IRE
Officieel Nieuws- en Advertentieblad voor Overflakkee en Goedereede
EERSTE BLAD
ievcn.
►HEN.
waarin tevens opgenomen de „ONZE EILANDEN".
17de Jaargang.
Zaterdag 3 Februari 1917.
iVo.ni3
ank
•N MEISJE
:ren.
md-
er pak te
LNE
lelharnis.
che
drukkerij
Uitgave der
Flakkeesche
Boek- en Handelsdrukkerij
te MIDDELHARNIS.
DE WIJDE, WIJDE WERELD
Principieel?
van Sigaren.
g der tabaksmarkt
•ren 1 5.78.
7.»-.
bourg. VVedecver-
ifaren verzend huis
Herghstraat 13+,
3-1
jartement
SOMMELSDIJK
|ut van 't Algemeen.
i«n op tegen 3,d
eng en terugbetaling
ig, Dinsdag. Woena-
an 912, beneven»
-7 unr, ten kantore
pekhouder.
M'ddnlhurnia
reet
jjvan 812 uur.
te vervoegen
r der lloogere
jrstraat 6 te
rt 180, Den Haag,
943,
EERSTEN DON-
•e maand niet
MEIJER te
in het Hotel
IDIRKSLAND
ijn voor alle
isttandenenz.
Jsricbt bij deze hee-
Landbouwer», dat
kterpaainstraroent
einde landerijen
draineeren zuiT#r
.eerbuizen met of
levering verzekert
lling gewenecht.
lewenschte inlicb-
ommelsdyk.
ZIERIKZEE.
omloop op:
4.318450
4.828200
5.586350
irsv.99'/»'/»
tie:
EN EEL.
INRE.
OUDE TONGE
/ieesch
piecing. Alles
bezorgd,
overheerlijke
TJE8 ROOK-
gen geslacht
abevelend.
jLO
Winkeliers
'ii is,
FEHKEK
a.
Dit blad verschijnt eiken ZATERDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Prijs der Advertentiënvan 1 6 regels f 0,60
Iedere regel meerQ,IQ
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
Voor het laatst?
Weldra is het weer 15 Februari, den
datum, waarop volgens de Kieswet de
tijd van aangifte verstreken is om op
de kiezerslijst, geplaatst te worden. Zij,
die geplaatst zijn op de thans geldende
lijst, gaan zonder nadere formaliteit
over op de nieuwe lijst, die in Mei 1917
geldig wordt. Si echts zij, die nog geen
kiezer zijn en niet ambsthalve op de
aanvulling-lijst geplaatst worden, behoe
ven zien ter secretarie hunner gemeente
aan te melden, op een formulier, dat kos
teloos verkrijgbaar is.
Wij wekken naar wij hopen en ook
mogen verwachten voor het laatst de
besturen onzer kiesvereenigingen ten
krachtigste op het kweeken van nieuwe
kiezers aan te pakken.
Al zal in 1917 geen verkiezing voor
de Provinciale Staten noodig zijn, tenzij
bij het ontstaan eener vacature, en al
bestaat er alle kans, dat ook de verkie
zing voor de Tweede Kamer zonder strijd
zal geschieden, toch is het noodig, met
het oog op de gemeenteraadsverkiezin
gen van a.s. zomer, dat zooveel mogelijk
kiezers onzer richting op de lijst voor
1917 voorkomen.
Nieuwe Tonge heeft ons nog pas dui
delijk doen zien, hoe het er spannen
kan. Slechts drie stemmen kwam de
vrijzinnige candidaat daar te kort.
Alle mannelijke pehsonen, die vóór
15 Mei den leeftijd van 25 jaar bereikt
hebben, kunnen, indien zij voldoen aan
bij de kieswet gestelde eischeD, kiezer
worden.
Voor inlichtingen kan men zich ver
voegen ter secretarie en bij de besturen
der kiesvereenigingen.
Aanmelding is noodig voor spaarbank-
kiezer, woningkiezer, examenkiezer, loon-
kiezer enz.
Hoewel bet bewerken der kiezerslijst
alsmede tot de onaangenaamste werk
zaamheden van de besturen der kiesver
eenigingen behoort, toch getrooste men
zich voor ditmaal nog deze moeite.
Eer het jaar 1917 ten einde is, kan
verwacht worden, dat de „menschelijker
wijs gesproken volmaakte kieswet-Van
Houten" voor goed in de archieven van
het Binnenhof zal worden opgeborgen
en vervangen zal worden door de nieuwe
Grondwettelijke bepalingen, die ons Alge-
men mannen kiesrecht, Everedige ver
tegenwoordiging en Stemplicht zullen
brengen.
In den voorzomer van 1918 worden
naar alle waarschijnlijkheid de Staten-
Generaal en de Provinciale-Staten geko
zen volgens de additioneele bepalingen
der Nieuwr-Grondwet Degemeenteraden
worden in 1919 in hun geheel volgens
deze wet, na ontbinding, samengesteld.
Volhardt dus lot het bittere einde,
zonden we onze kiesvereenigingen willen
toeroepen laat d ze laatste maal het
onaangename werk toch met ijver ge
schieden, opdat de a.s. verkiezingen voor
de gemeenteraden -geen teleurstellingen
opleveren, die men door in tijdsgenomen
maatregelen had kunnen voorkomen.
Ieder vrijzinnige kan de taak zijner
kiesvereeniging verlichten en de belan
gen zijner organisatie bevorderen, door
mede te we>-ken aan het goede doelhet
kweeken van zooveel mogelijk kiezers
zijner richting. Licht voor, wie in die
termen valt om kiezer te wordenmaakt
het bestuur der kiesvereeniging opmerk
zaam op personen, die aangitte kunnen
doeD; weest waakzaam over hen, die
mochten wijs gemaakt zijn, dat er voor
hen geen kans is om kiezer te worden.
Voor het laatst de werving nog flink
aangepakt 1
FEUILLETON.
DOOK
ELIZABETH WETHERELL.
BMatl«Hw*rde <mrtnik ran het gelijknamig boek, ver-
•eheaea MJ de Tirma BOLLE te Rotterdam.
78)
Ellen gevoelde geen lust, deze vraag met ja
of neen te beantwoorden. Zg herstelde zich in
zoeverre, dat zg hem de boodschap van Alice
doen kon.
Zeker wil ik gaan, zeide hg, maar ge
hebt mg nog niet gezeggd, wat er aan scheelt.
Is er iets gebeurd?
Neen, zeide Ellen; vraag mij niets, zg
zal hel u wel zeggen; vraag mg niets
Dan moest ik, dankt mg, morgenochtend
vroeg gaan, zeide hg, nog voor het oothqt.
Neen, zeide Ellen; lieverniet, misschien
is zg zoo vroeg nog niet op.
Dan na het ontbyl; dan zal ik dadelgk na
het ontbijt gaan.
Overeenkomstig het verlangen van Alice nam
Ellen onmiddellijk haar intrek in de pastorie,
om deze niet meer te verlaten- Zij kon echter
geene merkbare verandering by haar bespeuren,
wanneer zg haar bg eenign weken vroeger ver-
geleek; en met de hoop, aan de kindsheid zoo
De Evenredige Vertegenwoordiging
lil.
Voor wij onze artikelen over het
nieuwe stelsel van verki -zing voortzet
ten, moeien wij de aandacht onzer lezers
eigen, weigerde haar hart voor het tegenwoor
dige bgna geloof te slaan aan bet ontzettend
onheil, dat haar bedreigde. Alice was doorgaans
big moedig, en zocht op allerlei wqzen Ellens
opgeruimdheid te bevorderen; ofschoon zg ter
zeltder tyd zorgvuldig, zooveel zg kon, de aan
wakkerende hoop, waaraan zg zag, dat Ellen
zich overgaf, trachtte te dooven.
Op zekeren avond zaten ze beiden voor het
raam, dat uilzag op hetzelfde oudé grasveld en
het verwijderde landschap, nu in jeugdig lente
groen gelooid.
Vroeger dacht ik, zeide Alice, dat h,et eene
zeer harde zaak moest zgn, zulk eene schoooe
wereld te verlaten. Hebt gij dat ook wel eens
gedacht, Ellen?
Ik weet het niet, zeide Ellen flauw; ik
herinner het mij niet.
Zoo placht ik te denken, zeid»* Alice; maar
nu niet Ellen; ik ben van gevoelen veranderd.
Hebt gij dezelfde gevoelens, Ellen?
Ach, waarom begint ge daarover te spreken,
lieve Alice?
Om velerlei redenen, Ellen. Kom eens op
mgn schoot zitten.
Ik vrees, dat ge het niet verdragen kunt.
Jawel, Kom hier zitten, en vlei uw hoofd
tegen de oude rustplaats; en Alice legde lïare
wang op EHens voorhoofd. Ge zjjt. eene groote
troost voo+ mg, lieve Ellen.
O. Alice, spreek zoo niet, ge zult my nog
dooden! riep Ellen in groote droefheid uit.
Waarom zou ik zoo niet spreken, lieve?
nogmaals vestigen op het gevaar, dat
verbonden is aan het stellen van can-
didaten, buiten de politieke partijen om,
door zekere groepen. Het Hoofdbestuur
van de Vereeniging voor Vrouwenkies
recht schijnt van plan in 1918 een
vrouwelijke candidaat te stellen en door
uitsluitend een lijst voor éen vrouw
door 25 mannqn te doen indienen, te
bereiken, dat een feministe wordt ge
kozen. Tot welk resultaat dat kan lei
den, blijft uit het volgende:
Stel, dat in een kieskring worden
uitgebracht 82.000 stemmen. Men heeft
dan in dien kring recht op 5 zetels.
Nemen wij aan, dat 3 lijsten zijn in
gediend, één voor een mannelijken voor
stander van vrouwenkiesrecht, één voor
een tegenstander en één voor de fe
ministe. De eerste lijst krijgt 38.000
stemmen, de tweede 39-000, de derde
7000. GekozeB zijn das 2 voorstanders
en 2 tegenstanders van vrouwenkies
recht. Voor de verdeehng der twee an
dere zetels valt de feministische lijst,
die minder dan de helft van den kies-
deeler kreeg, af. Het overschot van lijst
1 en 2 is respectievelijk 8000 en 9000
stemmen. Gekozen is dus de tegenstan
der van vrouwenkiesrecht. Was de fe
ministische lijst niet ingediend, dan zou
de 1ste lijst 45 000 stemmen hebben
gekregen en waren dus 3 voorstanders
van vrouwenkiesrecht gekozen. Nu
weten wij wel, dat wij de cijfers zeer
ongunstig hebben gekozen, doch het
door ons gestelde geval behoort geens
zins tot de onmogelijkheden. Het stel
len van candidaten voor bepaalde be
langen kan tot resultaat hebben, dat
men juist in de kaart van den tegen
stander speelt.
Uit bet voornemen van het Hoofdbe
stuur voor Vrouwenkiesrecht blijkt dui
delijk het verschil in standpunt tus-
schen deze Vereeniging en ons.
Voor ons is de strijd voor vrouwen
kiesrecht onderdeel van een vooruit
strevende politiek, het Hoofdbestuurder
Vereeniging Iaat slechts feministische
zeide Alice vleiend. Ik mag gaarne zoo spreken,
en gjj zult later blijde zijn, het te vernemen. Gy
zijt een groote troost voor mij.
En wat zjjt ge al niet voor mij geweest!
zeide Ellen, bitter schreiende.
Wal ik niet lang meer zjjn zat, en ik wensch-
te, dat gij gewoon zoudt worden, dit te bedenken,
en dat wel op de rechte wijze. Gij zelve, Ellen,
zult u weldra om mijnentwil verblijden, ge
zult mjj niet terug verlangen.
Ellen schudde het hoofd.
Ik weet, dat ge het na eenigen tijd niet
zult verlangen; en ik zal u in goede handen
achterlaten, daar heb ik voor gezorgd, mijne
lieve kleine zus!
Het bedroefde kind wist niet, wat zij bedoelde,
en bekommerde zich er ook niet om, doch een
zwijgende licfkoozing beantwoordde den et» van
Alice's woorden.
Maar wat zal ik zonder u beginnen zeide
zij eindelijk.
Dat zal ik u eens zeggen, Ellen. Gjj moet
hier komen en mijne plaats innemen, en hen.
die ik achterlaat, verzorgen; wilt ge dal doen?
en zij zullen zorg voor 11 dragen.
Maar, zeide Ellen haastig opziende, tante
Fortuna
Ik heli dat alles in orde gebracht. Wilt ge
het doen, Ellen? Ik zal injj verlicht en gelukkig
gevoeien teu opzichte van u, cn nog meer van
mijn vader, als ik n hier gevestigd achterlaat,
en gij, voor zooveel ge kunt, voor hem zjjn wilt,
wat ik geweest beo. Wilt ge rnjj dat beloven.
overwegingen gelden.
Het is niet aan te nemen, dat een
eenigszins belangrijk aantal kiezers zich
zal laten overhalen, louter om die over
wegingen aan een feministe de voorkeur
te geven boven de candidaten der par
tijen, waartoe zij behooren.
Sociaal-democraten en de rechtsche
partijen zullen van al zulke buitenis
sigheden geen last hebben. Tucht en
organisatie zijn daar zoodanig, dat het
kiezerskorps met de partij accoord gaat.
Het nadeel zal weer zijn voor de vrij
zinnigen. Juist daarom zullen wij voort
durend waarschuwen tegen pogit.gen
om candidaten buiien de partijen om
te stellen. Wij willen gaarne mevrouw
Jacobs nog eens haar ideaal zien be
reiken lid van de Kamer te worden,
doch dan als vertegenwoordigster eener
politieke organisatie 1
Het is vermakelijk om te zien hoe „De
Standaard", en d us van zelf ook vele andere
anti-revolutionaire bladen zich in boch
ten wringen om maar te b wijzen dat
de anti-revolutionaire partij door hare
stem voor algemeen kiesrecht uit te bren
gen, niets onprincipieels heeft gedaan
en geen titel of jota van den eisch van
het organisch kiesrecht zou hebben prijs
gegeven. Het algemeen mannenkiesrecht
is volgens de anti-revolutionairen beter
dan het beperkte, dat thans bestaót, en
waar door de houding van katholieken
en Christelijk-Historischen alle kans op
verkrijging van het organisch kiesrecht
verkeken was, moest het algemeen kies
recht maar worden aanvaard. Het is in
de eerste plaats wel wat zonderling eene
partij te hooren verklaren, dat zij den
strijd voor bare principeele wenschen
direct laat varen, als de kans om dien
strijd te winnen, verkeken is, maar waar
bet vaststaat, dat door finale uitbreiding
van het individueele kiesrecht de kans
rnii ooit te komen tot organisch kiesrecht,
voorgoed verkeken is, doet het toch zon-
Ellen
Met woorden was het onmogelijkmaar wat
de zwijgende kussen en de innige omhelzing
zeggen konden, werd gezegd.
Dan ben ik voldaan, zeide Alice nu. Mijn
vader zal uw vader zijn, beschouw hem als
zoodanig, lieve Ellen, en ik weet, dat Jan zorg
voor u dragen zlal. En mijne plaats zal niet ledig
zijn. Nu ben ik zeer blijde.
Ellen gevoelde, dat hare plaats wel degeljjk
ledig zou zijn. maar dat kon zjj zoo niet zeggen.
Van tijd tot lijd bracht Alice het ge-prek op
zulke onderwerpen, zoowel voor Ellen als voor
haar eigen genoegen. Middelerwijl liet zij haar
aan hare gewone studiën en werkzaamheden
voortgaan; en behalve die gesprekken, zon Ellen
haast niet hebben kunnen gelooven, dat hetgeen
zjj vreesde waar kon zijn.
Het huweljjk van Juffrouw Fortuna en Van
tlrund had in alle kalmte plaats. Het viel in een
al Ie drukken tjjd des jaars, zjj waren al te
koele berekenaars, die hunne vereeniging uit een
Ie praktisch oogpunt beschouwden, om aan zoo
iels buitensporigs als een bruiloft te denken, of
ze lis lot de drukte van eene trouwpartij te
kunnen besluiten. Zij trouwden dus op zekeren
dag in stilte aan huis. Te dien einde was de
predikant Clark van Thirlwali gehaald. Van
Brand zou liever gezien hebben, dal Mijnheer
Humphreys de plechtigheid voltrokken had;doch
Juffrouw Fortuna was den leeraar uit Thirlwali
meer genegen, en dit bepaalde natuurlijk de
keus.