D
D
D
D
D
B
B
B
B
B
B
B
B
B
SCHOONMAAK 1913
Kastranden
astpapier
Flakkeesche Boek- en PapiErliaiidel
Mr. R. J. H. Patrjn
A. Roodhuijzen
Jac8. v. d. Koog-h
VRIJHANDEL.
Voor de Schoonmaak
YLIEGENVANGERS
LIEGENPAPIËR.
fl
fl
fl
17 JUNI. 17 JUNI.
Laat u niet verschalken.
Vrijhandel is uw belang.
is de beste verpakte
MARGARINE
D. SLAGER, Middelkarnis
GLASPAPIER enz. enz.
GOUD-, ZILVER- en KOPERBROUS
2
godsdienstige begrippen geëerbiedigd
werden.
Dat dit zijn standpunt was, bleek
duidelijk bij de wet op het Middelbaar
Onderwijs. Hij stelde voor, dat de ge
meenten boven 10.000 inwoners een
burgerdag- en avondschool moesten
stiehteu, terwijl bijzondere instellingen,
die voor ieder toegankelijk onderwijs
gaven, subsidie konden krijgen. Reeds
dadelijk kreeg de Nijverheidsschool te
Enschede daarom een subsidie.
Geen oogenblik dacht Thorbeeke toen
aan het confessioneel onderwijs. Hij zou
op dit oogenblik precies betzelfde stand
punt innemen als alle vrijzinnigen en
onverzwakte handhaving der openbare
school vragen. Wie stemt in den geest
van Thorbeeke, vestigt zijn keuze op
voor lid van de 2e Kamer in het Kies
district Zierikzee, en op
als lid van de 2e Kamer in het Kies
district Brielle, en op
als lid van de Provinciale Staten van
Zuid-Holland.
De TARIEFWET is de grootste
roover voor en van de bevolking
van ons land.
Waakt voor den ophanden
zijnden rooftocht, eene zekerheid,
wanneer de Tweede Kamer we
derom in rechtsche meerderheid
wordt samengesteld.
Stemt daarom de candidaten
PATON, ROODHUIJZEN en
JACs. v. d. KOOGH, de onver
moeide strijders o. m. tegen de
Tariefwet.
Kiezers in het Kiesdistrict Zierikzee
voor de 2e Kamer S. G.
Uw stembiljet, voor ge het in de bus
stopt, ziet er alzoo uit:
Candidaten (in alphabetische volgorde).
Aanwijzing
der keuze.
NAMEN.
Voorlet
ters.
HOGERZEIL,
H. C.
KOOMANS,
H. A.
Als ge 1
zorgen, da
Candidatf
PATIJN,
iet in de bus stopt,
het er zoo uitziet
jn (in alphabetische volg
R. J. H.
moet ge
orde).
Aanwijzing
der keuze.
NAMEN.
Voorlet
ters.
HOGERZEIL,
H. C.
KOOMANS,
H. A.
PATIJN,
R. J. H.
Als ge zoo stemt, hebt ge gestemd
tegen de Tariefwet, en voor de Staats-
pensioneering!
Kiezers in het Kiesdistrict Brielle
voor de 2e Kamer S. G.
Uw stembiljet, voor ge het in de bus
stopt, ziet er alzoo uit:
(Candidaten (in alphabetische volgorde).
Aanwijzing
NAMEN.
Voorlet
der keuze.
ters.
COLIJN
A.
HEIJKOOP
A. W.
ROODHUIJZEN
A.
Als ge het in de bus stopt, moet ge
zorgen, dat het er zoo uitziet.
Candidaten (in alphabetische volgorde).
Aanwijzing
NAMEN.
Voorlet
der keuze.
ters.
COLIJN
A.
HEIJKOOP
A. W.
ROODHUIJZEN
A.
Als ge zoo stemt, hebt ge gestemd
tegen de Tariefwet, en voor de Staats-
pensioneering
Kiezers voor de Provinciale Staten.
Uw stembiljet, voor ge het in debus
stopt, ziet er alzoo uit:
Candidaten (in alphabetische volgorde).
Aanwijzing
der keuze.
NAMEN.
Voorlet
ters.
HEIJKOOP.
A. W.
KOOGH.
Jac. v. d.
Als ge
zorgen, dal
Candidat
WILDE.
iet in de bus stopt,
het er zoo uitziet:
en (in alphabetisohe vol£
H. DE
moet ge
;orde).
Aanwijzing
der keuze.
NAMEN.
Voorlet
ters.
HEIJKOOP.
A. W.
KOOGH.
Jac. v. d.
WILDE.
H. DE
Als ge zoo stemt, hebt ge gestemd
tegen de Tariefwet, en voor de Staats-
pensioneering!
Aan de Kiezers!
Stemt alleen op den candldaat,
die zich DUIDELIJK VOOR DEN
VRIJHANDEL verklaart.
De tariefwet wordt weggemoffeld, om
weer in den een of anderen vorm te
verschijnen, als de meerderheid der kie
zers er zich niet tegen uitspreekt.
Menige candidaat schuift de tariefwet-
Kolkman op den achtergrond en bekent
geen kleur. Verlangt dat hij niet alleen
TEGEN de tarief wet-Kolkman,
maar ook VOOR den vrijhandel Is.
Elke tariefwet, die verhooging van in
voerrechten medebrengt belast het
volk!
Het Anti-Tariefwet-Comité.
Oe School bedreigd!
Eén van de groote gevaren, die ons bij de
komende herziening der Grondwet, wanneer
zij onder een rechtsch bewind plaats heeft,
is: het gevaar voor de openbare schooi.
Vrijzinnigen, geeft acht!
Het gaat thans niet enkel en alleen om
de vraag, of er wat meer subsidie zal worden
toegekend aan de openbare school, het gaat
om het bestaan der openbare school zelve.
Wanneer art. 192 der Grondwet wordt aan
genomen in den vorm, dien de Regeering
er thans in haar wetsvoorstellen aan gegeven
heeft, dan wordt de bijzondere, de confes-
sioneele school regel, en de openbare school
doodgedrukt. i
Dadrom is het te doen.
Da&rora gaat de Meiboom in de kap, en
dat is tenslotte de éénige eenheid der rech
terzijde dood aan de openbare school.
Reeds dit gevaar is, afgezien desnoods van
alle andere, genoeg om alle vrijzinnigen,
om allen die 't openbaar onderwijs voor
staan, die zich in liefdevol gedenken de
jaren, op de schooldoorgebracht, herinneren,
te wapen te doen loopen en schouder aan
schouder te doen staan om dit gevaar te
keeren.
Jarenlang, tientallen van jaren lang, is de
openbare school, ook met de meest onhei
ligste middelen bestreden. Men heeft haar
genoemd „de pest en de kanker" (ds. Of-
fringa). Men riep: „Zij werkt nog verderfe
lijker dan de jeneverflesch" (ds.Vonkenberg)
Men noemde haar „het kind van het bijwijf"
(de heer Wirtz) en zei, dat zij schuld had
„aan de volheid van gevangenissen en
krankzinnigengestichten" (ds. Offringa)
Zoo schold men.
En zoo loog men.
Tenslotte is de openbare school de eenige,
waar de kinderen, wars van dogma's en
wars van politiek, in vrijheid en verdraag
zaamheid worden opgevoed. Ziet men het
thans niet gebeuren, dat door de kleuters
op de confessioneele school wordt gebeden
tegen de vrijzinnigen, en vóór de coalitie, en
voelt ieder die redelijk denkt zich niet van
medelijden vervuld,vanontferming bewogen
jegens de kleinen, die in den naam van God,
tegen een deel van 't volk worden opgezet,
en tot propagandistjes gemaakt voor een
partij, een richting? En komen dan niet
onwillekeurig de versregels van ae Gene-
stel in 't geheugen
Hoe 'k wou, dat Hij hen tegenkwam
Die kinderen in Zijn armen nam,
En vast wat anders leerde
De vrijzinnigen hebben ruimschoots ge
toond te gevoelen voor het beginsel, dat de
bijzondere school van staatswege worde
gesubsidieerd. Aldus hebben zi) aan de
overtuiging van andersdenkenden volop
recht gedaan. Verscheidene liberalen hebben
in 1888 gestemd vóór de wet Mackay, die
de subsidieering invoerde. En later heeft de
liberale minister Goeman Borgesius het
subsidie nog verhoogd.
Maar thans?
Thans wil men van rechts de confessio
neele school als de eenig-goede als het ééne
noodige, als de hoofdzaak. Thans wil men
alierwege op de puiDhoopen der openbare
school de bijzondere instellingen oprichten.
Welnu daartegen binden wij den strijd aan.
Vrijzinningen, geeft acht I
Nog steeds is de openbare school, die door
honderdduizenden wordt bezocht, de plaats,
waar alle kinderen des volks, elkander
ontmoeten kunnen, om in eenheid en liefde
te worden opgeleid en opgevoed, zonder
elkander te leeren verketteren.Daarheerscht
tenslotte de ware christelijke geest, waarover
Thorbeeke zoo jubelend geschreven heeft,
de geest, die allen en alles doordringt, maar
niet gedoogt, dat op de schoolbanken door
kinderen wordt gebeden tegen een groot
deel des volks. Geloof hen niet, die het
uitroepen, dat de „christeliike" school de
waarborgen biedt voor een waarlijk „chris
telijk" onderwijs, 6n de kinderen, tegen alle
verleiding geharnast, het leven doet ingaan.
Weet gij wel, dat meerdere voormannen der
S. D. A. P. vroeger hebben gezeten op de
banken der „christelijke" school Weet gij,
dat dit ook het geval is met meerdere
aanvoerders van den Bond van Nederland-
sche Onderwijzers, dat, met name, de door
rechts zoo hevig gesmade Ossendorp een
leerling der bijzondere school is geweest
En dan durft men de openbare school in
verband brengen met socialisme I
Is het niet kras
Ja, zegt men, maar ook de bijzondere
school wordt steeds drukker bezocht. Goed.
Maar vergeet dan niet welke pogingen
daartoe vaak in het werk worden gesteld.
Schier iedere week komen er staaltjes aan
't licht die bewijzen, hoe ouders eenvoudig
geprest worden hun kinderen te zenden naar
de bijzondere school. Nog onlangs zijn
daarvan tal van voorbeelden gepubliceerd.
Slag op slag komt het voor, dat behoeftige
ouders, die om ondersteuning aankloppen
bij een kerkbestuur, moeten hooren „Wij
willen u die ondersteuning wel geveD, maar
dan moet ge uwe kinderen zenden naar de
bijzondere school". Of, wanneer de ouders
gedurende eenigen tijd hulp hebben gehad,
heet het: „Wij houden met die hulp op,
tenzij gij uw kinderen naar onze schooi
stuurt."
Ea zoo menigeen, nietwaar, bezwijkt dan
in den strijd tusschen honger en overtuiging!
Zóó vult men de school.
Want, nog eens, tal van zulke gevallen
worden bekend. Maar hoeveel zullen er niet
openbaar worden 1
En wanneer dan de tijd is aangebroken,
dat (éénmaal per jaar) de kinderen op de
bijzondere school moeten worden geteld,
om naar dat aantal het subsidie van staats
wege te berekenen, wel dan denken veel
besturen van bijzondere scholenhet doel
heiligt de middelen, en zij halen tijdelijk
kinderen in school, die er reeds kf waren,
maar die gedurende eenige dagen dienst
kunnen doen om méégeteld te worden en
aldus het subsidie te verhoogen. Zijn zulke
trucs niet bijzonder christelijk
De openbare scnool is nog altijd de bfj
uitstek nationale, omdat zij gansch de natie
omvatten wil. Is ook de bijzondere school
nationaal? Ook de katholiekeLaat ons
niet vergeten, hoe de Roomsche kinderen
worden ingelicht over Oranje. In één op
Roomsche scholen veel gebruikt boekje
(„Schets der Vaderlandsche Geschiedenis"),
staat
„Zoo stierf Willem van Oranje in den
ouderdom van 51 jaar. Welk een onge
lukkige dood, want schrikkelijk is het te
vallen in de handen der Goddelijke ge
rechtigheid na zulk een leven."
Een ander boekje („Korte Geschiedenis
des Vaderlans ten dienste van katholieke
scholen") schrijft
„Prins Willem was bovenmate trotsch
en heerschzuchtig. Zoo lang hij onderdaan
moest blijven, scheen hij niet voldaan
hij moest gebieder wezen, dit alleen kon
zijn eerzucht tevreden stellen. Om tot
dit doel te geraken, gebruikte hjj allerlei
middelen,"
Gelijk dan ook de „Nieuwe Leidsche
Courant" over den Vader des Vaderlands
schreef
Het is „een groote onhandigheid Wil
lem van Oranje den Vader des Vaderlands
te noemen. Er is geen grooter historische
leugen denkbaar. Een vader verkoopt zijn
kinderen niet, en nog wel onder voor
waarden tot eigen voordeel."
Zoo leeren de kinderen op de katholieke
school nationale geschiedenis. Zoo leeren
zij dat de prinsen van Oranje uit die dagen
behoorden, „om met den Paus te spreken,
„tot de meest verdorven vorsten." En om
die school bovenaan te plaatsen, ijveren
ook de Protestanten
Vrijzinnigen geeft acht
Het gaat om het bestaan der openbare
school. Het gaat er om, of het confessioneel
onderwijs, zonder voldoende waarborgen
van deugdelijkheid, regel zal worden. Strijdt
in Juni voor het openbaar onderwijs, dat
voor millioenen ten zegen is geweest, en
een geest ademt van liefde en verdraag
zaamheid
ADVERTENTIËN.
Adres uitsluitend voor Winkeliers
BINDERIJ EN ADVERTENTIE BUREAU
WESTDIJK B 280 - NIIDDELHARNIS
wederom ontvangen een ENORMEkeuze
Vraagt Stalenboek. Lage prijzen.
Benevens onovertroffen kwaliteit
RUIME SORTEERING.
Voor het verdelgen van VLIEGEN
ontvangen- een Zending
EN
Aanbevelend,
W. VAN DER SCHENK.
