„VOORUIT!"
TWEEDE BLAD
No. 9.
6 Jan. 1917
Plaatselijk Nieuws.
5
MIDUELUAHNIS. In het 4e kwartaal 1916
zijn door de schutsluizen alhier geschut 579
vaartuigen met een inhoud van 55880 tonnen.
Door het stoomgemaal van den Oude-
landschen polder te Middelbamis is geduren
de de maanden October, November en De
cember 2.094.000 M3 water uitgemalen ter
wijl nog verschillende getijen door de sluizen
is geloodst.
Bü de gevonden voorwerpen, bij de
politie gedeponeerd, behoort een portemon-
nai met eenig gelddie van de vorige op
gaaf is door de rechthebbende afgehaald.
De stroom van menschen die op Nieuw
jaarsdag deze gemeente bezochten, was zoo
groot dat nog door niemand zoo'n drukte
in het dorp was gezien. Hoewel het wel
wat roemoer veroorzaakte, wat tot laat in
den nacht duurde, liep alles zonder onge
regeldheden af.
Het woonhuis van de erven C.Koome
staande aan den Wesldijk, is onderhands
aangekocht door den heer A. Struik.
De in de kaai vertoevende vischsloepen
zullen zonder verandering Dinsdag a.s. alle
ter beugviischerij uitzeilen.
De benoodigde equipage voor de 4
vischsloepen alhier hebben zich deze week
allen doen aanmonsteren.
Verslag der algemeene leden-vergade
ring van het Onderling Begrafenis
fonds te Middelharnis (opgericht in
1815).
Tegenwoordig: de vijf bestuursleden, twee
commissarissen en ongeveer 60 leden.
De boekhouder L. Q-ouswaart opent als
voorzitter de vergadering met een woord van
welkom en gaat daarna over tot het voor
lezen der rekening over 1916.
De ontvangsten bedroegen f 6271,85, waar
onder f 76,50 van ingekochte leden en
f 507,25 aan renten en pachten. De rest was
contributie.
De uitgaven beliepen f5861,87, waaronder
aan uitkeering wegens overlijden f 1881
aan grond- en polderlasten f 24,49, aan
administratie en beheer f 476,89, aan vier
ophalers f 104,49 en aan uitgedeelde premie
k f 1,- per lid f 3375,-.
Het batig slot was alzoo f 409,98, zoodat
de kas op 1 Jan. 1917 inhield f 956,18.
Deze rekening wordt zonder op- of aan
merkingen door de vergaderinggoedgekeurd.
De boekhouder vraagt, wie iets ter sprake
heeft te brengen in het belang van het
fonds en toen niemand zich aanmeldde,
wenschte hy wel wat in 't midden te bren
gen.
Er wordt jaarlyks in 35 weken f 1,75 per
lid aan contributie opgehaald en bijna ieder
jaar wordt daarvan f 1,— teruggegeven.
Spreker is daarom van meening, dat het
aanbeveling verdient slechts f 0,75 in 15
weken op te halen. Dat bespaart bodeloon
en kosten van uitdeelan, te zamen ruim
f ICO,—. Tevens acht hij het wenscheljjk
één vasten bode aan te stellen (door het
bestuur) en dus het loten te doen vervallen.
Er kon dan een behoeftig lid gekozen wor
den, die niet in staat is geregeld werk te
doen, dus een invalide.
Naar aanleiding van deze woorden ODt-
spintzich een uitvoerigegedacbtenwisseling.
Het lid J. van der Slik Jr. stemt in met
den boekhouder. Hy noemt het een middel-
eeuwschen toestand, zooals het thans gaat.
De kosten worden ook naar zijn meening
onnoodig verhoogd. Nog verschillende ande
re gedachten worden geopperd; alshetver-
hoogen der graafgelden, daar men er tegen
woordig met f 50,— per begrafenis niet van
kan komen; in eens betalen der contributie
door de leden te Middelharnis en Sommels
d(jk, zooals dit ook door de buitenleden ge
schiedt; dan gaat men de bodekosten ge
heel mis.
Het bestuurslid G. van Eek Az. verkrijgt
daarna het woord. Hy zegt, eerst maar eens
afgewacht te hebben, wat uit de vergadering
zou worden aangevoerd vóór of tegen de
voorsteller van den boekhouder. Tot zijn
spijt moet hij verklaren het niet met deze
eens te zijn. Er is dus diepgaand verschil
van meening onder de leden van het be
stuur. Spreker betoogt, al mag het waar
zijn, dat men de laatste jaren met 75 c-per
lid toe kon komen, dat dit op den duur
onmogelijk zoo gunstig kan blijven. Dan
zou gemiddeld ieder 64 jaar moeten betalen
om zijn eigen uitkeering te dekken en dus
zouden alle leden 82 jaar moeten worden.
Dit is natuurlijk geheel in strijd met de
werkelijkheid. De gemiddelde leeftijd is veel
lager dan 82 jaar. Bovendien is dan nog
geen rekening gehouden met de kinder
sterfte en met buitengewone tijden, waarin
veel ziekte en sterfte.
Dat het de laatste jaren zoo gunstig gaat,
wordt grootendeels, zoo niet geheel veroor
zaakt door het toenemende aantal leden,
ruim 100 per jaar. Bij stilstand of achteruit
gang van het ledental zou de toestand ge
leidelijk ongunstiger worden en dan moet
men toch tegen stijgende uitgaven gedekt
zijn. Nu zegt men wel, dat zal niet gebeu
ren, doch niemand heeft daarvan zekerheid.
Het is meer voorgekomen, dat eertijds
schijnbaar bloeiende begrafenisfondsen te
niet gingen en de laatste leden geen dek
king hadden voor hun begrafenis bij over
lijden.
Vervolgens zegt spreker ook nog zijn
oordeel over andere aangeroerde punten.
Het verhoogen der graafgelden zou thans
wel noodig zijn, doch we leven nu in on
gewone, dure tijden en het is wenschelijker
een afwachtende houding aan te nemen,
daar de tijden ook wel weer gunstiger zul
len worden, wat de duurte betreft. In elk
geval kan in de toekomst beter tot ver
hoogde uitkeering worden overgegaan, als
men ruime contributie heeft betaald en men
maar wat minder uit te deelen heeft dan
wanneer men weer tot verhooging der con
tributie zou moeten overgaan.
Dat wil er dan, vooral ook bij de vrou
wen, veel minder in. In eens betalen
wenscht spreker niet in te voerenniet
alle leden, vooral met groote gezinnen, komt
het zoo gelegen in eens f 0,75, f 1,50 of
meer te betalen. Dat zal tot het einde des
jaars veel getob geven om alles binnen te
krijgen.
Tegen het aanstellen van één bode zonder
loting, doch door het bestuur, heeft spreker
als bestuurslid overwegend bezwaar. De
kans is groot, dat er dan toch eenige lief
hebbers zijn en hij zou liever geen verant
woordelijkheid dragen voor de keuze, die
ook wel kan tegenvallen en hoe komen we
dan weer van zoo'n bode af, als hij voor
vast is aangesteld en langzamerhand ouder
en gebrekkiger doch tevens behoefliger
wordt. Tot ontslag gaat men dan eerst over
in den uitersten nood.
Spreker besluit met aldus zjjn standpunt
in de ter sprake gebrachte vraagstukken
aan te geven hü is niet voor het oude,
omdat het oud is, doch wenscht het te be
houden als het goed is; hij is niet tegen
het nieuwe, omdat het nieuw is, doch
wenscht het nieuwe alleen te aanvaarden,
als hij dit beter acht dan het oude en daar
van is hij hedenavond nog niet overtuigd.
Naar zijn meening is het zeer naar het
genoegen van vele leden, als ze in Decem
ber f 1of soms wat minder, per lid terug
ontvangen en de betrekkelijk geringe
hoogere kosten leggen bij hem weinig ge
wicht in de schaal. Bovendien blijft de
administratie van bijna denzeifden omvang.
Als er bezuinigd moet worden, dan kan dit
nog wel op andere wijze gevonden worden,
zonder doelmatige administratie te schaden
en het toezicht van bestuur en commis
sarissen te verzwakken.
Tot een stemming en beslissing komt
het niet. Er wordt besloten in het laatst
van Februari een buitengewone algemeene
vergadering van de leden te beleggen om
deze zaken nader te behandelen.
De heer J. v. d. Slik Jr. zou wenscheu,
dat wat meer bekendheid werd gegeven aan
het beleggen der vergadering. Hij beveelt
aan aanplakking hier en daar en niet uit
sluitend ophangen van een biljet in vier
scheerwinkels, waar ieder lid niet komt.
Als bestuurslid is aan de beurt van af
treding A. Struik Sr. en als commissaris
J. van Strien. Daarvoor zullen candidaten
worden opgeroepen. Zoo noodig wordt daar
na stemming - gehouden. De aftredenden
stellen zich herkiesbaar.
Bij loting worden als bode aangewezen
G. van Hulst, Oostzijde, C. Boogerman,
Westzijde, J. C. Verbage, Ring en Gb. van
der Laan, Sommelsdijk.
Daarna wordt deze geannimeerde ver
gadering gesloten, waarna het bestuur met
commissarissen nog kasopname doen bij
den kashouder, wat in orde bevonden wordt.
SOMMELSDIJK. Van de Gebt. Vis van
Heemst onder deze gemeente heeft een koe
zich door worging om het leven gebracht.
Het vleesch is voor de consumptie goed
gekeurd.
Door M. v. Driel, wagenmaker alhier,
is aan B. en W. vergunning aangevraagd
tot het oprichten van een zagerij met gas
motor van 2'/, P.K.
Voor de openbare lezing, door den
heer Dr. K. F. Proost, hervormd predikant
te Drempt gehouden in het gebouw van
den heer Van Leeuwen, was maar weinig
belangstelling, wat zeer te betreuren is,
daar de lezing veel eer een schitterende
improvisatie over een wetenschappelijk
onderwerp mag worden genoemd. De ge
leerde spreker, beschikkende over een groote
belezenheid, slaagde er in het „Materialis
me" op boeiende en populaire wijze te be
spreken en te bestiijden.
Ten onrechte, beweerde hij, beschouwen
velen het z.g.n. „materialisme" als een
uiting der nieuwere denkwyze, integendeel,
de zienswijze der materialisten dateert
reeds van af 500 jaar vóór Christus, reeds
toen bestonden er v.n.l. bij de oude Grieken
reeds vóór- en tegenstanders. Het is de
wetenschap nog niet gelukt absolute be-
wijzen vóór of tegen het materialisme te
leveren. De spreker merkte terecht op, dat
wat heden voor waarheid wordt aangeno
men, later wellicht weer door de feiten
waardeloos wordt gemaakt. WK moeten
vooral in aanmerking nemen dat wij,men
schen, bijna nimmer in staat zijn juist
waar te nemen. Hij gaf, om'teen en ander
duidelijk te maken, een beknopt overzicht
over de verschillende theoriën over de
lichtverschijnselen, de toestand der stof, als
zijnde weer een verzameling van atomen,
welke weer volgens de laatste onderzoe
kingen zijn saamgesteld uit millioenen
electronen, welke laatste dan volgens de
leer van het materialisme de dragers zou
den zijn der energie, en waaraan alles wat
bestaat zijn ontstaan ontleent. Bijgevolg is,
volgens deze leer alles, dus zelfs ook het
denkvermogen van den mensch een gevolg
van de werking der stof.
De spreker behandelde zyn onderwerp
op volkomen objectieve wijze, en zette de
verschillende theoriën van voor- en tegen
standers uiteen. Hij zelf huldigde natuurlijk
de meening, dat er behalve de z.g.n. stof,
ook nog is een zelfstandige geestelijke wer
king en voerde voor deze zienswijze ver
schillende feiten aan. Intusschen mag, hoe
we ook over de aanhangers der materialis
tische zienswijze denken, dit voor ons geen
reden zijn, deze menschen als eenigzins
minderwaardig te beschouwen, op zedelijk
en maatschappelijk gebied, daar zelfs uit
de Crimineele gerechtelijke statistieken
blijkt, dat het percentage der misdadigers
onder de materialisten geringer is dan onder
de z.g.n. geloovigen. Hem waren dan ook
tal van z.g.n. vrijdenkers of materialisten
bekend, die in het maatschappelijk leven
toonbeelden zijn van eerlijkheid en degelijk
heid, terwijl hjj tot zijn spijt moest toe
geven, dat vele personen, wier geloof niet
mocht worden betwijfeld, des al niettemin
een losbandig en liederlijk leven leiden.
Spreker raadde daarom ten slotte aan,
nimmer iemands geloof of zienswijze als
criterium te nemen voor het beoordeelen
als mensch.
Het onderwerp leende zich niet voor
debat, temeer daar de spreker niemands
overtuiging aanrandde.
De spreker gaf tot slot als zijn meening
te kennen, dat het materialisme een dwaal
begrip is, en de critiek der feiten ons leert,
dat er moet zijn een zelfstandig levensbe
ginsel, niet absoluut verbonden aan wat wij
gewoon zyn de stof te noemen.
HERRINGEN. Naar men zegt zijn de twee
runderen, die reeds gedurende eenige dagen
aan den haal zijn en waarop veel moeite is
gedaan om ze te vangen, thans te Ouddorp
gevat.
Loop der bevolking in 1916.
Bevolking op 1 Jan. 1916: M. 435, vr. 405.
Totaal 840.
GeborenenM. 10, vr. 10. Totaal 20.
GevestigdM. 7, vr. 17. Totaal 24.
Totaal M. 17, vr. 27. Totaal 44.
Overleden: M. 5, vr. 7. Totaal 12.
Vertrokken: M. 14, vr. 15. Totaal 29.
Totaal M. 19, vr. 22. Totaal 41.
Zoodat de bevolking is vermindert met
2 m. en vermeerderd met 5 vrouwelijke
personen.
De bevolking op 1 Jan. 1917 bedraagt
derhalve 433 m., 410 vr. Totaal 843 per
sonen.
Er werden 7 huwelijken gesloten,
De heer J. A. Rijnberg heeft zijne be
noeming tot onderwijzer alhier aangenomen.
STELLENDAM- Door Jb. Troost, schipper
op de blazer SL I is op Scheelhoek een
ijzeren boot gevisch ten in de haven gebracht,
welke gemerkt is ZL 10.
Bedankt voor het beroep bij de Geref.
Kerken te Stellendam en Ouddorp Ds. J.
Sybesma te Zieiikzee.
Benoemd tot tijdelijk onderwijzeres
aan de O. L. School alhier, Mej. Dam te
Nijmegen.
Vrijdag werd in het hotel van Mej.
de Wed. Knóps bij afslag verkocht 150
Gem. Bouwland, dat in diverse combinaties
gemijnd werd voor f 152.750. Gemiddeld per
gemet dus ruim f1180.
GOEDEREEDE. Tot notabelen in de Ned.
Herv. Kerk zijn gekozen Jb. Kieijn en J.
Aleman en tot kerkmeester Abr. de Ronde.
Bij W. van Huizen, landstormplichtige,
zijn verleden week steenkolen vermist,
tijdens zijn afwezigheid.
Het 4-jarig zoontje van P. Bakelaar
had het ongeluk te vallen en zijn arm te
kneuzen, waarvoor geneeskundige hulp
noodzakelijk: was.
oUDDORP- Deze week zijn alhier 3 mijnen
aangespoeld.
In de afgeloopen maand zijn aan het
Telefoonkantoor 382 telegrammen behan
deld terwijl 714 gesprekken werden gedaan.
Met het afschieten van een mijn bij
bet Flauwe werk alhier is nogal schade
veroorzaakt aan ruiten en dakpannen.
Stukken ijzer werden honderden meters
ver weg geslingerd, het was een verschrik
kelijke schok, zoodat vele menschen in deze
omgeving zaten te rillen.
NIEIHVE TüNGE- Loop der bevolking in
1916.
Bevolking op 81 Dec. 1915861 M. 835
V. Totaal 1696.
Vermeerderd door
Geboorte: 21 M. 25 V. Totaal 46
Vestiging: 75 64 139
96 M. 89 V. Totaal 185
Verminderd door:
Overlijden10 M. 12 V. Totaal 22
Vertrek41 41 82
51 M. 53 V. Totaal 104
Alzoo een meerderheid van 45 M. 36 V,
Totaal 81.
Bevolking op 31 Dec. 1916906 M. 871 V.
Totaal 1777.
De ontworpen wijziging in de keur
van den polder Battenoord ligt van af 29
December j.l. gedurende 30 dagen ten kan
tore van den Secretaris voor belanghebbende
ter inzage.
OUDE TONGE. Het huis van den heerA.
v. d. Heide heeft bij de veiling opgebracht
f3270
Het huis aan den Molendijk van Jac.
Rommelse is onderhands verkocht aan
Lambert.
Alhier zijn op 3 Januari ter secretarie
aan de ingezetenen broodkaarten uitgereikt.
OOLTGENSPLAAT- Loop der bevolkiDg
gedurende het jaar 1916:
Werkelijke bevolking op 31 Dec. 1915.
Geboorte 53 M. 45 V. Totaal 98
Vestiging 63 67 130
116 M. 112 V. Totaal 228
Vermindering gedurende het jaar door
Sterfte 12 M. 22 V. Totaal 34
Vertrek 64 70 134
76 M. 9,2 V. Totaal 168
Verschil tusschen vermeerdering en ver
mindering
40 Mannen. 20 Vrouwen. Totaal 60.
Bevolking op 31 December 1916:
1520 Mannen. 1500 Vrouwen. Totaal 3020.
In 1916 werden 21 huwelijken gesloten.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Op het tele
foonkantoor alhier werden de vorige maand
behandeld 70 telegrammen, 177 gesprekken
en 18 telefoonoproepberichten.
Op Zaterdag 13 Jan. a.s. zal des namid
dags te twee uren ten huize van den plaatse
lijke geneesheer gelegenheid zijn tot koste-
looze vaccinatie en revaccinatie.
Insulaire Hypotheekbank te Zierikzee.
Uit den Staat der Bank per 31 December
1916 blijkt, dat in 1916 werd verkocht voor
ƒ988100 Pandbrieven, terwijl f 229950 werd
teruggekocht, gevende dus eene vermeerde
ring van ƒ758150.
In 1916 werd gesloten aan Hypotheken
voor ƒ1.603275 en ƒ909600 afgelost, gevende
dus eene vermeerdering van ƒ693675. Op
31 December 1916 stond aan Hypotheken
uit voor ƒ5.594800, terwijl voor f 5.586350
aan Pandbrieven in omloop was.
De vermeerdering aan Pandbrieven is de
grootste geweest van de oprichting der
Bank af.
Executies hebben in 1916 niet plaats
gehad.
Van de Oostgrens.
Pruisen vangen.
Zoo heet 't in den volksmond. In deftige
ambtelijke sprake zou men 't kunnen noe
men uitleiden van vreemde elementen, die
zich met smokkeloogmerken aan deze zijde
van de grens ophouden.
't Is een van die extra werkjes, die onze
grenskommiezen, bü al't buitengewone, dat
ze in deze smokkeldagen te doen hebben,
op te knappen krügen. En ze doen bet met
animo, dat moet gezegd worden. Tenminste
als 't niet al te dikwyls kort achter elkaar
gebeurt. Want tenslotte is 't toch maar een
hard karwei.
Op een geheel willekeurigen dag wordt
er zoo eens een menschenklopjacbt gehou
den. Tegen 't schemeruur gaan ze uitzwer
men, de kommiezen en militaire hulpkora-
miezen. Per rywiel of te voet schuiven ze
't donker in van achterstraatjes, lanen en
diepliggende veldwegen. Zoo goed als een
visscber zyn beste baarsplekjes weet, zoo
weten zy de hoekjes en gaatjes waar de
meeste Pruisen te snorren vallen.
Natuurlü'k, er behoort wat handigheid en
wat brutaliteit bij. Want ik geef 't je te
doen om op een zoete manier met z'n tweeën
een club van een vijftien, twintig arbeiders
vrouwen, burgermenschen, kwajongens en
nijdassige beroepssmokkelaars in 't, donker
bjjeen te dry ven en byeen te houdeD.
Je begint gewoonlyk met een eenling, of
als 't geluk je wat dient, sla je twee of
drie vliegen in den eersten klap. Dan begint
de clubtocht. Want loopen, loopen is't con
signe. Boemdaar tippel je alweer tegen
een stelletje aan. Ja, zün 't nu Hollanders
of Pruisen. Even aanspreken, is de beste
oplossing.
„U daar, even halthouden, ja. Vanwaar
komt u, wie bent u?"
