tvaagt.
aard.
Officiéél Nieuws- en Advertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede
EERSTE BLAD
I6de Jaargang.
Woensdag 30 Augustus 1916.
No. 42
DE WIJDE, WIJDE WERELD
i H. van den
avonds 7 uur,
J. Qaanderse,
WOONHUIS,
et ERF en
e Heul, kad.
Aren 15 een-
van
er A. J.
UIJS.
avonds 7 uur,
H. van den
avonds 7 uur,
J. Qaanderse,
uit TWEE
ND, te Dirks-
Sectie B No.
M. Klink te
des namiddags
t ter herberge
AARDAPPE-
Redstar en
te Stad aan
fr
ies namiddags
Sommelsdjjk,
met LANDE-
n dijk in den
Ihamis, groot
105 roeden
nd door den
aanvaarden
es avonds 6 uur
van Leeuwen
isdjjk MEU-
oeke van den
itember 1916,
s avonds 7 uur
van Leeuwen
elsdijk INZET
ELHUIS op
en den Ooste
lijk, kad. Sec-
17 centiaren,
16.
F. C. Arm-
es nam. 3 uur
dijk AFSLAG
IANDERIJEN
den polder
root 82.80.70
i Voorn3che
Heer H. van
nbinatien en
6.
es avonds 7 uur
an Leeuwen,
Isdijk, AFSLAG
lELHUIS op
en den Ooste-
ijk, kad.Sec-
17 centiaren,
16.
i enz. enz.
erdere prij-
zoo moge-
Oude Tonge
luit vau 29
EN 7000.
AR.
ïelsdijk.
irdenmarkt,
itler.
Secretaris,
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG,
Lid van de Tweede Kamer Staten-Generaal,
'»*GRAVE\H1GE.
Uitgave der
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
te Middelharnis.
Prijs der Advertentiën van 1—6 regels f 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekbandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
De concentratie.
In 1913 is het gelukt de drie vrijzin
nige groepen tot krachtige samenwerking
te brengen op den grondslag van het
concentratieprogram. Door den steun,
dien S. D. A. P. en de vrijzinnigen elkaar
bij de herstemming boden kwam een
sterke linksche meerderheid in de Kamer.
Jammer genoeg kwam het niet tot een
vrijzinnig socialistisch ministerie, ter
wijl de vrijzinnige concentratie als min
derheid niet een concentratie-kabinet
wilde vormen. Het extra-parlementaire
kabinet-Cort van der Linden werd de
oplossing. Bij zijn eerste kennismaking
met de Kamer ontvouwde de heer Cort
van der Linden zijn regeeringsprogram,
dat goeddeels met het vrijzinnig concen
tratieprogram overeenkwam. Dat leidde
er toe, dat de linksche groepen het kabi
net krachtigen steun toezegden. Terecht
werd er evenwel op gewezen, dat de
linkerzijde niet de verantwoordelijkheid
kon dragen voor een kabinet, dat niet
uit de partijen was voortgekomen.
Waarom wij dit in herinnering bren
gen? Omdat noch aan de linksche groe
pen het verwijt kan worden gemaakt, als
dit kabinet het concentratieprogram niet
uitvoert, noch het kabinet er een grief
van gemaakt kan worden, als het op
sommige punten afwijkt van het con
centratieprogram.
Wat de heer Cort van der Linden
bv. ten opzichte van art. 192 der Grond
wet (het onderwijsartikel voorstelt) komt
op het concentratieprogram niet voor.
Intusschen op de linkerzijde rust de
moreele verantwoordelijkheid alle krach
ten in te spannen om de programeischen
van 1913 vervuld te krijgen.
Daartoe is vooral onder de vrijzinnigen
de grootst mogelijke eensgezindheid
noodig. Nog altijd is deconcentratie, wat
Troelstra haar eens noemde„een po
litieke noodzakelijkheid." Dat verliezen
de mopperaars onder de concentratie-
genooten te veel uit het oog.
Er zijn vrijzinnigdemocraten, die mee-
FEUILLETON.
DOOR
ELIZABETH WETHERELL.
Heauthoriseenlo OTerdruk ran het Gelijknamig bock, rer-
schenen bij «ie Firma D. HOLLE te Rotterdam.
56)
Alice kwam met haastige schreden naar haar
toe en knielde bij haar neer; Ellen vloog haar
om den hals, en zij omhelsden elkander harle-
ljjk. Jan wandelde de kamer op en neer, en
bleef toen bij haar staan.
Alles is weer goed, zeide Alice, nu gaan
wij thee drinken.
Hjj glimlachte cn stak Ellen zijne hand toe,
die zjj aannam. Hjj wilde de bibliotheek echter
nog niet verlaten, daar zjj nog een kwartier tjjd
hadden. Zij wandelden dus de lange kamer nog
wat op en neer, en praatten zoo genoegt jjk over
verschillende dingen, dat Ellen hare kwellingen
bjjna vergat. Eindelijk kwam Juffrouw Sophia
binnen, om hen op te zoeken, en daarop Mijn
heer Marshman en Marianne om hen voor de
thee te roepen; en zoo was het gaan naar de
gezelschapskamer niet half zoo erg, als Ellen
het zich wel voorgesteld bad.
Zjj gedroeg zich zeer goed; haar gelaat was
dien avond bijzonder bescheiden; en gedurende
nen, dat hun partij schade lijdt door het
voortbestaan der huidige samenwerking.
Er zijn vrijliberalen, die hun mindere
ingenomenheid met de voorstellen der
regeering in zake kiesrecht en evenredi
ge vertegenwoordiging te kennen geven.
Ingezonden stukken in „De Vrijzinnig-
Democraat" dringen op verbreking der
concentratie aan.
Hebben deze inzenders nu nog niet
geleerd hoe telkens weer bleek, dat
tweedracht de vrijzinnigen verzwakte?
In 1901 splitsing van Unieliberalen en
Vrijzinnig-Democraten. Links verloor den
stembusstrijd.
In '1905 samenwerking. Links won.
In 1909 geen sprake van samengaan
Links verlojr.
In 1913 een krachtige sam nwerking.
Links wint.
Nu na drie jaar, nu we aan den voor
avond staan der Grondwetsherzienig be
gint weer het mopperen van hen, die
het niet spoedig genoeg gaat of meenen,
dal er niet democratisch genoeg gere
geerd wordt. Krijgen deze heeren hun
zin en trekken de vrijzinnigen niet ge
zamenlijk op, dan zal men in 1917 eens
zien, hoe wrange vruchten de „demo
oratie" van di verdeeldheid plukt.
De leiders der partijen zijn er ter dege
van overtuigd, dat de samenwerking
moet blijven bestaan. Doch dat is niet
voldoende. Aan de mopperaars moet
duidelijk worden gemaakt, dat de vrij
zinnige concentratie moet blijven bestaan.
Van propaganda zal al heel weinig terecht
komen, als men de eensgezindheid niet
weet te bewaren.
Het vrijliberale blad „de Fakkel" zegt
omtrent de propaganda zeer juist:
„Maar daarvoor is noodig, dat alle
vrijzinnige partijen blijvende samenwer
king wenschen. En de stemmen uit vrij-
zinnigdemocratischen kring doen daarop
niet geheel gerust zijn. Zoodat ook in
dit opzicht moeilijke dagen te wachten
staan."
Wij voegen hieraan dadelijk toe, dat
er onder de vrijliberalen ook zijn, die
in de onderwijskwestie verzoenender
houding zullen moeien aannemen dan
zij doen, wil de samenwerking krachtig
kunnen zijn.
den ganschen avond hield zij zicli dicht bij Alice
of Jan, en durfde zich niet van hen verwijderen.
En toen Ellen Dhauncey en haar neef George
Walsh bij haar verkozen te blijven, was het jonge
gezelschap spoedig verdeeld; diegenen onder
hen, die zich bij de oudere lieden aansloten,
waren niet de minst vrooljjken. De kleine Ellen
Chauneey was bijna buiten zich zelve van blijd
schap; hot geheim daarvan lag wellicht daarin,
en zij fluisterde het Ellen in den loop van den
avond als een groot nieuws in deooren.dat het
de avond vóór Kerstmis was.
HOOFDSTUK II.
Kousen, waarbij de „blauwe" niets
waren.
De Kerstochtend begon aan te breken, maar
het was by lange na nog geen klaarlichten dag
toen Ellen reeds gewekt werd. Ellen Cbauncy
trok en duwde haar aan de schouders, cn fluis
terde .Ellen! EllenI" op een toon, die groote
i rees scheen te kennen te geven, om iemand
wakker te maken. Daar stond zjj in haar nacht
pon cn nachtmuts, en op bloote voeten, met een
gelaal vol bljjde verwachting, en volkomen
wakker. Ellen rees, niet weinig verwonderd,
overeind cn vroeg, wat er aan scheelde.
Ik ga eens naar mjjne kous zien, fluisterde
Men mag vertrouwen, dat de vrijzin
nige groepen de moeilijkheden zullen
weten te overwinnen en de concentratie
krachtig zullen weten te handhaven.
ONZE KOOPVAARDIJVLOOT.
Verschenen is het Verslag over den
Toestand van Handel, Scheepvaart en
Nijverheid vanwege de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Amsterdam. Op
blz. 255 lezen wij, dat de Nederlandsche
koopvaardijvloot in het jaar 1915 groote
wisselingen onderging, doch aan het
einde des jaars nagenoeg dezelfde capa
citeit had als op 1 Januari. Het aantal
schepen is achteruitgegaan en de inhoud
slechts weinig hooger. De oorzaak hier
van is in hoofdzaak te vinden in den
verkoop van een aantal schepen naar
het buitenland. Niet minder dan 34
schepen, metende 46.000 netto tonnen,
werden naar het buitenland meerendeels
naar Noorwegen, verkocht, terwijl slechts
4 stoomschepen, metende 8500 netto
tonnen, uit het buitenland voor Neder
landsche rekening werden aangekocht.
De ontzaglijk hooge prijzen, die vooral
door Noorwegen en Zweden v.ior stoom
schepen werden besteed, deed verschil
lende reeders besluiten- stoomschepen
van meestal oudere constructie en van
minder gepast charter, te verkoopen voor
prijzen verre boven de waarde, waarvoor
zij nog te boek stonden en waardoor
aanzienlijke winsten werden behaald.
Aldus het Verslag. Als de regeering
door de inmiddels uitgevaardigde Sche
penwet niet had ingegrepen, zouden heel
wat schepen, die niet „van oudere con
structie" en niet „van minder gepast
charter" waren, ook den weg naar het
buitenland hebben gevonden!
Het Verslag deelt mede, dat, al is de
nationale vloot in 1915 niet vooruitge
gaan, onze reederijen in dat jaar een
energie en een vertrouwen op de toe
komst toonden, die onze bewondering
moeten opwekken. Op ultimo Deo. 1915
zijn toch in aanbouw gegeven voor Ne
derlandsche rekening niet minder dan
128 stoomschepen, metende ruim 410.000
bruto tonnen. Hiervan werden gebouwd
123 op Nederlandsche werven, 4 op En-
hare bezoekster; wilt gij ook niet opstaan en
met mij meegaan? Stil! maak toch geen leven,
ik weet, waar die hangt, ma hangt hem altijd
op den rug van haar grooten leuningstoel, kom
hier is het. O, Ellen, daar hangen er twee I
Daar is er ook eene voor u! Daar is er ook eene
voor u!
De eene Ellen sprong, in vervoering van blijd
schap, op hare bloote voeten over de grond,
terwijl de andere, niet minder gelukkig van
blijdschap stilstond. De springsler omhelsde en
kuste haar eindelijk van ganscher harte, en zeide,
dat zij van bljjdschap niet wist wat zij doen zou.
Maar hoe zulten wij nu weten, welke de
uwe en welke de mijne is?
Misschien zjjn zij beide voor u, zeide Ellen.
Neen in allen gevalle is de eene voor
mij, en de andere voor u. Wacht! hier zijn pa
piertjes, met onze namen erop, denk ik laat
ons den stoel een weinig naar het licht draaien,
daar ja! Ellen M-o-n, daar, dat is de
uwe mijn naam begint niet met een M; en dit
is de mijne!
Daarop volgde weder een gehuppel door de
kamer; cn toen kwam zij bij den stoel waar
Ellen stond.
Ik ben nieuwsgierig, wat er in zit, zeide zjj,
ik zou het wel willen zien, cn toch ook niet.
Kom, gjj moet beginnen.
Maar dat is geene kous van mjj, zeide Ellen,
terwjjl haar ernstig gezicht zich tot een glimlach
plooide; mjjn been is zoo groot niet.
Zjj is vol, niet waar? zeide Ellen Cbauncy.
gelsche werven en 1 op een Amerikaan-
sche werf. Het feit, dat bijna alle schepen
op onze nationale werven worden ge
bouwd, is evenzeer verblijdend.
Door oorlogsgeweld waren tot ultimo
Dec. 1915 24 Nederlandsche schepen,
met een inhoud van 40.391 bruto tons,
vernietigd. De wereldvloot verminderde
van 40.750.000 bruto tonnen in Juni
1914, tot 31.810.000 bruto tonnen in
Juni 1915, een vermindering dus van
22 pCt.
In dit verlies is voor een deel het
nijpend gebrek aan scheepsruimte te
zoeken en ongetwijfeld zou ten onzent
door verkoop van schepen naar het
buitenland, dat gebrek zich nog sterker
hebben doen gevoelen, als de regeering
niet bijtijds had ingegrepen.
NEDERLANDSCHE ANTI-00RL0G RAAD.
De „Neutralen Conferentie"die einde
Februari 1.1. te Stockholm is bjjeen geweest,
zal met 1 September haar hoofdzetel naar
's-Qravenhage verplaatsen.
De werkzaamheden der Conferentie te
Stockholm, waaraan voortdurend bekende
vredesvrienden uit Amerika, Denemarken,
Nederland, Noorwegen, Zweden en Zwitser
land hebben deelgenomen, zjjn van veel-
zjjdigen aard geweest. Met een groot aantal
mannen van beteekenis, uit zoowel oorlog
voerende als onzjjdige landen, is de moge
lijkheid besproken een vrede te helpen be
vorderen, die, aan alle volkeren een vrije
politieke en economische ontwikkeling
verzekerend en gepaard gaande met de
schepping eener internationale rechtsorde,
de kenmerken van duurzaamheid zou in
zich dragen. Verschillende leden der Con-
feientie en op verzoek der Conferentie tevens
eenige bekende geleerden en volksvertegen
woordigers uit onzjjdige landen hebben met
gelijk doel eenigen tijd in oorlogvoerende
landen vertoefd en daar met personen van
invloed een onderhoud gehad. Naast deze
vertrouwelijke stappen ter bevordering van
een spoedigen en duurzamen vrede, is in
direct in deze richting gewerkt door de ver
spreiding op groote schaal van vredeslite-
ratuur, waarbij aan verzoenende uitlatingen
uit de oorlogvoerende landen bekendheid
werd gegeven, zooals o.a. ook door het bui-
tenlandsch orgaan van den „Nederlandsche
Anti-Oorlog Raad", de „Nouvelles de Hol-
lande" geschiedt. Ook is in een groot aan-
Kom, haast u toch wat, en zie, wat er in de
uwe zit. Ik wilde het zoo graag weten, dat ik
het niet uithouden kan.
Wel. haal gij dan de uwe uit, terwijl ik de
mijne uithaal.
Ja, dat is goedl
O, dat geheimzinnige vermaak, en die verma
kelijke geheimzinnigheid van die opgevulde kou
sen! Ellen zocht met bevende vingers naar den
teen en liet hem toen eensklaps los.
Ik kan niet begrijpen wat het is. het voelt
zoo aardig.
Och dat is niets! maak toch voort-, zeide
Ellen Chauneey; het zal u toch geen kwaad doen.
Neen, het zal u geen kwaad doen, zeido
Ellen, maar....
Zjj haalde een grooten tros witte druiven te
voorschijn.
O, dat is heerlijk, niet waar? zeide Ellen
Chauneey. Nu de mjjne.
Het was eveneens een tros druiven.
Dat gaat goed, zeide, zjj. Nu verder.
Nu kwam er uit elke kous een groot peper
huisje met suikerboonen.
O, dat is aardig, niet waar? zeide Ellen
Chauneey, het uwe is met witte lintjes gestrikt
en hel mjjne met blauwe; dat is liet eenige
onderscheid. O! cn uw papier is rood en het
mjjne purper.
Ja, en op het mjjne is iets anders geteekend
dan op het uwe, zeide Ellen.
Wel ik heb ook liever, dat zjj verschillen,
gjj ook niet? dal is, dunkt mjj veel prettiger.
Ék.
