4H ZETTEN Zn
OOIJ, Sommelsdijk.
„VOORUIT!"
TWEEDE BLAD
AAT.
KHANDEL
PRINS,
ASSIERS,
derkleeding
JISSE,
d, Middelharnis.
kinder-, keuvel-
rouwhoeden.
s.
STALEN voor
LHARNIS.
No. 28 28 Mei 1913
Plaatselijk Nieuws.
JANTJE S BESTE VRIENDEN
ZIJN MOEDER, ZIJN COLLEy en
ZIJN KOP VAN HOUTEN S
5
IEDEN, MIDDELHARNIS
BIEDEN AAN:
SOORTEN VAN HERFST-
EN en PEEREN. Hooge en
EIBOOMEN, PYRAMIDEN
soorten. FRAMBOZEN
NET EN SDPERLATIEF -
EN ZWARTE BESSEN,
LANTSOEN HEESTER
S. STRUIK-, STAM- EN
OZEN. Vele VASTE PLAN
OOR DEN BLOEMENTUIN,
BOLGEWASSEN enz.
R DEK-, DEN-, en SIER-
ERS en wat meer tot het
vak behoort.
ZICH AANBEVOLEN tot den
en ONDERHOUD van TUINEN
RAL TE ONTBIEDEN A
van
ing van
OEKEN. TIJDSCHRIFTEN.
AG- en WEEKBLADEN.
van Advertentiën worden aan-
ralleCouranten en tijdschriften,
oging van prijs.
Catalogus van Buitenlandsche
m voorzien van
F- EN KANTOORBOEKEN,
KBOEKEN EN BIJBELS,
ULPENHOUDERS, enz. enz.
ORDEN EN STEMPELS.
inzage het Maandregister van
"erschenen boeken.
radig gegarneerde en onge-
zen. a Contant.
TEL. INTERO. 19.
£T.
en en Administratien.
etfecten op BINNEN- en
op BINNEN- en BUITEN-
eerende prijzen.
taal.
and op huizen en landerijen
vreemde banknoten tegen
oederen van derden tegen
bouwen enz. enz.
SITO.
ARTIKELEN
eid in
elend,
MIDDELHARNIS. Maandag had de koopman
Bruiusel uit deze' gemeente het ongeluk,
terwijl hij zich met zijn hit gespannen voor
een kar op den weg onder Stellendam be
vond, bij bet instappen achter over te vallen,
en zich zoodanig te bezeeren, dat hy door
een andere voerman naar huis moest worden
gebracht. Zijn eigen hit maakte gebruik van
de gelegenheid en ging er van door.
Doordat een bewoonster van de Nieuw-
straat in de laatste 8 dagen niet door de
buren was gezien, en de deur van haar
woning gesloten was, werd daarvan kennis
aan de politie gegeven, die by onderzoek
bevond dat zy ziek te bed lag.
Onze vroegere dorpsgenoot de Heer
R. Gouswaart, klerk der P. en Telegraphie
te Makassar N.-L, is als zoodanig overge
plaatst naar Weltevreden.
SOMMELSDIJK- Eene openbare vergadering
van den Gemeenteraad is belegd tegen Vrij
dag deD 30 Mei a.s., namiddag 3 uur.
Naar de vacante betrekkingen van een
onderwijzer en onderwijzeres aan de Chris
telijke school alhier, hebben zich ruim 80
sollicitanten aangemeld.
—Voor de toelating tot de Openbare school
op 2 Juni a.s! zijn 37 kinderen aangegeven.
Donderdagavond om half acht zal de
heer W. O. A. Koster van 'sGravenhage in
de zaal van den heer Spee een politieke
lezing houden met als onderwerp: De aan
staande verkiezingen.
Zeker zullen velen den spreker komen
hooren.
MELISSANT- Tot Dijkgraaf van den Gabriel-
linapolder is herbenoemd den heer L. van
Beek en tot Gezworen van den polder
Roxenisse de heer Mr. C. Zaayer, Burgemees
ter dezer gemeente.
HERKINGEN- Door A. M.werd j.l. Maandag
op de Scharloodyk een kind van Job Markus
met zy'n flets omver geredeD, waardoor
het aan zijn armpje eenige kneuzingen be
kwam verder liep dit ongeval gelukkig
goed af.
De kiezerslijst bevattende 151 namen
van kiesgerechtigden blijft, behoudens ach
terlijke beslissingen tot den 15 Mei van
het volgende jaar van kracht.
STELLENDAM- In de plaats van den heer
Moerland is tot tydelyk opzichter van de
Generale Dijkage van Stellendam benoemd
de beer P. van der Wende.
—De heerP. D.Hoilemanalhierisbenoemd
tot lid van de commissie van den grintweg
Ouddorp Sommelsdijk.
De rekening over het dienstjaar 1912
en de begrooting voor het dienstjaar 1913
van den Woutrinapolder liggen gedurende
14 dagen ten kantore van den secretaris voor
Ingelanden ter inzage.
NIEUWE TONGE- Door Stemgerechtigde
Ingelanden van den polder Klinkerland is
met algemeene stemmen tot lid van het
Bestuur herkozen den heer C. van der Velde
van Melissant.
Door het Bestuur van den polder Klin
kerland is aanbesteed het vervoer van 490
M-' grint van de kaai te Battenoord en 60 M8
van de aanlegplaats nabij Herkingen, naar
de wegen in onderhoud der polders. Inge
schreven werd door C. Verolme alhier voor
f 0,54; W. Haagens voor f0,521/! en A. Rui
ter f 0,51 per M3. Beide laatstgenoemden
te Dirksland. Aan den laagslen inschrijver
is het werk gegund.
Op voorstel van het Bestuur van den
polder Klinkerland, is door stemgerechtigde
ingelanden besloten, om het salaris van den
Voorzitter en den Secretaris voor ieder met
f 50,— te verboogen.
Op Zaterdag 31 Mei a.s. des avonds 7,30
ure, zal in de zaal van J. van Paasschen
alhier eene politieke rede worden gehouden
door den heer Van Santen uit Goes met het
onderwerp „De aanstaande Verkiezingen".
Debat gewenscht. Entrée vry.
OUDE TONGE- De keuring voor de Nat. Mil.
lichting 1914 zal plaats hebben op 4 Juni
in de lokalen der Openbare School alhier.
De Raad dezer gemeente heeft besloten
aan de Commissie van den grintweg Mid
delharnis—Ooltgensplaat het benoodigde be
drag toe te staan voor vernieuwing en onder
houd van den Stadschendijk.
De jaarwedde van de dames Köhleren
Moelker als onderwijzeressen in de nuttige
handwerken h f 50 is toegestaan met 4 tegen
3 stemmen. Verhoogd tot f 40 voor het
eerste jaar en f 70 voor twee leerjaren.
Aan de Gemeente is een voorschot uit
's Ryks kas verleend ten bedrage van ten
hoogste f22803,65 ten behoeve van den bouw
van 15 arbeiderswoningen.
DEN BOMMEL- Mejuffrouw van Toen,on
derwijzeres aan school No. 2 alhier komt
als zoodanig voor op een voordracht te
Rotterdam.
Over het jaar 1912 zijn als dividend
uitgekeerd voor weegbrug No. 119 pCt en
en voor weegbrug No. 26 pCt.
Naar wy uit goede bron vernemen zal
Ds. Quast uit Utrecht, alhier op Vrydag 30
Mei een lezing houden in verband met de
aanstaande verkiezingen.
De vorige week kwam hier weder een
geval van diphteritus voor.
GEMEENTERAADSVERSLAG.
Afwezig de heer Jan Mys.
Na opening der vergadering worden de
notulen der vorige vergadering gelezen en
ongewijzigd goedgekeurdeen opmerking
van den heer Rosmolen wordt door den
Voorzitter beantwoord.
Het gemeenteverslag over 1912 wordt ter
visie gelegd.
Proces-verbaal van de kasopneming van
den Gemeente-Ontvanger geeff aan, dat
eene som van f695,87 in kas was.
Het kassaldo van den administrateur van
't Burgerlijk Armbestuur bedroeg f 1389,ll5.
Goedgekeurd terug ontvangen was de
gewijzigde begrooting tot een bedrag in
ontvangst en uitgaaf van f9342,77.
Het kohier van evenredige schoolgeld-
heffing over het eerste half jaar 1913 wordt
vastgesteld op f 103.
Aan Jhr. C. W. Stern wordt eervol ont
slag verleend als Gemeente-Secretaris en
Ambtenaar van den Burg. Stand onder
dankbetuiging voor aan de gemeente be
wezen diensten. De Voorzitter, den Ijeer
Borgdorff richt nog een hartelijk afscheids
woord tot den scheidenden secretaris en
wenscht hem in zyn nieuwe standplaats
veel goeds toe.
Na eenige discusie wordt met 4 stemmen
en 2 blanco tot tydelyk secretaris benoemd
de heer Am. JongeÜDg.
Eenige af- en overschrijvingen worden
vastgesteld.
Tot lid der commissie van toezicht op
het L. O. wordt met algemeene stemmen
benoemd de heer Dr. W. Renout van Haga.
Een verzoek van Mevr. de Wed. van der
Kreeke Van Weel om afschrijving van
de Hondenbelasting wordt geste'.d in handen
van B. en W., ter fisie van advies.
Wordt besloten een adres te richten tot
H. M. de Koningin om eene buitengewone
subsidie in de koste van het Lager Onder
wijs over 1913 tot een bedrag van f2500.
Vervolgens doet de Voorzitter mededee-
ling, dat door den heer Thiessen aan B. en
W. is aangeboden, voor de som van f50,—
als nog te verrichten het straatwerk, be
trekking hebbende op het leggen der gasbui
zen in deze gemeente. Na eenige discusie
spreekt de raad de billijkheid van dien
eisch uit.
Verder wordt besloten, het Stoofhof ,j
doen afbikken en daarna te begrinden.
Er zal ook eene begrooting der kosten
worden gevraagd voor het verven van het
schoolhek en de schoolbanken van de le.
O. L. Schooi, en van de voorgevel van het
doktershuis.
By de rondvraag wijst de heer Knoop
op den onhoudbaren toestand, waarin de
sloot tusschen de begraafplaats en de daar
aan grenzende woningen verkeert door
allerlei vuil daar in en daarover wordt ge
worpen, en uoodigt B. en W. uit, gebruik
te maken van Art. 180 der Gemeentewet
waarby het werpen van vuil en afval op
gemeente grond uitdrukkelijk verboden
wordt.
Op voorstel van den heer Van Weel
wordt besloten, de lantaarns en lantarenpa
len bij inschrijving te verkoopen. Op ver
zoek van den heer Jongeling zullen de
zaten in de haven, die herstelling noodig
hebben, worden gerepareerd, terwijl het
uitdiepen der haven dit jaar wordt uitgesteld.
Niets meer te behandelen zijnde, wordt
de vergadering gesloten.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Woensdag
21 Mei jl. had alhier de aangekondigde poli
tieke lezing van den heer A. Roodhuyzen
plaats. Zooals wel te verwachten was, was
de rede van den spreker voornamelijk ge
richt tegen de Coalitie en het tegenwoor
dige ministerie Heemskerk, dat nog altijd
aan den leiband loopt van Dr. A. Kuyper.
Hij schetste, wat ons te wachten staat, als
bij de aanstaande verkiezing de rechtsche
partijen de overwinning mochten behalen.
Van de gelegenheid tot debat werd ge
bruik gemaakt door den heer Schlosser van
de S. D. A. P. te Hellevoetsluis. Ofschoon
deze spreker moest toegeven, dat er tusschen
de S. D. A. P. en de Concentratie wel
eenige punten van overeenkomst bestaan,
was hy toch verplicht Concentratie zoowel
als Coalitie te bestrijden en verkondigde hy
de oude leer, dat er voor den Staat slechts
heil te wachten is van de Sociale Demo
cratie.
Omstreeks elf uren sloot de Voorzitter,
de heer D. Born met dank aan de sprekers,
ook aan het talry'k opgekomen publiek, de
vergadering.
De coVJette voor de Zending beeft, op de
Pinksterdagen in de Ned. Herv, Kerk alhier
opgebracht de som van f 12,20.
De Burgemeester dezer gemeente maakt
bekend, dat het kohier der Personeele Belas
ting No. 2 over het belastingjaar 1913,
invorderbaar verklaard den 20sten Mei 1918,
aan den ontvanger ter invordering is ter
hand gesteld.
Bescherm onzen nationalen arbeid
tegen de bescherming!
De verhooging en uitbreiding van hel
Tarief van Invoerrechten zouden, volgens
de Regeering, noodig zyn om onze „kwij
nende" industrie uit hare „inzinking" op
te heffen.
Wat te denken van dat „kwijnen" en
van deze „inzinking", als men weet, dat
de statistiek uitwyst, dat in de laatste 30
jaren, in ons land 2109 nieuwe fabrieken
zjjn opgericht., behalve de vele duizenden,
die werden vergroot.
De gestadige uitbreiding onzer nijverheid
blijkt uit onderstaand staatje van het aantal
Stoomketels met het verwarmingsoppervlak
(in M2).
1881 3664 89.275
1891 4974 143.063
1901 6728 244.102
1911 7455 347.876
De gaspetroleum- en electromotoren,
die juist in dit tijdvak zoo veelvuldig in
toepassing kwamen, blijven hier natuurlijk
buiten rekening. Hieromtrent ontbreken de
gegevens.
Sommige takken van nijverheid hebben
zich in korten tijd vertien-, vertwintigvou-
digd en meer. Men denke bijv. aan de reus
achtige ontwikkeling der aardappelmeel-,
stroocarton turfstrooisel—chocolade
margarine industrie, de groote vlucht die
het scheepsbouwbedrijf heeft genomen, en
voorts aan de snelle en belangrijke vorde
ringen, gemaakt door de chemische nijver
heid, de lucifers—verf vernis papier—
schoenen stearine olie-en veekoeken
textiel gloeilampen-, zuivel houtin
dustrie, de glasblazerij, de goud- en zilver-
smederij enz.
De Tariefwet zal de productiekosten doen
stijgen en is daarom een dreigend gevaar
voor al die takken van bedrijf, welke voor
den export werken en dus in het buitenland
moeten concurreeren. En dat zyn juist de
voornaamste.
Van den bloei onzer industrie gewagen
ook de z. g oranje-boekjes, uitgegeven in
het Fransch en Engelsch, door het, Depar
tement van Landbouw, Nijverheid en Han
del, aan welks hoofd staat minister Taima,
merkwaardigerwijze een van de drie onder
teekenaars van het tariefswetsontwerp, dat
de bestemming heet te hebben, onze „kwij
nende" nijverheid uit haar „inzinking" op
te heffen. Deze minister heeft het zelfs
raadzaam geacht het laatste op zyn Depar
tement samengestelde werk „Beschrijving
van Handel en Nijverheid in Nederland",
te doen verschijnen op naam van een zijner
ambtenaren 1
Dat de nationale arbeid zich ook zonder
beschermende rechten kan ontwikkelen
bewijst ook onze bloeiende Landbouw, met
inbegrip van den tuinbouw, de bollenteelt,
de boomkweekerij, de veeteelt en de zuivel
bereiding.
De uitvoer van Landbouwproducten neemt
snel toe. In de 10 jaren van 1897 tot 1907
bedroeg de stijging niet minder dan 50 pet.
Volgens het Landbouwverslag is in laatst
genoemd jaar uitgevoerd voor 210 millioen
gulden.
En deze opgaaf was nog niet eens volledig.
Thans wordt de totale uitvoer op 300
millioen per jaar geschat
Ook de Zeevisschery heeft zich, sedert de
afschaffing der beschermende wetten in
1857, snel ontwikkeld, wat blijken kan o.a.
uit de volgende cijfers.
Pekelharing: vangst uitvoer
1857 22.134 ton - ton
1900 413.861 383.447
1910 754.997 619.493
Uitvoer van versche Zeevisch
1857 1.498 ton
1900 6.132
1910 21.767
De visschersvloot breidde zich voortdu
rend uit.
Er voeren ter haringv. op de Noordzee
in 1856 147 bommen 82 kielschepen 0
stoomschepen te zamen 229, in 1911 154
bommen 541 kielschepen 45 stoomschepen
te zamen 751.
Ook dit nationale bedrijf verlangt aller
minst terug naar de protectie, die eens na
genoeg heeft doodgedrukt.
Het mag baldadig heeten ons volksbedryf
op ieder gebied te wagen aan zoo roeke
loos een proefneming, als thans wordt
voorgesteld.
Bescherm onzen nationalen arbeid tegen
de bescherming!
De eerste daad van Bescherming, die wij
hebben te verrichten is bij de a.s. verkie
zingen onze „beschermers" naar huis te
sturen.
Eenheid der rechterzijde.
(GODSDIENSTIG.)
II.
O, de eenheid der rechterzijde op 't gebied
van 't geloof, op 't terrein van den gods
dienst, is zoo hecht
Wil men nog meer bewijzen
De christelyk-historische hoogleeraar van
Veen schreef
„De Katholieke kerk heeft feitelijk opge
houden een kerk van Christus te zijn zy
is een macht geworden, meer nog dan
vroeger gevaarlijk voor den Staat, gevaar
lijk voor de vrijheid.
De overeenstemming hiermee riep het ge
reformeerde blad De Wachter uit: 1)
„Noord-Brabant en Limburg, waar in
de hervormingsdagen zoo trouw werd
gestreden en zooveel geleden voor de zaak
des Heeren, moet heroverd worden voor
onzen Heere en Koning, Jezus Christus.
In Zyn naam en door Zijn genade kan
dat".
Hoort men het?
Eenerzijds heet het, dat men tegen de
vrijzinnigen optrekt, omdat het gaat „voor
den Christus". Maar dit gereformeerde blad
roept de katholieke provinciën „voor den
Christus" heroverd dienen te worden I
En nog eens: is liet wonder, dat zelfs de
heer de Savornin Lobman in de Kamer de
kluts kwijt raakte en onlangs zei.J)
„Ik erken voor onze maatschappij de
noodzakelijkheid van neutrale scholen,
van Christelijke, ik bedoel Protestantsche-
scholen, van Roo msch-Katholieke scholen,
maar ik meen..-" enz.
Hier werden „Christelijke" en „Roornsch-
Katholieke" scholen afzonderlijk genoemd.
Christelijke scholen zijn Protestantsch
Trouwens, diezelfde heer de Savornin Loh-
man had reeds vroeger in een brochure
geschreven
„De vrye school is een bolwerk tegen
ultra-montaansche overheerschingDe
opvoeding in de neutrale school schijnt
een ondoelmatig middel tegen overheer
sching van de roomsche geestelijkheid
Met de geestelijke wapenen eener volks
opvoeding moet gestreden worden tegen
Rome alleen de onderwijzer die den
godsdienst in eere houdt, kan het bijgeloof
(van de Roomsch.Katholieke kerk) be
strijden."
Inderdaad, commentaar overbodig I
Trouwens, ook de Protestantsche partyen
onderling verschillen. Op 14 Mei velde de
gerefor. kerkeraad te Wilnis een vonnis,
waarin gezegd werd dat de Hervormde kerk
„niet de Kerk des Heeren zyn kan',
en over haar gesproken wordt als van
„een genootschap en synode die afhoe-
reeren van Gods Woord."
En dan zeggen al deze menschen, dat zy
strijden „voor den Christus". Voor welken
Dan roepen zij, dat ze stoelen „op den ge-
meenschappelijken wortel des geloofs."
Voor welk geloof? Dat zy „voorden gods
dienst" opkomen. Voor welken godsdienst?
Ze ontzeggen zelfs elkanders godsdienst
„recht van bestaan." Ze bidden, dat de
provinciën, waarin een ander kerkgenoot
schap de meerderheid heeft, zal worden
heroverd voor den Christus
En dat heet éénheid.
Waarlijk, wij begrijpen het, dat de bekende
Hervormde predikant Dr. J. R. Slotemaker
