Officieel Nieuws- en Advertentieblad vonr Overflakkee en Ooedereede
EERSTE BLAD
waarin tevens opgenomen de „ONZE EILANDEN".
17de Jaargang.
Zaterdag 6 Januari 1917.
No. 9
Uitgave der
Flakkeesche
Boek- en Handelsdrukkerij
te MIDDELHARNIS
Dit blad verschijnt eiken ZATERDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Prijs der Advertentiënvan 1 6 regels f 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middeiharnis.
De verkiezingen in 1917.
Uit de groote bladen vernemen we, dat
in politieke kringen wordt overwogen de
verkiezingen in '1917 voor de Tweede
Kamer zonder strijd te doen afloopen.
Neemt de Eerste Kamer, zooals verwacht
mag worden, de voorstellen tot Grond
wetsherziening aan, dan is er alle reden
om in 1917 geen stembusstrijd te voeren.
Na de aanneming der ontwerpen door
de Staten-Generaal, moeten de beide
Kamers ontbonden worden. De nieuwe
Kamers, nog gekozen op den grondslag
der bestaande kieswet, moeten opnieuw
over de Grondwetsvoorstellen stemmen
en in elk der beide Kamers moet een
meerderheid van 2/3 zich voor de ont
werpen verklaren.
De houding, door de verschillende
partijen tegenover de Grondwetsherzie
ning aangenomen, geeft zoo goed als
zekerheid, datdeze voorstellen met groote
meerderheid, zoo niet met algemeene
stemmen, door de nieuwe Kamers zulllen
worden aangenomen.
Volgens art. XI der nieuwe Addioneele
artikelen treedt dan bij een volgende
verkiezing het stelsel der Evenredige
Vertegenwoordiging met Algemeen kies
recht en stemplicht in werking. De be
doeling is nu niet, de nieuwe gekozen
Tweede Kamer vuile vier jaar zitting te
doen nemen, doch deze te ontbinden,
zoodra de administratieve 'maatregelen
voor de nieuwe kiezerslijsten zijn afge-
loopen. De Kamerverkiezing volgens de
Evenredige Vertegenwoordiging zal dus
in den zomer van 1918 kuunen plaats
hebben.
De in 1917 te kiezen leden der Tweede
Kamer zullen dus ongeveer een jaar zit
ting hebben. Het zou al te dwaas zim,
indien de verschillende partijen daarvoor
een verkiezingsstrijd gingen aanbinden
We weten allen, dat een algemeene ver
kiezing aan de partijkassen hooge fman-
tiëele eischen stelt. De samenstelling dei-
kiezerslijsten zal eenige maanden tijds
vorderen. De voorbereiding der verkie
zingen volgens de nieuwe Grondwet in
1918 zal van de partijbesturen heel wat
inspanning vorderen.
De organisatie der partijen is thans
ingericht op de .vertegenwoordiging van
100 enkelvoudige districten volgens het
meerderheidsstelsel. Metde instelling van
18 kieskringen ieder met 5 a 6 afge
vaardigden, zal eike partij tothervorming
harer organisatie dienen over te gaan.
Regeering, gemeentebesturen en partij
raden zullen dus den tijd vóór de ver
kiezingen in 1918 broodnoodig hebben
om zich gereed te maken voor den ge
heel nieuwen verkiezingsstrijd. Het zou
de moeite niet loonen de oude verkie-
zirigsmachine nog eens voor het laatst
in werking te stellen voor de samen
stelling van een Kamer van zeer tijde-
lijken levensduur. Het belang van alle
partijen brengt dus mee, den strijd te
verschuiven tot de verkiezing in 1918.
Daarvoor zijn twee voorwaarden te ver
vullen. Ten eerste, dat de regiering zorg
drage, dat de Kamerontbinding niet valle
na de periodieke verkiezing van 1917 en
ten tweede, dat de verkiezingen bij en
kele candidaatstelling zullen afloopen.
Het hangt dus af van den tijd van be
handeling der Grondwetsherziening door
de Eerste Kamer, of in 1917 één of twee
verkiezingen noodig zijn. Doet deze de
ontwerpen af uiterlijk in Mei, beter nog
in April, dan kunnen vóór of op 5 Juni
1917 de nieuwe Kamers gekozen worden
en nog vóór September 1917 kan dan de
Grondwetsherziening zijn beslag gekre
gen hebben.
De ni uwe Kamers zullen dan weinig
anders meer te doen hebben dan de
gewone parlementaire werkzaamheden
af te handelen.
Van ingrijpende wetsvoorstellen zal
tijdens haar bestaan geen sprake kun
nen zijn. Mocht onverhoopt de oorlogs
toestand dan nog om ons heen bestaan,
FEUILLETON.
DE WIJDE, WIJDE WERELD
DOOR
ELIZABETH WETHERELL.
Geaathorifleer<l« overdruk taw bot. gelijknamig; boek, *er-
Mchenen hij de firma D. BOLLE te Rotterdam.
74)
Met deze nieuwe studie werd den volgenden
dag een aanvang gemaakt, en Ellen had er veel
heilagen in. Zij zou in hare voortvarendheid het
boek wel achter willen uitlezen, maar de stand
vastige hand van haar onderwijzer noodzaakte
haar over het gelezene goed na te denken. Dit
was slechts ééne van hare veelvuldige bezigheden.
De weken van het verbljjf van Jan waren gc-
woonljjk niet alleen weken van bestendig en af
wisselend vermaak, maar ook van bestendige
cd snelle vorderingen.
Aan de rijlessen werd veel tyd besteed, totdat
Ellen bjjna even gerust op den rug van Bruin Ij e
a's op een stoel zat. Er was echter menig lesje
noodig, om haar zoover te brengen, en in het
begin beefde zij verbazend. Haar leermeester was
z°rgvuldig en zachtzinnig, maar ook beslist; en
wat hjj ook zeide, deed z\j, dikwijls bevende;
daar met dat al hield z(j toch ontzaglijk veel
van hare rijlessen.
Ook het teekenen ging goed voort. H\j begon
baar eenige dingen naar het leven te laten teeke
nen, en op raenigen schoonen morgen ging het
drietal gezamenlijk uit met potlooden en boeken
en werk, en bracht uren achtereen in de open
lucht door. Te huis waren er andere studiën, en
er werd niet minder gelezen; ook dronken z\j
dikwijls thee in den tuin, en ontbeten er zelfs
meermalen, hetgeen Ellen nog prettiger vond.
Zoodra men verzekerd was, dat het been van
Van Brund goed gezet was en reeds begon te
genezen, ging Ellen hem eens bezoekenna dien
tfjd sloeg zij zelden twee dagen over, zonder
terug te komen. Jan en Alice reden gewoonlijk
zoover met haar mede, en maakten dan een
toertje in den omtrek, terwijl zij haar bezoek
aflegde, waarnaz\j haar weder in bet terugkomen
kwamen roepen. Zij vond een krachtige beweeg
reden tot deze bezoeken in het genoegen, dat
hare tegenwoordigheid altijd, zoowel aan Van
Brund als aao zijne moeder, verschafte Samuel
Darkens was te Thirl wall geweest, en had Juf
frouw Forbes gesproken, en van heru hadden
zjj liet gansche geval van haar heen en terug
rijden naar de stad om den dokter le zoeken
vernomen; geen van beiden kon hot vergeten.
Vrouw Van Brund trachtte hare genegenheid
in allerlei bewoordingen uit te drukken zoo
dikwijls zij zich van Elh ns oor kon meester
maken; haar zoon was niet iemand, die van
veel woorden hield; maar Ellen kende zjjn gelaat
en zijne manieren zonder dat wel genoeg, en
zoo dikwijls zij zijne kamer binnenkwam, las
z\j daarop een uitdrukking, die haar steeds
groot genoegen gaf.
dan kan in 's lands belang het Minis
terieCort v. d. Linden aanblijven, dat
met, voorbeeldige staatsmanskunst ons
dooi de woedende branding van het Oor
logsgevaar heeft heengeloodst en voor de
handhaving onzer neutraliteit heeft pal
gestaan.
En Z'io er verkiezing kwam, op wel
ken grondslag dan strijd gevoerd? Zij
zou slechts loopen over de Grondwets
herziening, waarover alle partijen hel
eens zijn gewordenEen strijdleus zou
ten eenenmale ontbreken. En over arti
kel 80 (het algemeen kiesrecht) én over
artikel 192 (het onderwijs) is in de
Tweede Kamer zoo uitdrukkelijk tot een
vergelijk besloten, dat geen der partijen
daaraan zal willen tornen.
Waar zoo de zaken staan, bestaat er
geen voldoende aanleiding in 1917 den
politieken stembusstrijd te voeren.
Op grond van het bovenstaande zou
den we het dus ten zeerste toejuichen,
als de partijen overeenkwamen de ver
kiezingen in 1917 bij enkele candidaat
stelling der zittende leden te doen af
loopen.
De staatspartijen hebben dan tevens
voldoende tijd om ongehinderd hun or
ganisatie te herzien met het oog op de
eischen, die de nieuwe kieswet stelt.
In volgende artikelen is nog gelegen
heid daarop nader terug te komen.
Het voedingsvraagstuk.
in.
Wij wezen er in ons vorig nummer
op, dat lang niet alle gronden voor de
graancultuur in aanmerking kunnen ko
men. Naar de meening van deskundigen
is bijv. karwij- en roggeland niet geschikt,
wel daarentegen bieten, spinazie- en
boonenland.De vraag rijst nu: is het
wel zeker, dat een even groote opper-
1) Een deskundige, als de Land- en Tuin-
bouwredacteur van het „N. v. d. Dag", acht
ook karwfj- en roggeland op klei uitnemend
geschikt voor tarwebouw.
Hoe gaat het, Van Brund zeide zij bij een
van die gelegenheden.
O, het gaat vooruit, geloof ik, zeide hij,
zoo goed als het met een man kan gaan, die van
den ochtend tot den avond op zjjn rug moet
liggen; neergeveld als het koren, gelijk jonker
Dennison zeide.
Het is zeer vervelend, niet waar? zeide
Ellen,
Het is het vervelendste werk dat ik weet
voor iemand, die twee armen heeft, daar zoo
dag aan dag een doeniet te zjjn. Daar komt nog
hii, dat de tarwe daarginds op mijn land ook
moest gemaaid worden, en voor zoover ik weet,
ziet het er nog niet naar uit, dat het gedaan
zal worden, tenzij de regen komt en het doet-
Samuöl cn Jan zullen er zich liet hoofd niet
mede breken, dat weet ik reeds vooruil.
Wat kan ik voor u doen, Van Brund?
Niets, zeide hij, ik wenschte, dat ik iets
wist. Hoe gaal het thuis?
Ik weet het niet, zeide Ellen; ik hen daar
tegenwoordig niet, zooals ge weet; ik ben weder
hij Juffrouw Alice.
Ja, dat is ook waar. terwijl haar broeder
thuis is. Hij is een best mensch, die jonge
Mjjnheer Humphreys, vindt ge niet?
O, dat moei ge mij vragen? zeide Ellen,
terwjjl er een glans van vergenoegen op haar
gelaat kwam.
Wel, ik kende hem vroeger niet, ziet ge
tot lijj laatst hier kwnm en mij zeer vriendelijk
vroeg, hoe ik het maakte. Ik wenschte wel, dat
vlakte dit jaar met tarwe is bezaaid? Is
er naar gestreefd een grootere opper
vlakte bezaaid te krijgen? Uit de mede-
deelingen in verschillende bladen zou
men moeten opmaken, dat daaraan heel
wat ontbreekt. Alleen in de Haarlem
mermeer zijn 400 H A. beplant met
boerenkool, en in andere .-treken zou
den eveneens uitgestrekte landerijen
met handeisgewassen zijn beplant. In
dien dit inderdaad zoo mocht zijn
en de bespreking in de Kamer zal daar
over bij het verschijnen van ons blad
opheldering hebben gegeven valt het
te betreuren, dat de regeering niet tot
krachtiger maatregelen is overgegaan.
Wel heeft de minister in Mei gepu
bliceerd, dat hij den uitvoer van spe
culatiegewassen zou bemoeilijken, doch
veel schijnt die circulaire niet te heb
ben uitgewerkt.
De algemeene klacht der landbouwers
is, dat voor de verschaffing van zaai-
tarwe en pootaardappelen ontzettend
veel formaliteiten zijn te vervullen en
dan het zaad nog vaak niet in voldoende
hoeveelheid is te verkrijgen.
De boer heeft zijn tarwe moeten af
staan voor f 12 per 80 K.G. en moet
voor zijn zaaitarwe f 17,60 per 80K.G.
betalen. Het is voor velen zeker aan
lokkelijker handelsgewassen te telen, die
een zeer hoogen prijs opbrengen, dan
tarwe tegen f '12. Het ware daarom zoo
gewenscht geweest, dat de regeering nu
reeds den prijs der te verbouwen tarwe
had vastgesteld. Waai' het nog niet ge
heel te laat is en nog heel wat winter
tarwe kan worden uitgezaaid, die terecht
kan komen, als het weer medewerkt,
lijkt het ons op den weg der regeering
te liggen krachtige maatregelen te over
wegen. Op de vragen, door den heer
De Meester gesteld, heeft de minister
geantwoord, dat het voedingsvraagstuk
groote zorgen baart. Reden te meer,
voor het nemen van doeltreffende maat
regelen.
Niet alleen de graanproductie, doch
ook de kaasprodnetie wordt met groote
hy nog eens terugkwam. Ik heb nog nooit
iemand hooren praten, dat ik het zoo graag
hoorde.
Ellen besloot heimelijk, er iets op te bedenken,
om hem nog eens terug te doen komen, en
stelde hem iets voor, dat zij reeds sedert eenigen
tijd voornemens was geweest.
Zou liet u niet aangenaam zijn, terwijl ge
daar zoo ligt en niets doen kunt, zoudt ge
niet gaarne hebben, dat ik u iets voorlas, Van
Brund? Ik wil het zeer gaarne doen.
Daar herken ik u weder aan. zeide lijj
dankbaar, om aan zoo iets te denken; maar ik
zou niet gaarne willen, dat ge er u mee ver-
moeidet,
Wees daar maar niet bang voor, ik wil
het zeer graag doen,
Wel, als ge er lust in hebt, zeide hjjik
moei zeggen, dat het rajj een ware vertroosting
zjjn zou, mijne zinnen eens op iets anders te-
zetten dau op dat koren. Het is mij, alsof ik
het al driemaal gemaaid en in de schuur gebracht
had. Lees maar, wat gc wilt, al was het ook
een oude, almanak, die zou mij nog als muziek
in de ooren klinken.
Ik zal u wat beters voorlezen dan zoo iets,
Van Rrniid, zeide Ellen, innerlijk vorhengd.dat
zij haar oogmerk bereikt had. Zjj had ongemerkt
haar Christcnrcize naar de eeuwigheid meege
bracht, en haalde dit boek nu met de uiterste
zelfvoldoening te voorschijn.
Ellen begon met een kloppend hart, en las
aantcckcningcn cn alles, totdat het geluid van
