Officieel Nieuws- en Advertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede.
EERSTE BLAD.
i 3de Jaargang.
Woensdag 12 Maart 1913.
No. 17
Dit blad verschijnt eiken WGENSDA6.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Hoofdredacteur W. DE JONG-,
Lid van de Tweede Kamer Staten-Generaal,
H-GHVVEMIVGE.
Uitgave «Ier
Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
te Mlddelliarnis.
Prijs der Advertentiënvan 1 6 regels 0,60.
Iedere regel meern 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
Helder voor oogen!
Wanneer binnen enkele maanden
tijds de stembus de natie zal oproepen
om te beslissen, in welke richting in
de eerstvolgende vier jaar's lands zaken
zullen worden geleid, dient ieder onzer
helder voor oogen te staan van hoe bui
tengewoon belang de Junistrijd van 1913
zal zijn. De kamp, zoo zegt de een, zal
de groote machtsworsteling zijn tusschen
het clericalisme met zijn dwangverze
kering en Tariefwet en de concentratie
met Staatspensioneering en vrijhandel
op het program. We zullen geenszins
het buitengewone belang dezer vraag
stukken ontkennen, we zijn ook van
meening, dat zij in Juni groot gewicht
in de schaal zullen leggen. Dat de sociaal
democratische arbeiderspartij over deze
twee belangrijke kwesties een pracht
meeting te Rotterdam belegde, toont,
hoezeer de beslissing der Junistembus
er ééne zal zijn, mede over deze groote
belangen. Doch geen onzer verlieze uit
het oog, dat de verkiezingsstrijd ditmaal
dubbel belangrijk is, omdat hij zal staan
in het teeken der Grondwetsherziening.
Geen regeering, die na Juni achter de
groene tafel op het Binnenhof zal zitten,
zal er aan kunnen ontkomen de her
ziening onzer constitutie ter hand te
nemen. Geen enkele politieke partij
heett meer vrede met de kieswet van
Houten, die, door haar vervaardiger
„menschelijkerwijs volmaakt" genoemd,
juist omdat zij mensehenwerk is, de
grootste gebreken bleekte bevatten. Wij
hebben slechts te wijzen op de onzede
lijke kiezerskweek door spaarbankboek
jes en naturalisatie'ê om een woord van
dr. Kuyper van toepassing te kunnen
maken op de kieswet: zij iseenaansluiting,
een wetgevend schandaal. Een overwin
ning der concentratie beteekent, dat zij
ten spoedigste den eersten eisch van
haar program: algemeen kiesrecht voor
mannen en wegneming uit de Grondwet
van de hinderpalen, die vrouwenkies-
FEUILLETON.
ANTONETTA CZERNA
Geanthoriseerde overdruk van hot, gelijknamig boek, ver
schenen hij de Firma D. BOLLE te Rotterdam.
2)
.Hoe sterk zijn de reizigers?" vroeg deze.
„Behalve de heer en de koetsier nog drie
knechts," antwoordde de gevraagde.
„Stil, zij komenriep Jella.
Paardengetrappel en het rollen van een rijtuig
werd hoorbaar, en spoedig verscheen, den hoek
omwendende, een zware reiskoets, begeleid door
een ruiter, en rolde langzaam naar den hollen
weg; twee knechts sprongen van het rijtuig om
het een weinig te verlichten, en langzaam ging
de stoet onbezorgd en gerust voorwaarts.
De reizigers waren ongeveer in het midden
van den weg gekomen, toen plotselingeen scherp,
doordringend (luiten in het bosch galmdehet
werd van verscheidene zijden beantwoord, en
dadelijk hierop knalde een schot in den nacht.
De koetsier, doodelijk getroffen, stortte met een
luiden angstkreet onder de paarden, die steiger
den en het rijtuig achteruit schoven.
„Roovers! roovers schreeuwden de aange-
randen. Zij ijlden naar hel ijtuig terug, om
hun wapens te grijpen, maar in hetzelfde oogen
blik kwamen van alle zijden de avontuurljjke
gestalten der amazonen te voorschijn en wierpen
recht in den weg staan, zal hebben te
verwezelijken.
Een overwinning der coalitie betee
kent, dat het kiesrecht geknutsel van den
heer Heemskerk benevens de uitsluiting
van alle vrouwen in de grondwet zal
worden vastgelegd.
Het is deze kwestie, die de Junistem
bus van meer belang maakt dan die van
1901, 1905 of 1909.
Niet genoeg kan daarop de aandacht
woiden gevestigd. Meer dan een halve
eeuw geleden liet Thorbecke zijn ge
vleugeld woord hooren het algemeen
kiesrecht ligt in de Staatkundige ont
wikkeling onzer eeuw. De vrijzinnigen
van alle schakeering hebben de waarheid
van zijn profetie thans erkend door den
kiesreehteisch vast te leggen als eerste
eisch van hun program.
Was er langer tijd een smaldeel, dat
aan het algemeen kiesrecht remmende
voorwaarden wilde verbinden, het pleit
voor het inzicht van die vrijliberale
voormannen, die inzagen, dat deze eisch
moest worden losgelaten. Het algemeen
kiesrecht zal de concentratie moeten
brengen zonder verzwakkende bepalin
gen, als de stembus te haren gunste
spreekt.
En de coalitie? Wat minister Heems
kerk aan de Volksvertegenwoordiging
in een wetsontwerp heeft durven aan
bieden, getuigd van een cynisme, van
een speculatie op het eigenbelang van
het clericalisme, als hij zelden of nooit
openlijk durfde vertoonen: Zijn wijziging
van artikel 80 zal wij zetten het
reeds vroeger uiteen het kiesrecht
geven aan hoofden van gezinnen en
zelfstandige personen in de maatschappij.
Hoe ver zal de grens dezer zelfstandigen
worden getrokken Het wordt aan een
latere wetgever overgelaten
Maar intusschen beijvert deze minister
zich de grenzen dier zelfstandigheid ten
ruimste uit te zetten voor het clericalis
me, ze in te perken naar zijn clericaal
vermogen voor andersdenkenden. Wat
is het anders dan een ongeoorloofde
speculatie op het eigenbelang dercleri-
cale coalitie, waar de heer Heemskerk
de kerkelijk bedeelden hun kiesrecht
zich op hun buit. De knechts werden nederge-
worpen, de lijfhuzaar, die onderden troep schoot,
ontving een kogel in de borst, en Katscha greep
zjjn steigerend paard bij den toom.
Nu bliksemde een schot uit het rijtuig en
wierp een amazone neder. In het volgende
oogenblik stond een jonge slanke man met
blooten hartsvanger in de hand, in het midden
der achteruit wijkende amazonen.
„Terug!" donderde hij en zwaaide zijnbloote
kling.
Het voile maanlicht bestraalde het gezicht
van dezen man en maakte zijn buitengewoon
fraaie gelaatstrekken zichtbaar. De aanvoerster
sloeg een blik op hem en schrikte alsof zij een
geest had gezien.
„Dalmariep zij.
De toegesprokene wendde zijn hoofd naar de
spreekster, gaf zich echter den tijd niet haar
te aanschouwenhet oogenblik vereischte een
snel besluit; een forsche slag wierp Katscha
neder; in het volgende oogenblik zat de jonge
man op het paard van zjjn vermoorden knecht,
en met wilde sprongen snelde het ros door de
groep vrouwen heen en in stormenden galop
den hollen weg in. De amazonen stonden
verrast, maar Antonetta voer als een razende op.
„Hij ontkomt!" riep zij met gillende stem.
„Schiet 1 schietal mijn goud voor haar, die
mij dezen man dood of levend terugbrengt! Het
is Dalma Op, hem na, hij moet in mijn handen
vallen."
En als een troep hongerige wolven, die een
laat behouden en het allen, die drie
maanden van het jaar door gemeente
bestuur of niet- kerkelijke instelling in
hun ellende worden gesteund, ontroofd
De kerk moet haar invloed op de armen
houden, desnoods haar dwang kunnen
oefenen. Al wordt zoo'n schipbreukeling
levenslang bedeeld, hij blijft naar den
betoogtrant des heeren Heemskerk, een
maatschappelijk zelfstandige, de broeder
en zusterliefde der kerk immers hielp
hem
Maar deze schijnschoone woorden zul
len geen weldenkende blind kunnen
doen zijn, voor het schandaal, dat elk
andersdenkende, dooi' opvoeding, door
overtuiging losgeworden van het kerke
lijk verband, tot een tweederangsburger
wordt verlaagd, als den nood hem dwingt
den steun der overheid of een niet-ker-
kelijke instelling in te roepen! Meent
Zijne Exellentie, dat bij die niet-kerke-
iijke instelling geen broeder- en zuster
liefde kan bestaan Pleit het maatschap
pelijk werk van zoovele niet-kerkelijke
philantropische instellingen niet tegen
zijn bekrompen voorstel? De maatschap
pelijke schipbreukeling, nog tot het
kerkverband behoorende, mag levenslang
de hand ophouden tot steun, de wetgever
in het kabinet Heemskerk declareert hem
maatschappelijk zelfstandig! Een anders
denkende mag geen drie maanden steun
aanvaarden, of de heer Heemskerk ont
neemt hem het eerste burgerrecht!
De heer Heemskerk is met deze bar-
baarsche regeling niet tevreden. Wat
hij aan mogelijke kiesrechtuitbreiding
door art. 80 zou kunnen geven, remt
hij onmiddellijk door uitbreiding van
den invloed der Eerste Kamer! Terwijl
de concentratie kiesrechtuitbreiding
vraagt zonder verzwakkende bepaling,
heeft de clericale coalitie het opgenomen
voor dit College en verijdelt bij voorbaat
door het verderfelijk recht van regres
aan de Eerste Kamer, dat het kiezers
korps aan invloed zal winnen
Het zijn naast andere wijzigingen (men
denke aan art. 192) deze kiesrechtplan
nen, die het voor elk vrijzinnige gebie
dend noodzakelijk maken tot het uiterste
den kamp tegen 't clericalisme te strijden.
edel wild vervolgen stormde een gedeelte der
bende, de aanvoerster vooraan, den steilen weg
op en den vluchtende na, wiens vurig hongaarsch
paard hem ver uit deze verderf brengende na
bijheid droeg. Schoten vielen op goed geluk af,
een woedend geschreeuw klonk, maar de ver
volgde was reeds ver, en de hoefslagen van zijn
paard werden onhoorbaar in den nacht.
„Dalma, Dalma!" riep Antonetta tandenknar
send, „gij hier, en toch aan mijn handen ont
komen Goed, ik weet nu waar ik u te zoeken
heb, en ten tweede male ontkomt ge mij niet;
dan zullen wij een vreeseljjke afrekening
houden."
De aanvoerster liet liet nu aan eenige harer
gezellinnen over het spoor van den vluchteling
zoo mogelijk verder te volgen, en ijlde vervol
gens naar het rijtuig terug, hetwelk de achter
geblevenen bereids ijverig plunderden. Haastig
onderzocht zij den dood of gekwetst liggenden
knecht en beval plotseling dezen op te tillen, in
het bosch te dragen en er een vuur te ontsteken.
„Waarom nog met dezen man veel omstan
digheden te maken vroeg Jella. „Deze ge
schiedenis heeft ons gezellinnen gekost. Zie,
Leona is dood, Katscha gewond en nog anderen
zijn er niet goed afgekomen."
„Zwijg en gehoorzaam mijn bevel," gebood
Antonetta. „Dezen hond ken ik, en hjj zal zijn
lot niet ontgaandraagt hem weg. Maar hangt
de anderen aan deze hoornen op!"
Aan haar bevel werd gehoorzaamd en de
gekwetste weggedragen, terwijl anderen de
Dat sta toch elk onzer helder voor
oogen! Onvermoeid moet ieder onzer
tot Juni naar de hem geschonken krach
ten den strijd voeren.
Wij weten, dat in het district Zierikzee
geen der onzen achter zal blijven. Als
ieder zich bewust is van zijn taak, beseft
om welke groote belangen het gaat, gaan
we met goed vertrouwen Juni tegemoet.
De vrije(?) school!
De clericalen spreken vaak o, zoo
roerend over de vrije keuze der ouders
inzake de school voor de kinderen. Tel
kens weer wordt het voorgesteld, alsof
op de sectescholen de ouders hun kinde
ren uit vrije beweging sturen.
Er zijn er zoo, niemand zal het ont
kennen. Doch even waar het is, dat de
gevallen, waarin bedeelingsdwang wordt
geoefend om de kinderen van de open
bare school te halen, legio zijn. In één
der laatste nummers van de Bode worden
uit Haarlem weer ergerlijke gevallen van
dwang vermeld.
Do Dode drukt onderstaande briefjes af:
Geachte Mijnheer,
Met deze mijn schrijven is, dat ik Uw
Geachte Mijnheer En ook de dames en
ook de Mijnheer van Jantje, vriendelijk
moet bedanken, voor het goede leeren en
onderwijs dat mijn kinderen genoote heb
ben in dien tijd bij uw op de schoot.
Geachte Mijnheer deze rede is hier dat
ik al lang verplicht was mijn kinderen
op de school te doen van mijn kerk daar
ik bij uw dubbeld tevrede was en mijn
kinderen goed leerden zoo hield ik mij
altijd maar dom en dat het zoo dicht bij
huis was, maar geachte Mijnheer om re
den dat ik nu al 2 jaar weduwe ben en
veel van mijn kerk enz. krijgt dat nu
ben ik genoodzaak mij daarin te schikken.
Wed. B. v. T.
Me Heer,
Tot mijn grootsten spijt, moet ik mij 2
meisjes van u school haaien weegens ik
afhankelijk ben van de vasensiejus (Vin-
centius). Ik ben weer onder dokters be
handeling en moet versterkende midde-
lichamen der gedooden dicht bij den rand van
den hollen weg aan de takken van een eik
hingen. De paarden voerde men langs zijpaden
weg, en vervolgens begonnen de amazonen met
den buit en de stukken van het vernietigde
rijtuig beladen hun tocht in het bosch, waar zq
bij een rotskloof stilhielden.
Spoedig vlamde hier een met het medege
brachte hout van het rijtuig gevoed vuur op,
bij hetwelk de weder tot bewustzijn gekomen
gekwetste werd nedergelegd. Antonetta ging
voor hem staan.
„Jozef," begon zij, „gij zijt mij bekend. Ge
zijt de kamerdienaar van Ernst van Dalma
„Ja," antwoordde de gevraagde.
„Spreek oprecht, wat ik ook vragen mag,"
zei de aanvoerster verder, „en wees indachtig
dat de minste onwaarheid een smartelijken dood
ten gevolge zal hebben."
De man rilde. Een blik op de gloeiende, moord
zuchtige oogen der hem omgevende vrouwen
bewees hoe ernstig het met deze bedreiging
gemeend was.
„Waarheen wilde je meester reizen zoo
begon Antonetta het verhoor.
„Naar het kasteel Rechnitz, tot den graaf von
Ernaniy," was het antwoord.
„Waarom is Dalma niet in Turkije gebleven?"
vroeg Antonetta verder.
Wordt vtifv.)