li
Officieel
Nieuws- en Advertentieblad
voor Overfiakkee en Goedereede
EERSTE BLAD
|6de Jaargang.
Woensdag 26 Juli 1916.
No. 37
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG,
Lid van de Tweede Kamer Staten-Generaal,
'a-CiHA VEMIIGE.
Uitgave der
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
te Itliddelliarnls.
Prijs der Advertentiën van 1 6 regels f 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën ts adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
Artikel 192.
lil.
In het nieuwe Grondwetsartikel wordt
inde vierde alinea bepaald, dat de eischen
van deugdelijkheid, aan het geheel of
ten deele uit de openbare kas te bekos
tigen onderwijs te stellen, bij de wet
worden geregeld, met inachtneming, voor
zooveel het bijzonder onderwijs betreft,
van de vrijheid van richting. In de Memo
rie van Toelichting wordt gezegd, dat de
eischen van deugdelijkheid „uiteraard"
soms gelijk, soms alleen gelijkwaardig
zullen zijn. Uit het voorloopig verslag
blijkt, dat vele lede» met deze opvatting
niet accoord gingen.
„Volgens de toelichting schijnt de
Regeering met de Staatscommissie te
meenen, dat in sommige gevallen met
gelijkwaardigheid van eischen genoegen
moet worden genomen. Men zag niet in,
waarom dit noodig zou zijn, maar is het
juist, dan had althans in het artikel van
gelijke ot gelijkwaardige eischen gespro
ken moeten worden. Indien de voorstan
ders van het bijzonder onderwijs op
deugdelijk onderwijs prijs stellen, kon
er, naar men meende, echter tegen ge
lijkstelling der eischen van deugdelijk
heid bij hen geen bezwaar bestaan. De
voorgestelde redactie geeft niet den waar
borg, dat op de bijzondere scholen vol
doend staatstoezicht zal worden uitgeoe
fend. Sommigen voegden hieraan toe,
dat dit te minder het geval is, waar het
artikel voor het bijzonder onderwijs
inachtneming van de vrijheid van richting
beveelt. Naar de kerkelijke opvattingen
van de voorstanders van het bijzonder
onderwijs is wetenschappelijk onderzoek
uitgesloten ten aanzien van hetgeen vol
gens den Bijbel of de traditie der kerk
geacht moet worden vast te staan. Eer
biediging der vrijheid van richting kan
er dus toe leiden als deugdelijk te erken
nen en, blijkens het zesde lid, subsidie
te verleenen aan de Scholen, waar onder
wijs gegeven wordt, dat aan de eischen
van het wetenschappelijk onder, oek niet
voldoende recht doet wedervaren. Ouder
de voorstanders van het bijzonder onder
wijs zijn er, gelijk hierboven is gebleken,
die een streng staatstoezicht op dat
onderwijs noodig achten, maar die mee
ning wordt door de meeste hunner niet
gedeeld. Dit bleek, naar men meende,
reeds uit de weigering der rechtsche
partijen om met de door de subcommis
sie ontworpen redactie mede te gaan.
Staatstoezicht is te meer noodig, omdat
kerkelijk gezinde ouders zich vaak meer
om de richting, dan om de deugdelijk
heid van het onderwijs bekommeren."
Tegenover de vrees van deze leden,
dat de eischen voor het bijzonder onder
wijs wel eens lager konden worden ge
steld dan voor het openbaar onderwijs,
kwamen meerdere leden op Het Unieli-
berale Weekblad „de Vaderlander" noemt
die vrees ongegrond en zegt
De eischen van het maatschappelijk
leven gaan hoe langer hoe meer in de
richting van een behoorlijke mate van
kennis en ontwikkeling ook voor de
kinderen uit het volk. De school, die in
dat opzicht achterlijk is, verliest het op
den duur. En als in het voldoen aan
behoorlijke eischen vati deugdelijkheid,
ook voor het bijzonder onderwijs, niet
meer behoeft te worden betaald uit eigen
zak, zouden bestuurders der bijzondere
scholen hun eigen zaak afbreuk doen,
indien zij onderwijs deden geven, dat in
qualiteit bij dat der openbare scholen
achterstond.
Men bedenke bovendien, dat wij hier
spreken van eischen van deugdelijkheid,
te stellen door de wet. Niet de eischen,
waaraan op een of ander klein, achter
lijk plaatsje, de lagere school feitelijk
voldoet, zijn hier in het geding. Er zul
len vermoedelijk altijd achterblijvers zijn,
maar dit geldt zoowel voor openbaar
als bijzonder onderwijs, welke eischen
de wet ook stellen moge.
Ondenkbaar is het ten eenenmale, dat
onder een Rechtsche meerderheid de
wetgever in de wet voor het bijzonder
onderwijs lager eischen zal stellen, als
het financieei bezwaar zal zijn vervallen,
maar dan zou door de wet dat bijzonder
onderwijs worden gestempeld als min
derwaardig. Zoo dom zijn de heeren niet,
om op die manier hun eigen graf te
delven.
Vrijheid van richting is het criterium,
voor het bijzonder onderwijs. Zonder die
vrijheid verliest het zijn reden van be
staan. Evenmin als aan de eerbiediging
van ieders godsdienstige begrippen bij 't
openbaar onderwijs, magaan de viijheid
van lichting bij het bijzonder onderwijs
worden getornd.
feuilleton.
DE WIJDE, WIJDE WERELD
DOOR
ELIZABETH WETHERELL.
Oetflthorlseerde orerdruk ran het gelijknamig boek, rer-
achenen bij de Firma D. BOLLE te Botterdam.
51)
Dat ig wel kluchtig, zeide Ellen lachende,
want tante zeide eene poos geleden, dat mijne
waugen op twee glazige aardappelen geleken.
Maar wat was het dan met de appelen?
vroeg Alice.
Wel, vanmorgen had ik plan hier zeer
vroeg naar toe te gaan, en het eerste, wat ik
^a9 *ante Fortuna, die mij al die appelen
in de keuken bracht; zy beval mij op den grond
te gaan zdten, en gaf my een groote naald,om
al die stukjes aan elkander te rijgen; en zoodra
ik ze aaneengeregen had, hing zij ze aan de
zoldering op. Ik repte my hard om er spoedig
door te komen, maar ik kon het niet, en ik ben
zoo vermoeid ik dacht, dat ik nooit tot op den
bodem van die groote mand zou komen.
Stoor er u niet. aan, mijn lieve, kom
by net vuur, wy willen al die onaangename
dingen trachten te vergeten, nu wij hij elkan
der zyn.
Ik heb het al bijna vergeten zeide Ellen
terwijl zy op Alice's schoot zat, met haar gelaat
tegen het hare geleund, ik bekommer mij nu
om niets van dat alles.
Doch hare wangen hadden weer die bleeke
tint aangenomen, waarvan Juffrouw Fortuna
gesproken had, en vermoeidheid en zwakheid
deden haar voor eene poos in Alice's armen
rusten en schenen haar zelfs den lust tot pra
ten benomen te hebben. Zoo zat zy totdat de
klok half vijf sloeg; toen stelde Alice voor eens
naar de keuken te gaan, enMargaretha te ver
zoeken, de lliee gereed te maken, daar zij meen
de, dat Ellen er wel trek in zou hebben. Mar
garetha heelte haar hartelijk welkom. Zij hield
van iedereen, die Alice liefhad, maar bovendien
had zy aan haar man betuigd, dat Elllen „een
buitengewoon welopgevoed kind" was, Zy zeide,
dat zij thee zou zetten, en dat zy ze binnen
weinige minuten hebben zouden.
Maar, juffrouw Alice, daar staat eene
Iersche vrouw huilen, dieó verlangt te spreken.
Ik was juist voornemens, het u te komen zeg
gen; komt het 11 gelegen, haar nu te ontvangen?
Zeker, laat haar maar binnenkomen. 6'taat.
zy in de koude. Margaretha?
Neen, Juffrouw Alice, er is vanavond vuur
aangelegd. Ik zal haar roepen.
De vrouw kwam, toen zy geroepen werd, ho
ven. Zij was jong, niet onbevallig en had een
innemend voorkomen, doch was ongewasschen
en ongekamd, en zag er over het geheel zeer
haveloos uit; geen wonder dus, dat de zindelyke
i Margaretha er eenigszins tegen opzag, haar in
Het absenteïsme in de Kamer.
Woensdag 19 Juli, 's morgens half 12.
Aan de orde is in de Kamer de stem
ming over een artikel van de wet tot
regeling der brievenposterij. 49 leden
hebben de presentielijst geteekend. Daar
niet genoeg leden aanwezig zijn om te
kunnen stemmen, wordt de vergadering
geschorst tot 12 uur. 's Morgens 12 uur
Daar wederom niet genoeg leden aan
wezig zijn om te kunnen stemmen,
wordt de vergadering uitgesteld tot Don
derdagmorgen half 12.
Is het niet allertreurigst, dat op der
gelijke wijze de behandeling der aanhan
gige wetsontwerpen wordt vertraagd?
Aan het absenteïsme maken alle par
tijen zich schuldig. De regeeringsmeer-
derheid, dat is de Linkerzijde, heeft
echter in de eerste plaats den plicit
te zorgen, dat het quorum aanwezig
is. Dat ziet men veel te veel over het
hoofd.
Woensdag half 12 bleken van de leden
aanwezig.
Aant. leden Aantal
der dat er Afwezig,
fractie. was.
R.-Katholieken 25 13 12
Anti-revolutionairen 11 5 6
Chi'.-Historischen 10 4 6
Vrij-liberalen 10 3 7
Unie-liberalen 22 14 8
Vrijz.-democraten 7 6 1
Sociaal-democraten 15 4 11
Op het euvel van het absenteïsme
wees een inzender in ,,Het Volk". Hij
wenschte te weten, waarom Woens
dag 12 Juli slechts 7 van de 15 so
ciaal-democraten aan een stemming
deelnamen.
Het Kamerlid, de heer Kleerekoper,
antwoordt dezen inzender in „Het
Volk" van 18 Juli. Hij geeft als reden
van de afwezigheid van meerdere so
ciaal-democraten op het vervullen van
meerdere ambten door één man. Het
euvel zal z. i. blijven bestaan, „tot
dat de partij aan de vervulling van on
derscheiden ambten door één man een
eind maakt".
Wij zouden meenen, dat elk Kamerlid
voor zich wel degelijk kan beslissen
of hij twee ambten gelijktijdig kan ver
vullen. Dat een partij hierover zou be
slissen, is allerminst wenschelijk. Het
absenteïsme in de Kamer juist van hen,
die meerdere ambten bekleed en, bewijst
voldoende, dat deze leden reeds lang
tot de overtuiging gekomen moeten zijn,
dat zij kiezen moeten tusschen het een
en het ander. Het wethouderschap van
een groote gemeente zoowel als het lid
maatschap van Gedeputeerden, legt zoo
zeer beslag op den functionaris, dat hij
er wel toekomen moet het Kamerlid
maatschap veel te veel als nevenambt
te beschouwen. De heer Vliegen heeft
dat terecht ingezien en aan het wet
houderschap van Amstedam de voorkeur
gegeven boven het Kamerlidmaatschap.
Het accumuleeren van gewichtige
staatsambten in een persoon wordt groo-
ter bezwaar, naarmate dier werkzaam
heden der college's zich uitbreiden.
Van de 100 Kamerleden zijn er 5 bur
gemeester, 3 wethouder eener groote
gemeente, 7 leden van Gedeputeerde
Staten, 22 lid van Provinciale Staten,
18 lid van den Gemeenteraad eener
groote stad.
Bij de sociaal-democraten is de gelijk
tijdige vervulling van ambten al zeer
sterk.
Van de 15 man hunner fractie zijn 9
lid van de Provinciale Staten, 7 lid van
een Gemeenteraad, 1 is Gedeputeerde,
1 wethouder van een groote stad en 1
burgemeester. Meerderen hunner zijn
Kamerlid, Gemeenteraadslid en lid van
Provinciale Staten tegelijkertijd.
Nu zijn er genoegzaam verontschuldi
gingen voor die accumulatie. Die Ka
merleden, w lke in de politiek naar
voren treden en aan den Kame: arbeid
de bovenkeukente brengen. De onmisbare Iersche
mantel hing haar over de schouders, de lioed
was op het hoofd gedrukt, en hoofd en schou
ders waren wit van de sneeuw, die nog niet
weggedooid was.
Wildet ge mjj spreken, goede vrouw? zeide
Alice vriendelijk.
Als het u belieft, Juflrouw, ik wenschte
eigenlijk den dominee te spreken, zei de vrouw,
eene nijging makende.
Mijn vader? Margaretha, wilt ge het hem
gaan zeggen?
Margaretha vertrok.
Kom dichter bij het vuur, zeide Alice, en
ga zitten; mijn vader zal zoo dadelijk hier
zijn en Margaretha zal u iets geven, om u te
verkwikken.
Ik dank u, Juffrouw, maar wal ik behoef
kan geen mcnscli mij vanavond geven, en als
iemand tusschen leven en dood zweeft, dan is
koude nog storm in staat, het vuur uit het hart
te dooven.
Leven en dood! Wie is er dan ziek? zeide
Alice.
liet is mjjn eigen kind, Juffrouw, mijn
eigen jongen, het eenige kind dat ik bezit,
en morgen, als de dag aanbreekt, zal ik
kinderloos z.jjn. Zou dc dominee met mjj mee
willen gaan naar inijn armen jongen? want
hjj sterft misschien, terwijl ik hier sla.
Zeker wil hjj, zeide Mijnheer Humphreys,
die, terwijl 7Ü sprak, binnengekomen was. Wacht
slechts 66u oogcnblik.
In een oogenblik kwam hij geheel gereed terug,
en hij en dc vrouw begaven zich op weg. Alice
keek hen angstig na.
Het stormt geweldig, zeide zij, en hjj heeft
nog gecne thee gehadMaar hij kon niet wachten.
Kom, Ellen, wij zulIeD tenminste beginnen, mijne
lieve. Hoe zal 'hij nog terugkomenHet zal zoo
donker worden'.
Haar lief gelaat was voor een oogeuhlik be
trokken, docli dat verdween spoedig, en zij zette
zich kalm en bedaard, als altjjd, met Ellen aan
de kleine Ihcetafel neer. Van Ellens gelaat
schenen alle nevelen voor altjjd weggevaagd te
zijn. Hongerig en gelukkig als zjj was, smaakten
haar het goede brood en de boter, en de lekkere
honing van Margaretha overheerlijk, tcrwjjl zjj
van tijd tot tijd vriendelijke blikken op het lieve
gelaal aan de overzjjde der tafel wierp, dat
wederkeerig niet kon nalaten, haar vriendelijk
aan te zien. Ellen was er niet rouwig om, dat
de derde plaats ledig was. Maar Alice keek zeer
bezorgd, als somtjjds een windvlaag zich verhief,
en ging een paar malen naar het raam.
Na de thee haalde Alice haar werk voorden
dag. en Ellen vlijde zich gemakk.ljjk in haar
stoel. Zjj zat gedurende eene poos, in stille
tevredenheid verzonken, ernstig in het vuur te
staren; terwjjl Alice's vingers met een stalen
haakpennelje op zulk een geheimzinnige wjjze
aan eenen zjjden beurs werkten, dat geen oog
het kon volgen, en met zulk eene bedrevenheid
I en volharding, dat het werk onder hare hand
1 zichtbaar vorderde.