WAARSCHUWING.
EliasHartogs,Westdi
Internationale
Hypotheekbank
VITEUg-IUIUMIE
Nationale Crediet
NAAR ROTI
FLAKKEESCHE BANK
Binnenland.
Advertentie n.
le Apeldoorn,
M. DE GAST ZOON
Uitgifte van 5 pCt. re]
vrijheid en de vrijheid der gedachte.
Natuurlijk is Rome's stedehouder
onfeilbaar, dan moet al het feilbare
voor hem zwichten, ook de feilbare
staat, ook het feilbare geweten.
De gevolgtrekking is niet overdreveD
maar in haar ijzingwekkendheid onbe
rispelijk juist."
Blijkbaar hoopt dr. Kuyper, dat de
kleine luyden vergeten zijn, dat de „oud-
jufferachtige kwezelarij" door dr. Kuyper
in vroeger jaren onophoudelijk is aan
gekweekt!
Nog een staaltje van „oud juffer
achtige kwezelarij."
Als dr. Kuyper in de Standaard spre
ken wil over «oud-julïerachtige-kwezela-
rij,» moet hij eerst zijn geloofsgenootende
les eens lezen.
In het Kerkblaadje van 24 A ugustus
jl. onder redactie van den orthodoxen
predikant ds. J. G. V. Meischke staat te
lezen
„Wij kunnen den wensch niet on
derdrukken, dat God andermaal een
man mocht verwekken in de in het
heidendom diep weggezonken Room-
sche kerk, een man, die met kracht
tegen den gruwel der afgoderij optrad
en het arme verblinde volk mocht
brengen tot de erkentenis van den
eenigen Naam, die onder den hemel
gegeven is, waardoor wij zalig moeten
wordenals men de macht ziet, die
zij, gehoorzaam aan 's duivels lokstem:
„al deze heerlijkheid zal ik u geven,
als gij nedervallende mij zult aanbid
den," ontwikkeld, dan zou men zeg
gen; het is onmogelijk, er komt niets
meer van terecht. Maar de Heere, die
het licht uit de duisternis doet voor
komen, behoeft slechts te spreken, er
zij lichten deze kerk der wereld
kan nog door zijn genade in het licht
van zijn Woord gebracht worden. Hij
doet het tot roem zijn Naams en tot
behoudenis van veel verdoolde zielen,
die gebonden zijn met ketenen der
slavernij, erger dan die van Egypte."
l)r. Kuyper zal, nu hij zich terugge
trokken heeft in zijn studeercel, mis
schien tijd vinden eens te onderzoeken,
wie dit antipapisme voortdurend heeft
aangeweekt
Clericale laster.
Meermalen hebben wij kunnen aan-
toonen, dat het clericalisme niet terug
deinst voor het gemeenste middel, waar
het de bestrijding der openbare school
geldt. Dat is dezer dagen weer gebleken
in het Friesche plaatsje Lemmer. Daar
wordt propaganda gemaakt voor een sec-
teschool. Om de openbare school te be
strijden liepen de voorstanders rond met
een schrijfboek van H. P. de Jong, die
in 1890 de Openbare school te Idsken-
huizen bezocht. In dat schrift kwam nl.
een zin voor, die tegen de openbare
school kon worden uitgespeeld. De heer
de Vries, wethouder van Lemsterland,
die van de zaak hoorde, schreef aan ver
schillende personen om inlichtingen,
Toen deze allen verklaarden nooit iets
van de beweerde geschiedenis gehoord
te hebben, schreef hij een ingezonden
stuk in de Nieuwe Friesche Courant met
verzoek om precies alles te vertellen.
Veertien dagen na zijn stuk kwam een
antwoord van den burgemeester van
Lemsterland, een meneer Kallenbach.
Deze schreef, dat in bedoeld schrift de
zin stond„Men moet het gezag der over
heid trachten te ondermijnen". Volgens
de clericale progagandisten had dat zin
netje destijds (in 1890) heel wat beroering
gewekt en was het hoofd der school
nauwelijks aan den strafrechter ontko
men.
Dit schoolhoofd, de heer P. Hoogland
te Stavoren, leeft gelukkig nog. Hij wist
van de zaak niets af. Eindelijk wist hij
inzage van het 20 jaar bewaarde school
schrift te krijgen. En wat blijkt thans.
Luister, lezer, wat de heer Hoogland
schrijft:
„Eindelijk de hoofdzaak, de inhoud
van het schrift. Naast enkele schoon
schriften naar voorbeeld, komt erin voor
een mengeling van zinnen, waartusschen
inderdaad de beruchte zin. Het is noodig,
dat ik enkele dier zinnen overschrijf:
„Bij die verkooping werden de goederen
zeer duur gemijnd. Mijn eed bindt mij,
ik kan hem niet schenden. Meineed
wordt door de wet met zware straffen
bedreigd. Men moet trachten het gezag
van de overheid te ondermijnen. Mijn
vader vertelde mij, dat een enkele mijn
voor vele jaren steenkolen kan opleve
ren."
Onmiddellijk was het mij na inzage
duidelijk, dat ik hier te doen had met
een dictée, waarbij het blijkbaar niet
om den inhoud der zinnen, maar om de
verschillende beteekenis en schrijfwijze
van het woord mij(ei)n te doen was en
rees bij mij het vermoeden, dat het door
mij moest zijn genomen uit een taalboek
je, dat ik indertijd wel gebruikte. Inder-
daad bleek bij onderzoek dat vermoeden
juist en vond ik in 't 5e stukje (4e druk)
van „Oefeningen in 't zuiver schrijven
van 't Nederlandsch" door C. F. van Duyl,
uitgaaf J. B. Wolters te Groningen, on
der no. 7 der oefeningen dezelfde zinnen
terug. Alleen staat daar in plaats van
den beruchten zin„Men moet nooit
trachten het gezag van de overheid te
ondermijnen."
De gevolgtrekking ligt voor de hand.
Mijn leerling heeft bij 'tin't net schrij
ven van 't dictée het woordje „nooit"
over 'thootd gezien. Na het in 't net
schrijven wordt niet alle taalwerk nog
eens serieus nagezien (er moet met den
tijd gewoekerd worden, wanneer men 3
a 4 klassen voor zijn rekening heeft) en
zoo is het te verklaren, dat die fatale
weglating mij ontsnapt is,"
Deze verklaring is voor ieder duidelijk.
Een onderwijzer, ook een christelijke,
die weet, hoe kinderen vaak overschrij
ven, zal direct zeggen, dat het een
schandaal is, als clericale propagandis
ten uit een schooljongensschrift een der
gelijke fout als bewijs tegen de openbare
school willen aanhalen. Maar wat ge
beurt
Meneer Kallenbach, de onpartijdige
burgemeester van Lemsterland, verklaart,
dat hij alleen kan aannemen, dat het
woordje nooit bij vergissing is uitgeval
len, als hem liefst meer dan één schrift
getoond wordt, waarin dat woord wel
staat. De heer Hoogland, zoo insinueert
deze brave burgervader, kan wel alle
schriften uit die klasse vernietigd heb
ben
Welk een armzalige uitvlucht voor
een burgemeester!
Als 4913 in 't zicht komt, zou de his
torie wel eens in de Kuyperblaadjes
kunnen komen, die dan voor niets staan.
Daarom zij er bijtijds de aandacht op
gevestigd.
Communiqué.
In „de Tijd" van 1.1. Donderdagavond
vonden wfj onder Correspondentie het na
volgende bericht
Correspondentie.
„In ons nummer van Donderdag 12
September j.l. is een ingezonden stuk
van een ongenoemde opgenomen, waar
in beweerd wordt, dat het Anti-tarief-
wet-Comitié vanuit Duitschland geldelijk
gesteund wordt in z(jn strijd tegen de
tarief-ontwerpen. In een ons toegezon
den schrijven komt de heer Mr. J. H.
G. Bakker namens het Anti-tariefwet-
Comitié daar ten sterkste tegen op en
noemt die bewering leugen en laster.
Daar wy niet geacht willen worden
aan zulke praktijken de hand te leenen,
maken wij hier melding van dit schrij
ven van Mr. Bekker en hebben den
inzender van bovengenoemd ingezonden
stuk het Anti-tariefwet-Comitié toege
zonden, om hem in de gelegenheid te
stellen zijne bewering waar te maken
of terug te roepen.
Onze nieuwsgierigheid, hoe verder het
verloop dezer zaak zou zijn is niet lang
onbevredigd gebleven. Immers, in de Tijd
van gisterenavond vonden wy hetingezoDden
stuk van den Secretaris van het Anti-tarief
wet-Comitié en het antwoord daarop van
den onbekend gebleven inzender. Wy laten
beide hier volgen.
„WelEdelgeboren Heer.
In een ingezonden stuk getiteld„De
anti-Tariefwet-actie", voorkomend in
uw nummer van 12 September 1.1..
wordt andermaal, thans is krasser vorm
dan ooit te voren, op de meest perfide
wijze geïnsinueerd, dat de actie van
het AntiTariefwet-Comitié gesteund
word door geldzendingen uit het
Buitenland, speciaal uit Duitschland.
Ik heb reeds eenmaal het lid der
Tweede Kamer, den heer Van der
Voort van Zijp, door bemiddeling der
pers op de onjuistheid, op de onwaar
heid van zoodanige beweriDg gewezen
en deze heer is in gebreke gebleven
zfjn bewering met bewijzen te staven.
Nu een anonymus de kolommen van
uw orgaan misbruikt, om gedekt door
zijn lastermasker andermaal deze leu.
gen te verkondigen, kan ik niet an
ders doen dan betreuren dat gij eenen
onbekenden lafaard aldus de gelegenheid
biedt het Anti-Tariefwet-Comitié voor te
stellen als vijand van ons volk, als
een soort zielverkooper, verkwanselaar
onzer nationale waardigheid.
Wat die onbekende zelf betreft, voor
hem zou elk woord overdaad zijn: de
man liegt en daarmede basta 1
Hoogachtend,
De secretaris van het Anti-Tariefwet-Comité,
J. H. G. BEKKER."
„De heer Bekker is boos over het
vermoeden, dat de Anti-Tariefwet-actie
met buitenlandsch geld gesteund wordt.
Maar, wat is 't geval De anti-Tariefwet-
actie neemt eenvoudig heel de lengte en
breedte der Nederlandsche pers voor
haar lawaai in beslag. Hetcomitéplaatst
dure advertenties bij de vleet en dringt
haar gevoelen aldus reclameachtig aan
't publiek ophet beplakt de brieven in
den lande met milioenen reclamezegels
het doet beleggen vergaderingen, die
veel geld kosten aan reizen en trekken
aan zaalhuurhoudt er een secretariaat
opnametallerleianderepassendezaken.
Eene vraag nut Waar komt dan dat
geld vandaanWie geeft die duiten
Komen die uit de lucht vallen Wie
hebben groot belang bij dat gedoe van
het Comité?
Laat men daar eens over denken en
zich zelf het antwoord gevendan be
hoeft men aan een treurigen 1913en
achtergrond nog niet te denken.
Cé n'est qu6 la vérité, qui blesse
Het goedkoope beroep en het ouderwet-
sch redmiddel van alle onhandige deba
ters brengt de heer Bekker hier ook in 't
geding en scheldt tegen den anonymus.
Daarover ook geen woord 1 Het past bij
de Anti-Tariefwet-taktiek, bij hetlawaai-
erige 1 Maar de zaak, daar gaat het 'm
om. Riet om personen. Dat vergeet Z.Ed.
DIXI.
Naschrift der Redactie. Het spreekt vanzelf,
dat wij op dezen toon geen verdere discussie
kunnen toelaten. Red."
Commentaar hierop is welhaast overbodig.
Slechts deze opmerkingen Dixi heeft aan
den lijve ondervonden, dat hij niet met
fluweelen handschoenen werd aangepakt,
doch kreeg ten slotte slechts loon inaar
werken. Dat het Anti-tariefwet-Comité be
staande uit de eerste vertegenwoordigers
van Nederland's handel, nijverheid en land
bouw, trotsch is op zijne onafhankelijkheid
en dat het niet duldt, dat op die onafhanke
lijkheid ook maar het geringste wordt
afgedongen, is zijn onbetwistbaar recht.
Wil men dat recht te kort doen, welnu,
wie kaatst, moet den bal verwachten en die
blijkt heel onzacht te kunnen aankomen 1
Tijdgeest-Obligaties
Voor het Kantongerecht te Helmond
stond heden terecht A. J. M. B., winkelier
aldaar, beschuldigd van overtreding der Lo
terij wet, daarin bestaande, dat hij verschil
lende obligatiën en premie-coupons van de
te Rotterdam gevestigde N. V. „De Tijd
geest" ten verkoop zou hebben in voorraad
gehad.
Verschillende getuigen werden gehoord,
die allen verklaarden, dat zy zoo over de op
termijnbetaling als over de contant gekoch
te obligatiën steeds rente hadden ontvangen
en zoowel premies als hoofdsom hunner
obligaties hun bij uitloting waren uitgekeerd.
Ook nadat premies waren uitgekeerd werd
zoowel rente als hoofdsom der obligaties
(dit laatste natuurlijk bij uitloting in de
amortisatie-trekkingen) aan hen betaald.
De Ambtenaar van het O.M. meende al
lereerst nadrukkelijk te moeten constatee-
ren, dat deze vervolging niet was uitgelokt,
omdat hü „De Tijdgeest" voor minder deug
delijk hield of haar wilde onaangenaam zijn.
Hij verklaarde overtuigd te zfjn dat dat-
lichaam in allen deele zijne verplichtingen
nakwam en stelde op den voorgrond, dat
de vervolging slechts was ingesteld om
eene principieels beslissing te krijgen over
de vraag of obligatie-leeningen als de onder
havige al dan niet door de Loterijwet worden
toegelaten en een eventueel veroordeelend
vonnis te kunnen gebruiken om onsolieden
ondernemingen het uitoefenen van haar be
drijf te beletten. De Ambtenaar meende,
dat de principieels vraag moest worden be
antwoord in dien zin, dat de Loterijwet was
overtreden.
De eisch was 50 cent boete.
Mr. W. A. van Traa, advocaat te Rotter
dam, voor beklaagde optredend, betoogde
dat de door „De Tijdgeest" uitgegeven
premie-obligaties wel degelijk vallen onder
de door de Loterijwet toegelaten premie-
leeningen, terwijl de premie-coupons niet
mochten worden beschouwd los van die
obligaties, daar zij slechts recht gaven in
verband met en onder conditie dat men
recht hebbende is op de obligatie, waarbij
de coupon behoort.
De verdediger concludeerde derhalve dat
beklaagde zou moeten worden vrijgesproken.
Uitspraak over 14 dagen.
Molenaar's kindermeel.
Op aanvrage zendt de firma Molenaar en
Co. te Westzaan aan allen, die belangstellen
in de voeding hunner zuigelingen een album
met kinderportretten en dankbetuigingen
die zij in den loop der jaren „ongevraagd"
van de verbruikers van haar Kindermeel
mocht ontvangen.
Als men dit keurig uitgevoerde album, dat
den veelbeteekenenden titel „Het eerste
Levensjaar" draagt, doorbladert en al die
stevige, gezonde dikke kleuters ziet, die,
naar de vleiende overtuiging der ouders, het
aan „Molenaar's Kindermeel" te danken
hebben, dat zij er uitzien als „Hollands
Welvaren", hoewel zy voor het gebruik daar
van maar wat minnetjes en slapjes waren
dan begrijpt men de ingenomenheid van de
schrijvers en schrijfsters der welgemeende
dankbetuigingen en vindt het heel natuurlijk
dat zy, zelfs ongevraagd, de firma een portret
van hun baby zonden om haar eens te laten
zien, hoe'n stevige dikkerd hun kleine nu
toch wel door het gebruik van het „Kinder
meel" geworden was.
Een galerij van heerlijk gezonde, ferme
frissche, welvarende peuters is „Het eerste
Levensjaar" en elk jong moedertje, elke
jeugdige vader, wier kleinen wellicht niet
voorspoedig gedijen, zullen, als zjj de dikke
snoetjes en mollige armpjes en beentjes zien
van de kindertjes gevoed met „Molenaar's
Kindermeel" oogenblikkelijk tot een proef
overgaan.
En daarom is deze reclame door de ver
bruikers zelf aan de firma verschaft, een
zoo b(j uitstek doeltreffende.
Dienstweigering.
Naar wij vernemen heeft zich weer een
geval voorgedaan van dienstweigering uit
anti-militairistisch beginsel. Het betreft den
milicien-kanonnier J. K. van het 4e regiment
vesting-artillerie te Neuzen.
De beklaagde is reeds, na verhoor aldaar,
overgebracht naar het Huis van Bewaring
te Den Haag, ter beschikking gesteld van
den auditeur-militair.
Deserteur terug.
Te Hooge Zwaluwe heeft zich by de ma
rechaussee aangemeld, de soldaat J. v. H.,
van het 2e regiment veldartillerie, die de
vorige week in het Park te Rotterdam zyn
uniform en wapens achterliet en deserteerde.
Van hier begaf h(j zich naar Antwerpen
toen hü daar geen werk kon vinden, is bü
terug komen loopen. Te Hooge Zwaluwe,
waar hy niet verder kon en geheel van
middelen ontbloot was, heeft hü zich om
hulp tot de marechaussee gewend.
Op het Weenaplein te Rotterdam heeft
Zondagmiddag een hevige vechtpartü plaats
gehad. Drie personen molesteerden in het
café van E. S. een buffetjuffrouw. De kaste
lein kwam de juffrouw ter hulp, waarop het
drietal zich van biljartqueus's meester maak
te, den kastelein daarmede te lyf ging en
alles dreigde kort en klein te slaan. Het
ging er Spaansch toe. De kastelein, op zelf
verdediging bedacht, kreeg een revolver en
loste eenige schoten op de drie mannen, met
het gevolg, dat een hunner, G. L., uit de
Gouvernestraat, een schot in den buik en
een schot nabü het rechteroog kreeg. De
beide anderen ontkwamen. De gewonde man
is per brancard naar het Ziekenhuis vervoerd
en daar ter verpleging opgenomen.
(N. R. Ct.)
Zondagavond te kwart over 9 is by een
vechtparty op de NieuwestadteLeeuwarden,
zekere A. W., uit Hardegarüp, door eenige
Leeuwarders aangevallen en door den 17-
jarigen A. de H. met een mes in de rechter
borst gestoken.
De politie heeft den dader opgespoord.
Een hevige vechtpartü had gisteren plaats
op de Woenselsche kermis. Tweepersonen
vielen daarby (worstelend door de groote
vitrine van het café Musis Sacrum. Een
van hen, zekere Vervoort, werd deerlü'k
aan het hoofd gewond.
Ontsporing.
Zondagavond ongeveer 11 uur ontspoorde
te Vlaardingen de locomotief van een goede
rentrein. Het hoofdspoor was geheel ver
sperd, zoodat het verkeer veel vertraging
ondervond. Terstond werd een ploeg werk
volk uit Hoek van Holland ontboden, die
den weg Maandagmorgen om drie uur weer
vry hadden gemaakt.
Ongelukken.
Het 10 jarig dochtertje van den arbeider
Ruiter aan den Uilesprong in Tynje,geraakte
te water en verdronk.
Door het uitglyden van zyn paard, op
het kazerneterrein te Amersfoort stortte de
kapitein, A. P. Louman, van het 5e reg.,
Maandag voorover op de steenen.
By onderzoek werd hersingschudding ge
constateerd met vermoedelüke schedelkneu
zing.
Hoewel tegen den avond de patiënt nog
in bewusteloozen toestand verkeerde, wordt
onmiddellük gevaar nog niet bevreesd.
Te Maaseyk (even over de Belgische grens)
heeft een ernstig auto-ongeluk plaats gehad.
Van een auto sprong de band, waardoor
de wagen een wending nam en tegen een
boom sloeg. Van de inzittenden zyn 2 kin
deren dadelyk gedood, terwyl de moeder
en de chauffeur levensgevaarlijk gewond
zyn.
De vrouw die Zaterdagochtend bü de
Maasbrug te Maastricht door een auto-onge
val schedelbreuk bekwam, is aan degevolgen
hiervan overleden.
Men schrüft d.d. 23 Sept. uit Heerlen
Aan den voet van een steenoven gelegen
aan den Valkerburgerweg te Heerlen, werd
hedenmorgen het ïyle gevonden van een tot
nog toe onbekend mannelyk persoon.
Vermoed wordt, dat de man Zondagavond
wellicht in benevelden toestand, een schuil
plaats tegen de koude gezocht hebbende,
door de kolendamp, die altyd rondom een
brikkenoven heerscht, bevangen en gestikt-
is.
Het Rjk vertoonde geen uiterlüke teeke
nen van mishandeling, wel verschillende
brandwonden, voornamelük aan borst, hoofd
en armen. Een medisch onderzoek bracht
aan het licht, dat alleen verstikking door
kolendamp de oorzaak van den dood is. In
den loop van den dag zijn verschillende
personen met het lyk geconfronteerd, ten
einde de identiteit te kunnen vaststellen
tot nog toe echter nog zonder resultaat.
Zondag zyn te Aalsmeer aan de Kudel-
staart totaal afgebrand de woningen van
D. Blootshoofd, visscher, en van L. E. Man
che, schilder. Alles was verzekerd.
Men meldt uit Leiden d.d. 23 Sept.
Hedennamiddag ontstond er in de woon
kamer van perceel Ouden Singel 148, be
woond door mr. dr. J. Schokking, predikant
by' de Hervormde gemeente alhier, een uit
slaande brand, veroorzaakt doordat een slang
van een gaskomfoor in brand geraakte. De
vlammen deelden zich mede aan het behang
sel en de gordynen, zoodat de woonkamer
weldra in lichte laaie stond. Dank zij het
spoedig optreden van de brandweer, is de
brand tot deze kamer beperkt, die trouwens
geheel uitbrandde. Het overige gedeelte der
woning kreeg groote waterschade.
De heer en mevrouw Schokking maakten
juist een fietstochtje.
Zaterdagvoormiddag, ongeveer 10 uur,
ontstond brand by Ant. de Jong, Oude Huy-
bergsche baan naby de Mondaf te Bergen
op Zoom.
De oorzaak van den brand is onbekend
huis 6n schuur zü'n afgebrand met nagenoeg
den geheelen inboedeleen varken en twee
schapen werden gered, een bokje kwam in
de vlammen om.
Het huis was niet, de inboedel wel ver
zekerd. De brandspuit van Nieuw-Borgvliet
was spoedig ter plaatse doch water ontbrak,
zoodat zü geen resultaat had. ('sH. Ct.)
Zondagmiddag brak brand uit in de siga
renfabriek van J. Donkers, Nieuwstraat te
Ambt-Almelo. Het gebouw brandde geheel
uit. De inventaris ging mede verloren. Ver
zekering dekt de schade. De oorzaak van
den brand is onbekend.
De Bank geelt 5 °/0 Pandbrieven uit
tegen den koers van 4041/4 °/0, plus
loopende rente in stukken van ƒ2509,—
ƒ1000,-, f 500-, f 250- en ƒ100,-.
Verkrijgbaar ten kantore der Bank en
bij de heeren
TE SOMMELSDIJK.
wordt nooit onder andere namen
verkocht.
Geen ander merk kan VITELLO
vervangen.
i
Lai
Eg:
ten
dra
T|
kr:
zyn
D.
Geplaatst Maatschappelijk K;
Belegde Reserven
in stukken van f 1000 en f 500,
Verkrijgbaar te MIDDELHAR.NIS bij
en verder bij alle Commissionnairs in Effec
behoeft men niet te gaan om Goud- en
Pendules, Wekkers, Barometers enz. enz. te
staande goedkooper dan in de stad, terwij
wordt ingestaan en bovendien schriftelyke g
Reparatiën billijk en vlug. Tram
Voorstraat 233 en Oost-Krakeel
(Directeur A. LOK
■Crit-voexin.gr ■van. DE:
Coupon» FrolOELg-atlën "W!
Ualcen.in.g'-Cte-a.r&n.t met xeu
Verkrygbaar -»i/a pCt, Deposlto-obUeatli-i
f 100,f 250,f 500,en f 1000,waarvan de r
