Officiéél Nieuws- en Advertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede
EERSTE BLAD
|6,le Jaavgang.
Woensdag 26 Januari 1916.
No. 11
Gemengd Nieuws.
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG,
Lid van de Tweede Kamer Staten-Generaai,
VGR1YESHIGE.
Uitgave der
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
te Middelharnis.
Prijs der Advertentiën van 1—6 regels f 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
Evenredige Vertegenwoordiging.
Wanneer men nagaat, welke ontvangst
de voorstellen tot Grondwetsherziening
van minister Gort van der Linden heb
ben ontvangen in de bladen der ver
schillende politieke partijen, dan komt
men tot de conclusie 1° dat het verzet
tegen het algemeen kiesrecht voor man
nen steeds kleiner wordt, 2° dat de drang
voor het wegnemen van de grondwette
lijke beletselen tegen het vrouwenkies
recht krachtiger wordt, en blijkens de
enquête door het Zondagsblad van „de
Tijd" ingesteld, ook opkomt uit kringen,
waar het verzet tot nu toe het sterkst
was en 3° dat de evenredige vertegen
woordiging met algemeene instemming
wordt begroet. In de Memorie van Toe
lichting op de Grondwetsvoorstellen, zet
de minister uileen, dat de invoering van
een stelsel van evenredige vertegenwoor
diging eisch des tijds is op grond van
de ontwikkeling van het parlementaire
stelsel. De partijen toch en hare fractiën
zijn niet meer groepeeringen van kiezers
die zelve de richting van het staatsbe
leid bepalen. Zij worden niet gevormd
van bovenaf, maar van onder op. De
taak van den parlementairen leider is
minder geworden de volvoering van per
soonlijk initiatief, doch meer het vorm
geven aan wat leeft in het bewustzijn
der natie.
De M. v. A. concludeert:
„Deze veranderde partijvorming
eischt, dat de verschillende schakee
ringen van het politieke en rechtsbe
wustzijn van het volk, welke zich in
de partijen consolideeren, in het par
lement in dezelfde relatieve kracht tot
uiting komen, die zij in het volk zelf
kunnen ontwikkelen."
Wellicht minder juist, doch wat be
grijpelijker zou men kunnen zeggen:
Evenredige vertegenwoordiging heeft ten
doel het parlement tot de afspiegeling
te maken van de politieke partijen naar
de sterkte, die zij bij de stembus bleken
te hebben.
FEUILLETON
DE WIJDE, WIJDE WERELD
DOOR
ELIZABETH WETHERELL.
Getothorheerde overdruk ran bet gelijknamig boek, ter
schenen bij de Firma D BOLLE te Botterdam.
26)
Waarom niet? vroeg Juffrouw Fortuna,
nog nadrukkelijker dan de eerste maal.
Ik wilde u niet zien, tante, zeide Ellen blo
zende.
Als ge zoo iets ooit weer doet, zeide Juffrouw
Fortuna met eene zekere bedaarde woede, dan
zou ik grooter lust hebben u een pak slaag te
geven, dan ik ooit tot eten had.
De blos verdween van Ellens wangen, en zjj
rilde over haar gansche lichaam, doch
niet van vrees. 7,g stond met neergeslagen
oogen en gesloten lippen; een zeker gevoel van
kinderlijke waardigheid waarschuwde haar, te
zwjjgen. Van Brund trad tusschenbeide.
Kom, koml zeide liij, ge maakt het te erg
voor het arme kind. Klop uw room, Juffrouw,
zoolang als ge wilt; of als ge uwe handen aan
iets anders leggen wilt, beproef ze dan eerst
aan mjj, als ge er lust toe hebt.
,~7 Wel, waar bemoeit gij u mee, Van Brund?
leidc zg scherp. Het zyn immer» uwe zaken niet
Bij het stelsel van meerderheid en
minderheid zooals wij het thans kennen,
gaan in elk district feitelijk de stemmen
der minderheid verloren. Bij evenredige
vertegenwoordiging komt elke stem tot
haar recht. Zal echter het parlement
weergeven, wat in het volk leeft, dan
is evenredige vertegenwoordiging slechts
een zwak hulpmiddel daartoe, als zij
niet vergezeld gaat van algemeen kies
recht en stemplicht. Eerst dan kan gezegd
worden, dat de Staten-Generaal het heeie
Nederlandsche volk vertegenwoordigen.
Het is opmerkelijk, dal de mogelijkheid,
die de wetgever wil openen om stem
plicht in te voeren, zoo betrekkelijk
weinig belangstelling wekt. Op het bui
tengewoon congres der S. D. A. P. deelde
de Voorzitter mede, dat het partijbestuur
in zijn meeningeu over de stemplicht
verdeeld was. Tegen het regeeringsvoor-
stel had intusschen niemand bezwaar.
Wij voor ons zijn van stemplicht warme
voorstanders, en zien er als 't ware de com-
pleteering van het algemeen kiesrecht
in. Even zoo goed als leerplicht wordt
opgelegd aan de ouders, dienstplicht aan
de zonen des lands en tal van plichten
aan alle staatsburgers, eiseht het staatsbe
lang, dat ieder stemgerechtigde gedwon
gen wordt zijn stemplicht te vervullen.
Daarin steekt niets on- democratisch,
ii.tegendeel. Naar den eisch van gezonde
democratie woidt door stemplicht be
werkstelligd, dat hetParlementals't ware
het beeld wordt der geheele natie.
Over het stelsel van evenredige verte
genwoordiging, zooals de regeering het
voorstelt, is onlangs een brochure ver
schenen van de hand van den heer
Eilbrecht c. i. Wij hebben den moed
van den schrijver bewonderd, om in een
brochure van 86 bladzijden het voorstel,
dat vrijwel onveranderd is overgenomen
van de Staatscommissie, te bestrijden
met een wiskundig betoog, dat wij, eerlijk
gezegd, niet den moed hadden geheel
door te worstelen. Hij tracht aan te
loonen, dat het stelsel d'Hondt, hetwelk
de commissie volgde, er aanleiding toe
kan geven, dat een partij wel eens te
weinig krijgt.
Wij willen het gaarne gelooven. Elk
Dat weet ik niet, zeide van Brund.Mogelijk
zijn het mjjne zaken wel; doch bemoeien of
niet, Juffrouw Fortuna, het wordt tjjd voor mij
om naar het land te gaan; en als ge geen beter
ontbjjt voor de jongejuffrouw Ellen en mij hebt
dan dit alles, dan zullen wjj dadeljjk weder
terugkeeren; doch er is daar iels in uw ketel,
dat bijzonder lekker ruikt, en ik wenschtewel,
dat ge er ous iets vau gaaft, in plaats van er
nog langer over te praten.
Juffrouw Fortuna sprak dien ochtend tegen
niemand een woord. Zjj ging met haar werk
voort en zette zwjjgend het ontbjjt gereed met
een gelaat, dat Ellen niet geheel begreep; alleen
meende zjj, dat zg nooit van haar leven zulk
een onbehaaglijk gezicht gezien had. Het ontbijt
was zeer stil en onaangenaam. Ellen kon moei
lijk iets naar binnen krjjgen, en met hare tante
ging het bijna eveneens. Alleen Van Brund en
de oude vrouw ontbeten als naar gewoonte,
met geene andere poging tot spreken dan het
gewone geprevel van de zjjde der laatste, waar
op niemand acht sloeg, en een paar grommen van
den eerste, wier bcteckenis, zoo zjj er al eene
hadden, niemand trachtte uit te vorschen.
Er was nu eene breuk tusschen Ellen en
hare tante ontstaan, die niemand weder heclen
kon.
Ellen begon nu met reikhalzend verlangen
naar een brief uit te zien, maar nog kwam er
geen; dag op dag bracht nieuwe teleurstelling
aan, die met eiken dag moeilijker viel. Van
Brund, haar eenigen vriend, zag zjj weinig; hjj
uitvinder van een stelsel van evenredige
vertegenwoordiging, heelt op zijn beurt
betoogd, dat een concurreerend stelsel
niet deugde.
De Staatscomtoissie moest een keuze
doen en heeft deze in haar uitnemend
rapport afdoende gemotiveerd. Hoofd
zaak is, dat er komt een begrijpelijk en
een billijkstelsel. Aan deze voorwaarden
voldoen de voorstellen zeer zeker.
En dat in het gekozen stelsel een groote
partij soms iets bevoordeeld kan worden
boven een paar kleine, heeft zooals
de Staatscommissie aantoont, althans het
voordeel, dat dit een tegenwicht zal vor
men tegen de splijtzwam, die wij in ons
land zoo vaak aan bet werk zagen en die,
naar sommiger vrees, bij evenredigever
tegenwoordiging nog krachtiger zal
groeien.
Het beste stelsel van evenredige ver
tegenwoordiging kan nooit anders dan
een stelsel van benadering zijn, fouten
zullen er steeds blijven. Wij meenen,
dat deze in het stelsel der regeering zoo
veel mogelijk tot een minimum worden
teruggebracht en zijn er daarom warme
voorstanders van.
Hoe eer wij het in het Staatsblad krij
gen, hoe liever 1
NIEUWENDAM. Alhier zyn drie ingezete
nen gearresteerd, die bij hun dorpsgenooten
diefstal pleegden.
WIERINGEN. Van den Zuidwesterstorm
van 13 op 14 Jan. 1916 heeft onze handel
en scheepvaart veel te lijden. Ging de post
boot in normale tijden vijfmaal per dag
naar de van Ewjjcksluis en Anna Paulowna
thans gaat ze met veel moeite éénmaal per
dag. Ook de telefonische verbinding is, door
dat de kabel in zee stuk is, geheel gebroken.
Dit alles geeft natuurlijk veel stagnatie.
WIERINGEN. De door den storm van 13
op 14 Jan. jl. in de zeeweringen geslagen
bressen zijn allen gestopt, zoodat het gevaar
voor doorbraak voor ons eiland geweken
is. Veel vee, paarden en vluchtelingen, uit
de naburige overstroomde Anna Paulowna
zgn op ons eiland gehuisvest en voor allen
wordt gezorgd. Een commissie uit den ge
was gedurende het schoone weder meestal op
het land, en als het regende, moest Ellen in
huis blgven, en daar kwam hg nooit anders dan
met etenstijd. De oude grootmoeder was wel
gezind haar liefderijk te behandelen; maar Ellen
schrikte, zg wist nauwelijks waarom, voor hare
teedere liefkooziugen, en als zjj maar eenigszins
kon, zorgde zjj altijd, dat zjj Diet met haar
alleen was; want dan riep de oude vroutv haar
doorgaans bjj zich en moest zjj het zich laten
welgevallen, dat zjj teeder gekust, en geprezen
werd, waarvan zjj liefst verschoond bleef. In
liet bijzijn harcr tante had dit echter zelden
plaals, en deze stond het ook nooit toe. Alsdan
trok Juffrouw Fortuna Ellen weg en verzocht
hare moeder, met die gekheid op te houden, er
bijvoegende, dat zg er van walgde. Ellen had
eene flauwe hoop, dal hare tante er aan dacht,
haar naar school te zenden, daar zij haar thuis
niels liet doen en zeker zeer weinig genoegen
in haar gezelschap vond; doch er kwam geen
woord van dien aard over de lippen van Juffrouw
Fortuna; en Ellens verlangen daarnaar, zoowel
als naar een lettertje van hare moeder, bleef
dagelijks onbevredigd, zoodat haar toestand
door dal uitstel hoe langer hoe treuriger werd.
Één vermaak slcchls wachtte Ellen in den
loop van den dag, en dat ééne genoot zjj met
de gretigheid van een gierigaard. Het was, de
koeien 's morgens en 's avonds to zien meikeu
Daarvoor stond zjj reeds vroegtijdig op, wachtle
totdat het volk om de emmers kwam, en dan
snelde z|j het huis uit naar den koestal. Eindelijk
meenteraad, onder voorzitterschap van den
burgemeester, heeft zich beschikbaar gesteld
gelden in ontvangst te nemen om allen te
huisvesten en van eten te voorzien. De overi
ge gelden zullen aan de watersnoodcommis-
sie in deze provincie worden toegezonden.
LONDEN, 23 Januari (VD). Officieel. Een
vijandelijk vliegtuig verscheen hedenmorgen
om één uur boven de Oostkust van Rent
en wierp negen bommen. Er werd militaire
noch maritieme schade aangericht. Een man
werd gedood, twee manneD, een vrouwen
en drie kinderen licht gewond. Het vlieg
tuig verdween in de richting van de zee.
Te Schellingwoude kwamen een paar per
sonen met een schriftelijk bewjjs om 200
schapen af te halen. Zij brachten deze naar
het Entos-terrein, waar het bewijs valsch
bleek te zijn.
De staat van beleg is thans verscherpt,
zoodat 's avonds na elf uur de passage langs
den weg verboden is.
Men seint ons uit Vlissingen
Het stoomschip „Apollo" van de Kon.
Ned. Stoombootmaatschappij is Zaterdag
avond te ,6i/2 uur één mijl van het vuur
schip Galloper op een mijn geloopen. 16
personen vau dit stoomschip kwamen hier
heden namiddag half vijf met de stoomboot
„Prinses Juliana" van de maatschappij Zee
land aan. Van deze zestien personen waren
er vier gewond, waaronder 1 zwaar ge
wonde, die dadelijk na aankomst naar het
gasthuis worden overgebracht. De overige
drie opvarenden zijn verdronken. De drie
personen zijnde 2de machinist, de 1ste
bediende en een stoker. De 16 opvarenden
die gered konden worden, hebben den nacht
op bovengemeld vuurschip doorgebracht.
De „Apollo" welke aan bakboord getroffen
werd bad een lading kurken Cbinaasappelen
van Lissabon aan boord.
WIERINGEN 22 Januari. Op ons eiland
heerscht thans een ongewone drukte. Er
zijn 150 soldaten met kader en een 90-tal
grondwerkers gearriveerd, welke allen bezig
zyn met zandgraven. Het zaDd wordt met
visschersvaartuigen naar de Van Ewijck
sluis gevoerd, en aldaar gebezigd tot ver
sterking der binnenwaterkeeringen. Dat de
weg alhier door dit talrijke en aanhoudende
transport een modderpoel gelijk wordt is
te begrijpen, Dagelijks komen bier per post
boot van de Van Wijckersluis en omstreken
vluchtelingen met hun inboedeltjes aan,
welke hier allen zoo goed mogelijk worden
ondergebracht. Door deze verhuizing, bene-
verzocht zg Van Brund zelfs haar te leeren
melken. In den beginne beefde zij een weinig,
maar zij leerde het toch spoedig; en menige
emmer vol melk, die door Juffrouw Fortuna
afgeroomd werd, was, zonder dat zij dit ver
moedde, door Ellens vingers gevuld. Deze oogen-
blikken in de schuur waren voor Ellen de ge
noeglijkste van den ganschen dag Zoolang zjj
duurdeD, was iedere zorg vergeten, en haar ge
zichtje was zoo vroolijk als de morgenmatir
hel melken was nauwelijks gedaan, of hel ver
driet overtoog Elléns voorhoofd bijna even spoe
dig, als de schaduw van hel huis er op viel.
Waar is het postkanioor, Van Brund?
vroeg zg op zekeren morgen, terwjjl zij naar
liet scherpen van een bijl op den slijpsteen
stond te kijken. Hjj had de bijl in zijne hand,
en hield den scherpen kant behoedzaam op
den ronddraaienden steen, terwijl een van de
boerenjongens draaide.
Waar het postkantoor is? Wel, te Thirlwall,
hernam Van Brund, terwijl hg van zijn werk
naar haar opkeok, Harder, Janl
En hoe dikwjjls komen er hier brieven?
vroeg Ellen.
Pas op, Jan! Nog wat water! Let
op uw werk, hoorl
Net zoo dikwjjls, als ik ze ga afhalen, jonge
juffrouw ElleD, en niet meer.
En hoe dikwijls gaat ge er nnar toe, Van
Brund?
Alleen, als ik nog meer boodschappen heb,
jongejuffrouw Ellen; tn(jn koren zou nooit in dt