7
kert de berichtgever van de Times, dat de
Franschen, sedert het begin van het gevecht
meer buit aan oorlogsvoovra&d gemaakt heb
ben, dan zy bij de overwinning aan de Marne
gedaan hebben. Zy hebben meer dan 10.000
gevangenen gemaakt sedert het offensief
begon en den vijand zeer zware verliezen
aan dooden en gekwetsten toegebracht.
Een correspondent van de Times, die, als
gast van het Fransche departement van
oorlog, een toer gedaan heeft langs het front
van Verdun naar Toul en Nancy, vertelt
o. m. van den onafgebroken strijd in het
bosch bij Fay-en Haye, waar sedert het eind
van October de Duitsche strijdmacht voort
durend besnoeid wordt. Er is geen dag voor-
byg6gaan, dat er niet voor een millioen
frank aan granaten op de vyandelyke linie
geworpen is.
De correspondent van de Times heeit met
verscheidene hooge officieren over de munitie
kwestie gesproken, en allen waren het er
over eeDS dat het een eerste vereischte was
de Duitsche loopgraven met brisante grana
ten te overstelpen vóór de infanterie een
aanval op de Duitsche stellingen kon onder
nemen.
De overwinningen in Galiciö hebben de
redactie van de Neue Freie Presse in hooge
stemming gebracht. Zij verbeeldt zich, dat
de Ent.ente staten reeds den moed gaan ver-
liezeD, blijkende uit ontevredenheid en
tweedracht.Zij beweert, dat in Frankrijk Jof-
frohet vertrouwen begint kwijt te raken. Als
de Duitschers en Oostenrijkers door de
linies der Russen kunnen breken, vragen
de Franschen, waarom dan Joffre niet door
die van de Duitschers? Eu de vreeselijke
veniezen, waarop hun in het Westen bet
veroveren van wat loopgraven te staan
komt, worden verzwegen. Rusland mokt,
omdat het Fransche leger niet de kracht
heeft, Duitschland door zijn aanvallen van
Galiciö af te trekken. De oorlog in Italië
duurt al vier weken 6ii wat heeft hy opge
ieverd? De Dardenellen is een groot graf
voor Eugelscben en Franschen. Servie is
vergramd op den nieuwen bondgenoot en
de Grieken zijn vol wantrouwen tegen het
volk, dat hen met zijn landhonger zelfs de
Egöisohe Zee wil versperren. Zoo ziet het
Weensche blad nu den toestand in
De Tijd verneemt uit Boedapest, dd. 16
dezer:
Een Tsjechisch regiment is wegens hoog
verraad, gepleegd bij het Gallicischo front,
ontbonden. De soldaten gedroegen zich
tijdens den grooten slag in de Karpathen
op de lafbartigste wijze, en zelfs maakten
sommigeD gemeene zaak met den vijand.
Ziehier het outbindingsbevel, door den
keizer bij legerorder uitgevaardigd
„Van smart vervuld gebied ik, dat het 27e
rogiment infanterie wegens lafhartigheid
en hoogverraad in den strijd tegen den
vijand uit mijn leger worde gestooten. Het
regimentsvaandel moet aan het regiment
worden ontnomen en in het legermuseum
worden opgeborgen. De geschiedenis van
het regiment, dat, van stonde af aan ver
giftigd, naar bet slagveld is getrokken, is
van heden .af geOindigd. - Frans Jozef."
Zoowel te Boedapost als te Weenen heeft
hot bevel een pijnlijken indruk gemaakt, au
de trouweloosheid dor Tsjechen, welke tot
dusver officieel geheim werd gehouden, aan
de openbaarheid is prijsgegeven.
Itc moet hier nog het eveneens verborgen
pijnlijko nieuws aan toovoegen.dat talrijke
Tsjechen niet hebben voldaan aan hun op
roep om onder de wapenen te komen. Velen
zijn naar het buitenland gevlucht,andereD
zijn met dr. Kramarsch, den leider der
Tsjechen, gevangen genomen.
De Times bevat het eerste van een reeks
artikelen „over de groote daden door het,
Fransche leger en de FranBche natie vol
bracht tijdens de eerste fazen van den oor
log". Deze geschiedenis, zegt de Times in
haar inleiding van de serie, wordt in Enge
land nog verre van algemeen begrepen. Het
Engelsche volk heeft thans iets vernomen
van den terugtocht der Engelschen uit Ber
gen en het aandeel, dat de Engelsche troe
pen in den slag aan de Marne genomen
hebben, het ziot niet in, gelijk het behoorde
te doen, dat de Franschen toen ongeveer
anderhalf millioen man onder de wapenen
hadden, terwyl de Engelsche strijdmacht te
velde minder dan 100,000 man telde
De artikelen, die de Times in haar num
mer van Maandagochtend begint te publi-
ceeren, zijn gekeurd door den Franschen
generalen staf, die er gedeeltelijk de stof
voor geleverd heeft. Zij zullen, zegt het blad,
er toe bijdragen een begrip van de verhou
dingen te geven, want het is van het groot
ste belang, dat de Engelschen zich voort
durend herinneren hoe klein naar verhou
ding het aandeel is, dat het Engelsche leger
2elf8 tot op den huidigen dag genomen heeft
in den oorlog op het vasteland. Wy, zegt
do Times, houden nog maar een heel kleinen
sector van bet front in Frankrijk en Vlaan
deren bezet en het is sedert geruimen tijd
niet grooter geworden. Wij moeten veel
meer doen dan wij nog gedaan hebben,
willen wy ons geheele aandeel dragen van
den last, die bestaat in het overwinnen van
Duitschland. Wij hebben nog niet de volle
kracht van onze mannelijkheid in de schaal
geworpen en het ia geen antwoord om te
zeggen, dat wij niet blootgesteld zijn aan
dezelfde gevaren of dat wy veel meer gedaan
hebben dan wy aanvankelijk van zins waren.
Er staat voor ons evenveel, misschien meer
op het spel dan voor Frankrijk en voor ons
beiden is de uitslag van den oorlog een
levenskwestie. Ons heele bestaan als natie
hangt af van het behalen van de overwin
ning en wy vechten even goed voor Enge
land aan het Nauw van Calais als wy zouden
doen op den bodem van Kent. Hoe groot
onze inspanniog en onze opofferingen ook
geweest zyn, wij moeten nog ver gaan voor
we ons voor voldaan kuDnen houden.
Aldus de Times.
Het doel van de artikelen, die het blad
openbaar begint te maken is „aan Engeland
als in een aanschouwelijke les te laten zien
de dappere daden en de bittere opofferingen
van Frankrijk, voor een gemeenschappelijke
zaak gedaaD en evenzeer in Engelands als
in Frankrjjks belang".
Het Engel8cb-Fransche opperbevel aan de
Dardanellen heeft, naar Duitsche bladen
zeggen de te ontleenen aan de Nouveliste
van Lyon, besloten om verscheidene oude
schepen in het smalle gedeelte van de zee-
öngte te doen zinken in 't geval dat de
Duitsche en Turksche duikbooten hun aan
vallen op de FraDsche en Engelsche vloot
hervatten, teneinde de Dardanellen zoo
doende voor de doorvaart te versperren.
Generaal d'Amade is volgens een telegram
uit Kairo aan het Giornale d' Italia bij
een landing aan de Dardanellen verwond.
D'Amade was aan boord van 't stoomschip
Savoie, dat de landing zou steunen. Een
granaat viel op de Savoie en sprong in de
nabijheid van den generaal uit elkaar. Twee
vingers van de rechterhand werden hem
afgescheurd eD hy kreeg een verwonding
aan den rug.
De Pruisische minister van landbouw heeft
het volgende bekend gemaakt:
Om te verhinderen, dat er in den aan
staanden herfst en winter schaarschte ont
staat aan voeder, zie ik my genoodzaakt
de bezitters van bosschen te wijzen op de
mogelijkheid, om van de bosschen gebruik
te maken tot het verkrijgen van voeder.
Het is bekend, dat in vele bergstreken het
loof van de woudboomen, vooral van den
ahorn, esch, linde, olm, eik, populier, wilg,
acacia en berk geregeld gebruikt wordt voor
het winnen van loofhooi. Het loof van alle
boomen, ook dat van den rooden beuk, is
biervoor geschikt. Wanneer by de thans
heerschende droogte groote hoeveelheden
loof ingezameld en tot hooi gedroogd wor
den, dan kunnen op deze wyze aanzienlijke
hoeveelheden voeder voor den 'winter wor
den verkregen. Het zou goed zyu, indien
ook de burgemeesters hierop bun aan
dacht vestigden. Ik heb reeds de noodige
maatregelen getroffen om ook op deze wijze
de Pruisische staatsbosschen productief te
maken. (Tijd.)
In Oost Friesland is van overheidswege
bekend gemaakt, dat weer als voorheen
petroleum te verkrygen is, nu sedert eenige
dagen de toevoer uit Roemenie weer geregeld
is en ook plaats heeft naar Duitschland.
De Politische Correspondenz verneemt
uit Saloniki, d.d. 9 dezer, dat daar het En
gelsche stoomschip Earl of Elgin is aange
komen met 8000 ton spoorwegmateriaal
voor den Serviscben spoorweg Paracsin
Rakowa, alsook een stoomschip vol zout
voor Servie.
Gelijk men weet heeft Zwedeu den door
voer naar Rusland vei boden van goederen,
waarop in Zweden verbod van uitvoer be
rust. Naar aanleiding daarvan heeft Saso-
nof zich, volgens de Temps, tegenover den
Zweedschen professor Harteveld aldus uit
gelaten Wij zyn door dat optreden van
Zweden verrast en zyn er smartelijk door
getroffen, dat Zweden ons wantrouwt. Wy
denken er zoo min aan om Zweden aan te
vallen als de maan. Alle mogelijke redenen
tot misverstand waren by de laatste ont
moeting tusschen den tsaar en den koning
van Zweden in de Finsche Scheren uit den
weg geruimd. Waarom dan dit wantrouwen
Over de onlusten in Moskou vinden wy
in een overzicht van wat de Roeskoje Slo-
wo achryft nog het volgende: Ten gevolge
van epidemische ziekten in de fabrieken,
die het bygeloovige volk aan de Duitschers
ten laste legde, verzamelden zich den 10en
Juni 's ochtenls om 10 uur troepen arbei
ders onder leiding van raddraaiers. Deze
hadden ïysten van niet-Russische en ook
Joodsche bedrijven, die vernield moesten
worden. De menigte begon met de verwoes
ting. Het gerucht verspreidde zich door de
stad en de pogroms namen zoo'n omvang,
dat de leiders geen macht meer over de
menschen hadden, 's Avonds werd er met
het verwoesten en plunderen geen onder
scheid meer gemaakt tusschen niet-Russi
sche en Russische zaken. De brandweer kon
de vele branden niet meer blusschen. 'a Och
tends brandden nog vele bedrijven. De on
lusten duurden tot 's ochtends 5 uur. „Toen
volgden de manifesten van de atedelyke
overheid en van den metropoliet.
De Roeskoje Slowo vermaant de Russische
broeders niet den gemeenschappelyben vy-
and te sterken, die op oproer en onlusten
als zyn bondgeoooten rekent.
Het stadshoofd van St. Petersburg heeft
een manifest uitgevaardigd, waarin het heet:
Er zyn zeer verontrustende berichten uit
Moskou gekomen. Onder den schijn vau
een patriotsche stemming heeft de bevol-
kiug een tumult veroorzaakt en daardoor
onze vijanden in de kaart gespeeld. Ik deel
de bevolking mede, dat alle fabrieken en
werkplaatsen, die aan onderdanen van vij
andelijke staten hooren, onder strenge toe
zicht van de regeering staan. Geen kopeke
komt onze vyanden ten goede. Wy zelf
echter hebben die fabrieken voor onze ver
dedigingsmiddelen noodig. Personen en ver-
eenigingen die dat niet willen inzien, bena-
deelen het Russische Ryk in den strijd tegen
zyn vyanden. Ik druk allen op het hart,,
volkomen orde te bewaren en my niet tot
buitengewone maatregelen te dwingen.
Volgens het Petit Journal zouden prins
Radoliü, de gewezen Duitsche gezant te
Parijs, en zyn echtgenoote naar hun land
goed in Posen verbannen zyn, omdat de
prinses, die aan de Radziwills en de Talley-
rands verwant is, blyk gegeven heeft van
gevoelens, die in zeer hoogen kring misnoe
gen gewekt hebben.
Volgens Morgenbladet, van Kristiania,
heeft de Russische regeering te Londen en
in de Vereenigde Staten zes millioen solda
tenschoenen en in Canada 22.000 spoorwa
gens besteld.
Ontsnapt.
GROENLO, 21 Juni. Hedenmorgen kwam
hier een Russisch krijgsgevangene aan, die
het gevangenkamp te Wezel ontvlucht was.
Met tien anderen was hy den gevaarlijken
tocht begonnen. Twee werden er nog vlak
by de grens door de Duitschers achterhaald.
Vermoedelijk is het slechts één gelukt in
Nederland aan te komen. De man droeg
een kaartje by zich waarop de loop van
den Ryn, en o. a. eenige Nederlandsche
grensplaatjes waren aangegeven. Voor zoo
ver uit zyu gebaren en woorden viel op te
maken, had hy zich langen tyd voor de
Nederlandsche grens opgehouden, voor hem
de kans gunstig scheen, die over te trek
ken, Begrijpelijkerwijze was hy zeer ver
heugd zijn doel eindelijk bereikt te hebben.
Ronselaar gearresteerd.
VLISSINGEN. In de Badhuisstraat te
Vlissingen is een Belg gearresteerd, die
reeds geruimen tyd te Middelburg woon
achtig was. Hy wordt verdacht militairen
te werven voor het Belgische leger. De man,
die reeds lang onder verdenking stond en
daarom werdt nagegaan, is Zondag naar
'sGravenhage overgebracht.
Een eigenaardig geval.
Jl. Zaterdag kwam de reehter-commis
saris uit Middelburg te Terneuzen om een
onderzoek in te stellen naar aanleiding van
de door een ingezetene gedane aanklacht,
dat het lyk zijner vrouw, ter aarde besteld
op de katholieke begraafplaats, was opge
graven en naar een ander deel van dat
kerkhof overgebracht. Er werden op de
begraafplaats photo's gemaakt en de begra
ven kist ontbloot. Het schijnt, dat het lyk
was bygezet in een groeve op het gewijde
deel der begraafplaats, wat de pastoor had
te kennen gegeven, dat wegens de kerkelijke
voorschriften niet kon geschieden. Na het
verlaten vau de begraafplaats door den stoet,
maar voor de begrafenis was voltooid, is
toen op last van den pastoor, die voor die
verplaatsing toestemming had verkregen
van den burgemeester, het lyk begraven op
het ongewijde deel der algemeene R. K.
begraafplaats De echtgenoot kwam daarvan
later op de hoogte, toen hy met familie het
graf willende bezoeken, dit niet meer vond.
Hy was niet genegen met het gebeurde ge
noegen te nemen, en diende deswege een
aanklacht in. Begrijpelijk heerscht by de
velen, die met het gebeurde bekend zyn,
belangstelling naar de uitslag van deze wel
niet dikwijls voorkomende zaak.
Petroleum.
Toen in 1914 de oorlog uitbrak, trof de
regeering met den Duitachen petroleum
groothandel een overeenkomst, waarby de
maximumprijs voor 1 liter petroleum in
den kleinhandel op 25 pfg. werd vastgesteld.
Die overeenkomst kon slechts worden ge
handhaafd, lot de groothandel zelf gedwon
gen werd, dien prys te overschrijden, om
nog petroieum uit het buitenland machtig
te worden. Langzamerhand stegen die prü-
zen meer en meer en in den kleinhandel
moest men den laatsten tyd 60, 70, ja 80
pfg. voor den liter betalen, voorzoover er
nog petroleum te verkrijgen was. De regee
ring wil thans met den groothandel een
nieuwe overeenkomst omtrent dit artikel
treffen, om een voortdurend atygen der prij
zen, ook in 't belang van den kleinhandel,
te voorkomen en een overzicht te verkrygen
van de aanwezigen en nog te verwachten
voorraden. Daarna zal de behoorlijke ver
deeling der petroleum geregeld worden, en
zal de Bondsraad bij een verordening den
maximumprijs voor den kleinhandel vast
stellen, waarnaar de groothandel zich be
hoort te regelen. Het spreekt wel vanzelf,
dat die maximum prijs hooger zal worden
dan do nog bestaande van de 25 pfg. per
liter. Wegens het heerschend gebrek aan
petroleum worden de inwoners aangespoord,
zooveel mogelijk gebruik te maken van gas.
WEENEN. ffleieel) 's Middags. Gemeld
wordt dat ons tweede leger na harden
stryd Lemberg heeft veroverd.
Aardappelen-overvloed.
Een correspondent van de N. R. C. aan
de Oostgrens schrijft:
De vóór eenige maanden in Duitschland
vastgestelde aardappel voorraad deed met
grond de vrees ontstaan, dat er, voordat de
nieuwe oogst op 't land was, gebrek zou
komen aan aardappelen. Op last der regee
ring werd het voederen van vee ermee ge
staakt; 't slachten der varkens op groote
schaal was er een onmiddelijk gevolg van.
Verder werd met kracht aangespoord tot
een zeer matig gebruik van dit volksvoed-
sel: ja, er werd zelfs van verschillende zij
den aangedrongen op het uitgeven van aar-
dappelkaarten. En op 't oogenblik? Sinds
een paar weken hebben onze naburen blijk
baar te veel aardappelen. Er is thans ten
duidelijkste gebleken, dat men op verstrekte
opgaven van aanwezige consumptieartike
len volstrekt niet kan bouwen. Bij verkre
gen resultaten is dit ten opzichte van aard
appelen ten duidelijkste geblekengeweten-
looze speculanten hebben zich niet ge
schaamd, hun enorme hoeveelheden inge
kochte aardappelen niet op te geven, om
ze later tegen hooge prijzen aan de hand
te kunnen doen. Maar zy komen bedrogen
uit. Plotseling is het aanbod van dit ver-
bruiksartikel zoo ontzaglijk grootgeworden.
dat de prijzen in verschillende plaatsen zelfs
zyn gedaald beneden die, welke er in nor
male tijden voor besteed worden. De spe
culatie dezer personen is dus grootendeels
mislukt, maar ook tal van gemeenten, die te
gen de vastgestelde maximum-prijzen, aar
dappelen voor de inwoners hebben gekocht,
moeten ze thans met schade van de hand
doen. Ja, men zit zelfs met zeer groote
hoeveelheden verlegen De ryksregeering
heeft zich dan ook andermaal genoopt ge
zien, maatregelen te treffen, thans tegen
den aardappelen-overvloed. In de eerste
plaatsdan dringt zij er by de bevolking op aan,
meermalen daags, b. v. ook 's avonds, aar
dappelen te eten. Op die wijze spaart men
tevens aan brood, dus aan graan, dat uit
stekend bewaard kan blyveD en tot voed
sel voor later ty'den kan dienen. Verder is
het weer geoorloofd, de aardappelen als vee
voeder te gebruiken. Dan worden de bak
kers ernstig aangemaand, bij bet bakken
van K. en K K. brood een flinke portie goede
oude en ook nieuwe aardappelen te gebrui
ken. Vervolgens stelt het Rijkscomité on
der zekere voorwaarden weer belangrijke
partyen aardappelen beschikbaar voor de
branderijen of spiritusfabrieken. En ten
slotte worden de huismoeders aangespoord,
aardappelen te koken en ze daarna te dro
gen, om ze in tyd van grooter behoefte te
kunnen opdienen. Op al deze wijzen tracht
men thans daD ook allerwege de aardap
pelen te gebruiken of ze voor bederf te be
waren.
VAKIA.
Nog een anecdote van Bismarck.
Toen in 1840 Bismarck zitting bad in het
Frankforter Parlement logeerde by aldaar
in een hotel.
Zyn knecht woonde in hetzelfde hotel,
doch daar de staatsman geen bel op zyn
kamer had, moest hü steeds naar boven gaan
om hem te roepen. Het was natuurlijk bij
zonder lastig en meer dan eens had hy den
hotelhouder verzocht hem een schel te geven
doch deze wilde dat niet doen. Eenige dagen
later werd plotseling het geheele hotel op
geschrikt door twee hevige ontploffingen.
Men snelde naar Bismarcks kamer en vond
hem daar zitten in een armstoel met een
dubbelloopspistool in de hand. Alle ruiten
waren gebroken en de kamer was vol kruit
damp. Op de vraag waarop hy geschoten
had antwoordde hij„Het was alleen een
teeken voor myn knecht, dat ik hem noodig
had." '8 Avonds had Bismarck zyn bel.
Zonnexoarmte als voedingsmiddel.
Het is een vastgesteld feit dat 's zomers
onze behoeften tot het opnemen van voedsel
geringer zijn dan 's winters. Wij eten in den
zomer minder, omdat de ondervinding ons
geleerd heeft, dat het ons „te warm" maakt.
Van dit schijnbaar zoo natuurlijk verschijn
sel hebben de Fransche geleerden een studie
gemaakt, en getracht de oorzaken op te
sporen hoe bet komt, dat de behoefte tot het
nemen van voedsel afhankelijk is van de
heerschende temperatuur. Men kan daarbij
niet zeggen, dat Miramond de Larognette
den kortsten weg gekozen heeft. Hij had de
oude proef herhaald om marmotjes te ge
bruiken, en daarbij opgemerkt, dat deze
diertjes, evenals de menscb, ook 's winters
meer voedsel tot zich nemen, dan's zomers.
Hieruit maakte hy op, zy het ook meteen
grooten sprong, dat zonnewarmte voor een
deel in de plaats treedt van voedsel. Aan
deze hypothese verbonden zich vragen in
nationaal economische en voedings physiolo-
gische richtiDg, hoe men zonnewarmte het
beste tot voedsel kan omzetten. Er bestaat
geen twijfel daaromtrent of alle dieren
reageeren met verandering van voedings-
hoeveelheden op kleine temperatuursver
schillen. Zoo roept het dalen van den ther-
momether van 26° by het. marmotje een
groote behoette aan voedsel in het leven.
Verder werd door proeven aangetoond.dat
bij stijging van temperatuur een onmiddel
lijke minder behoefte aan eten zich deed
gevoelen. In aansluiting op de hypothese van
Wirsmond voegde Maurel uit Toulouse erby,
dat de behoefte aan voedsel in het warme
jaargetijde en de tropen een gevolg is van
het kleinere warmteverlies van het lichaam.
De levende lichamen van warmbloedige
stralen voortdurend warmte uit, daar de
lichaamstemperatuur hooger is en deze van
het hoogste punt naar het laagste stroomt.
Het menschelyk organisme geeft dagelijks
