Binnenland.
2
Van Houten aanhangers zal vinden, zoo
willen wij toch van stonde af aan de
insinuatie afwijzen, dat het algemeen
kiesrecht ons zou leiden in socialistisch
vaarwater. De liberale idee heeftsteeds
getoond aan te passen aan hetgeen op
bepaalde momenten bleek te leven in de
massa. De liberale partij was er nimmer
een van versteening.
Bij de evolutie in de denkbeelden paste
zij zich aan, ?óoals elke partij, die be
grijpt, dat geen dogma blijvend richt
snoer kan zijn. Als de vrijzinnige groe
pen kwamen tot eencentratie en het al
gemeen kiesrecht als urgent naar voren
brachten, geschiedde dat, omdat zij het
moment gekomen achten Thovbecke's
profetie in een daad om te zetten.
1913 gal de Linkerzijde, bij de her
stemmingen eensgezind strijdend voor
dat urgente programpunt, de meerder
heid. De heer Van Houten vergist zich,
als hij meent, dat alleen weerzin tegen
een clericale regeering de kiezers tot de
uitspraak van 1913 bracht. Herhaalde
lijk is dat uiteengezet.
De heer Van Houten voert bij zijn
verzet tegen het algemeen kiesrecht den
strijd van Don Quichotte. Het is waar
lijk jammer, dat een zóó geniaal man de
teekenen des tijds zoo weinig blijkt te
verstaan.
NEDERLANDSCHE ANTI-OORLOG RAAD.
Door een aantal vooraanstaande personen
in Engeland, waaronder de bekende theoloog
Prof. J. Estliu Carpenter, Rt. Hon. Thomas
Burt, lid van het Lager Huis, Lord Courtney
of Penwith, lid van het Hooger Huis, Sir
Edward Fry, afgevaardigde van Engeland
op de Tweede Vredesconferentie, de bekende
econoom J. A. Hobson, Ben Turner, Secre
taris van de „Union of Textile workers",
L. S. Woolf, een der leiders van de Fabian
Society, is een oproep verspreid, waarin
gewezen wordt op de wenschelijkheid, dat
de openbare meening zich er aan gewent,
zich bezig te houden met vredesvoorstellen,
hoe ver verwijderd en hoe onzeker de vrede
ook nog moge zyn. Aldus zal de kaDS grooter
zijn, dat de oorlog niet zal eindigen in een
voorloopig compromis, maar in een ver
standige en duurzame oplossing.
Het Comité vraagt de aandacht voor het
volgende schema van vredesvoorwaarden,
die als grondslag voor besprekingen zouden
kunnen dienen
I. Een succesvolle inval mag geen reden zijn
voor annexatie, derhalve a) Herstel van de
onafhankelijkheid van België en b) teruggave
van grondgebied door een van beide partijen
bezet overeenkomstig punt 2 a) inhoudende
de teruggave of vergoeding aan Duitschland
van haar koloniaal gebied.
II. Er zal op verstandige wijze voldaan
moeten worden aan de eischen a) tot toe
passing van het nationaliteitsbeginsel in
Europa door wijziging van grenzen, door
het verleenen van autonomie of anderzins
en b) van de Centrale mogendheden en an
dere Europeesche staten naar grootere eco
nomische vrijheid in economisch weinig
ontwikkelde landen.
III. Zoo uitgebreid mogelijke toepassing
van het beginsel der Open Deur.
IV. Aanvaarding aan beide zijden van
daadwerkelijke waarborgen tegen oorlog te
land en te zee in den vorm van een duur
zame regeling tot vreedzame beslechting
van alle internationale geschillen. Een der
gelijk stelsel zou beperking van bewapening
moeten medebrengen.
V. Verwijzing naar een Conferentie van
oorlogvoerenden en neutralen of aan per
manente Commissie's van de nadere uit
werking van het bovenstaande op den grond
slag van de beginselen overeengekomen
door de oorlogvoerenden.
Aan dit schema, dat groote overeenkomst
vertoont met het artikel „De Voorwaarden
voor een Duurzamen Vrede" in „De Toekom
stige Vrede" van 30 April 1.1., evenals met
het Manifest aan de Oorlogvoerenden van
vreemdeling was. Hij plaatste haar aan zijne
rechterhand en droeg gedurende den ganschen
maaltjjd de zorg voor haar.
Men zat aan het nagerecht, toen er aan het
andere einde der kamer eene deur halfgeopend
werd en eene kleine gestalte gedeeltelijk binnen
kwam; zij hield de deur in de hand en keek
twijfelend de tafel langs, alsoi zij iemand zocht.
Wat is het, Ellen ?zeide Mevrouw Chauncey.
Juffrouw Bland vertelde mij, ma, zoo
begon zij, terwijl haar oog aldoor rondkeek;
doch eensklaps afbrekende, sprong zij naar Alice,
omhelsde haar en gaf haar gewis den hartclijk-
sten welkomstkus, welken deze dien dag ont
vangen had.
Hola! riep Mijnheer Marsbman, dat is te
veel voor één alleen. Kom hier en geefmjj ook
een kus!
Het meisje kwam naar hem toe, omhelsde
en kustle hem zeer hartelijk, doch merkte tevens
aan: Ja maar, grootpa, ik heb u vandaag al
meer gezien.
Nu, hier is iemand, die ge nog niet gezien
hebt, zeide hjj opgeruimd, terwijl hij haar naar
Ellen heentrok; hier hebt go oen nieuw vrien
dinnetje, een jongejuffrouw uit de groote
stad; ge moogt uwe landelijke manieren dus
wel laten varen. De jongejuffrouw Ellen Mont
gomery komt, och, hoe heet hel ook?...
Londen, grootpa? zeidc hel meisje, terwijl
zjj met eene mengeling van eenvoudigheid en
vriendelijkheid Ellens hand vatte en haar op de
wang kuste.
de Neutralen-Conferentie te Stockholm, is
een toelichting toegevoegd.
Hierin wordt verklaard, dat men getracht
heeft de beginselen van rechtvaardigheid
toe te passen op de tegenwoordige omstan
digheden, uitgaande van de overtuiging, dat
de Geallieerden wenschen voor alle volkeren
de vervulling hunner rechtvaardige eischen
te verkrijgen, zoodat geen enkel volk blij
vende grieven zal behouden, die het er toe
zouden kunnen brengen, hun krachten te
ge sen aan de voorbereiding van een nieuwen
oorlog.
In verband hiermede wordt als het meest
belangrijke punt beschouwd punt 4, dat
positieve waarborgen voor den toekomstige
vrede moet geven. Met een verwijzing naar
de bekende woorden van Sir Edward Grey
in zijn schrijven van 26 Aug. 1915 en naar
de woorden van den Heer Ballin in dé
Vossische Zeitung met Kerstmis 1915, wordt
dit punt aldus toegelicht: „Aan de eene zijde
wordt veel gesproken van de vernietiging
van het militarisme, aan de andere zijde
van de vrijheid der zee. Een verlangen, dat
hieraan ten grondslag ligt, schynt te zijn,
de bedreiging van de groote bewapeningen
weg te nemen. Dit zal alleen kunnen ge
schieden, indien alle volkeren leeren besef
fen, dat hun welzijn ligt in de ontwikkeling
niet van gewapende macht maar van we-
derzijdsche samenwerking. Als ieder volk
bereid is, zich te verbinden, alle geschillen
aan een of anderen internationalen rechter
of raad te onderwerpen, dan zal onderling
vertrouwen worden verzekerd en zal ver
mindering van bewapening volgen".
Ze keken naar een brandje.
GOUDA, 7 Aug. Hedenavond werden bij
appél aan de Wierickerscbans twee Duitsche
officieren gemist. Direct werd een onderzoek
ingesteld. De wachten werden verdubbeld
en het vrfjwilligelandstormcorpsBodegraven
in dienst gesteld. Per flets werd de omtrek
afgesnuffeld en van de vermissing in alle
richtingen kennis gegeven. Ook de terreinen
en gebouwen van het interneeringsdepöt
werden terdege onderzocht. De beide offi
cieren werden eindelijk 's nachts één uur
op het dak van een der gebouwen ontdekt.
Ze gaven voor zich te verlustigen in den
aanblik van een verwijderden brand, maar
waren voorzien van middelen om de fort
grachten over te zwemmen!
Do uitwisseling van zwaargewonden.
ROTTERDAM, 7 Aug. Een speciale Duit
sche Roode Kruis-trein arriveerde hier tegen
l uur aan het station Delftsche Poort, op
weg van Aken via Brussel naar den Hoek
van Holland. Er bevonden zich 36 zwaar
gewoDde Engelsche soldaten In den trein,
die te Hoek van Holland uitgewisseld wor
den tegen 80 gewonde Duitsche soldaten.
Van de 36 Engelschen waren 6 soldaten
krankzinnig.
Gedurende het oponthoud alhier, dat alleen
om te rangeeren slechts tien minuten duurde
waren wij in de gelegenheid van eenige
gewonden en Duitsche begeleiders van den
hospitaaldienst inlichtingen te ontvangen.
De trein bestaat uit 22 wagens en heeft
220 bedden. Op onze vraag, waarom voor
dat luttele aantal gewonden zulk een lange
trein werd gebruikt, antwoordde men, dat
zulk een Vereinslazarettzug vorachriftmaes-
zig in elkaar gezet moet worden. De trein
vormt met den doktorenwagen, den operatie-
en keukenwagen een geheel, zoodat aan
de samenstelling niets veranderd mag wor
den.
Gisteravond is men uit Keulen vertrokken
met tien Belgische gewonden. Te Aken
werden de Engelschen opgenomen en te
half elf vertrok men naar Brussel, waar
men te vier uur hedenmorgen arriveerde.
Daar werden de Belgische soldaten afgezet,
om er verder bij hun familie te kunnen
leven. Vandaar vertrok men naar Nederland.
Naar wy inderhaast van een der Engel
schen vernamen, zijn de gewonden uit ver
schillende veldslagen. Er zijn er bij, die
reeds sinds 1914 in Duitsche gevangenschap
doorbrachten. Allen, die hier passeerden,
Uit Carra-Carra Mijnheer, zeide Ellen.
Loop heen, zeide hjj lachende en gaf haar
een tikje op de wang. Neem haar mee, Ellen,
neem haar mee, en pas op, dat ge goed zorg
voor haar draagt. Zeg aan Juffrouw Bland, dat
zij een van grootpa's gasten is.
Wij hebben beiden denzelfden naam,
zeide Ellen Chauncey, terwjjl zjj door de hreede
gang gingen; hoe zullen wij nu weten, wie er
bedoeld wordt?
Wel zeide Ellen lachende, als gij „Ellen"
zegt, dan weet ik dat ge mjj bedoelt; en als ik
het zeg, dan weet gij, dat ik u bedoel. Ge be-
grjjpt wel, dat ik mjj zelve niet roeden zal,
Ja, maar als iemand anders „Ellen" roept
dan zullen wij beiden komen aanloopon. Komt
gij dadeljjk, als ge geroepen wordt?
Somtjjds antwoordde Ellen lachende.
O, ik doe het altijdma noodzaakt er mjj
altijd toe. Ik dacht, dat ge misschien evenals
Marianne Gillespie deedt; zjj wacht dikwijls
wel een halve minuut, eer zij opstaat, als iemand
haar roept. Zjjt ge met Juffrouw Alice meege
komen?
Ja.
Houd ge veel van haar?
O, ja! heel veel!
De kléine Ellen vestigde op den blos, waarmee
bare vriendin dit zeide, een blik van gemengde
nieuwsgierigheid en genoegen, waarin eene be
lofte van toenemende genegenheid lag.
Ik houd ook veel van haar, antwoordde
zjj vroolijk; ik ben zeer blijde, dat zjj gekomen
zijn afschuwelijk verminkt en missen een
of meer ledematen. Onze zegsman was in
April 1915 gevangengenomen is den twee
den slag by Yperen en behoorde tot het
5e Canadian regiment. Eerst is hy te Mag-
denburg verpleegd en sinds December hield
hjj te Aken verblijf. Het eten in de hospitalen
waar hy verpleegd werd, was vrij goed, doch
een Engelsch onderofficier, die van Mann
heim kwam, had hem megedeeld, dat de
toestand daar allerbedroevendst is. De man
was er letterlijk verhongerd. De behandeling
te Aken liet niets te wenschen over. De
omgang met de verplegers nam soms een
zeer vrijmoedig karakter aan, vandaar dat
de Duitschers zich jegens de gewonden wel
eens lieten gaan. Men is er den oorlog meer
dan zat en leeft in de vaste overtuiging,
dat over twee maanden de vrede geteekend
wordt. Engeland heeft ook genoeg van den
oorlog, zoo zeide men hem, want het offensief
kost dit land dagelijks veel slachtoffers Dag
en nacht gaan en komen er troepen te Aken.
Cavalerie is nog eerst kortgeleden naar het
Russische front gedirigeerd.
Nog even stelde men ons in de gelegen
heid een kjjkje in een der wagens te nemen.
Het zijn inderdaad model-ziekentreinen. In
iederen wagen zijn 12 bedden, hangende in
veren en aan ieder bed kan een tafel be
vestigd worden. Er is ruim lucht en licht.
Over de platformen kan men den operatie-
dokter- en keukenwagen bereiken. Deze
treinen zijn eerst na den oorlog gebouwd.
De trein, die hier kwam, deed nog pas dienst
op het Westelijk front.
Na tien minuten oponthoud vertrok de
trein in de richting Schiedam. Gedurende
het oponthoud had een groote politiemacht
de perrons afgezet.
(Tel.)
BREDA, 7 Aug. Door de laatste stoom
tram naar Oosterhout is Zaterdag nabij
den Driesprong onder Teteringen zekere
Pieters overreden, die op de rails lag te
slapen. De man was in stukken gereden
en bflna onherkenbaar. Men vermoe it, dat
dronkenschap niet vreemd aan dit geval is.
De man was ongehuwd.
DEURNE, 7 Aug. Het tweejarig zoontje
van een landbouwer W. H. Derks geraakte
in een kuip met water, tengevolge waar
van het verdronk.
Het 5-jarig zoontje van den landbouwer
F. Koppens viel van een hek en bekwam
een hersenschudding. Zyn toestand is hoogst
ernstig.
DE KNIJPE, 7 Aug. Zondagmorgen is de
boerenplaats bewoond door L. Lolkema te
Oldeholtpade in vlammen opgegaan. Oor
zaak is hooibroei.
Auto te water.
ALKMAAR, 7 Aug. Gistermiddag 3 uur
werd aan den Berger weg tusschen Alk maar
en Bergen de Germainwagen van de firma
Haarsma van Oucoop en De Jong uit Alk
maar achterop gereden door een auto van
da firma Stikkel Oly en ten Seldam uit
Alkmaar.
Bij het passeeren reed de achteroprydende
wagen het voorwiel van de Gerinain-auto
aan, met het gevolg, dat deze in de sloot
terecht kwam. De chauffeur wist nog bij
tijds uit de auto te springen.
Aangezien hij menschen naar Bergen ge
bracht had en ledig terugkeerde, had het
ongeval geen persoonlijke ongelukken ten
gevolge. Des avonds halfelf gelukte het om
den zwaar beschadigden wagen van 2000
K.G. met behulp van een bok op het droge
te krijgen.
CULEMBORN, 7 Aug. Zondagmiddag is
een landstormplichtige van het fort Hons-
wijk bij het zwemmen in de nabijheid van
het fort verdronken.
Dynainietongeluk.
HEERLEN, 7 Aug. Zekere K. ging gis
teren naar de Maas in de buurt van Roos
teren, om aldaar met dynamiet te visschen.
Het schijnt, dat de dynamietpatroon te
vroeg ontploft is, want K. werd aan den
Maasoever gevonden met afgeslagen handen
en een diepe borstwonde. Bovendien waren
is, en ik ben ook zeer blijde, dat gij gekomen
zij t.
De kleine spreekster deed eene deur open en
geleidde Ellen naar een groep kinderen, die
allen ouder schenen le zijn dan zjj.
Marianne, zeide tegen eene van hen, een
bevallig meisje van veertien jaren, dit is Ellen
Montgomery; zij is met Alice meegekomen om
het Kerstfeest met ons te vieren; zjjt ge niet
blijde? Wat zijn we met gezellig velen, als
dinges nu ook nog komt, hoe heet ze ook weer?
Marianne gaf Ellen de hand.
Zjj is een van grootpa's gasten, zei de
kleine Ellen Chauncey; en lijj heeft gezegd, dat
wij onze landelijke manieren moeten laten varen,
zjj komt uit de groote stad.
Denkt ge, dat we een troep dnisterlingen
zijn, jongejuffrouw Ellen vroeg een opgeschoten
jongen van vjjftien jaren, die genoeg op Mari
anne Gillespie geleek, om hem voor haar broeder
uit te maken,
Ik weet, niet wat dat is, zeidc Ellen.
Wel, doen zij In de groote stad de dingen
beter, dan wjj?
Ik weel niet, hoe ge zo hier doet, zeide
Ellen.
Weet ge het niet? Koml Gaat allen
eens uit den weg, rechts en links, allen hoort
Lot nu op!
Wel welcndo dat hjj de meesten van liet ge
zelschap vermaakte, plaatste bjj zich defligop
ccnigcn afstand van Ellendaarop kwam hjj
statig naar haar loc, boog zich lot aan baar
zjjn beide oogen uitgerukt. In hopeloozen
toestand is K., die vader is van 6 kinderen
naar het hospitaal te Heerlen vervoerd.
Soldaat doodgeschoten.
NIJMEGEN, 7 Aug. In de Waalkazerne
alhier is Zondagavond de soldaat Smit uit
RoostereD (Limburg), toen hij een luitenant
en den sergeant van de wacht, die hem
wegens wangedrag in arrest moest stellen,
dreigde met een emmer de hersens in te
slaan, door den sergeant uit zelfverdediging
met een revolver doodgeschoten. Smit stond
hoogst ongunstig bekend en werd tot alles
in staat geacht.
Ongelukken.
GOUDA. 7 Aug. Gisteren is uit het water
aan de Bleekerssingel opgehaald het ljjk
van den ruim 70-jarigen Kunst. Waarschijn
lijk is de man door de duisternis in bet
water geloopen.
WOLVEGA, 7 Aug. In het naburige Olde-
holtpa is Zondagmorgen de groote boeren
plaats van L. H. Lolkema, ten gevolge van
hooibroei, afgebrand. Den ganschen nacht is
er gewerkt, om het vuur in het hooivak te
bedwingen en de boerderij te behouden. Alle
pogingen waren echter vergeefsch te on
geveer acht uur in den morgen tastten de
vlammen de boerderij en het woonhuis aan
en wegens gebrek aan water kon de spuit
ook het voorhuis niet behouden. De inboedel,
de boerengereedschappen, wagens, enz. kon
den tijdig in veiligheid gebracht worden
de voorraad hooi, ongeveer 100.000 kilo, is
grootendeels een prooi der vlammen ge
worden.
Alles is verzekerd.
HAARLEM, 8 Augustus. Het is gebleken,
dat bjj de inbraak bjj den kaptein der inf.
C. K. aan de Parklaan, te Haarlem, 'n groote
hoeveelheid tafelzilver is gestolen.
Ten huize van het raadslid J. Schreuder,
aan de Wilhelminastraat, zjjn bij de inbraak
drie biljartballen ontvreemd.
Kloppartjj.
LAREN (N.-H.) 6 Aug. Eenige dames en
heeren, die in een hotel groote woorden
gewisseld hadden over een gereserveerde
plaats, kregen 't bij hun vertrek op 't station
v/d Gooischen stoomtram dusdanig te kwaad
dat in een finale kloppartij ontaardde. De
politie slaagde er met veel moeite in de 2
partjjen aan 't verstand te brengen, dergeiyk
optreden bier in dezo gemeente niet geoor
loofd was. Van een en ander werd inmid
dels proces-verbaal opgemaakt.
Toch in 't gevang.
VAN DE OOSTGRENS, 7 Aug. Een jong
meisje uit Duitschland, daar te lande als
hulpverpleegstei in een lazeret werkzaam
geweest, knoopte kennis aan met gewonde
Franschen en Engelschen. Dit nu is in
Duitschland niet alleen streng verboden,
doch bovenal wordt zoo iels zwaar bestraft.
Het meisje werd een paar weken geleden
op het politiebureau in haar woonplaats
ontboden en daar haar vriendin voor -een
zelfde feit reeds veertien dagen in voorairest
gevangen zat, besloot zjj aan den oproep
geen gehoor te geven, doch liever naar
Nederland te vluchten.
Zoo troffen wy haar enkele dageD geleden
hier aan de grens aan, trachtende in ons
land eene betrekking tekrygen.Zy vertelde
ons haar wedervaren, ook dat zy geen pas
had en daarom 's nachts door de velden
zwervend, ten slotte ons grondgebied wist
te bereiken.
Thans vernemen wy, dat zij te Elten ge
arresteerd is, en met haar een jongmensch
uit Elten, die haar behulpzaam is geweest
om de terugreis weer zonder pas te doen
plaats hebben. Het meisje had zich genood
zaakt gezien weer naar haar vaderland terug
te keeren. omdat hier te lande geen betrek
king voor haar te krygen was. Gelyk be
kend, is het verboden om de grens zonder
behooriyken pas over te steken, zoodat het
meisje, dat ons toch reeds over de voeding
in haar land zoo den nood had geklaagd,
wel eenigen tyd den gevangeniskost te
slikken zal krygen.
knieën, hief toen langzaam het hoofd omhoog
en trad terug.
Jongejuffrouw Ellen Montgomery, ik ver
heug mjj, het genoegen te hebben, u te Venl-
nor te zien. Is dat nu niet beleefd Is dat
nu, zooals gij het gewoon zjjt, jongejuffrouw
Montgomery?
Neen Mijnheer, dank u, zeide Ellen, ter
wijl zjj in weerwil van zich zelve lachte. De
vrooljjkheid der anderen nam loe.
Kom hier, Ellen, riep de kleine Ellen
Chauncey; ik zal u ergens anders brengen.
Zjj traden de groote gezelschapskamer binnen,
waar oud en jong weldra voor de thee büeeu-
kwamen. De kinderen, die vroeg gegeten hadden,
zaten aan eene weltoebereide tafel, aan welker
boveneinde Juffrouw Sophia zich plaatste; de
oudere leden van het gezelschap stonden of
zaten in verschillende groepen in de kamer.
Daar Ellen geen honger had, had zjj ijjd om
eens rond le zien, en hare oogen dwaalden
weldra naar de theetafel om hare oude vrien
den te zoeken. Alice zat naast Mevrouw Marsh-
man met twee andere dames te pralen; maar
Ellen glimlachte toen zjj uit liet nnderc einde
der kamer haar oog ontmoette, dat haar vrien
delijk aankeek. Jan kwam toen juist naar haar
toe om zjjn kopje koffie neer te zetten, en vroeg
haar, waarom zjj glimlachte.
Dal zjjn stadsmanieren, zeide Willem Gil
lespie, te lachen oin alles, wat er gebeurd.
Wordt vervolgd-
