Buitenland.
Binnenland.
Maar als 't meenens wordt, dan doe je beter
je peus binnenshuis te halen en pas weer
voor den dag te steken als de geschiedenis
is afgespeeldDit is dorpsmoraal.
Geleidelijk gingen de deuren weer open.
Waarachtig, er lag er een dood. De burge
meester was er al bij. Een handkar werd
gerequireerd. Toen commandeerde de bur-
gervaarder, zelf bleek en ontdaan, de drie
verbouwereerde smokkelvrienden hun kame
raad op te nemen en op den wagen te leggen.
Weer een bevel: twee man vóór, één man
achter en voorwaarts! Gedrieén mochten ze
hun makker voortrijden naar het lijken-
huisje.
Dit was 't hoofdmoment van den dag.
Maar een paar uur vroeger was er voor 't
Raadhuis een voermanskar met smokkel
waar afgeladen. En daarop bad tusscben
zakken en baaltjes als een bloedende haas
een Duitscher gelegen, deserteur, smokke
laar, door de knie geschoten, omdat hy'geen
halt hield op den aanroep van den ambte
naar. 's Middags was ik in de bergplaats
voor aangehaalde goederen in het Raadhuis.
Daar lag een zak smokkelwaar rood door
trokken van menschenbloed. Daar lag een
blauwe rugzak, griezelig besmeurd met klod
ders gestold bloed Er naast lagen onze
vaatjes distributie boter en balen regeerings-
rijst
Maar wat vertel ik vandaag lugubere
dingenK.
De Europa bedreigende hongersnood.
Het is reeds eenige maanden geleden, dat
steller van deze regelen betoogde dat bij
voortzetting van den oorlog Europa en
niet speciaal Duitschland met hongers
nood werd -bedreigd.
Nu dit gevaar zich in werkelijkheid drei
gend begint te verheffen, daarover nog het
volgende:
Uit den aard der zaak staat in den regel
de jaarlpkscbe productie van levensmiddelen
geljjk aan de consumptie. Intusschen met
zekere reserve. Er is in normale tijden altijd
eenig overschot. Op de magere jaren wordt
als in de tijden van het Oude Testament
gerekend, zp het in veel mindere mate, om
dat anders dan vroeger, de verschillende
landen en werelddeelen elkaar te hulp
komen.
Nu kan men rekenen dat door verhoogd
verbruik en vernietiging gepaard met
verminderde productie thans de reserve
van vóór den oorlog ongeveer is verdwenen.
De kwade dag breekt dus aan. De wereld
oogst van 1916 was slecht. Een groote oogst
is voor 1917 onwaarscüijnlijk. De oorlog
treedt ook te dien opzichte storend tusschen
beiden. Verminderde arbeidskrachten en
gebrekkige technische leiding in de oorlog
voerende landen. Dan gemis van de benoo
digde meststoffen ook ia de niet oorlog
voerende landen. Ten aanzien van kali heeft
Duitschland ongeveer het monopolie. De
entente staten en ook Amerika moeten dit
plantenvoedsel missen en het gevolg is dat
vele gronden belangrijk minder produceeren.
Hetzelfde geldt voor vele landen ten aanzien
van de stikstofvoeding. Aan Cbilisalpeter
zal ook Nederland in 1917 een zeer veel
grooter te kort hebben dan in 1916. Daar
door o. a. een groote vermindering van de
productie van aardappelen, vooral in de
veenkoloniën. Geheele schepen vol Chili-
salpeter voor Zweden bestemd, heeft Enge
land in zpn havens te eigen bate gelost.
Een ernstige bedreiging van de Zweedsche
volksvoeding.
In het kort: minder productie over een
groot deel van de aarde, gemis van gelegen
heid tot vervoer, zoodat veel bederft. Groote
voorraden dagelijks naar den bodem der
zee wegzakkende in plaats van te belanden
in de graanpakhuizen van de spoedig nood
lijdende bevolking.
In Duitschland zijn het vooral de zwak
ken en de kinderen, die aan ondervoeding
lijden. In Rusland, waar een groot deel van
den veestapel reeds is geslacht, schjjnt in
sommige streken de toestand hoogst ernstig.
Reizigers, die Rusland passeerden, spreken
van jammerlijke tooneelen van hongers
nood. Het Grieksche volk wordt met den
hongerdood bedreigd.
Het is wenscbelijk alles duidelijk onder
de oogen te zien. Geheel Europa wordt be
dreigd met ondergang. Nog is het tpd veel
te redden. Er is een taak voor allen, die
zich willen aangorden tot het redden van
„menschheid en beschaving".
Men meene niet, dat het bjj de redding
daarvan in de eerste plaats de vraag geldt,
welke groep in den oorlog zal overwinnen.
Kómen zooals te vreezen is tijden
van absoluut gebrek, dan verliest de vraag
van overwinning of nederlaag beleekenis.
Dan komt een noodtoestand, waarin de eiscb
tot levensonderhoud alles overstemt, waarin
van „menschelpkbeid en beschaving", thans
dikwijls zoo onjuist in de debatten betrok
ken, niets overblijft. Van voedsel verstoken
schipbreukelingen plegen dikwijls te eindigen
in onderlingen strijd en de sterkeren slach
ten de zwakken en worden menscheneters.
En tot zoo iets komen zelfs de meest vreed
zame en idealistische menscben. Waar men
thans nog en ook bjj ons tal van per
sonen heeft, die reclame maken voor een
steeds voortzetten van den oorlog, 2jj er
op gewezen, welk beeld van „meiischelpk-
heid en beschaving" in het verschiet lig'.
Ook wjj neutralen Nederland, Scandina
vië, Zwitserland zullen dan aan het
noodlot niet ontkomen.
Het midden-Europeesch verbond.
In „Der Staatsbedarf", bet centraal orgaan
voor staats- en gemeentelijke economische
politiek, hedft het Rjjksdaglid Arnstadteen
ariikel gepubliceerd over wat Duitschland
op landbouwgebied te doen zal staan, als
nk den oorlog de economische actie der
Entente een aanvang zal nemen.
Het zal, zoo betoogt hij, vooral op onze uit
voerartikelen gemunt zpn.
Daar tegenover, zoo meent hp, moet wor
den gepoogd, den invoer in Duitschland zoo
gering mogeljjk te maken.
Die invoer betreft ook vooral landbouw
producten, zooals bekend.
De thans met Duitschland verbonden lan
den kunnen, volgens Arnstadt, de Duitsche
behoeften aan landbouwproducten grooten-
deels dekken.
Maar: „Deutschland über alles"?
Wij moeten er, zoo wordt betoogd, voor
zorgen, dat onze Duitsche landbouw door
dien invoer geen schade lijdt en dat gevaar
acht hp niet denkbeeldig, wpl de landbouw
in de verbonden landen onder gunstiger
omstandigheden wordt beoefend dan in
Duitschland zelf.
Daarom wil hp; dat de bescherming van
den laudbouw door invoerrechten ook na
den oorlog op de zelfde wpze zal voortduren
als vóór dien tpd. Zelfs kan en mag er niet
aan worden gedacht, die bescherming te
verzwakken, teneinde op ander gebied voor-
deelen te verkrpgen.
Op industrieel gebied zoo zegt Arnstadt,
kunnen we zeker tot grootere toenadering
geraken met onze bondgenooten, wanneer
dezen het ons gemakkelpk maken hunne
landbouwproducten te betrekken.
Zoo stelde Duitschland zich steeds de ver
houding voor met zpn bondgenooten.
Duitschl. en meer in't bpzonder Pruisen
moet steeds domineeren, op de wpze
van sommige communisten, die tot lpfspreuk
hebben: AÜ6S wat van u is, is ook van mp,
doch van het mpne blpf je af.
De Duitsche wreedheden.
Reuter's agentschap verneemt, dat de
commissie, die door den tsaar is aangewezen
om een onderzoek in te stellen naar de
Duitsche wreedheden, een nieuw rapport
heeft gepubliceerd, waarin zp o. a. zegt:
Er is weder een lange Ipst gegeven van
misdrpven door den vpand gepleegd, niet
alleen in strpd met de gebruiken van den
oorlog, maar ook met openlpke schending
van alle menschelpke en goddelpke wetten.
Het is onmogelpk, kalm en onpartpdig te
blpven bp het beschouwen van de daden
van mannen, die ongewapende, gewonde
soldaten in koelen bloede vermoorden, krpgs-
gevangenen levend verbranden,liefdezusters
onteeren en lastgeven tot het gebruik van
doodelpke gassen en brandende vloeistoffen
tegen hun medemenscb.
Bp het rapport zpn fotografieën gevoegd
van welke enkele een zeer stuitend karakter
dragen.
Over het gebruik van ontplofbare kogels
verklaart de commissie, dat zp niet minder
dan 1873 gevallen heeft onderzocht van
Russische soldaten, die er door gewond zpn.
Dit cpfer geeft echter slechts een flauw
idee van bet gebruik van deze duivelsche
projectielen door den vpand. Dat deze kogels
in enorme hoeveelheden gebruikt worden,
wordt bewezen door het feit, dat er in een
dorp 10.000 werden gevonden en dat er in
een tpd vak van September tot Januari alleen
aan het front van een Russisch legercorps
31 duizend verzameld werden.
Een hoofdstuk van het rapport handelt
over het gebruik van bptende zuren, om
bet lpden van manschappen, die buiten
gevecht zpn gesteld, te vermeerderen. De
vpand giet bptende zuren over Russische
soldaten uit. De gevolgen hiervan zijn vree-
selpk,de mannen sterven voorhetmeerendee!
onder vreeselpke ppnen. De slachtoffers
blpven slechts zeer zeiden in leven. Fleschjes
met vloeistoften, om het gezichtsvermogen
weg te nemen, zpn in het bezit gevonden
van Duitsche officieren en soldaten.
Er wordt een beëedigde verklaring gepu
bliceerd van een gewond Russisch officier
die door een Duitsche cavalerist gevangen
was genomen, die hem, na hem gegeeseld
te hebben de nagels van alle vingers trok.
Gijzelaars.
In de Matin dringt het lid der Fransche
Kamer, Galli, er op aan, dat aanzienlpke
Duitsche ki pgsgevangen zullen worden inge
scheept aan boord der hospitaalschepen van
de geallieerden, ter bescherming. Hp herin
nert er aan, dat in 1870 de Duitschers niet
nalieten om notabele Franschen als gpzelaars
in de treinen te plaatsen. Galli schrpft: Ik
heb mpn bejaarden grootvader van bpna
70 jaar zien gevangennemen door de Duitsche
gendarmes en zien gedwongen worden, om
als gpzelaar te reizen in den bagagewagen
vóór aan een trein, die vpandelpke troepen
op die Oosterlpn vervoerde. Bismarck heeft
in een tafelgesprek vroolpke grappen ge
maakt „over deze reisjes, waar geen plezier
aan was."
De duikbooten mijnoorlog.
BERLIJN, 20 Februari. In de Middelland-
scbe zee zpn in de laatste dagen door duik-
booten een groot aantal kostbare schepen
van den vpand in den grond geboord, o.a.
een ten volle bezet groot Italiaansch troe
pentransportschip, twee gewapende stoom
schepen van 3000 en 4600 ton met een
belangrpke lading voor Saloniki, het Itali-
aansche stoomschip Oceania 4217 ton het
Fransche stoomschip Mont Yantaux, 3233
ton, het Fransche zeilschip Aphrodite, 600
ton met pzer voor Italië.
BERLIJN, 20 Februari Lord Beresfort heeft
volgens de Morning Post, in een rede gezegd
te vreezen, dat het land nog in het geheel
niet wist, hoe ernstig de toestand was. Men
behoefde slechts de gevallen van 1e verloren
schepen en van de verloren geganescheeps-
ruimte te zien, om over den omvang van
de tegenwoordige verliezen van Engeland
ontzet te zpn. Het zou moeilpk zpn, om het
land te proviandeeren. Zonder handelsvloot
was geen proviandeering mogeljjk. Als men
van de vloot de stoomschepen aftrok, die
voor regeeringsdiensten gereserveerd zpn,
dan bleven maar zeer weinig schepen voor
den handel over.
BERLIJN, 20 Febr. Een door een Duitsche
duikboot gevangen genomen Engelsche
scheepskapitein heeft verklaard: Als u op
deze wpze met uw duikbootoorlog voortgaat
zal dat een heel ernstige zaak voor Engeland
worden.
Een later aan boord genomen Engelsche
gezagvoerder zette een voldaan gezicht en
zeide: Goddank, dat er aan dat varen een
eind is gekomen. Als u mpn schip niet
naar den kelder geholpen badt, zou dat
toch mpn laatste reis zpn geweest, want
dat kan niemand op den duur uithouden. Ik
heb aan een stuk drie dagen en drie nachten
op jle commandobrug gestaan, om aan het
gevaar der duikbooten te ontkomen. Het is
uitgesloten, dat Engeland en de Eogelsche
scheepvaart het lang uithouden, als u in
dezen omvang voortgaat met hbt in den
grond boren van schepen.
De oorlog'en de jeugd.
In de vergadering van de Duitsche ver-
eeniging voor openbare gezondheidszorg op
school, die te Berlpn gehouden wordt, sprak
de voorzitter prof. Abel uit Jena over de
vraag, hoe men de verliezen tengevolge van
den oorlog goed moest maken. Men moest
zich afvragen, of met het oog op de voe-
dingsmoeilpkheden alles gedaan is, wat voor
de jeugd noodig is. Wat een volwassene te
kort komt, kan weer ingehaald worden.
Iets anders is het bp het kind, dat zpn
lichaam nog pas opbouwt. De ontvankelpke
ziel van het kind lpdt meer dan die van
volwassenen onder de gebeurtenissen van
den oorlog. Daarom hooren wp ook, dat de
kinderen op vele scholen niet zoo goed meer
leeren. In tal van gezinnen ontbreekt de
vaderlpke tucht. Daar lpdt de opvoeding
onder en er dreigt een verwildering van de
jeugd,
De schoolarts dr. Thiele uit Chemnitz
sprak over de moeilpkheden, die de oorlog
bp de opvoeding, het gezond houden en de
voeding van de schooljeugd veroorzaakt
heeft. Daartoe behooren naast de voedings
kwestie gebrek aan steenkolen, gebrek aan
zeep en onvoldoende kleeding. Hp keurde
ook den kinderarbeid af. Over het algemeen
houden de meisjes het beter vol dan de
jongens. De oorlogskost heeft geen kwaad
gedaan, tenzp dan bp kinderen, die reeds
voor den oorlog lichamelpk niet goed ont
wikkeld waren. Men dient ernstig rekenmg
te houden met.den eisch van den steden-
dag, om aan de kinderen grootere melk-
rantsoenen te verstrekken. Voorts pleitte
hp voor een zomerverblpf van kinderen op
het land.
Dr. Backauer te Augsburg betoogde, dat
de berichten eensluidend melden dat zuige
lingen onder den oorlogstoestand niet gele
den hebben. Alleen bp de jongens en meisjes
van 16 en 17 jaar, die niet meer school
gaan, valt een vermindering aan gewicht
te constateeren. Een verhooging van het
ziekte- en sterfecpfer was echter bp zuige
lingen, kleine kinderen en kinderen die van
school komen, niet waargenomen.
De zomertijd en de landbouw.
Het bestuur van het Nederlandsch Land-
bouw-comité heeft aan den minister van
Binnenlandsche Zaken mededeeling gedaan
van eene bespreking in eene vergadering
van het bestuur van bet Nederlandscb
Landbouw comité met de voorzitters der
groote landbouw-organisaties in Nederland,
waarbp werd nagegaan, welke voor- en na-
deelei» wedér-invoering van den „zomertpd"
voor den Nederlandschen landbouw zoude
met zich brengen.
Uit de gehouden besprekingen bleek, dat
In het algemeen aan bet gebruik van den
zomertpd voorden landbouw nietonbelang-
rpke nadeeien verbonden zpn. Voor een goed
deel bestaande hierin, dat het werk op de
boerderp zich wat de werkzaamheden op het
land en in den veestal betreft, uit den aard
van het bedrpf naar den „zonnetpd" heeft
te regelen.
Een zeer groot nadeel wordt op het platte
land gezien in de omstandigheid, dat in ge
zinnen met schoolgaande kinderen het ge
zinsleven door zpn onregelmatigheid schade
lpdt.
Ondanks de geschetste bezwaren, was de
vergadering eeBstemmig van oordeel, dat
het nationaal belang ia dezen opzichte dient
te praevaleeren ea dat derhalve indien dat
belang het gebruik van den „zomertpd"
eischt, de landbouw zich daartegen op geen
wpze mag verzetten.
Wel echter was men van oordeel, dat-
voor zoover-dat nationaal belang het toe
laat met de belangen van den landbouw
behoort te worden rekening gehouden.
Met het oog daarop oordeelde men het
gewenscht, dat vooral met het oog op de
bezwaren ten aanzien van den oogst de
maatregel niet langer zonde worden toege
past, en tot niterlpk half September, omdat
daarna de bezwaren en nadeeien zeer groot
worden.
Daartegenover oordeelde men, dat er geen
groote bezwaren tegen bestaan, dat de zo
mertpd reeds wordt ingevoerd met half
April in plaats van met 1 Mei, zooals ten
vorige jare het geval was.
Naar aanleiding van de bezwaren in ver
band met het schoolgaan der kinderen,
sprak de vergadering als haar gevoelen uit,
dat in de daarvoor in aanmerking komende
gemeenten de schooluren evenveel behoor
den te worden verlaat als de tpd werd
vervroegd.
Op grond van een en ander is den mi
nister in overweging gegeven om, indien
tot wederinvoering van den zomertpd zal
worden besloten, in den bovenbedoelden zin
te doen besluiten.
Ministerie van Financiën.
22 Febr. Bp Koninklpk besluit van giste
ren is aan mr. dr. A. van Gpn met ingang
van heden eervol ontslag verleend als minis
ter van financiën, onder dankbetuiging voor
de vele en gewichtige door hem den lande
bewezen diensten, en is benoemd tot minis
ter van financiën prof. mr. M. W. F. Treub.
Prof. Treub is hedenochtend door de
Koningin beëedigd.
De afgetreden minister van financiën mr.
van Gpn, heeft hedenochtend van de ambte
naren van zpn departement afscheid ge
nomen.
De nieuwbenoemde minister van financiën
mr. Treub, heeft hedenmiddag de portefeuille
van zpn ambtsvoorganger overgenomen en
vangt morgenochtend zpn gewone ambts
bezigheden op het ministerie aan.
Het Vad. over mr. Treub.
Wp zien Treub met buitengewoon genoe
gen terugkomen; niemand heeft ooit meèr
dan wp kunnen betreuren, dat het politieke
noodzakelpkheid werd ruim een jaar geleden
hem tot heengaan te dwingen. Het is thans
alleiminst de tpd om beschouwingen ts
houden over de redenen, die tot die politieke
noodzakelpkheid hebben geleid, of zich af
te vragen of Treub niet reeds toen het
conflict had kunnen vermpden.-zpne bereid
willigheid om weder te keeren is voor ons
het bewps, dat ook bp hem de ernstige wil
aanwezig zal zpn om geen conflicten uit
te lokken. Treub is eene kracht waarop
Nederland in deze moeilpke tpden recht
heeft: wp zpn overtuigd, dat zpn weder-
optreden in het ministerie in zeer breeden
kring voldoening zal wekken.
Verbouw van gewassen.
De minister van Landbouw enz. beeft be
paald, dat de verbouw van cichorei, Wester-
woldsch Raygraszaad, radpszaad, sluitkool-
en bloemkoolzaad, koolrapen en knollenzaad
peen, koolrapen, knollen, kool, spinazie, snp-
boonen en spersieboonen niet wordt toege
staan dan onder de volgende voorwaarden:
De verbouwer moet vóór 1 Maart 1917
opgave doen aan den burgemeester der ge
meente, waar zpn bedrpf is gevestigd, van
de oppervlakte der door hem in het oogst
jaar 1917 met een of meer der voornoemde
gewassen te betelen, waarvoor door dien
burgemeester een vergunningsbewps volgens
een door den minister van Landbouw epz.
•ast te stellen model is uitgereikt.
De oppervlakte, door den aanvrager met
cichorei te betelen mag niet grooter zpn
dan het gemiddelde der oppervlakte, welke
in het bedrpf, waarover de opgave loopt,
in de jaren 1913, 1914 en 1915 met dit ge
was in bet geheel is beteeld.
De oppervlakte, door den aanvrager in
het geheel met Westerwoldsch Raygraszaad,
radpszaad, sluitkool- en bloemkoolzaad, kool
rapen- en knollenzaad te betelen, mag niet
grooter zpn dan 70 °/0 van het gemiddelde
der oppervlakten, welke in het bedrpf, waar
over de aanvrage loopt, in de jaren 1913,
1914 en 1916 met deze gewassen in het ge
heel zpn beteeld.
De oppervlakte, door den aanvrager in
zpn bedrpf met peen, koolrapen, knollen,
kool, spinazie, snpboonen en spersieboonen
te betelen, mag voor elk dezer gewassen
niet grooter zpn dan het gemiddelde der
oppervlakten, welke in het bedrpf, waarover
Je opgave loopt, in de jaren 1918, 1914 en
1916 met elk dezer gewassen zpn beteeld.
Het bepaalde is niet van toepassing:
op de teelt van sluitkool- en bloemkool
zaad, knolrapen- en knollenzaad, verbouwd
door warmoeziers om te gebruiken voor
