Dlflciëel Nieuws- en Advertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede
EERSTE BLAD.
I5de Jaargang.
Woensdag 14 Juli 1915,
No. 35
„VOORUIT!"
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prjjs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG,
Lid van de Tweede Kaïner Staten-Generaal,
'SGBIIEMIIGE.
Prijs der Advertentiën van 1—6 regels f 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentién aan.
Uitgave der
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
ie jniddelharnls.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
De heer Kuyper in actie.
Op gevaar af den lezer van ons blad
vervelen met oen nieuw artikel over
Eedskwestie, moeten wij, om de hou-
ig van den heer Kuyper in het juiste
ht te stellen, aan deze kwestie ook
rnaal onze aandacht wijdon. Wij treden
i het politieke belang der zaak een
jenblik terug in de historie der laatste
en. Het is in 1901 aan het tweeman-
iap Kuyper—Schaepman gelukt de
itieke strijdbijl te begraven, die sinds
Hieuglijken tijd tusschen deze antipoden
rd gehanteerd. In de dagen, toen „Ons
ïgram", het wetboek voor de antire-
■utionaire partij, werd geschreven, ver-
adigde de heer Kuyper in „De Heraut",
hij het dulden kon, dat ultramon-
en ten onzent Her de vaan verhieven,
;h dat het hem onbegrijpelijk was,
protestanten,«^n nog wel gerefor-
erde protestanten, de spade Konden
iteeren om het graf te graven voor
itestantsche beginselen. Er is nage-
!g een balve eeuw verloopen sinds de
r Kuyper zich aldus uitliet, cn we
ikenjer niet aan, liet hora kwalyk te
nen dat hij dergelijke uitingen thans
de welbekende „oude plunje" rekent,
imand wordt graag herinnerd aan de
den, die hij in den overmoed der
gd heeft begaan, en wij kunnen het
best begrijpen dat de partij van den
r Kuiper, die aan de Roomsch-Dordt-
e Coalitie zoo enorm veel te danken
;ft in de periode, toen de heer Ktiy-
eindelijk achter de groene tafel be-
Hdde, thans met leedwezen terugdenkt
het ietwat loslippige oordcel, dat
Hr leider in de zeventiger jaren los-
over de partij, die hem in het zadel
lp. Sinds 1901 is uilgevonden gewor-
dat de Roomsch-Dordtsche Coalitie
r samenhane dankt aan het christelijk
insel. Uit den treure is sinds deze
entie uiteengezet, dat de eenheid der
Rhtsche partijen wortelt in de zeer
e omschrijving, dat Gods woord richt
er moet zijn in de politiek. Zoodra
echter komt tot de interpretatie
„christelijke beginselen", wijkende
coaliseerenden zooverre uiteen, dat men
in de machtsperioden van 19011905
en 1909—1913 wijselijk elke poging heeft
nagelaten om eenigen maatregel, als
bijzonderlijk christelijk aangeduid, in een
wetsontwerp te belichamen. Van speci
fiek anti-revolutionaire maatregelen als
de wederinvoering der doodstraf, de af
schaffing der Staatsloterij en dergelijke,
heeft, elk Rechtsch Kabinet zich angst
vallig verre gehouden. Men wist te goed,
hoe teere zaken men aanraakte in den
boezem der Coalitie, als deze strijdpun
ten naar voren werden gebracht. De
Kuyper-periode van 19011905 kon als
eenigen triomf het mammonistisch gewin
voor de bijzondere school boeken.
Over het Kabinet-Heemskerk van
19091913 kunnen wij het zwijgen doen.
De anti-revolutionaire leider, die reeds I
onmiddellijk bij zijn optreden dit Kabinet
signaleerde als „in onvoorzichtigheid ge
boren", zal wel geen enkel wetsontwerp
als getuigenis van „christelijk" beleid
weten te boeken.
Wie niet geheel leek in de politiek is,
begrijpt, dat de heer Kuyper na de vele
decepties, die hem werden bereid sinds
1905 en die kwalijk alle ondergebracht
konden worden onder het hoofd „afschu
welijke misverstanden" er op uit is, zijn
vroegere machtspositie te herwinnen en
solide te bevestigen.
Een tacticus als de heer Kuyper zich
sinds een halve eeuw heeft betoond,
begreep onmiddellijk, welk een voordeel
de Godsvrede, in de Standaard-termino
logie betiteld als Treuga Dei, voor hem
moest inhouden. 1913 had den triomf
gebracht aan de Linkerzijde. Sociaal
democraten en vrijzinnige Concenfr3tie,
die geen enkel accoord voor de stembus
hadden getroffen, waren een van meening,
dat Grondwetsherzieningalgemceen kies
recht voor mannen en wegruiming van
de grondwettelijke staketsels tegen het
vrouwenkiesrecht moest brengen. De
overwinnaars van 1913 waren allen van
oordeel, dat alle 70-jarige behoeftigen
Talma's twee gulden per week moesten
kunnen cenieten. Het Kabinet-Cort van
der Linden kondigde bij zijn optreden
aan, dat het met den uitgesproken volks
wil rekening zou houden. Treub diende
reeds terstond zijn ouderdomsontwerpin.
Het departement van den heer Gort van
feuilleton.
GANZEN-LIZE.
Naar hat Doilsch van
NATALY VON ESCUSTRUTH.
Mj rirm. n BOI.iTu RouJrW
j bevond zich geheel alleen cn luisterde nnar
ogels, die hoog uil de dichlgebladcrde boo-
hun lied tot haar lieten neerdalen zjj zon.
van den heerlijken, liefelijken zomertijd,
de wereld, die zoo schoon is, van de men-
n, die too gelukkig zjjn. Daartusschen klonk
lachen der laudmeisjes, die bezig waren op
reide hel hooi te koeren, waarvan do zoele
somslgds tot haar doordrong.
.Ik een he.rlijkt «MEen ooeenblik
Ange de vlylige handen rusten en staarde
meng voor zich uit. lloe schoon moest hel
tan hel strand zijn, waar de witte golfjes
diamant schitterden in de gonden zonnc-
ent Reimar had haar zooveel verteld van
slot; - dat lag immers aan het stranden
neer op de oneindige zee? En zacht nen-
zjj: „leh wollt', ich wit re ein Vögelein,
flog ich wohl Ober das MeerJ"
der Linden bereidde de grondwetsher
ziening met spoed voor. Daar wierp het
wereldgebeuren den heer Kuyper als po
litiek fortuintje de Treuga Dei in den
schoot. De geweldige taak, waarvoor Cort
van der Linden zich zag geplaatst, belette
den voortgang in wetgevenden arbeid.
De vrucht van de actie van 1913 kon
niet tot rijping komen. De heer Kuyper
begreep van stonde aan, dat deze Treuga
Dei hem en de Coalitie ten goede moest
komen. Troelstra's gevleugeld woord, dat
de nationale gedachte over de nationale
geschillen moet beerschen, zette de heer
Kuyper om in winste voor zijn partij.
Elke hem minder welgevallige maatregel,
elk hem minder sympaliek ontwerp werd
teruggewezen vanwege de Treuga Dei.
.Nauwelijks was het wereldconflict uitge
broken, of de heer Kuyper eischte, dat
wegens de Treuga Dei ae stichting van
nieuwe hoogere burgerscholen nagelaten
zou worden. De burgerschool te Bandoeng
had hij liever platgeschoten met een
Treuga-Dei-granaat. Zonder ophouden
heeft hij de Treuga Dei gehanteerd om
in den wetgevenden arbeid van bet Ka
binet-Cort van der Linden stagnatie te
brengen. Voorwaardelijke veroordeeling,
waardeschatting naar verkoopwaarde
van het onroerend goed, oplossing van
hel eedsvraagstuk, de heer Kuyper heeft
ze alle in strijd geoordeeld met het poli
tiek bestand. Hij poseerde telkens als de
martelaar van de Treuga Dei, snoodelijk
verdrukt door het extra-parlementaire
Kabinet. Bij de eedskwestie is hij zelf
zooverre gegaan, dat hij den heer Heems
kerk heeft verwezen naar den anti-cleri-
calen hoek.
Wordt hij lastig gevallen om zijn po
litiek spel, dan jammert hij tot zijn ge
trouwen in „Dc Standaard", dat bet zoo
droevig is, dat Anema en Diepenhorst
hem afvallig worden, juist nu de liberale
pers hem wederom „verguist". Die „ver
guizing" is voor den heer Kuyper steeds
een welkom wapen geweest.
In de lange jaren, dat hij de redactie
van „De Standaard" heeft gevoerd, heeft
hij aan zijn lezers herhaaldelijk de libe-
raiisten voorgesteld als de verdrukkers
van een uitverkoren volksdeel. Met chris
telijke nederigheid heeft hij zich en de
zijnen voorgesteld als levende uit beter,
uit hooger beginsel dan de liberale staats-
Goeden morgen, nichtje," klonk het plotse
ling naast haar.
Ange schrikte niet, ze zag op en slak Matten-
heim de hand toe, als had zc hem reeds lang
verwacht.
„Zijl gc te voel gekomen vroeg ze hem,
Reimar zette zich naast haar. .Eigenlijk ben
ik het bosch ingegaan met liet plan oiii voor
don minister een stuk wild te schietenmaar
ik ben vanmorgen niet gelukkig geweest, en
vóór ik hel zelf wist, was ik van hel reclile
pad en den weg naar Grosz-Stauffen ingeslagen.
Ik dacht wel, dat ik je hier zou vinden."
Dan licb je een groole wandeling achter den
rug 1 Laat mjj dus maar gauw voorbij, dan zal
ik voor een ontbijt voor je gaan zorgen!"
Reimar hield haar echter tegen. .Bljjf hier,"
smeekte hg met zachte stem; .ik zou gaarne
hier eerst uitrusten 1"
Zonder te spreken ging Ange weer zitten
een heklemd gevoel deed haar hart gejaagd
kloppen. Een oogenblik heerschte een diepstil-
zwijgen, door niets gestoord dan door liet ge
zang der vogelen en liet ruischen der bl&ren.
.Ik heb iets voor je meegebracht,"sprak Rei
mar eindelijk, opende zijn reistasch en reikte
haar een bouquet boschviooltjes over.
„Hoe vriendelijk van je om aan mij te denken,"
antwoordde zjj, zonder zjjn blik te ontmoeten,
nam do bloemen aan en stak die aan haar boezem.
lieden, die voortkwamen uit den socië
teitskring".
Het optreden van Rechtsche Kabinet
ten werd nog onlangs in „De Standaard"
voorgesteld als de triomf van een begin
sel, dat wars is van den kring van de
mannen der „Witte". Kuyper voelde zich
in die vreeselijke „Witte" niet thuis.
Serieuse anti-revolutionairen waren er
geen lid van. Wij kunnen ons begrijpen,
dat de getrouwe lezer van „DeStandaard"
in de PuUershoek, Biggekerke, Wanne-
perveen of een andere wereldstad, door
rilling en beving bevangen werd, als hij
zich de verdorvenheden van de Witte-
Sociëteitsmenschen voor oogen baalde.
Brengt de heer Lohman uit, dat zelfs
de heer Keuchenius, in antirevolutio
nairen kring als de principieelste onder
de principieelen beschouwd, evengoed
lid was van één der deftige Haagsche
sociëteiten als Mackay, Elout van Soeter-
woude, Talma, Heemskerk en wat de
anti-revolutionaire partij wijders aan ge
trouwen bezit, dan komt van zoo'n be
toog geen letter onder de oogen der Stan
daard-lezers. Ze blijven in de meening
verkeeren, dat de getrouwen van dr. Kuy
per de „Witte" schuwen als poel van
verdorvenheid.
De voorstelling, die „De Standaard"
over de „Witte Sociëteit" dezer dagen
ten beste heeft gegeven, is geen toeval.
Zij vloeit voort uit de taktiek, door den
heer Kuyper sinds jaren gevolgd. De
pose van martelaar en het aureool van
deugdzaamheid, moesten herhaaldelijk
dienst doen om den „Meiboom in de
kap" te halen! Wordt dit spel van Links
doorzien, dan fulmineert al spoedig een
driestar over de schandelijke „vergui
zing", die den heer Kuyper ten deel
valt! Men verbaast zich er over, dat zoo
groot man als de anti-revolutionaire lei
der is, met zoo ontzaglijke naïveteit ver
geet, dat de reeds legendarisch geworden
Uilenspiegel van de treken, die hij speel
de, erkende, dat hij het er naar gemaakt
had. Immers, wat de beer Kuyper bij
het Eedswetje heeft durven bestaan, is
van dien aard, dat de Linksche veront
waardiging over des heeren Kuyper's
politiek, volkomen gerechtvaardigd is. Er
is wel niemand, die des heeren Kuyper's
gedoe zoo in het licht heeft gesteld,
.Ik denk zoo veel, bjjna altjjd aan je, Ange,"
sprak by zacht.
Welk een heerljjkc geur steeg uit de bloemen
tot haar op.
Met bevende vingers hervatte Ange haar ar
beid. Reimar boog zich dichter naar haar toe
en volgde de beweging van haar hand.
.Vroeger, als ik u een hand gaf. vreesde ik
slecds die kleine, teere vingers leed Ie doen
ik schaamde my allnd, wanneer ik mjjn groote.
lompe vuist naast clc jouwe zag, en nu is het
my, als nasten geen twee handen ter wereld
zoo goed hjj elkaar als de onze!"
Verlegen zag het jonge meisje hem aan, een
donkere blos bedekte beider gelaat.
.Wat heb jo toch altyd dwaze gedachten!"
stamelde ze.
.Mishagen zjj je?" Reimars stem beefde tus
schen vrees en hoop. Ach. had hjj slechts den
moed die kleine hand te vatten!
.Ange, lieve Ange?" O, wee, daar gleed hel
mes uit de bevende hand en trof een der vin
gers; een kleine roode streep teekendezich op
de blanke huid 1 Haastiggreep Reimar Angesarm
alle angst was op eenmaal verdwenen, hij trok
haar naar zich toe en kuste den vinger gezond.
.Reimar!" ontsnapte den lippen van het jonge
meisje. Toen eerst kreeg hij bewust zjjn van zijn
koenheid cn uil verlegenheid groep hjj ook ue
andere hand en koste die eveneens-
.Duizend bommen J" sprak eensklaps een slem
vlak naast hen, een schaduw viel in het prieel
en inct een zachten kreet sprong Ange op en
maakte haar handen los.
Daar stond oom liernd. mei de dampende pyp
in den mond, beide handen in de zjjde, en zag
haar meesmuilend aan.
.Dus paartje nummer twee, kinderenNu,
jelui doet maar wat je niet laten kunt,endaar
hebt je gelyk aan! Ik heb liet al lang zien aan
komen en wist wel. dat onze lieve Heer je bei
den voor elkaar bestemd hadIlattenheim. kom
in rajjn armen, enjjj. klein gravinnetje,jjj ook
En oom Bcrnd omhelsde beiden en vereenigdc
de twee van schrik sprakeloozejongelieden aan
zjjn borst. .God moge je liefde zegenen, kinde
ren En nu naar tante. Renate! Wat zal ze in
haar schik zjjn En dat ik de eerste moest
wezen, die jelui snapte, ha haen daarbjj klopte
hjj Reimar op den schouder en strompelde, zoo
snel zjjn oude. beenen bet hem toelieten, terug
naar het kaRleel. Ange was zwijgend bljjven
slaan en bedekte met beide handen haar gloeiend
gelaat; Reimar zag echter overgèlukkig op haar
neer, sloeg stoutmoedig zjjn arm om haar heen
cn trok haar aan zjjn borst.
.Ange," sprak hjj met al de innigheid, die in
zjjn goedige stem lag, .ben je boos op oom
Bernd, omdat hjj beter in onze harten gelezen
heeft dan wjj zelf?" (Slot volgl).
