Binnenland.
2
renswaardig conflict hebben geleid, maar
wiens buitengewoon organisatorische be
kwaamheden hem daarvoor den aangewezen
man zouden maken.
De oppositie van Links.
Het kan natuurlijk niet anders dan reden
tot verheugenis geven, dat de heeren Eerd
Aans c.s. zooals bij de Vrije Liberalen per
slot van rekening de overtuiging heeft post
gevat, dat zij hunne stem aan art. 192 niet
konden onthouden. Dit gelukkig resultaat
is natuurlijk in de eerste plaats verkregen
doordat de Minister op Vrijdag 23 Novem
ber, aan de billijke wenschen van Links is
tegemoet gekomen, maar zeker niet minder
door den gebleken ernstigen wil van de
overgroote meerderheid van Links om aan
de bezwaren, die aan eigen kant tegen art
192 werden aangevoerd, te ondervangen.
De L. U. heeft van dien wil zeer bijzonder
blijk gegeven, in de eerste plaats door de
wijziging in hare oorspronkelijke motie, die
aan de algemeene vergadering van 30 Sep
tember werd voorgelegd, maar zeker niet
minder door de indiening van het amende
ment Van Raalte.
Want laten wy het maar erkennen,
en het zou struisvogelpolitiek zijn zulks
niet te doen, de Linksche oppositie heeft
een geluid laten hooren, dat weerklank
vindt in de harten van vele liberalen, die
moeite zullen hebben den nieuwen toestand
op onderwijsgebied te aanvaarden. Dezulken
zullen zeker gerust gesteld worden, nu ook
de oppositie van Links, zy het dan ook op
den laatsten Mohicaan na, hare stem aan
het artikel heeft onthouden. Maar er is meer,
door hunne houding in strijd tusschen de
liberalen onderling met art. 192 tot inzet
voorkomen, nu kunnen wy gezamenlijk
blyven strijden voor de openbare school.
Daarveor onze dankbaarheid en onze
hulde.
NEDERLANDSCHE ANTI-OORLOG RAAD.
Belangstelling in Duitschland en Oostenrijk
voor de Amerikaansche league to
enforce peace.
In een artikel in het Weensche Weekblad
„Die Woge" van 25 November, getiteld
„Der Weltfriedenbund" schrijft E. W. Zen
ker over de rede van Grey en melding ma
kende van den Amerikaanschen Vredesbond
waarvan Grey heeft gesproken, zegt de
schrijver: „In de tegenwoordige omstandig
heden, waarin door de Engelsche blokkade
het verkeer met de nieuwe wereld zoo vol
komen is verbroken, kennen wij natuurlijk
de voorstellen van deze Amerikaansche
League niet", reden waarom maar als uit
gangspunt wordt aangenomen het Minimum-
Programma van de Centrale Organisatie
voor een Duurzamen Vrede, daar zooals de
schrijver terecht veronderstelt, deze beide
programma's wel zoo ongeveer gelijk zullen
zijn.
In dit verband mag vermeld worden.dat
niet alleen Dr. Alfred H. Fried in de Friedens-
warte van October uitvoerig dit Programma
weergeeft, maar dat thans blijkbaar in de
landen der Centrale Mogendheden een zoo
danige belangstelling voor deze Amerikaan
sche League begint te ontstaan dat ook de
Redactie van den Berliner Lokal Anzeiger
het noodig heeft geoordeeld, zyn lezers vol
ledig omtrent het doel van deze Vereeniging
in te lichten.
Met een verwijzing naar de woorden van
Lord Grey deelt de Redactie van dit blad
mede, zich om inlichtingen geweud te heb
ben tot den heer J. Wolf Jr., Voorzitter van
de Amerikaansche Handelskamer te Berlijn,
een der medeoprichters van de League, en
geeft vervolgens de verkregen inlichtingen
zeer uitvoerig weer.
De heer Wolf begon met er aan te her
inneren, hoe op 17 Juui 1915 te Philadel
phia door ongeveer 100 Amerikanen van
allerlei kringen deze League werd opgericht.
deren. Zoo, gevoelt ge u nu niet beter? nu zal
ik u maar vast wat soep geven, want ge behoeft
dat niet in te zwelgen, zooals Leendert dat soms
doen moet. Ach! als ik aan Van Brund denk!
Hij schijnt zulk een goed mensch te zjjnik heb
met hem en zijne arme moeder zeer te doen.
Vriendelijker vrouw dan zjj is er op de wereld
niet.
En hij ook, zeide Ellen.
Zoo, dat kan wel zijn, zeide Juffrouw Jean-
nette; maar ik ken hem zoo niet; hoe het ook
zij, iedereen spreekt goed van hem, voor zooveel
ik weet; hij is een braaf mensch.
Het rijden had Ellen, in weerwil van hare
droefheid en angst, toch hongerig gemaakt. Zij
zag dus met genoegen, dat hare vriendelijke
gastvrouw een diep bord en een tinnen lepel
nam, het deksel behoedzaam van den pot aflicht
te, opdat er geen druppels op den haard zouden
vallen, en een bord vol opschepte van die lekkere
boerenpot, die Ellen onder den naam van brood
soep bek- nd was, en die heerlijk smaakte.
Juist kwam de dokter binnen, en zeide, dal
hjj terstond naar Van Brund zou gaan, zoodra
hjj bjj Juffrouw Sibnorth geweest was; dat zou
geene minuut duren. Ellen was van plan in zijn
gezelschap terug te rjjden; toen zjj dus gedaan
had met eten, wachtte zjj slechts op hem. Maar
de eene minuut verliep na de andere, er whren
reeds twintig minuten verloopen; zij wachtte
met ongeduld, maar hjj kwam niet.
Ik zal li wel zeggen, hoe het is, zeide zjjne
zuster, hij is zonder te eten heengegaan en zal
Evenmin als de internationale „Centrale
Organisatie voor een Duurzame Vrede" wil
ook deze League zich mengen inden tegen-
woordigen strijd. Zy wil slechts beginselen
verkondigen, die tot vermyding van toe
komstige oorlogen zullen kunnen leiden.
Deze beginselen houden in hoofdzaak in,
dat de staten zich in de toekomst zullen
moeten verbinden, geschillen aan een vreed
zame wyze van beslechting te onderwerpen
en ekonotnische en militaire maatregelen
te nemen tegen diegene onder hen die vij
andelijk optreedt tegenover een der mede-
onderteekenaarsof oorlog verklaart alvorens
het geschil aan arbitrage of bemiddeling te
hebben onderworpen.
Als toelichting hierop sprak de heer Wolf
„Deze beginselen zyn ontstaan uit de over
tuiging, dat slechts enkele grootmogendhe
den deze hebben aan te nemen om oorlogen
in het vervolg zoo goed als onmogelijk te
nraken. Want, er zal toch waarschijnlijk
wel geen staat zijn, die het zou wagen een
anderen aan te vallen, wanneer vaststaat,
dat dan alle andere onderteekenaars te sa
men met hun gansche macht zich tegen
den aanvaller zullen keeren".
Aan het einde van zijn verklaring herin
nerde de heer Wolf aan de instemming
welke de League van Wilson,Taft en Hughes
heeft mogen ondervinden, gelyk dit reeds
uit de rede van Lord Grey algemeen bekend
is geworden.
De val van minister Van Gijn.
In „De Standaard" schrijft dr. Kuyper
over de verwerping der Successiewet, dat
de „antirevolutionnaire party ten deze geen
verantwoordelijkheid draagt", omdat „blij
kens de stemming blijkt slechts één anti-
revolutionnair aan de verwerping deelnam..'
Dit is onjuist.
Niet één, maar drie antirevolutionnairen
hebben tegengestemd, n.l. de heeren v. d.
Berg, Franssen en Van Hardenbroek.
Bovendien zijn twee vooraanstaande anti
revolutionnairen vlak voor de stemming weg-
geloopen, de heeren Colijn en Bavinck, zoo
dat ook zy wel degelijk verantwoordelijk
heid dragen voor den uitslag.
Bovendien was er nog een zéér vooraan
staande antirevolutionnair, die door zijn af
wezigheid indirect aan het votum meewerkte,
n.l. de heer... Kuyper, en deze had vermoede
lijk de zaak met een paar woorden kunnen
veranderen, als hij gewild had.
De poging van den slimmen staatsman uit
de Kanaalstraat, om zijn party van de mede
verantwoordelijkheid schoon te wasschen,
zal dus niet gelukken, maar toont op zichzelf
reeds genoegzaam aan, welk een grove fout
de meerderheid beging.
Het Nederl. Correspondentiebureau in Den
Haag meldt omtrent de crisis:
Naar wjj meenen te weten, zal de moei
lijkheid, geschapen door het votum der Eer
ste Kamer nopens de wijziging van de
Successiewet, zeer binnenkort een oplossing
vinden, waarby zyn wy wel ingelicht -
het behoud van mr. Van Gy'n als minister
van financiën mag verwacht worden.
Door gebrek uit Duitschland verdreven
OLDENZAAL, 4 Dec. Heden kwam hier
uit Leipzig, waar haar man in een fabriek
werkt, aan een vrouw met 5 kindertjes, van
een half tot negen jaar oud. Ze verkeerde
met haar kleuters in zeer behoeftige omstan
digheden. Voor haar kleinste had ze in
Duitschland zelfs geen druppel melk kunnen
bekomen. Door de goeie zorgen van den
heer Hofman, van de grenspolitie, werden
haar reisbiljetten verstrekt naar haar ge
boorteplaats Utrecht. Gebrek aan de nood
zakelijkste levensbehoeften had haar doen
besluiten, naar haar moeder alhier terug te
keeren. Haar man was in Leipzig gebleven,
ofschoon hij slechts 2 k 3 dagen per week
werk had. Eenige aanwezigen gaven haar
wat reisgeld en verschaften haar eten voor
blijde zijn, dat hij nu gelegenheid heeft, dit bjj
Juffrouw Hitchcock te kunnen doen. Zoo is het,
mijne lieve; ge zult dus alleen naar huis moeten
rjjden. Het spijt mij waarlijk. Als ge tot vanavond
kondt wachten, zou ik zien te maken, dat de
dokter met u meeging. Neem u maar goed in
acht, myne lieve. Kunt ge niet bljjven, totdat
het wat koeler wordt? Kom mij toch spoedig
eens weder bezoeken, maar ge moet niet meer
zoo alleen komen I Goeden dag! Ik wenschte, dat
ik u hier kon houden.
Zjj ging naar de deur om haar te paard te zien
stjjgen, glimlachte en knikte haar vaarwel
Éllen was ruimer van hart, nu zij hare bood
schap verricht had; en toen zij de stad achter
zich had en zich weder in het veld bevond, was
zjj minder beschroomd dan vroeger; zjj ging
naar huis; dat maakte een groot verschil, en
iedere stap bracht haar nader. Ik ben toch maar
hljjde, dat ik het gedaan heb. maar ik hoop, dut
ik nooit weder zoo iets zal behoeven te doen.
Ik ben echter blijde, dat ik gegaan hen.
Zjj was nauwelijks de kleine brug over/ereden.
of zij zag iemand, die haar hel hart in de schoe
nen deed zinken. Het was Mjjnhcer Saunders,
die tegen een hoorn zat te leunen. Wat bewoog
hem, op dien tijd van den dag daar te komen?
Een zeker iets zeide haar, dat, wanneer zjj hem
slechts voorbij kon komen, zjj aar een gevaar
ontsnappen zou. Zjj meende langs hem te rjjden
zonder te laten hljjkon, dat zy hem zag, en gaf
Bruintje een licht tikje om hem sneller te doen
loopen. Toen zjj echter naderbjj zwam, stond
haar en haar kinderen, die schreideH van
honger.
Een vlam uit den grond.
Een boerenarbeider die te Winschoten,
Oosteinde, eeD sloot groef,v zag den electri-
schen kabel voor een boomwortel aan. Hy
kapte hem door met een bjjl en sloeg in
vlammen gehuld achterover. Dank zjj den
houten steel bleef de tnan zoo goed als onge
deeld.
Men seinde terstond naar de provinciale
electrische centrale te Groningen, daar de
gemeenten Beerta, Finsterwolde en Nieuwe-
Schans thans van licht verstoken zyn.
Hoe lang zal deze onthouding duren
Een staking. Wegens verhoogiug van den
bierprys van 6 op 8 cent per glas hebben
de bierdrinkers te uemert besloten het bier-
drinken voorloopig te staken.
Eerste Kamer-verkiezing.
GRONINGEN, 5 Dec. De Staten van Gro
ningen kozen tot Eerste Kamerlid J. B.
Westerdyk (vryz.-democraat), voorzitter van
den Groninger Landbouwbond, oud-Gedepu
teerde, te Uithuizermeden, met 23 van de
44 stemmen.
De heer Westerdyk is bjj de besturen
onzer Boerenleenbanken wel bekend als
voorzitter van den Raad van Toezicht der
Centrale te Utrecht en eminent leider der
jaarljjksche algemeene vergadering.
In gevaar brengen van onze neutraliteit.
ROTTERDAM, 5 Dec. De rechtbank deed
heden uitspraak in de zaak tegen Jacob
Dirkzwager, en den Dutschen stuurman
Hansen, tegen wie op 21 Nov. j.l. respec
tievelijk 6 en 3 maanden gevangenisstraf
was geëischt.
De rechtbank veroordeelde Jacob Dirk
zwager tot een jaar en 3 maanden en Hansen
tot 6 maanden gevangenisstraf, wegens het
ingevaar brengen van onze neutraliteit.
Mislukte surprise.
Heden werd op ons bureau een rolletje
nummers van ons blad bezorgd, dat keurig
verpakt in een strookje papier de reis had
moeten ondernemen naar een dame in Dus-
seldorf. Oogenschynlyk was het onschuldig,
wel woog het een beetje zwaar en de fran
keering was ook te hoog voor die enkele
nummers.
Dit zal de ambtenaren ook zyn opgeval
len en een onderzoek bleek het vermoeden
te bevestigen. Midden in het rolletje kranten
waren eenige onzen spek gestoken, waar
voor men een deel van de binnenste bladen
netjes hid weggeknipt.
Daar de uitvoer van deze etenswaar ver
boden is en de afzender geen naam had
vermeld, werd de verzending aangehouden
en naar ons bureau gezonden. Een mislukte
St. Nicolaas-surprise(N. R. Ct.)
Schel viseh.
Uit IJmuiden wordt bericht:
Dinsdagmorgen is namens de rijkscom
missie van toezicht op de Zeevisscherij-
vereeniging een party visch in de ryksvisch-
hallen te IJmuiden in beslag genomen
krachtens de Onteigeningswet, en er is
proces verbaal opgemaakt tegen drie schip
pers van stoomtreilers, wegens het plegen
van handelingen in strijd met de Distributie-
wet.
Het was den ambtenaren in de hallen en
den secretaris der rijkscommissie opgevallen,
dat sedert eenigen tya de kleine schelvisch,
de z.g. brandschel viseb, ook wel piepers
genaamd, door eenige stoomtreilers in min
derwaardigen toestand werd aangebracht,
dat wil zeggen schaars van ijs voorzien,
ongestript, dus niet van de ingewanden ont
daan Deze vischsoort, die in hoofdzaak
wordt gebruikt voor de distributie van
regeeringsvisch in ons land, zag er dan
onsmakelijk uit en kon door de rijkscom
missie niet voor de distributie gebruikt
worden.
Het bleek, dat deze visch, voor uitvoer
Saunders op, plaatste zich op het midden van
den weg, greep haar hit bjj den toom en ver
traagde daardoor diens stap, zoodat hjj in staat
was, tot Ellens onuilsprekeljjken angst, er naast
te blijven loopen.
Waar zijt ge zoolang gebleven? zeide bij.
Ik heb reeds-al dien tyd naar u uilgezien. Hadt
ge zooveel moeite den dokier te vinden?
Ik bid u, laat mjjn paard los, zeide Ellen,
terwijl haar hart geweldig klopte; ik moet schie
lijk naar huis. houd mjj toch niet np.
O. ik moet u eerst een weinig zien rijden,
zeide Saunders; ge hebt toch niet zulk een iiaast
om van mjj weg te komen, niet waar?
Ellen zweeg.
Het is al lang geleden, sedert ik u het
laatst gezien heb, zeide hjj; hoe heeft het meri
nos zich gehouden?
Ellen durfde zjjn gelaat niet aanzien, en zag
dus de uitdrukking niet, die met deze woorden
vergezeld gine; zjj gevoelde haar echter.
Het heeft zich zeer goed gehouden, zeide
zij; maar ik verlang zeer naar huis te gaan, ik
bid u, laat. mjj dus vrjj.
Nog niet, nog niet. zeide hjj; o neen, nog
niet. Ik wil eerst wat met u praten: hoe hebt
ge toch zulk een haast? Ib ben niet voorniet
hier gekomen; denkt ge. dat ik hier al dien tjjd
voor niets heb staan wachten?
Ellen wist niet, wat zjj zeggen zou; haar hart
klopte' van nameloozen angst bij de gedachte,
hoe zjj ooit van hem bevrjjd zou worden. Maar
dat was er nu nog verre afl
naar Duitschland verkocht, belangrijk hoo-
ger prijzen opbracht, dan de regeering be
taalt. Deze geeft f 22 per honderd pond,
en voor uitvoer werden prijzen van f 35
tot f 38 besteed. Zoowel uit deze feiten als
uit uitlatingen van enkele belanghebbenden
kreeg de rijkscommissie deovertuiging.dat
hier opzet in het spel was, en dat op die
wyze de distributie van regeeringsvisch
ernstig bemoeiiykt werd.
Om aan deze praktijken een eind te
maken, werd namens de regeering heden
morgen zonder voorafgaande waarschuwing
een krasse maatregel genomen; nu er weer
veel kleine schelvisch in minder deugde-
lyken staat werd aangevoerd, heeft de secre
taris der rijkscommissie zooveel schelvisch
van de groote soort onteigend als voor de
distributie noodig was, tegen den prysvan
f 22 de honderd pond, die geldt voor de
kleinste schelvisch. Natuurlijk is dit een
nadeel voor de aanvoerders, doch men hoopt
door dezen forschen maatregel het kwaad
te verhelpen.
Ongelukken.
HAARLEM, 6 Dec. In de centrale werk
plaats der H. IJ.S. M. alhier kon de bestuur
der van een locomotief, die onder stoom stond
om binnengebracht te worden, de machine
niet meer tot stilstand brengen. De locomo
tief reed in de stelplaats, door drie deuren
heen en viel daarna bjj het verzonken spoor
in de diepte.
De man op de machine bekwam geen
letsel, doch de ketelmaker de Vogel kreeg
een klap van een deur van de locomotief,
waardoor hij een enkel brak.
Overreden en gedood.
SN EEK, I Dec. Onder het naburige Eester-
ga had gisteren een treurig ongeluk plaats.
De 34-jarige gehuwde arbeider R. H. uit Lem
mer viel, doordat de twee voor zyn wagen
gespannen paarden op hol sloegen, van den
bok. De ongelukkige, die de wielen over het
hoofd kreeg, was onmiddellijk dood. Hy laat
een weduwe en 4 jonge kinderen achter.
Locomotief ontspoord.
's-GRAVENHAGE, 6 Dec. Mogelyk tenge
volge van het te vroeg verzetten van een
wissel is hedenmiddag op het stationsempla
cement der Staatsspoor te 's-Gravenhage een
zware locomotief ontspoord. De machine,
kort geleden met een trein binnengekomen
en gekeerd, reed terug naar de loods, om
een tot vertrek bestemden trein vöór te rijden.
Persoonlijke ongelukken vielen niet voor
en er ontstond vrijwel geen vertraging, daar
het geval zich voordeed op een z.g. vrij spoor.
Afgebrand.
EMMEN,6 Dec. Gisteravond brandde door
het omslaan van de brandende petroleum
lamp, die men bezig was te vullen, de woning
van den heer G. de Lange te Zuid Barge,
tot den grond toe af. De kinderen konden
slechts met groote moeite uit het brandende
huis worden gered. De man beliep ernstige
brandwonden aan de voeten. Van den inboe
del werd niets gered. Verzekering dekt de
schade.
Inbraak.
BRUNSSUM, 5 Dec. Hedenmorgen werden
door de politie aangehouden de gebr. D.,
Duitsche deserteurs, welke Zondag bij den
heer Reimersdal, aan de Schryversheide,
hadden ingebroken, door aan do achterzijde
van het huis een ruit in te drukken. Met
een mes werd een kast opengebroken en
het daarin aanwezige geld ontvreemd, ten
bedrage van ruim 1000 mark enf300Neder-
landsch geld. De politie arresteerde eerst den
ongehuwden D. in zyn kosthuis. Deze beken
de den diefstal en overhandigde aan de politie
1000 Mark, terwijl bjj verklaarde, dat zijn
gehuwde broeder, die in de kolonie woonde,
de f 300 had meegenomen. Toen deze werd
aangehouden, verklaarde hjj van den diefstal
niets te weten, terwy'l geen geld by hem
werd gevonden. Een huiszoeking had even
min resultaat.
Wiens paard is dat, waarop ge zit?
Het mjjne, zeide Ellen.
Het is niet het uwel Dat is maar een
praatje. Daar geloof ik niets van, het zal u dus
niet hinderen, als ik hem een weinig aanzet.'
ik moet eens zien, of ge goed te paard kunt
zitten
Terwijl Saunders deze woorden sprak, stak hij
zjjn arm door den teugel, voerde den hit ter
zijde van den weg, waar veel hoog heestergewas
groeide, en sneed zich daar, niet zonder veel
moeite, een lang sterk takje af.
Zie eens! Wat denkt ge hiervan en sloeg
er een paar malen mee in hel rond. om de buig
zaamheid en de taaiheid te beproeven; gelijkt
het niet volkomen op eene zweep? Nu zullen
wy eens zien, hoe hjj loopen zal!
Ik bid li, doe er toch niets mee, zeide
Ellen ernstig; ik sla hem nooit met eene zweep,
hjj is er niet aan gewoon, och doe het
toch niet!
O. wjj zullen hem er maar even meeslaan,
zeide Saunders koeltjes; ik wil eens zien, hoe
ge er op blijft zitten, ik zal hem een weinig
laten springen.
Hjj gaf het paard met het takje een jicht
tikje tegen de hielen, genoeg om hem te hinde
ren, zonder hem evenwel te bezceren.
(Wordt vervolgd).