9V
Officieel
Nieuws- en Advertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede
EERSTE BLAD
Ifrie J aar (fang.
Woensdag 15 December 1915.
No. 5
Dit blad. verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG,
Lid van de Tweede Kamer Staten-Generaal,
's-GRlVENHlGK.
Uitgave der
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
te IHIddelharnls.
Prijs der Advertentiënvan 1—6 regels f 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Adverten tie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te MIddeiharnis.
Bij de Algemeene Beschouwingen.
Met diepe stilte en met groote aan
dacht hoorde de Tweede Kamer verleden
week de redevoering aan, met welke
minister Cort van der Linden het stand
punt der regeering tegenover haar be
strijders verdedigde. Het was dan ook
een rede, schitterend van vorm, zoowel
als van inhoud. Zonder ophef, doch vast
beraden zette de grijze premier uiteen,
welken weg de regeering wilde inslaan.
Uitnemend ontzenuwde hij het verwijt,
dat sommige rechtsche leiders hadden
laten hooren, nl. dat de regeering den
zoogenaamden Godsvrede zou hebben
verbroken. Wij citeeren uit het kort Ver
slag o.a. het volgende
„In de eerste maanden na den oor
log waren al onze gedachten gericht
op de ramp, die de wereld trof. De
oorlog woedde vlak bij onze grenzen,
ons economisch leven was ontwricht.
De regeering kwam tijd te kort om in
alle behoeften te voorzien. In dien tijd
hebben Regeering, Staten-Generaal en
volk, spontaan, gevoeld, dat alle poli
tieke geschillen moesten worden op
zijde gezet, alle energie concentreerend
op één punthet volk te redden uit
den toe tand waarin het zich bevond.
Noemt men dat Bestand, spreker heeft
er niet op tegen. Maar hij heeft er niet
in gezien een accoord, aan bepaalde
voorwaarden verbonden, wel de vrij
willige tucht van een zich zelf bestu
rend volk.
En als men hem vraagthebt gij
dat Bestand opgezegd Dan antwoord
sprekerhoe kan ik iets opzeggen dat
vrijwillig is tot stand gekomen?
De heer de Geer heeft dit zeer goed
zoo gevoeld hij sprak niet van het
verbreken, maar van het afbreken van
het Bestand. Te recht. Maar daarmede
verliest de vraag van het aan de orde
stellen van politieke voorsteilen alle
scherpte, die zij heeft als men spreekt
van het verbreken van het Bestand.
Afgezien daarvan kan men de vraag
FEUILLETON
DE WIJDE, WIJDE WERELD
door
ELIZABETH WETHERELL.
Heautliorliieerile orordrnk Tan het gelijknamig hook, Ter
Nchenen hij de Firma D. BOLLE te Botterdam.
20)
Maar wat zal ik hier zonder waschkom
hoen? dacht Ellen; ik kan het water toch niet
in rn(jne handen opvangen, want het loopt te
hard. Kon ik er mjjn gezicht maar onder krjjgen
Dat tou heerlijk zijn!
Met groote voorzichtigheid nam zjj hiervan
de proef, maar het bestendige spatten van hel
water had de plank, waarop zjj stond, zoo glib
berig gemaakt, dat zjj voordat haar gezicht b(j
den straal kwam, op het punt was om halsover
kop in den hak Ie tuimelen en op die wjjze een
kond bad te nemen, waarnaar zjj alles behalve
begeerig was. Zoo vergenoegde zij er zich dan
mee, enkele droppels, die zjj kon opvangen, naar
haar gezicht te brengen, een schraal behulp
inderdaad, maar die droppels waren toch heer
lijk koud en verfrissend. Daarop vermaakte zij
zich met haar handen onder den straal te hou
den, totdat zjj rood werden van de koude. Over
het geheel had Ellen recht veel gonoegen in dit
wasschen, Waar zou het water toch wel vandaan
stellenwas het nu wijs van de Regee
ring, om thans de politieke hervorming
die zij van den aanvang af op haar
program had, aan de Kamer voor te
stellen Dat is een geheel andere
vraag. Men zegt dande spanning
moge verminderd zijn, de spanning kan
ieder oogenblik weer toenemen. Was
het dan verstandig van de Regeering
die wetten aan de orde te stellen
Stelt men zóó de vraag, dan kan er
reden voor twijtel zijn. Maar spreker
verzet zich er tegen, dat iets anders
dan het belaag van het land, zooals
de Regeering dit verstaat, haar houding
heeft bepaald, dat eenige polijieke spe
culatie, welke ook, daarbij den door
slag heeft gegeven.
Door verschillende sprekers is be
toogd, dat het karakter van het Kabi
net door dit optreden is veranderd,
dat het van een extra-parlementair
Kabinet is geworden een zuiver linksch
partij-Kabinet, waartegenover de rech
terzijde een andere houding zou heb
ben aan te nemen dan tegenover het
extra-parlementaire Kabinet.
Spreker verzet zich intusschen te
gen deze constructie.
„Het Kabinet heeft hetzelfde pro
gram als vóór den oorlog, het heeft
er niets aan toe- of afgedaan. Het zal
nog altijd zijn taak als afgedaan be
schouwen, wanneer het zijn program
mocht hebben uitgevoerd. Het Kabi
net vat eenvoudig den draad weer op,
dien het door den oorlog had moeten
laten vallen. Met een verbreken van
het Bestand heeft dit niets te maken
beide zaken staan geheel los van el
kaar.
Spreker laat zich niet in de schoe
nen schuiven wat hij er zelf niet in
wil leggen. Er zijn waarschijnlijk le
den dezer Kamer die bridge spelen.
Men zegt mij: gij speelt harten. Neen,
ik speel sans-atout, van den aanvang
af en nu nog.
De grondwetsherziening, de pacifica
tie op onderwijsgebied, de ouderdoms
rente, waren van den aanvang af pro
grampunten der Regeering en zijn dit
nog.
Uit meer dan één redevoering, door
komen? Met stroomde uit een kleine pijp, die
van een gespleten boomstam vervaardigd was,
waarin eeue gleuf van ongeveer twee duim
wjjdte gemaakt was. Maar uit het einde van
deze pijp liep weder een andere, en uit het einde
van die wederom eene, en hoeveel er
wel waren, kon Ellen niet zien, zoodat zjj
niet kon nagaan, waar het begin was. Verwon
derd stond zjj dit alles aan te zien, terwjjl zjj de
frissche lucht met welgevallen inademde. Haar
hart werd vervuld met vrooljjkheid en kracht,
toen zjj eensklaps weder aan het ontbjjtdacht.
Snel liep zjj naar huis terug, niet anders ver
wachtende, of zjj zou hare tante aan tafel vin
den; maar tot hare verwondering en alles be
halve tot hare tevredenheid vond zjj daar Van
Brund aan het andere einde van de tafel gezeten,
en bezig met zich alles goed te laten smaken,
geheel alsof hjj te huis was. Stil, maar toch zeer
teleurgesteld, schoof Ellen haar stoel hjj de tafel
Hebt ge de gootpjjp gevonden vroeg Juf
frouw Forluna.
Jawel, tante.
En hoe vindt ge haar?
O, ik vind haar waarljjk heel mooi.
Bjj dit getuigenis van Ellen klaarde Juffrouw
Fortune's gezicht blijkbaar op, en zij gaf haar
een overvloedig deel van alles, waf erop tafel
stond. Door hare reis, de frissche morgenlucht
en het koude water was Ellen recht honge
rig geworden, en zjj deed het ontbjjt eer
aan. Het kwam haar voor, dat zij nog nooit
zulke lekkere koffie gedronken had, en dat er
leden der rechterzijde gehouden, sprak
groote verbittering, dat de regeering het
durft wagen haar program, in 1913 op
gesteld, te gaan uitvoeren Men kan er
dan ook wel zeker van zijn, dat tbans
in en buiten de Kamer de oppositie met
felheid tegen de regeering zal gaan op
treden. Bij de Statenverkiezingen van
het volgend jaar zullen de rechtsehen
al hun krachten inspannen om de Eerste
Kamer, als krachtmiddel tegen de re
geering, in meerderheid rechts te hou
den. Dat is hun recht. Doch het moet
ons, mannen van de linkerzijde, dubbel
den plicht doen beseffen, dien wij in
1916 te vervullen hebben. Wij, die staan
naast de regeering, die haar hebben te
steunen om de uitvoering van haar pro
gram, moeten trachten de Eerste Kamer,
nu de vijand der regeering, tot een
krachtigen steun voor haar te maken.
Dat kan alleen, als de Staten omgaan.
Bij de Algemeene Beschouwingen over
de Staatsbegi ooting is wel zeer duidelijk
gebleken, dat rechts onverzoenlijk staat
tegenover de plannen der regeering. On
getwijfeld wordt op verwerping van méér
dan één wetsontwerp in de Eerste Ka
mer door de rechtsche meerderheid aan
gestuurd. Daaraan kan alleen een einde
gemaakt worden, als links de Statenver
kiezingen wint.
Daarvoor dus alle krachten ingespan
nen.
De geldmiddelen.
Minister Treub heeft de vorige week
in de Kamer medegedeeld, dat op de
275 millioensleening er weldra één van
225 miilioen zal moeten volgen. Dat
wordt dus te zamen reeds 500 miilioen,
waarmede onze nationale schuld wordt
verhoogd en waarvan we jaarlijks rente
en aflossing zullen hebben te voldoen
Voor de 275 millioensleening hebben
we al 26>/2 miilioen per jaar noodig.
Daarbij komt nog de aflossing en rente
van de nieuwe leening. De gewone mid
delen brengen lang niet op wat de re
geering raamde. De uitgaven daarente
gen blijven door de mobilisatie ont-
zag'lijk hoog. Het tekort op den gewonen
nergens zulk voortreffelijk brood en boter was,
als zij hier kreeg; ook meende zij, dat geen
kooksel ter wereld het halen kon bjj tante For-
tuna's gebakken spek cd aardappelen. Haar
theelepeltje was echter niet van zilver, haar mes
kon zich niet bjjzonder op scherpte en glans
beroemen, en haar vork was zeker voor iels
anders gemaakt; want zij had maar twee tan
den, en deze stonden zoo ver van elkaar, dat
Ellen niet weinig verlegen was, hoe zjj zonder
ongelukken een aardappel van haar bord naai
den mond zou brengen. Maar dil alles had niets
te beduiden. Zjj beschouwde de dingen thans
alleen van hunne lichtzjjde, en dit maakte haar
het ontbjjt slechls des te smakelijker
Toen dit afgeloopen was, stond Ellen op cn
bleef eenige oogenblikken in gedachten bjj het
vuur staau.
Lieve tante, zeide zjj op schroomvalligen
tooD, als ge er niet tegen hebt, zou ik wel eens
naar buiten willen gaan om eens overal rond
te kjjken.
O, dat is goed I antwoordde Juffrouw For
luna, ga, waarheen ge wilt; ik geef u eenege-
heclc week vrjj, om te doen, wal ge verkiest.
Ik dank u wel, tante zeide Ellen, terwjjl
zjj heenliep om haar hoed Ie halen .Eene week,
dat is lang! Ik denk," zeide zjj hjj zich zelve,
.dat ik, als die weck om is, naar school zal
moeten."
Mot haar witten hoed op, kwam Ellen spoo-
dig terug, opende de zware keukendeur, waar
door zjj den vorigen avond was binnengekomen,
dienst over 1916 is geraamd op 20 mii
lioen en zal moeten worden gesteld op
35 miilioen, indien men geen dekking
neemt uit het leeningsgeld. Minister
Treub heelt daarom in de Kamer den
eisch gesteld, dat onmiddellijk gezorgd
moet worden voor 30 miilioen nl. 20
miilioen voor het tekort en 10 miilioen
voor de ouderdorns-verzekering. Van
tijdelijke voorziening tot dekking van
het tekort wil de minister niet weten,
hij staat er op, dat ten spoedigste voor
blijvende versterking der middelen zal
worden gezorgd. Vierkant heeft de mi
nister te kennen gegeven, dat hij zijn
aanblijven van het spoedig behandelen
van belastingontwerpen tot een bedrag
van 30 miilioen afhankelijk stelt. Wij
meenen, dat de Kamer niet anders kan
doen dan aan het verlangen van mi
nister Treub te voldoen.
Wij kunnen in het finantieele moe
ras niet blijven zitten. Het zal onver
mijdelijk zijn, dat het tekort ten spoe
digste wordt gedekt, wil men niet met
steeds grooter wordende tekorten te kam
pen krijgen. De vraag 7ai natuurlijk zijn
of de behandeling van belastingontwer
pen, de tijdelijke behandeling der Grond-
wetsvoorslellen niet in gevaar brengt.
Daarover zal de linkerzijde zich heb
ben te beraden, doch op den voorgrond
zal moeien staan, dat aan den wensch
van minister Treub wordt voldaan.
NEDERLANDSCHE ANTI-OORLOG RAAD.
In „The Nation" ondersteunt G. Lowes
Dickinson te Cambridge, Prof. Hobson's
beschouwingen over de noodzakelijke voor
waarden van een duurzame vrede. Met Hob-
son betwijfelt Lowes DickinsoD de juistheid
der opvattingen van hen, die meenen dat
een duurzame vrede slechts mogelijk is door
Duitschland te „straffen" wat volgens hem
wil zeggen, dat niet alleen millioenen Duit-
schers moeten worden gedood en de Duit-
scbe handel en nijverheid geheel moeten
worden vernietigd, maarook Duitsch gebied
moet worden geannexeerd en de Duitsche
nationale eenheid moet wordeD verbroken.
Mocht dit al mogelijk zijn, dan zou het
Duitsche volk ongetwijfeld voortdurend po
gingen doen, om zich te herstellen en zich
te wreken.
en ging deze door. Nu kwam zij in een soort
van schuur of afdak, en eenige ellen van de deur
van het afdak was de kleine poort, waardoor
zjj den vorigen avond te midden der duisternis
half struikelende was binnengetreden; toen zji
daar buiten gekomen was. bleef zij eene poos
stilstaan. Het was een schoone, aangename dag,
en de landstreek, die zich aan hare oogen voor
deed, was allerliefst, Ten minste, zoo meende
Ellen. Vóór haar, op een kleinen afstand, Ver
hief zich de groote voorgevel van de schuur en
eene lange rjj van gebouwen strekte, zich van
daar uit. Ter rechter zjjde liep de grond zachtjes
naar een weide af, die aan beide kanten door
eene reeks van schoone appelhoomen omzoomd
werd. Het zachte groen noodigde Ellen nit, er
in te gaan loopen, maar eerst keek zjj nog eens
naar de linkerzijde. Daar was naar hare gissing
de tuin, want zjj zag eene schutting, binnen
welke een lamelijk groot lapje gronds besloten
was cn tusschen den tuin en het huis liep eene
groene glooiing nederwaarts naar de gootpjjp.
Dit bracht haar in de gedachten, dat zjj het
voornemen opgeval bad, eene ontdekkingsreis
te doen, ter opsporing van den loop der lange
goot. Eene betere gelegenheid, dan zjj thans
had. kon zjj daartoe niet vinden, cn zoo liep
zjj dus naar de goot toe.
Do goot werd tol op zekere hoogte van detl
grond door kleine hoopjes steencn, die er hier
en daar onder geplaatst waren, ondersteund;
niet ver van de gootpjjn ging zjj onder erne
schutting door, Er zat voor Ellen niet* ander*