Officieel Nieuws- en Advertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede
EERSTE BLAD.
L5de Jaargang.
Woensdag 12 Mei 1915.
No. 26
„VOORUIT!"
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG,
Lid tad de Tweede Kamer Staten-Generaal,
'H-GBA VEMUGE.
IJltgave der
Fiakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
te ffllddelharnls.
Prijs der Advertentiën van 1—6 regels 0,60
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureau*
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Fiakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middeiharnis.
Bruinbrood en Staatspensioen!
Ingezonden.
De bruinbrood-circulaire van minister
Posthuma was een welkom agitatiemid
del voor de S.D.A.P. Bruinbrooddwang,
ondervoeding, ja wat werd er al niet
van gezegd. Het brood dat door duizenden
in den lande wordt gegeten en in som
mige streken van ons land bij voorkeur,
dewijl niet volgens de S.D.A.P. en de
door den minister ingestelde regeling
om ongebuild tarwemeel en dus bruin-
brood voor zeer billijken prijs beschik
baar te stellen, wordt uitgelegd als eene
schandelijke bevoorrechting van de
Bourgoisie? De Bourgoisie heeft geld
om witbrood en cadetjes te koopen,
maar de arbeider moet knauwen op een
korst onsmakelijk bruinbrood.
Maar toen te Amsterdam gedurende
den tijd, dat nergens in ons land wit
brood boven een zeker gewicht mocht
worden gebakken, wel cadetjes verkrijg
baar waren, toen bleek het, dat juist ae
volksbakkerijen daar het grootste debiet
aan cadetjes hadden. De Bourgoisie at
naar verhouding meer bruinbrood dan
de werkman 1 De Bourgoisie die zich zelf
moet bedruipen en moest bezuinigen at
het voedzame bruine brood, maar de
Amsterdamsche arbeider at cadetjes!
Dat de bruinbrood-circulaire van mi
nister Posthuma millioenen aan de Staat
zal kosten en dat, wanneer een soort
gelijke maatregel ook voor wit brood en
ongebuild meel werd genomen dat cijfer
nog met een (link getal zoude moeten
worden vermenigvuldigd, komt er niets
op aan. Dat geld moet eenvoudig uit
de zakken der „rjjken" komen. En onder
-rijken" verstaat de S.D.A.P.-er ieder
die z.g.n. meneer is, ook den midden
stander die? niet beschermd, maar al te
vaak een bitteren strijd heelt te voeren
tegen het groot kapitaal.
Welnu, die „rijken" brachten de milli
oenen van het Kon. Nat. Steuncomité
en van de Plaatselijke Coroité's voor
FEUILLETON.
GANZEN-LIZE.
Naar het Duitsch van
NATALY VON ESCHSTRUTH.
48)
Hare Hoogheid dacht een oogenblik na en zei
ik iT' ',a.aT za.c'lte. vriendelijke slem „De
Lehrbachs zjjn öict katholiek; misschien zou
men dus die keuze ongeschikt of van mijn kant
aanmatigend vinden, - de wereld is zoo spoedig
5!üe!Fk YerJteerde uitlegging te geven ook
aan de beste bedoelingen onder de protestant-
sche diaconessen zün eveneens uitstekende ver
pleegsters. Op mün verzoek zal de overste zuster
Magda gaarne afslaan; haar kunnen wij de ver
pleging van den minister gerust overlaten."
Dankbaar knielde Josephine naast hel bed, boog
het blonde hoofdje over de blanke hand der her
togin, kuste tot afscheid desmalletengere vingers
en begaf zich met freule Von Sacken op weg.
Ien huize van den minister schenen allen hun
tegenwoordigheid van geest verloren te hebben
en verkeerde alles in rep en roer.
De lijfarts van den hertog had zich laten ver
ontschuldigen en zijn jongen assistent naar graaf
■Lebrbach gezonden, die bleek en roerloos, gelijk
een goed deel bij elkaar, (alleen in
Amsterdam meer dan 1 millioen), zij
betalen in hoofdzaak de enorme belasting
verhooging, de opcenten opgrondbelas
ting, personeel, inkomstenbelasting enz.
en zij ook zijn het die de oorlogs-
beffing zullen hebben te betalen, die
naar wij hopen het rijk van den zwaren
fmancieelen oorlogslast zal bevrijden!
Maar ook aan$ die draagkracht is een
grens. Wanneer door het goedkoop ver
krijgbaar stellen van wit- en bruinbrood
de schatkist maandelijks millioenen zal
moeten offeren boven en behalve hetgeen
de mobilisatie kost, dan is het te voor
zien, dat het bedrag van de staatsschuld
zoo groot zal worden dat aan eene delging
in ééns door eene hefflng, niet meer
kan worden gedacht? Reeds de bruin
brood-circulaire zal van het ryk een
offer vragen van f 41.—- per 1(50 K.G.
meel!
En wanneer dan eindelijk de oorlogs
vlam in Europa zal zijn gebluscht en
geen mobilisatie bet staatsbudget meer
drukt, dan zitten wij met eene jaarlijksche
uitgave voor rente en amortisatie die
feitelijk eiken socialen maatregel onmo
gelijk maakt voor een lange reeks van
jaren. Dan kunnen de voorstanders van
het premievrije staatspensioen hun wen-
schen, wie weet hoe lang nog opbergen,
en het „oud en arm" blijft als eene
herinnering aan den oorlogsgruwel.
Maar wat komt dat er op aan? De
tijd voor S.D.A.P.-propaganda is te mooi,
juist nu de partijstrijd is geluwd bij de
„bourgoisie,' nu, hef woord is nog wel
van mr. Troelstra, „de nationale gedachte
overheerscht.''
In plaats van op matiging van hun
eischen aan te dringen en er op te wijzen
dat wij allen, dus ook de arbeider, ons
wat zullen moeten ontzeggen om te
zorgen dat wij dezen tijd zoo door komen,
dat wij bij den terugkeer van den nor
malen toestand het werk der sociale
hervorming met kracht kunnen voort
zetten, een werk, dat in de eerste plaats
hun zelf ten goede komt, wordt hij in
beweging gezet tegen het algemeen be
lang, maar in 't partijbelang der S.D.A.P.
Er sta tegenover het duurdere leven van
den werkman thans eene billijke loons-
een doode, op zyn leger uitgestrekt lag. De ont-
stelteDis der bcdieDden was zoo groot geweest,
dat ijj het niet gewaagd hadden den graaf te
ontkleedendeze droeg dus nog de uniform,
waarin h(j naar het paleis gereden was, eerst
na Iwee uren had men graaf Gflnther in de stad
gevonden hy déjeuneerde met eenige zyner
kameraden. By het droevige bericht washy doods-
bleek geworden, was, zonder een enkel woord te
zeggen, opgestaan, bad Hattcnhcim gewenkt en
op diens arin geleund de restauratie verlaten.
Den geheelen dag en nacht waakten de beide
officieren in gezelschap van den dokter aan het
ziekbed van den minister.
Slechts eenmaal had de oude kamerdienaar
uit de kamer van den jongen graaf een zonderling
lachen gehoord, dat overging in een steunend
klagen, waardoor Hattenheims ernstige, gerust
stellende stem klonk.
Daarna was alles stil geworden; en toen hy
later de lamp in de kamer bracht, zat graaf
Gflnther voor de tafel en liet het hoofd op zyn
armen rusten; waarschynlyk was hy ingeslapen
Von Hattcnheini had tegenover hem plaatsge
nomen en was bezig te schryven.
Den volgenden dag droeg de zoon van den
minister de burgerkleeding, en de onde-dienaar
staarde vol aandoening op het kleurlooze gelaat,
dat in dien enkelen nacht zoo veranderd was.
Alle zonneschijn en vroolykheid was er uit ver
dwenen, donkere schaduwen lagen om Gtlnthers
oogen. een ernstige, weemoedige trek plooide
zich om zyn mondVoor de eerste maal in
verhooging, maar wij hebben het recht
te vragen, dat ook de arbeider mee helpt
dezen tijd door te komen zonder de
toekomst op te offeren aan een partij-
propaganda die slechts welig groeit op
aen wortel der ontevredenheid!
S. M.
De triomf der reactie.
De wijziging van de Wet op de Ver
mogensbelasting is in de Eerste Kamer
met een stemming van rechts tegen links
verworpen. Met. rechts stemde slechts
één liberaal mede, mr. Fokker, voorzitter
naar wij meenen van de Centrale Vrij
zinnige kiesvereeniging te Zierikzee.
Toen het wetsontwerp in de Tweede Ka
mer in stemming kwam, stemden alle
leden der linkerzijde er voor.
In de Eerste Kamer was het alleen de
heer Fokker, die zich bij de rechterzijde
voegde. De houding van dezen Senator
is al meer zonderling geweest, doch zijn
laatste votum wijst uit, dat hij, zooals
het Vaderland geestig zegt, zijn record
van zonderlingheid nog heeft weten te
verbeteren.
De clericale meerderheid der Eerste
Kamer heeft de zonderlingste uitvluchten
aangevoerd om de billijke en rechtvaar
dige wijziging van minister Treub te
verwerpen. De aanvullende vermogens
belasting bedraagt f 0,50 van elke f 1000.
Voor een bepaling dier belasting zou het
onroerend goed worden aangeslagen naar
de verkoopwaarde. Nu is het wel moge
lijk, dat bij de taxatie de aanslag eens te
hoog werd gesteld. Doch bij welke rege
ling is dit niet zoo? Een christelijk ge-
heeten groot-grondbezitter, de Overijsel-
sche baron de Vos van Steenwijk, vond
in die mogelijkheid, dat er wel eens een
paar kwartjes meer door te hoogen aan
slag konden worden betaald, aanleiding
om te spreken van „diefstal door de
Overheid gepleegd." En zalvend voegde
hij er aan toe, dat de overheid als diena
resse Gods geen diefstal mag plegen.
Zulke menschen gebruiken Gods naam
telkens om hun conservatisme te dekken.
Het Vaderland zegt het zeer juist:
„De Coalitie in de Eerste Kamer heeft
hiermee opnieuw getoond, dat ze deze
zyn leven maakte Gflnther den indruk vaneen
ernstig, beproefd man.
Diepe stilte heerschte in de ziekenkamer,slechts
by korte tusschenpoozen klonk een lichte tred
over het zachte tapyt en boog een blozend meis
jesgelaat zich met zorgelyken blik over de slapen
de, om de yscompressen om zyn hoofd te ver
nieuwen de zieke haalde dan diep adem, bewoog
even den linkerarm en verviel dan weder in
dezelfde bewusteloosheid, waarin hy sedert bet
eerste oogenblik gelegen had.
De dokter verklaarde, dat de rechterzijde vol
komen verlamd was, en haalde bedenkelijk de
schouders opmet dankbaarheid had hy de komst
van freule Von Sacken en Josephine begroet,
daar by vrouwelijke hulp en verpleging had ge
mist.
Josephine nam oogenblikkelyk haar plaats aan
het bed in, terwyl freule Von Sacken volgens
den wensch van Maria Christina naar het ge
slicht der diaconessen reed.
De schrik en ODlstellenis hadden merkbaar
hunne sporen in de kamer achtergelatenalles
lag bont dooreen. Onhoorbaar schreed Josephine
op en neder en trachtte de orde eenigszins te
herstellen.
Ondertusschen weerklonken schreden in de
aangrenzende kamer, haastig werden de portières
opengeslagen en trad Gilnther op den drempel.
Een onbeschryfelyke uitdrukking lag op zyn ge
laal hy blikte hel jonge meisje aan als een
wonder, dat men niet begrijpen kan, en bevend
stak hy haar de hand toe.
regeering in het algemeen en onzen be
kwamen Minister van Financiën in het
bijzonder, slechts duldt zoolang er oorlog
is; dit zij echter slechts terloops opge
merkt daar met de moties van Regout
en Colijn voor dit Kabinet menè tekèl
reeds lang aan de wand der Eerste
Kamer is geschreven.
Maar dat deze Christelijke hoogstaan
geslagenen het in deze tijden, nu tien
duizenden en nog eens tienduizenden
kleiDe luiden en middenstanders het
wicht van den oorlogstoestand in hooge
mate gevoelen het zouden durven bestaan
om als één man het offer, het zeer gerin
ge offer te weigeren dat van hen voor de
schatkist werd gevraagd is uitermate
bedroevend, al is het dan ook geschikt
om allen die het doel en karakter van
de zoogenaamd Christelijke Coalitie nog
niet voldoende hebben doorschouwd de
oogen te openen.
Daar is een Christendom van het woord
en daar is een Christendom van de daad.
En bet is onze trots dat bet laatste
door de mannen van Links in de Eerste
Kamer, van wie zoovelen in den termen
vielen om zeer veel bij te dragen, blij
moedig werd betracht, dat zij bereid
waren den Keizer te geven wat des Kei
zers is. Dat deden zij, aan wie het politiek
Christendom den Christennaam ontzegt,
terwijl zij die den naam op de politieke
hoeken en straten wijd uitdragen, doof
waren voor de vermaning in Matheus
VI gegeven, dat men geen schatten op
aarde moet vergaren, en dat men beden
ken moet, dat waar iemands schat is
daar ook zijn hart zal zijn."
Uit de door de clericale coalitie in de
Eerste Kamer aangenomen houding
blijkt genoegzaam, hoe bet zal gaaD,als
de groote ontwerpen van de regeering
aan de orde zullen komen. Reeds nu is
dc Godsvrede voor de rechterzijde niets
dan een middel om buit binnen 1e halen.
Het gebeurde in de Eerste Kamer moet
dus duidelijk voor oogen stellen, dat
wij ons niet in slaap moeten laten wiegen.
De propaganda onzerzijds moet woorden
bervat en krachtig doorgezet.
Wie heeft nagegaan, hoe de houding
van de clericale leiders de HH. Regout,
Colijn, Kuyper sinds maanden is, zal
„Dusis het waarheid, zjjt gij hier?" kwam
met moeite van zyn lippen by wilde meer spre
ken, doch het was hem als was zyn keel toe
gesnoerd, als dreigde het kloppen van zyn hart
hem te doen stikken. Met angstigen blik op den
zieke legde Josephine, haar vinger op den mond
en wenkte den jongen man te zwijgendaarna
trad ze onhoorbaar Daar hem toe en legde haar
rechterhand in de zyne.
„Ja, ik ben hier, en zal graaf Lehrbach niet
verlaten vóór hij weer gezond is," fluisterde ze
en sloeg haar oogen naar hem op. „Dat recht
moet ge my toestaanwaDt niet waar, goede
buren helpen elkander steeds, en niets ligt Lehr
bach nader dan Grosz-Stauflen."
Zy voelde, hoe zyn klamme, koude hand de
hare krampachtig omslootzy zag, hoe zyn
lippen trilden.
,Ga nu, ik smeek het u," sprak ze zacht.
Daarop boog hy zich en drukte een kus op haar
hand.
.0, Josephine." fiuislcrde liij, „moge God je
zegenen voor hetgeen je deedtje hebl my het
geloof aan de menschen teruggegeven 1"
Toen hy zich oprichtte en hel jonge meisje
zyn blik ontmoette, zag zy boe de tranen hem
in de oogen gesprongen en aan de donkere
wimpers waren bljjven hangen; ze waren de
eerste dauwdruppels, die op het zwaarbeproefde
hart van het gelukskind nedervielen. Daarna
keerde hjj zich haastig om en verdween achter
de portières.