niet aan. Ellen, dat verandert de zaak niet;
daar is het, al blijft ge ook tot theedrinken
zoo zitten kijken.
Maar hoe kwaamt ge daar?
Eensdeels om mjj te vermaken, en ook
omdat Juffrouw Van tlrund zoo woedend zjjn
zou, als zij het wist Maar ge weet nog niet eens,
wat ik gevonden heb.
Nu. wat hebt ge dan gevonden?
De doos was propvol met allerlei dingen,
en ik had lust te zien, wat er al zoo in was;
dus haalde ik er stukje voor stukje uit. totdat
ik op den bodem kwam. IIccl onder in lagen
eenige brieven en papieren, en daar was liet
eerste, wat m(j voor de oogen kwam: .Jonge
juffrouw Ellen Montgomery".
O, Nancy! gilde Ellen, een brief voor mjj?
Stil! ga toch zitten, ja, een heel pak
39 schrijver ter directie van de Grootboe
keu der Nationale Schuld te Amsterdam
(Suppl. 1914);
g. Verder geeft de H. B. S. met 5-jarigen
cursus de gewenschte voorbereiding (met meer
speciale studie der examenvakken in het laatste
jaar of nadat het einddiploma is behaald)
voor:
40 het vergelijkend examen voor adspirant
landmeter;
41 het vergelykend examen voor adspi-
rant-opzichter der telegraphie;
42 het vergelijkend examen voor surnu
merair voor den dienst van 's Ryks schat
kist;
43 de studie van het vergelykend examen
voor adjunct-ijker.
44 het vergelykend examen voor schrij
ver by het gevangeniswezen;
45 het examen ter verkrijging van een
diploma van voldoend afgelegd examen voor
de betrekking van klerk by een der Depar
tementen van algemeen bestuur;
46 het examen van surnumerair by den
gemeentelijken politiedienst te Amsterdam;
47 de betrekking van inspecteur-titulair
bü de politie te Rotterdam
48 het vergelykend examen voor tweede
klerk by de Algemeene Rekenkamer;
49 de studie voor de onderscheidene akten
middelbaar onderwijs;
50 de studie voor essayeur,
51 de betrekking vananalist(e)enadjuncte
aan een Rykslandbouwproefstation.
Het bewys, dat men met goed gevolg
de eerste 3 leerjaren van een Hoo
gere Burgerschool inet 5-jarige
cursus heeft doorloopen.
a. geeft recht van toelating tot:
1 de Handelsscholen met 1- en 2-jarigen
cursus;
2 de afd. „Technische School" van de
Middelbare Technische School te Amster
dam;
3 de Cursussen in Levensverzekering
wetenschap;
4 de Textielschool te Enschedé;
5 de Kweekschool voor Zeevaart te
Amsterdam;
6 de Zeevaartschool te Rotterdam;
7 den Opleidingscursus der School voor
Suikerindustrie te Amsterdam;.
8 den Opleidingscursus voor Bakkers en
Molenaars te Wageningen;
9 de Middelbare Koloniale Landbouw
school te Deventer;
10 de Middelbare Nederl. Landbouwschool
te Groningen;
11 den Cursus tot opleiding van werk
meester (Staatsspoor);
12 het examen voor adspirant opzichter
by den dienst van weg en werken (Staats
spoor)
13 het Reservekader;
14 de opleiding tot stuurman by de Kon.
Pakketvaart Maatschappy;
b. geeft vrijstelling van het examen voor:
15 surnumerair by de Staatsspoorwegen;
16 leerling-klerk by de H. IJ. S. M.;
c. Verder geven de eerste 3 leerjaren van
de H. B. S. met 5 jarige cursus de gewenschte
vooi'bereiding (soms met meer speciale studie
van de examenvakken in het laatste jaar of
na 3 leerjaren) voor:
17 het vergelykend toelatingsexamen tot
de Cadettenschool te Alkmaar;
18 het vergelykend toelatingsexamen tot
de Marine-Machinistenschool te Hellevoet-
sluis;
19 het toelatingsexamen tot de Middelbare
Technische School te Dordrecht;
20 het toelatingsexamen (na eenige vak
studie) tot den Cursus (afd. B) van de
Nederl. Heidemaatschappij te Utrecht;
21 het veigelykend examen voor klerk-
telegrafist Ned.-Indië;
22 hen, die na dienstneming als vrywii-
liger by het Instructie-bataljon te Kampen,
het toelatingsexamen tot den Hoofdcursus
we'nschen af ie leggen;
met brieven voor u. Wel, dacht ik, daar heeft
Juffrouw Van Brund niet het minste recht op,
en zij behoeft er Diet langer zorg voor te dragen
ik nam ze dus op, en stak ze in den zak van
mjjne jurk, terwjjl ik rondkeek, of er nog meer
voor u waren, maar er waren er niet meer Daar
zjjn zijl
En zjj wierp het pakje in Ellens schoot. Ellens
hoofd duizelde.
Nu, vaarwel! zeide Nancy, opstaande; ik
kan nu wel vertrekken, denk ik, en bedank
mjj niet.
Ja, dat doe ik, ik dank u hartelijk, Nancy!
riep Ellen, opstaande, terwjjl zjj hare hand greep
ik dank u, ofschoon het niet goed was;
maar acht hoe kon zij zoo doen!
Mjjn tjjdl zeide Nancy, vraag niet, wat
Juffrouw Van Brnnddocn kan, zij kan alles doen.
Waarom zjj het deed, is niet zoo gemakkelijk
te zeggen.
Ellen, geheel verbijsterd, wist nauwelijks, dat
Nancy vertrokken was, zij gevoelde het slechts.
Het buitenste omslag van haar pakje, waarvan
het zegel opengebroken was, bevatte drie brieven
twee daarvan waren aan Ellen geadresseerd,
door haars vaders hand, de derde aan iemand
anders Het zegel van dezen was niet openge
broken. De eerste brief, dien Ellen opende, was,
gelyk zjj zag, door dezelfde hand geschreven als
het adres; zjj wierp dien neder en nam schielijk
den anderen. En ja! dat was inderdaad het ge
liefde schrift, dat zjj niet gedacht had, ooit weder
te zien. Ellens hart werd door illerlci gewaar-
28 kantoorbediende, hulptelegrafiat(e) en
■telefoniste;
24 tydelyke(n) ambtenaar (by vaste aan
stelling assistent) ter directie van de Ryks
postspaarbank;
d. de verdere vakstudie:
25 voor opzichter by den Rijkswaterstaat;
26 voor apothekers-assistent(e);
27 voor boekhoud(st)er en handelscorres
pondentie)
28 voor zendeling;
29 voor Oostindischen hulpprediker;
30 aan de verschillende Vakscholen;
Hier dichtbij, vlak op de grens, staat een
kleine boerenherberg. De anders vrij d ukke
passage iangs den weg naar de grens is in
de oorlogsmaanden tot een minimum ge
worden en zoo zou de bewoner ten langen
leste geheel op zwart zaad zyn gekomen,
als de militaire verordening op het aanhou
den van vreemdelingen hem niet een extra
boterham had verschaft.
De militaire grenswacht, ingesteld by het
in werking treden van de bedoelde veror-
deniug heeft haar intrek genomen in het
café. En de vroegere herbergkamer doet
er nu dienst als voorloopige bewaarplaats
van arrestanten. Alle vreemdelingen toch,
die kommiezen en politie langs den grens-
kant of in en om de dorpen in de buurt
aantreffen, moeten opgebracht worden naar
dezb wacht. Oud en jong, groot en klein,
mannetjes en vrouwtjes, 't wordt er alles
byeen gedreven in de gelagkamer. De ser
geant van de wacht neemt er de namen
en signalementen op van al die vreemde
snuiters en vergelijkt die met de namen
en signalementen in zyn daartoe aangelegde
en geregeld bijgehouden registers en lijsten
van andere posten. Van de luidjes, die aldus
voor de eerste maal, tenminste voorzoover
dit is na te gaan, in handen van de grens
wacht vallen, maakt hy iederen dag een
lystje op en telegrafeert dit aan den leger
commandant, teneinde voor deze menschen
een bevel tot uitzetting te verkrijgen. Enkels
uren, een halven dag, soms een heelen dag
na afzending van het telegram komt dan,
ook telegrafisch, het bericht, dat uitzetting
kan plaats hebben. Aan al de snuiters, die
hiervoor zoo'n dag in aanmerking komen,
wordt het bevel van den commandant bekend
gemaakt en onmiddellijk daarna worden ze
naar de grenslijn gebracht en overgegeven
in handen van de Duitsche wacht. Wat,die
er mede doet, laat de onze koud, al ziet
men 't dan ook met wrevel, dat men ze
aan gindscbe zyde direct weer loslaat, zoo
dat de menschen met een vaartje de bosschen
instuiven, om te probeeren opnieuw het
Hollandsche Kanaan binnen te dringen.
Biykt het den sergeant, dat er onder de
vreemdelingen zyn, die al eens op deze
wijze werden uitgezet en die dus tegen het
bevel van den legercommandant zyn terug
gekeerd, dan pikt hy dezen er uit en laat
ze door een paar van zyn mannetjes opbren
gen naar de strafgevangenis. In voorloopige
hechtenis genomen, vernemen ze dan daar
wel binnen een paar dagen hun veroordee
ling door de Rechtbank tot een een maand
brommen of langer.
Dit is het eigenaardige kat- en muisspel,
dat nu sinds eenige weken hier aao de
grens gespeeld wordt. De slimsten onder de
slimmen zorgen natuurlijk wel, dat ze, één
maal gepakt, niet weer in dezelfde buurt
de grens passeeren. Ze probeeren het liever
wat verder-op, waar men hen nog niet
kent, of waar ze gelegenheid hebben zich
nog eens te laten inschrijven op een ander
mans naam.
Intusscben, onze grenskastelein vaart er-
wei by. Want gratis verleent by dit bivak
aan de Duitsche avonturiers natuurlijk niet.
Ongeveer zestig cents daags vergoedt het
Ryk hem voor eiken opgebrachten vreem
deling. Hy, vin zyn kant, moet de menschen
dan den kost geven gedurende den wachttijd
tot het telegrafische antwoord betreffende
wordingen bestormd; dankbaarheid, teederheid,
blijdschap en droefheid, het verledene en het
tegenwoordige, die brief werd niet neerge
worpen. maar vastgeklemd, terwjjl hare oogen
zoodanig door tranen beneveld waren, dat zij
niels zien kon. Het duurde lang, eer zjj de letters
in den brief kon onderscheiden. Maar toen zjj
eenmaal begonnen was, doorlas zij hem schielijk,
en zonder bjjna adem te durven halen.
„Mijne lieve, lieve, kleine Ellen.
„Ik moet u nog eenmaal schrijven, ofschoon
ik er nauwelijks toe in staat ben. Nogeenmaal.
mjjne dochter, want het is mij niet vergund,
uw aangezicht in deze wereld weder te zien.
Ik hoop het daar te zien, mijn kind, waar het
schooner zijn zal, dan liet liicr ooit sein en te
zyn. zelts voor mij. In die lioop en verwachting
zal ik sterven. Denk daaraan, Ellen. Uwe laatste
brieven hebben mij grootendeels bemoedigd en
verhljjd Ik ben getroost, en ik kan u volkomen
in die hand laten, die mij geleid heeft, en die,
naar ik geloof, ook u leidt. God zegenc u; mjjn
kind
„Ik heb nog cene moeder in leven, Ellen, en
zij wenscht u als haar eigen kind lol zich te
nemen, als ik er niet meer ben. Het is het best
als ge bjj deze gelegenheid verneemt, waarom
ik ii nooit over haar gesproken heb. Nadat uwe
tante Betsy getrouwd en naar New-Vork ver
trokken was, mishaagde en bedroefde het mjjne
moeder zeer, dat ook ik, diealljjd haar lieveling
geweest was, haar voor een Ainerikaansch map
de uii zetting er is Als de zaak wat druk
loopt maakt hy zoo een mooie mazzel,
Tien, vyftien menschen zitten er allicht
in deze primitieve bewaarplaats.
Maar 't is geen uitzondering, als er eens een
veertigtal bij elkaar hokken in deze eenige
cafékamer. Met flinke stapels boterhammen
met worst zyn de menschen in de wolken.
De kachel biandt; wat zouden ze beter
wenschen? Nachtlogies? Zoo nauw kijken
we hier niet. De menschen zyn niet voor
pleizier uit, en wie op de zedelijkheid gestel I
is, moet zich maar niet inlaten uiet grens-
fraude. Dit is, dunkt me, het parool. Want
's nachts gaan aan de straatzijde de luiken
voor de ramen, de kamerdeur wordt gesloten
en de dienstdoende wacht posteert zich
voor de deur met geladen geweer. Daar
binnen in de gelagkamer moet men het
zich maar gemakkelijk zien te maktn. Er
staan wat banken en een paar stoelen langs
den muur en verder is er nog altijd de
vloer om er een tukje op te doen. Hy is
wel zanderig en bespuwd, maar voor hygiëni
sche maatregelen is geen tyd en geen geld.
Ty'd en geld ddarvoor komen later, als de
moeite loont om de besmetting, die dan
misschien al in wyden kring om zich heen
gegrepen heeft, te gaan bestrijden!
Gelukkig pakt de sergeant van de wacht
zelf de koe wel eens by de horens. Want
nog kort geleden is bet voorgekomen, dat
hy een kerel, die 's nachts bij hem opge
bracht werd door een hulpkommies, even
vlug weer de deur uitkieperde ais hy er
was ingebracht. De kerel was eenvoudig
niet aan te kijken, zoo opgegeten zag hij
er uit. En nog, als ik er den hulpkommies
naar vraag, grilt deze van top tot teen by
de gedachte, dat by dien viezen, goren,
met zweren bedekten kerel in het donker
bad aangegrepen om hem op te brengen.
Met dat al is het aldaagsche gesjouw van
smokkelaars nu toch finaal uit. 'tls voor
't grootste deel nu nog alleen nachtwerk.
In de duisternis van den voornacht en in
den vroegen morgen gaat er toch nog menig
partijtje eetwaren, die we ze zelf binnenkort
zoo hoog noodig zullen hebben, den paal
over. 'tls een geluk, dat er nu tenminste
kracht achter de fraudebestrijding gezet
wordt. Het opbergen van de Hollandsche
smokkelaars bij eerste aanhouding reeds'
en daarbij het in beslag nemen van het geld,
dat ze bjj zich hebben, brengt er schrik in.
De directe straf op daad, - waarachtig't is
't eenigste middel om aan een kwaad, die
als een zwam woekert, den kop in te druk
ken. En daarbij Diet licht, maar terdege
zwaar straffen. Als de Rechtbanken maar
niet laksch worden, dan is dit de weg om
uit het fraudemoeras te komen.
Van de zyde van de belasting-administra
tie heeft men met de beschikbare middelen
al liet mogelijke gedaan om den strijd met
succes te voeren. Onder de kommiezen zijn
er tienlallen, die hard gewerkt hebben. Een
fout is geweest, dat men de joDgens te lang
heeft laten wachten op een extra vergoe
ding voor al hun extra werk. Toen het stelsel
van premiën kwam, waren er al slachtoffers
gevalles, want aan de tegenpartij was men
vry wat scheutiger met het geld. We zullen
hopen, dat het percentage omgekochten niet
groot is. Het korps stond er te goed voor
aangeschreven. Maar dat men ook van hoo-
ger hand steeds meer is gaan inzien, dat
er niet- vergeefs geschreven is, „voor wat,
hoort wat", blijkt wel, dat er sinds kort
nog weder een nieuw premiestelsel is inge
voerd. Volgens het bestaande stelsel worden
premiën toegekend voor betoonden ijver bij
de bestrijding der fraude. En volgens het
nieuwe komt er nu een premie van vyf
gulden voor eiken aangehouden en opge
brachten Hollandsrben smokkelaar. Of de
jongens zich nu weren zullen I Ik heb er
tenminste zien glunderen, alsof ze een
kistje fijne sigaren met een flesch champie
cadeau kregen. K,
verlaten zou. En toen ik; in weerwil van alles
wat smeekingen en gezag beproefden, toch bleef
volharden, zeide zjj, dat zjj mjj vergaf, dat ik
al bare uitzichten van geluk verijdeld had, maar
dat, zoodra ik getrouwd en vertrokken was, zjj
mij als geheel voor zich verloren zou beschouwen,
en als zoodanig moest ik mjjzelve ook beschou
wen. Nadat ik in Amerika gekomen was. schreef
zij mjj nooit, en ik schreef haar nooit. Zij was
dood voor mij. Ik zal niet zeggen, dat ik het
niet verdiend iiad.
„Onlangs heb ik haar echter geschreven, en
zjj heeft ook mjj geschreven. Zjj vergunt mjj,
bjj mjjn sterven de vreugde te smaken, dat zij
mjj volkomen vergeven heeft, en zjj verbljjdt mjj
verder met de verzekering, dat de eenige zorg
die mjj nog drukte, weggenomen is. Zjj wil u
aan haar hart drukken, de plaats, die ik eenmaal
vervulde en, geloof ik, nog vervul. Zjj verlangt
li bjj zich te hebben, en u in alle. opzichten als
haar eigen kind aan te nemen, en hiertoe hel
zwervend leven, dat uw vader leidt en nog
leiden wil, in aanmerking genomen, geef ik
gaarne mjjne toestemming en uw vader ook.
Het is alles reeds beschikt. De oude gelukkige
woning mijner kindsheid zal ook de uwe zjjn,
mjjne Ellen. Mei bljjdschnp denk ik daaraan.
Uw vader zal uwe tante en u hierover schrjjven,
en u het noodige geld verschaffen. Hel is onze
begeerte, dat ge gebruik maakt van de eerste
gelegenheid, wanneer er geschikte menschen
naar Schotland gaan, die zich met de zorg voor
u willen belasten. Wordt vervolgd.
