Officieel
if
Nieuws- en A d vertentieblad
voor Overflakkee en Goedereede.
EERSTE BLAD.
Het laatste geluk.
I lde Jaargang.
Woensdag 8 November 1911.
No. 51
Fiakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij
De pomp op de Openbare School.
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
Critg-s/ve cler
te Middelharnis.
Prijs der Advertentiënvan 1—6 regels f 0,60.
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van cerrespendenten en Advertentiën te adresseeren aan de Fiakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middeiharnis.
De clericale meerderheid in Sommige
gemeeenteraden op ons eiland is aan het
,,hervormen"(?) van deschoolgeldregelin-
gen voor de Openbare School, Het spei
ietje wordt gespeeld onder een schijnbaar
heel mooie leuze. Het heet, dat het
schoolgeld naar evenredigheid van het
inkomen moet worden geheven. Jawel!
Dat komt er in de praktijk op neer, dat
de druk op den middenstand wordt ver
zwaard. Grootte bezitters en menschen
met hooge inkomens zijn er in een dorp
gewoonlijk maar zeer weinig. Midden
standers en kleine burgers zijn er zooveel
meer. De zoogenaamde evenredige sehool-
geldhefling komt daarom als een nieuwen
druk op de schouders van deze belasting
betalers. In Sommelsdijk bedroeg tot
nu toe het schoolgeld 20 ct per maand
en per kind, onvermogenden waren vrij,
minvermogenden betaalden halt geld. De
nieuwe regeling stelt de volgende
eischen
Schoolgeld (per jaar) voor
Inkomen. Ie kind 2e kind 3e kind
en volgende
f 400—f 600 f 2,40 f 1,80 fl,20
f 600—f 800 1 3,60 f2,70 f 1,80
f 800—f1200 f 6,00 f4,50 £3,00
f-1200—f1600 f 9,00 f6,75 f4,50
f1600 en meer f 12,00 t 9,00 f'6.00
Beneden f 400 inkomen is men vrij.
Van minvermogende worden in deze
regeling niet gesproken.
Iemand, die dus f 400 verdient, wordt
gerekend al voldoende draagkracht te be
zitten Wij, die voorstanders zijn van
algemeen kosteloos onderwijs, kunnen
een dergelijke regeling allerminst toe
juichen
Er is meer. Reeds van een inkomen
van f 600 af, een reuzensom in dezen
duren tijd, treedt voor ouders van school
gaande kinderen verzwaring van lasten
in. Voor inkomen van f800 tot f 1200
wordt zelfs het schoolgeld bijna verdub
beld Hoe onbillijk een dergelijke ver
zwaring is treedt nog duidelijk aan den
dag, als men naast deze schoolgeldrege-
iing de aanslagen van den hoofdelijken
omslag legt
EE Uil, Li E T O JST.
NAAR
FELIX HOLLAENLER.
6)
Ik trof het gelukkig, antwoordde ze, vader was
niet thuis en moeder was goed geluimd. Ze heeft aan
mijne vriendin geloofd. Ten minste ze deed zoo.
Langzaam slenteren we langs de straat. Ze heeft
in haar gang iets dat me bekoort. Ze is heel stel
lig niet mooi, ten minste niet in den gewonen zin.
Maar ze bezit grazie, dit is zeker, en zooveel heb ik
wel gezien, er steekt in haar een fijne mengeling van
vroolijkheid en rust.
We overleggen wat we nu zullen beginnen. We
gaan een eindje naast elkaar zonder een woord te
spreken. Het doet me goed haar aan mijn zijde
te weten. Ze heeft iets rustigs en goeds, als of er
in haar nabijheid geen stormen en hartstochten kun
nen woeden. Zij moet de stof in zich hebben eene
goede gezellin te zijn.
Op eens lacht ze luid.
U bent wel zeer onderhoudend, zegt ze dat kan
onderwijl een gezelligen avond geven. U en ik in
gedachten verzonken. Bij elkaar zijn, om elkaar niet
te storen. Ik ga op haar schertsende toon in en
beweer dat de menschen soms door te veel praten
aan de dingen de rechte bekoring ontnemen.
Aanslagen in den
Inkomen Hoofdelyken omslag.
f 600 f 800 f 6.43
800 1200 13.44
1200 1600 28.14
De nieuwe schoolgeldregeling nu legt
bij het bezit van 3 schoolgaande kinde-
zwaaderen druk op dan de hoofdelijke
omslagOok in de dorpen zal men
menschen met inkomen van f 600 tot
f 1200 nu wel juist niet tot de finanti-
eël draagkrachtigen rekenen. Elke ver
zwaring van druk beteekent voor hen
bezuiniging op andere uitgaven.
Spijt alle mooie betoogen over even
redige heffing, zien wij in dergelijke
regelingen de geheime, (ze zij van al
niet uitgesproken) bedoeling de Open
bare school een duw te geven.
Opdrijving van het schoolgeld, ook
voor de middenklasse, werkt er wat ge
makkelijker toe mede een ouder, die niet
bereid is, de clericale secteschool te hel
pen bevolken, er toe te brengen zijn
kinderen van de openbare school te ne
men. Men zal misschien zeggen, dat de
clericale school nog meer schoolgeld
vraagt. Jawel, op papier 1 In de praktijk
wordt er naar verkiezing de hand mee
gelicht, zoogenaamd uit andere fondsen
bijgepast, wat aan het volle schoolgeld
mankeert, doch het slot is, dat het school
geld niet uit den zak van zoo'n ouder
komt.
De vrijzinnige leden in onze gemeen
teraden dienen zich tegen elke opdrij
ving van het schoolgeld in welken vorm
ook, te verzetten.
Dat zij het wachtwoord voor alle vrij
zinnigen.
Voor het front.
Bij de behandeling van de schoolgeld
regeling inden Sommelsdijkschen raad,
is voor den antirevolutionairen burge
meester o. a. gezegd, sprekende over de
opbrengst van het schoolgeld
„Als wij de lijst van het schoolgeld
opmaken, moet het er komen, maal
ais wij de lijst aan den Ontvanger
gaven van die kinderen, dan deed deze
blijkbaar, alsof die lijst niet bestond
en dan komt er weinig van terecht,
want belasting betalen doet men niet
zoo bijzonder graag."
Ze ziet me eenigszins ontsteld aan, en een trek
van nadenken gaat over haar gelaat.
Ik zal heel stil zijn, den heelen avond, zegt ze
wat droef ernstig.
Op straat worden nu de gaslantaarns onstoken en
hun geel licht steekt opdringend af tegen den
helderen zomeravondlucht.
Zonder het te bemerken zijn we geleidelijk in den
dierentuin aangeland en de menschenmenigte ont
komen.
Waarheen gaan we nu eigenlijk vraag ik haar.
Daarheen, waar misschien weinig menschen
zijn, waar het stil is, waar men iets aan elkaar heeft.
Zij schudt het hoofd.
Dat gaat niet, vergunning tot tien uur, daaraan
valt niet te tornen of te veranderen.
Dan is er maar een ding, wij moesten terug en
ergens in de ruimte gaan.
Charlottenhof ligt voor ons, en zonder er over te
denken, treeden we binnen.
We treffen het goed, de tuin is vrijwel leeg, en
we nemen aan een tafel, die terzijde staat plaats.
De kelner brengt de spijskaart.
En wat zal mijn dame gebruiken
Zij heeft van middag aan niets behoefte geeft ze
met spijt te kennen.
Als u raeenen Jmocht, dat ik u iets zal gaan
voor zitten eten en als u dat gemoedelijkheid noemt,
dan vergist ge u eenigszins.
Ze ziet me goedig aan. Maar intusschen brengt de
kellner een lichte moezel wijn. Ik schenk de glazen vol,
wij stooten aan en drinken op ons welzijn.
Weet u hoe men in Zweden drinkt? vraag ik.
Neen
Teder beft zijn glas omhoog en ziet den ander
diep in de oogen.
De burgemeester geeft dus de schuld
van de mindere opbrengst van het
schoolgeld, aan den Gemeenteontvanger.
Nu is het heel gemakkelijk in een
raadsvergadering een ambtenaar in
vage termen le beschuldigen. De burge
meester heeft dat natuurlijk van die
plaats uit niet gedaan om een politieken
tegenstander te treffen, nietwaar Welnu
dan dient hij voor het front te komen
en nauwkeurig zijn beschuldiging te
formuleeren.
Dat is de eenige houding die een
burgervader mag aannemen
Dure tijden.
In ons vorig nummer publiceerden
wij een paar statistieken omtrent de
prijsstijging der levensmiddelen. Wij voe
gen er een derde aan toe, dat nog ster
ker aantoont, hoezeer de nood zich voor
duizenden laat gevoelen. Zij is afkomstig
van baron du Tour en vermeldt het vol
gende
L hectoliter bruine boonen15 Oct,
1908; f9.25; 15 Oct. 1911: f 1700-
f 18.00.
Per 100 bos wortelen: 15 Oct. 1908:
f 1.45—t 2.70; 15 Oct. 1911f 250- f6.10,
Per 100 stuks roode kool15 Oct. 1908
f3.50—f6.75; 15 Oct. 1911: f7,00—
f 17.90.
Per 100 stuks witte kool15 Oct. 1908
f 415 Oct. 1911: f 15.00—f35.50.
Per 100 stuks gele kool: 15 Oct. 1908:
f 3.00—f 6.00; 15 Oct. 1911: 17,00
f 16.00.
Per 100 bos prei: 15 Oct. 1908:1.00
f 1.20; 15 Oct. 1911: f3.00—f3.20.
Per ben spinazie: 15 Oct. 1908:f 0.09
f 0.14; 15 Oct. 1911: f0.38—f0.43.
Per 50 K.G. uien: 15Oct. 1908 :f 1.95
—f2.25; 15 October 1911: f4.60- f5.10.
De lezer ziet, de prijsstijging is inder
daad enorm. Voor hen, die in loondienst
zijn, kan in loonsverhooging eenige ver
goeding voor den zwaarderen druk wor
den gevonden. Doch voor alle anderen
zal er weinig of niets aan te doen zijn.
Het eenige wat de overheid voor hen
kan doen, is de aftrek voor levenson
derhoud bij de belastingsaanslagen hoo-
ger te stellen dan lot dusverre. Het
denkbeeld is geopperd den uitvoer van
Dan zegt men „Skaal", wat welzijn of gezondheid
beteekent, en eer men zijn glas neerzet, kijkt men
elkaar weer aan.
Dat is heel aardig, laten we op Zweedsche wijze
drinken.
Skaal 1 skaal
U moet me daarbij flink aanzien. Zoo, nu mogen
we ons glas weer neerzetten.
Ze wordt een beetje rood. Maar na een kleine
pauze, zegt ze
Hoe gelukkig zijn de menschen, die vreemde lan
den bezoeken.
Is u nooit op reis geweest vraag ik.
Ze ziet me verwonderd aan en schud het hoofd.
We zijn eenvoudige menschen, zegt ze, die
tevreden zijn, wanneer ze zich er zoo slecht recht
door heenslaan. Tot reizen komt het niet.
Ik zou dat ook wel kunnen missen, gaat ze voort,
als het bij ons thuis niet als in een gevangenis
ware. De opzichter is vader, die altijd streng en
somber is, een zwartgallige, zooals in de boeken
voorkomt. Als hij in de paardentiein zit voorspelt
hij je met zekerheid, dat er in de eerste vyf minu
ten een paard vallen zal. Hij ziet overal onheil er.
staat op zijn waardigheid als huisheer. Weet u, viel
ze zich zelve lachend in de rede, men zou kunnen
zeggen, hij heeft iets koninklijks, liy wil een beetje
voor een majesteit doorgaan. Moeder, de broers zijn
een beetje zijn gevangenen. Moeder vindt dat juist
zoo hoort. Ze is in al die jaren er aan gewoon
geraakt, vaders woorden als een evangelie op te vatten.
Vader heeft het gezegd dat is haar laatste woord.
Mijn broer, die ingeneur wordt, is heeleroaal in
vaders macht, alleen ik staak. In mjj is zooveel
tegenstand tegen alle hardheid, men kan, als men
zacht is, alles met mij doen als men wil, maar tegen
verschillende artikelen naar het buiten
land door den wetgever te doen verbieden,
zoolang de duurte aanhoudt. Die vraag
wordt o.a. ook door baron du Tour ge
steld. Het Vrije Ruilverkeer antwoordt
op die vraag terecht als volgt
„De vragen loopen op bescherming
uit. In plaats van de producenten zullen
door verbod van uitvoer de consumenten
worden beschermd en dat is even goed
onrecht als het omgekeerde. Beschermen
de rechten beletten te koopen op de laag
ste markt, verbod van uitvoer belet te
verkoopen tegen den hoogsten prijs. Dat
is onbillijk, vooral voor den landbouwer.
Nieuw is de klacht, dat de buitenlanders
ons beste goed wegkoopen, trouwens niet.
Ze werd het eerst gehoord, toen het stoom-
vaartverkeer de Engelsche markt voor
onze producten opende, maar ten slotte
hebben wij aan dit feit den grooten op
bloei van onze land- en tuinbouw dank
te weten. Stel eens, dat men naar de
klacht van 't eerste oogenblik gehoord
en den uitvoer belet had Beschermende
rechten kunnen op den duur den natio-
nalen arbeid niet bevorderen, verbod van
uitvoer kan niet blijvend de prijzen
drukken. Immers inkrimping der produc
tie is het natuurlijk gevolg.
Toen in 1854 in België de uitvoer van
granen verboden werd, hielden de invoe
ren van overzeesche gewesten op. De
graanhandel verplaatste zich naar Neder-
landsche havens, van waar het noodige
naar België werd uitgevoerd. Toen in
1891 een verbod van uitvoer van Zuid-
Rusland werd uitgevaardigd, was vóór
het verstrijken van den fatalen termijn
meer graan uitgevoerd dan onder norma
le omstandigheden het geval geweest
zou zijn.
De muur, waarmede men de invoeren
wil bemoeilijken, heeft wonderveel over-
eenkomst met den muur, waarmede men
den uitvoer wil weren. In beide gevallen
moet het land, dat zich beschermen wil,
de schade dragen, die uit ieder onrecht
voortvloeit.
Misschien echter heeft het opnieuw
ontwerpen van een oud denkbeeld deze
goede zijde, dat in ruime kring hierop
de aandacht gevestigd werd, hoe kunst
matig ingrijpen door de overheid in het
verkeer, schadelijk kan worden ook voor
zulke tyraimeri verweer ik mij. Ik klets over dingen
die u vervelen. Skaal, meneer de docter!
Skaal, juffrouw. Maar docter ben ik niet.
Jammer, zegt ze, het klinkt, zoo aardig.
Hoe komt het, vraag ik den drrad van het
gesprek weer opvattende, dat u, die men van nature
zacht toeschijnt, zoo hard over uw vader oordeelt?
Zij raakt eenigszins in gepeins.
-- Hij heeft eens van mij verlangd, dat ik ver
giffenis vragen zou, waar ik in mijn recht was, en
daar ik dat niet kon, sloeg hij me.
Van dien dag af heb ik zijn karakter met. scherpe
blikken gadegeslagen, niet met een bedoeling, maar
uit innerlijke neiging. Ik weet niet of ik me duide
lijk uitdruk, of u me verstaat. Mijn vader is stellig
een zielsgoed man, met oppervlakkig bewustzijn en
een gevoel, waarvoor men achting hebben moet..
Ik kijk baar belangstellend aan, baar karakterbe
schouwing boeit me, wie had dit meisje zoo veel
nadenkendheid toegeschreven.
U spreekt, van oppervlakkig rechtsbewustzijn,
ik maak daaruit op, dat u een dieper bij hetu mist.
Ze kruist de armen en slaat de bruine oogen naar
mij op.
Ik zou niet te veel zeggen, antwoordt ze terug
houdend. Ik zie daarin een gebrek, gaat ze rustig
voort., dat. een menech zijn persoonlijkheid in alles
en alles wil laten gelden en den aard der and eren
geheel onderdiukken wil. Mijn moeder is met. de
jaren een willoos schepsel geworden dat.doorgaan de
geen oordeel en geen zelfstandige opvatting over
menschen en dingen heeft. Bij mij heett. mijn vader
schipbreuk geleden en.mijn broeder is een jong
ventje dat het zich nog wel eens herinneren zal.
Wordt vervolgd)
