22e JAARVERSLAG
Land- en Tuinbouw.
Kameroverzicht.
Burgerlijke Stand.
Kerknieuws.
7
Uit ijet verslag van den Magazijnmeester
bleek, dat er het vorige jaar weder een ruim
gebruik van het magazijn was gemaakt en
dat er verscheidene artikelen waren aange
schaft.
Door de vergadering werden de beide
aftredende leden van het bestuur, de heeren
J. Polhuis en J. Koert Mz., herkozen en
als nieuwe leden gekozen, de heere W. F.
Gnirrep en Johs. van der Sterre.
Na een woord van dank voor de talryke
opkomst, sloot de Voorzitter de vergadering.
Op het telefoonkantoor alhier werden
de vorige maand behandeld 68 telegrammen,
179 gesprekken en 10 oproepberichten.
van de Vereeniging „Schoolfonds voor Schip
perskinderen in Zuid-Hollaud" gevestigd te
Oudb Tonqe, uitgebracht in de Algemeene
Vergadering den 23 Februari 1917, 's avonds
ten 6i/j uur, ten huize van de Heeren Van
den Boooaard Co., te Oude Tonoe.
Ml
Wederom is een jaar verstreken en is het
Uwen Secretaris andermaal vergund verslag
van den toestand der vereeniging uit te
brengen.
Niettegenstaande de treurige tijdsomstan
digheden, heeft de vereeniging hare taak
kunnen voortzetten en zijn in den loop van
1916 weder 16 kinderen tot het ontvangen
van onderwys in staat gesteld.
Op het einde van 1915 ondersteunde de
vereeniging 48 kinderenin den loop van
1916 zijn 15 kinderen van de lijst afgeschre
ven, zoodat op het einde van 1916 de ver
eeniging had te voorzien in de ondersteuning
van 49 kinderen.
Deze gaan ter school10 te Oude-Tonge,
3 te Nieuwe Tonge, 4 te Den Bommel, 6 te
Stad aan 't Haringvliet, 1 te Ooltgensplaat,
1 te Goedereede, 3 te Brielle, 3 te Rotter
dam, 2 te Sliedrecht, 2 te Papendrecht, 3
te Oudshoorn, 1 te Bodegraven, 1 te Nieuwen-
hoorn, 1 te Leiden, 1 te Zwammerdam, 2
te Dordrecht, 1 te Puttersbbek, 2 te Brui-
nisse (domicilie Dordrecht) 1 te Wemeldinge
(domicilie Papendrecht) en 1 te Zierikzee
(domicilie Dordrecht).
Deze kinderen zijn 29 jongens en 20 meis
jes, waarvan 27 kinderen de Openbare en
22 de Bijzondere School bezoeken.
Van de kinderen, wier ondersteuning heeft
opgehouden, bereikte 1 den leeftijd van 14
jaar, 3 waren 13 jaar, 5 waren 12 jaar, 2
waren 11 jaar, 1 was IO'/ï jaar, 1 was 10
jaar, 1 was 8/'a en 1 was 8 jaar.
Van deze kinderen bereikten 9 den leer-
plichtvryen leeftijd, 5 vertrokken wegens
de huidige tijdsomstandigheden en 1 vertrok
naar de Prins Hendrikschool te Vreeswijk.
Over het algemeen mag men over de
ondersteunde kinderen tevreden zijn, getuige
de rapporten, welke bij het Bestuur zijn
ingekomen.
De vereeniging telt thans 86 leden.
Uit de afgelegde Rekening en Verant
woording van den Penningmeester blijkt:
dat is ontvangen
Collecten1814,155
Contributiön77.—
Bijdrage van een schipper 143.-
Subsidie van den Staat der Ne
derlanden per saldo 1696.52
Subsidie van de Commissie voor
de Rijnvaart50.—
UitdeRjjkspostspaarbank gelicht 2650.-
Van een schipper restitutie on
dersteuning7.—
Makende met het saldo van het
vorig jaar ad 41.815
Te zamen f 6479.49
terwijl is b6taald
Aan ondersteuningen 2737.—
vast fonds. 50.—
kosten beheer. 125.78
de Rijkspostsp. 3499.42
Samen 6412.20
Blijft over een saldo van f 67,29
De bijdrage van een schipper geschiedt
opdat de vereeniging regelmatig het kost
geld zijner kinderen kan voldoen, omdat hij
meest buitenslands is.
De bezittingen der vereeniging
bestaan uit:
Voormeld saldof 67.29
Op de Rijkspostspaarbank voor te
doene ondersteuningen belegd 4360.73"
Op de Rijkspostspaarbank voor
vast fonds638.41
De Rijkspostspaarbank dient om de kas
gelden rentegevend te bewaren.
Tengevolge van de herbenoeming van de
heeren PQLEE en VAN ISPELEN is in het
afgeloopen jaar in het Bostuur geene ver
andering gekomen, alRen is in het laatst
van het jaar het Bestuurslid de heerA. T.
WAARE, die dit jaar aan de beurt van af
treding was ons door den dood ontrukt.
Sedert jaren was by bestuurslid onzer
vereeniging. Wij herdenken by deze met
weemoed zijn heengaan en zyn dankbaar
voor zijne gegeven adviezen en welwillende
medewerking.
Nog is het Bestuur schuldig een woord
van eerbiedigen dank te breDgen aanH.M.
onze Geëerbiedigde Koningin, Z. E. den Heer
Minister van" BiDnenlandsche Zaken, de
Commissie voor de Rynvaart te Rotterdam
en aan allen die hebben bygedragen dat het
Bestuur in het afgeloopen jaar wederom
zijn taak heeft mogen vervullen.
Ten slotte wekken wij allen op onze Ver
eeniging te willen steunen in het belang
van het Schipperskind, daar het ODderwys
ia de grondslag zijner maatschappelijke
vorming.
Het Bestour,
A. C. T. POLÉE, Voorzitter.
J. VAN ISPELEN, Secretaris.
C. P. L. HAGENS, Penningmeester.
E. MAST Pz.
D. W. VAN NIEUWENHUIJZEN.
W. DEN ROOIJEN.
Oude-Tonge, Februari 1917.
De behandeling van zaaitarwe tegen schim
mels, die de kiem aantasten.
Vlugschrift No. 16 van het Instituut voor
Pbytopatologie te Wageningen.
Door Z. E. den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel is, in verband met
de mogelijkheid, dat een meer of minder
groot gedeelte van de wintergranen door
de vorst geleden kan hebben, en zaaizaad
van zomertarwe slechts in beperkte hoe
veelheid voorhanden is, ter algemeene kennis
gebracht, dat het zeer wel mogelijk is tot
in het begin der maand Maart sommige
soorten wintertarwe, met name Wilhelmina-
tarwe, te zaaien. De Minister beveelt voorts
aan het zaaikoren met ontsmettende mid
delen te behandelen volgens deskundige
aanwijzing, reden waarom in dit vlugschrift
de daarvoor in aanmerking komende mid
delen in 't kort worden besproken.
Bfj winter- zoowel als bij zomertarwe is
zeer dikwyls opgemerkt, dat de jonge kiem-
plantjes door schimmels (vooral Fusarium)
worden aangetast. Door een honderdtal kor
rels uit te poten op 4'/j c.M. diepte in een
bakje met matig vochtigen grond kan men
zich van den graad van aantasting een
denkbeeld vormen. Komt kort na elkaar een
groot percentage kiemplanten in gezonden
toestand aan de oppervlakte dan is behan
deling tegen kiemschimraels niet noodig.
Anders is het waaneer de kiemen langzaam
achter elkaar in onvoldoend aantal aan de
oppervlakte komen en een gedeelte ervan
een vuil gele kleur heeft of beschimmeld
is. In zuike gevallen kan men de opkomst
van het zaad door een behandeling veel
verbeteren.
Nog dient ais algemeene opmerking vooraf
te gaan, dat partyen, die aan een of andere
behandeling met scheikundige middelen
worden onderworpen, van te voren met
de gebruikelijke machines zoo zuiver moge-
lyk moeten zyn gemaakt, want wanneer
er zich b.v. vele holle korrels, brandkorrels
e.d. in bevinden, dan is de behandeling veel
minder werkzaam en zou men de tarwe
eerst door wasschen daarvan moeten zui
veren; dan komen de brandkorrels boven
drijven. Is een party, blijkens aan het
Rijkslandbouwproefstation voor Zaadcon
trole verricht onderzoek van dien aard, dat
vele korrels geen kiemkracht meer hebben,
dan kan natuurlijk van een zaadbehandeling
niets verwacht worden, aangezien daardoor
van dood zaad geen levend zaad kan worden
gemaakt.
Kopervitriool is oorspronkelijk tegen steen-
brand van tarwe gebruikt (1 H.L. omscheppen
met een oplossing van 200 gram kopervitri
ool in 2Vi L. water). Later heeft men ontdekt,
dat het kiemaantastende schimmels eenigs-
zins tegengaat. Dit doet het echter lang niet
voldoende en bovendien is het niet geheel
onschadelyk voor tarwe. Van niet geheel
rype korrels, van korrels, die in een zeer
drogen nazomer geoogst en machinaal ge-
dorscht zijn, en van eenigszins geschoten
korrels wordt de kiem door kopervitriool
beschadigd, zoodat men in sommige jaren
(b.v. 1912 en 1913) waarneemt, dat het
gevitrioolde graan minder goed opkomt dan
het niet behandelde. Dat in de praktijk
over het achteruitgaan in de kiemkracht
na de behandeling zoo weinig geklaagd
wordt, is daaraan toe te schrijveD, dat in
den regel wel zoo dik gezaaid wordt, dat
een verlies van eenige procenten niets te
beteekenen heeft. In het oorlogsjaar 1917
is een bezuiniging op de zaaitarwe echter
wel degelijk van belaag en daar er nu zeker
ook partyen voor den zaai zullen worden
gebruikt van minder goede kwaliteit dus
gevoeliger, is het gewenscht bij de behan
deling zoo voorzichtig mogelijk te zy'n en
niet meer per H.L. te gebruiken dan U/j
L. water, waarin 150 gram kopervitriool is
opgelost.
..Welke middelen kunnen dan even goed
als of beter dan kopervitriool en zonder
schade voor de kiem de schimmelsporen op
de zaaitarwe dooden? Door den HeerOor!-
wyn Botjes en Dr. Quanjer zyn tal van
proeven genomen om deze vraag te beant
woorden, zoodat kan worden aangegeven
wat in dit opzicht kan verwacht worden
van heet water, formaline, sublimaat en
uspulun.
Heet water, het eonige middel, waardoor
de in ons land veel voorkomende stuifbrand
kan worden tegengegaan, is ook tegen
Fusarium het beste middel, dat men kent.
Steenbrand echter wordt er wel door ver
minderd maar niet voldoende. Men dient
dus,- zoo er reden is te vermoeden dat de
tarwe met steenbrand is besmet, eerst tegen
deze ziekte te behandelen, hetgeen wegens
d« kans op beschadiging bij 't gebruik van
kopervitriool het beste geschieden kan door
1 H.L. om te scheppen met 5 L. water,
waaronder 12 cub. c.M. formaline is gemengd
en vervolgens de beetwatermethode toe te
passen. De tarwe wordt in zakken, die
slechts voor 2/3 gevuld zyn, l'/j uur geweekt
in koud water, zy blyft daarna nog 4 h 5
uur buiten het water vochtig staan en wordt
vervolgens gedurende 10 minuten in water
van 53° C. gedompeld. Daarna laat men
vlug uitdruipen en spreidt het graan ter
droging uit. De verwarming van het water
kan geschieden in een kookpot; in 't groot
of coöperatief doet men het door stoom van
een fabriek of van een locomobiel. Uitvoe
rige inlichtingen over deze behandeling, die
by goede toepassing de beste resultatea
levert, vindt men in Mededeeling No. 4 van
den Phytopathologischea Dienst te Wage
ningen.
Formaline is een uitstekend middel tegen
den steenbrand: het helpt evenwel niet
tegen stuifbrand en kiemschimmels.
Siblimaat is, wat de bestrijding der kiem
schimmels betreft, verreweg het beste der
scheikundige middelen; het is bijna even
werkzaam als heet water en veel gemakke
lijker toe te passen. Het is evenwel, volgens
enkele buitenlandsche onderzoekers, niet
geheel afdoende tegen steenbrand en natuur
lijk ook niet tegen stuifbrand. Is de tarwe
afkomstig van een streek, waarin de brand-
ziekte niet voorkomt of van een te velde
goedgekeurd gewas, dan is de behandeling
heel eenvoudig. Men schept 1 H.L. tarwe
om met 21/» L. water, waarin 12 gram subli
maat is opgelost. Wanneer de tarwe afkomstig
is van een veld, waarin steenbrand is ge
constateerd of kan zyn voorgekomen, dan
moet sublimaat gecombineerd worden met
formaline en wel op deze wijze, dat 1 H.L.
tarwe wordt omgeschept met 5 L. water,
waarin is opgelost 12 gram sublimaat en 12
cub c.M. formaline. Men losse de sublimaat
op in een kopje in heet water en voegt
deze geringe hoeveelheid oplossing dan bij
de 5 L. water, waaronder de formaline is
gemengd. Men mag by het oplossen en
omscheppen geen metalen .vaatwerk of ge
reedschap gebruiken. Men sprenkelede oplos
sing gelijkmatig onder gestadig omscheppen
door den graanhoop, totdat alles is opgeno
men, hetgeen ongeveer 1 kwartier duurt.
Daarna wordt de hoop direct uitgespreid
om de tarwe te laten drogen. Daar het
sublimaat zeer giftig is, moet de dorschvloer,
waarop de behandeling plaats heeft gehad,
en de gebruikte gereedschappen met water
goed worden schoongemaakt en resten van
de behandelde tarwe mogen niet vervoederd
worden.
Uspulun is een der beste middelen van de
Duitsche fabrieksnijverheid, die de werking
tegen steenbrand met die tegen kiemschim
mels in zich vereenigen. Het is een verbin
ding van sublimaat met phenol, voorzien
van een blauwe kleurstof. Met dit middel
kan de behandeling zonder eenige kans op
bescbadigiDg worden uitgevoerd, hetgeen
juist nu, nu er vele partyen als zaaizaad
beschikbaar zyn, die een groote mate van
gevoeligheid hebben, een voordeel is. Het
wordt in busjes van 100 gram of veelvou
den daarvan met gebruiksaanwijzing in den
handel gebracht. Men lost 40 gram op in
5 L. water (warm water bespoedigt het
oplossen), en besprenkelt hiermede 1 H.L.
tarwe, onder omscheppen en laat den nacht
over, met schoone zakken bedekt, liggen. Het
behandelde graan heeft een zwakke blauw
achtige kleur. Daar uspulun veel minder
giftig is dan sublimaat kunnen kleine restjes
van behandelde tarwe na afgewasschen te
zijn zonder gevaar worden vervoederd.
Behalve de genoemde worden vele andere
middelen in Duitschland aanbevolen; zoo
is het „sublimoform" van de Agrikulturbo-
tanische Anstalt in München een combinatie
van sublimaat en formaline, en het „Beiz-
subiimat", tegenwoordig „Fusariol" genaamd
niets anders dan sublimaat met bygemengde
kleurstof en keukenzout. Omdat soms door
landbouwers, die Duitsche vakbladen lezen,
over de behandeling met óeze middelen
inlichtingelen worden gevraagd, wordt dit
hier medegedeeld. Het verdient vooral in
d"zen tijd de voorkeur middelen te gebrui
ken, die in Holland verkrijgbaar zijn.
Prijzen -
Kopervitriool kost f 1,60 per K.G.
Sublimaat kost f 1,50 per 100 gram en
is in grootere hoeveelheden dan 50 gram
bij apothekers en drogisten verkrygbaar.
Formaline kost f0,25 per 100 gram (bijna
1 d.L.) en is by apothekers en drogisten
verkrygbaar.
Uspulun kost f 1,15 per 100 gram en is
verkrygbaar bij de firma Friedr. Bayer
Co. te Arnhem, Oude Kraan 98.
Dit vlugschrift is voor 2 cent en Mededee
ling No. 4 van den Phytopathologischen
Dienst is voor 25 cent verkrygbaar aan het
Instituut voor Phytopathologie te Wage
ningen.
VERGADERING VAN 27 FEBRUARI.
Het debat over de 80 millioen is nog wol
niet afgeloopon, maar wy willon nu reeds
constateeren dat het stelsel der Dnstributie-
wet ongewyzigd zal blijven gehandhaafd.
Dit staat vast.
Beteekent het, dat er over dat stelsel al
gemeene voldoening bestaat? Dat het ner
gens lekt Dat het volmaakt is O neen
Verschillende sprekers hebben reeds volko
men terecht doen zieD, dat het systeem van
de wet in de practyk hier en daar faalt.
Met name heeft de heer Patyn dat aange
toond in zyn op verschillende plaatsen wer-
kelyk zeer goede rede. Deze afgevaardigde
deed een fout van het stelsel zien, welke
door niemand za) worden ontkend. Kyk
eens zei hy het hoofddoel van de wet
is bereikt. Honderdduizenden hebben er
goedkoop voedsel door gekregen. Maar óók
zeer velen, die het niet noodig hebben. Het
is toch een feit zei mr. Patyn dat er
in alle kringen van ons volk zeer velen zyD,
die financieel z(jn vooruitgegaan, die gedu
rende den oorlog hun inkomsten zeer zagen
stygen, een belangryke groep die, in één
woord, aan goedkoop voedsel geyu behoefte
heeft. En nu wordt toch door het stelsel
van de wet ook aan hen dat goedkoope
voedsel gegeven.
Inderdaad.
Dit is juist.
Het feit ligt er toe, dat vele duizenden
welgestelden de regeerings-artikelen ontvan
gen zonder dat zij die noodig hebben. En
dat kost aan rijk en gemeenten tal van mil-
lioenen. Dit is werkeïyk een bron van er
gernis, Maar en hier komt het nu op aan
wie zal een goed middel aangeven om daar
aan practisch een eind te maken Om een
systeem te vinden dat de beter-gesitueerden
uitsluit? De heer Patyn erkende, dat er nog
geen enkel goed middel is genoemd. En zoo
is het. Niemand ziet een weg om deze fout
te ontloopen, en daatom blyft er niets an
ders over dan het bestaande systeem te
handhaven. Maar zoo voegde de heer
Patyn er by dan ook in geen geval de
wet uitbreiden. Dan geen nieuwe regeerings-
artikelen aan de bestaande toevoegen. En
wat de Distributie-wet dan aan de hulp
voor de armsten te kort schiet, moet door
plaatselyke maatregelen worden aange
vuld. Wij vragen ons echter af, wat er
eventueel van dit laatste zou terechtkomen.
Een zeer groot deel van ons volk ook
de beer van den Tempel heeft daarop nog
eens gewezen gaat onder den nood der
tyden zeer gebukt. Gaat het nu aan te zeg
gen wat de Distributie-wet voor hen niet
doet, moet plaatselyk worden gedaan
Ook andere sprekers als de heeren De
Jong en De Wykerslooth, hebben betoogd
dat er aan het stelsel fouten kleven, maar
het by gebrek aan een beter moet worden
gehandhaafd.
Daarop komt het debat neer.
MIDDELHARNIS.
Geboren: Bastiaan, z. v. Arie v. d, Gijze enGeer-
tiuij Blok. Abraham, z. v. Jacobus de Vries en Grietje
Witvliet.
Ondertrouwd Maarten v. d. Sluijs 27 j. te Sommels-
dijk en Apollonia Noordijk 26 j.
Overleden: Chieltje Zwerus 65 j. Gerrit Hotting,
82 j., weduwnaar van Adriaantje Wittekoek.
SOMMELSDIJK.
GeborenWillem, z. v. J. Vis van Heemst en A.
O. Zaaijer. Geertruida Josephina Adriana, d. v. A. J.
Bouwer en M. A. Kern. Cornelia, z. v. G. Hoogzand
en Fl. Vijf huize.
OverledenLieven Groenendijk, 74 j., weduwnaar
van J. v. d. Doel.
DIRKSLAND.
Geboren Ariè, z. v. Johannis Groenendijk en van
Elisabeth Nelis. Marinus, z. v. Nicolaas Hernianus
van der Groef en van Jacoba Hokke. Abra en Ja-
coba, dochters van Huibrecht Guldemeester en van
Geertje Bogert.
GehuwdJacob van Lenten, j.m. 29 jaren en Cor
nelia Stolk, j.d. 26 jaar. Willem Hesselink, j.m. 24
jaren (Eibergen) en Maria de Jong, j.d. 23 jaren.
Barend Arie van Lenten, j.m. 22jaren en Adriaantje
Kasteleijn, j.d. 21 jaren.
OverledenJohanna Pieternella van der Heijden,
j.d. 18 jaren, dochter van Gerardus Simon van der
Heijden en van Johanna Teekens. Leentje Zegers,
oud 86 jaren, echtgenoote van Adriaan van der
Wekke.
STAD AAN 'T HARINGVLIET.
Ondertrouwd: Krijn Huizer Jz., j.m. 30 j. en Jan
netje Huizer Fd., j.d. 31 j.
Overleden: Hendrika Arensman M.Pd. 30 j.
Predikbeurten op Zondag 4 Maart 1917
NED. HERV. KERK.
Middelharnis, vm. Ds. Pop.
Sommelsdyk, vm. en nm. Ds. Westrik
Dirk si and
Herkingen, vm. en nm. Ds. Addink.
Melissant, vm. en 'sav. Ds. Dekker.
Stellendam, vm. en 's av. Ds. Hoogendük.
Goedereede, vm. en 'sav. Ps. de Gidts.
Ouddorp, vm. en nm. Ds. van der Kooij.
Oude Tonge?
Nieuwe Tonge, vm. en :s av. Ds. Kruijt.
Ooltgensplaat, vm, en 's av. De. Lans.
Den Bommel, vm. en nm. Ds. Langbout.
8tad aan 't Haringvliet, vm. en nm. Ds. Polliuys
Langstraat, vm. en nm. de Weleerw. heer Hack.
v VRIJZINNIG HERVORMDEN.
Zondag 4 Maart, vm. 9,45 ure, Ds. P. Bruining,
van Dordrecht., in de zaal van den heer S. Van
Leeuwen, aan den Langeweg te Soramelsdyk.
GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND.
Dirkeland, vm. nm. en 'sav. Leeskerk.
GEREFORMEERDE KERK.
Middelharnis, vm. en's av. Ds. van Velsen.
Ooltgensplaat vm.en 's av. Ds. Dekker.,
DOOPSGEZINDE KERK.
Ouddorp, Ds. K. W. Róssing.
