Officieel Nieuws- en Advertentieblad
OIJ, Sommelsdijk.
voor Overflakkee en Goedereede.
MMELSDIJK.
IHANDELi
DIT GEBIED.
te Sigaar is
SSIERS,
Het laatste geluk.
Woensdag I November 1911.
No. 50
as -mk
lakkeesche
andelsdrukkerij
iddelharnis,
1] RW ERKEN tegen
,ige prijzen.
RBANK
f
en Administratie!!.
Fiakkeesche Soek- en Handelsdrukkerij
EERSTE BI,Ali.
I ld* J aar gt mg.
clientèle, dat weder
lid) a 10 en 12 c. p ons
eculaas
uid) a 8 en 10
peculaasal2
VAN
ng van atle
chriften en Couranten.
srtentiën
men voor alle Couranten en
nder verhooging van prijs.
ing
en Kantoorboeken,
eken en Bijbels,
borden en Stempels.
boek ter inzage.
age het Maandregister van
chenen Boeken.
etten 11,20
tretten I 2,90
nds met electriseh kunstlicht.
de siad gezonden.
et Departement
en SozaarcLelad-ijls.
tot jVut van 't Algemeen.
en op tegen 3 °/0 rente '3 j aars.
inbreng en terugbetaling Tan
Dinsdag, Woensdag en Don-
benevens Maandagavond va^
ore van den Thesaurier-Boek-
z. te Middeiharnis.
per 100 stuks f 2,40
2
1160
1-25
Splendo Sigaretten.
FF's CACAO
1 Vï V4 VlO K.G-.
pen, tabletten, doosjes
beste Fabrieken.
CBBËC-BCAAKZEEP
3 stukken 22Va Cent.
COLOOKË enz.
UIMING VAN
Prentenboeken,
en Postpapier enz.
DEN, DIRKSLAM).
L. 1NTERC. 19.
Ifecten op BINNEN- en
j BINNEN- en BUITEN-
ende prijzen.
al.
op huizen en landerijen
eemde banknoten tegen
leren van derden tegen
uwen enz. enz
0.
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
"ü'ltgave der
te Middeiharnis.
Prijs der Advertentiënvan 1—6 regels 0,60.
Iedere regel meer0,!0
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van cerrsspendenten en Advertentiën te adresseeren aan de Fiakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middeiharnis.
Het werk der reactie.
Eén der weinige pogingen, die de
voorstanders van legerhervorming, inder
tijd met succes zagen bekroond, was de
vaststelling van de viermaanders Mili
ciens, welke een bewijs van voldoende
voorgeoefendheid konden toonen, kwa
men voor dien korteren diensttijd in
aanmerking. Het reactionaire conserva
tisme, dat in militaire kringen nog zoo
machtig is, is er steeds op uit stelsel
matig elke gezonde hervorming tegen te
houden. Wordt het ontwerp-Colijn aan
genomen, dan zullen de viermaanders
verdwijnen. Het heet, dat die miliciens
niet voldoende geoefend waren. De mili
taire reactie heeft daarover het hardst
geschreeuwd en juicht thans het hardst,
dat zwaardere druk aan zoovelen wordt
opgelegd. De afschaffing van het stelsel
der viermaanders is het resultaat van
den onvermoeider! treurigen arbeid dier
militaire reactie zelve. Het nieuwe stelsel
was haar als elke hervorming een doorn
in het oog. In plaats van het instituut
der viermaanders te bevorderen en het
tot bloei te brengen, heeft die reactie
niets nagelaten om het stelsel te doen
mislukken. Dat werd dezer dagen in de
Kamer onomwonden uitgesproken door
iemand, die door geen en kei Nederlander
van eenige democratische neiging ver
dacht zal worden. Het was de antire
volutionaire kapitein Duymaer van Twist
die op 18 October 1911 openlijk in de
kamer verklaarde.
„Het is bekend, dat het voorbereidend
militair onderricht nooit de sympathie
van het leger gehad heett, men heeft
alle moeite gedaan, om dat instituut te
knakken, het was iets nieuws en daar
om verkeerd." En die zich over het
reservekader aldus uitliet: „De Kamer
zai zich herinneren, hoe dezerzijds van
1901 af er jaar op jaar op gewezen is,
dat de instelling van het reservekader,
die tot zegen van het leger had kunnen
strekken, door tal van officieren op aller
lei wijze werd tegengewerkt in plaats van
aangemoedigd. De militaire autoriteiten
hebben alles gedaan om de bloeiende
instelling te vermoorden. Wij weten, hoe
de reservisten, als ze bij den troep onder
de wapenen kwamen, op allerlei manie
ren werden tegengewerkt, en in welke
moeilijke omstandigheden zij vaak wer
den gebracht, zoodat het vertrouwen in
dat reservekader verloren ging. Dat is
niet de schuld van de Kamer, maar van
de autoriteiten, die het reservekader
hebben tegengewerkt."
Sterker kan het, dunkt ons, al niet.
Het is trouwens een békend feit, dat
het conservatisme onder de hoogst gega
lonneerde militairisten elke poging tot
hervorming ten krachtigste iegenwerkt
en zelts niet schroomt vastgestelde wet
telijke bepalingen aan hun laars te lap
pen. Staal en van Rappard heeft dat
milatairisme tegengewerkt, zooveel het
I maar kon, thans krijgt het zijn zin. De
militiewet-Colijn brengt ons verder dan
ooit van het volksleger af, verandert aan
de hoofdzaken van het bestaande stelsel
niets en legt alleen ontzaglijk zwaarder
persoonlijken en finantieëlen druk op
het volk. Dat is het eerstnoodige, wat
het politieke-christendom voor denooden
des volks weet te doen. Allereerst de
zwaarste offers gebracht aan het militai
risme, millioenen meer verspild aan
een legerorganisatie, die buiten het volk
staat. In zulke reactie uit zich de sociale
wijsheid der clericale coalitie liet eerst
en het meest.
FEUILLETON".
NAAR
FELIX HOLLAENDER.
Zoo bleef ik bij haar, omdat ik voor een scheiding
terugschrok. Wat zou er gebeuren, als zij in een oogen-
blik van waanzin voor altijd wegging en zelfs de
kinderen medenam. Ik geloof, dat dag en nacht mijn
engelenkopjes- mij zouden vervolgen, mij het verstand
zouden doen verliezen en langzaam dood martelen.
Ik tracht tot klaarheid te komen omtrent mijn ver
houding tot haar. De dwaze vraag aan wien de schuld
laat ik rusten. Ik moet om mij zelfs wille de inner
lijke oorzaak zien, waaruit alles zoo moest voortko
men. Ik heb deze klaarheid noodig, want zoo een
voudig is 't toch niet, dat twee menschen, die eenmaal
aan hunnne neiging geloofden, het leven zich ten
slotte tot een hel maken.
Ik heb al gezegd dat ik een heerschzuchtig man
ben, die al bij de gedachte, dat men hem zijn per
soonlijke vrijheid ontnemen zal, lijdt. Iedere dwang,
iedere poging tot dwang voel ik als een gewelddaad.
Zoo was ik van mijn jengel af aan en zoo werd de
school voor mij een marteling een eeuwige botsing
met de leeraren, tegen wier oppermacht ik mij
verzette. Hadde ik niet mijn ouden directeur gehad,
Stemmingen in de Kamer.
Wij wezen er onlangs op, hoe de
Vrijzinnigen in 1905 een concentratie
program opstelden, dat wees in de rich
ting van bezuiniging op de militaire
uitgaven. Wij herinnerden er tevens aan,
hoe zoowel Unieliberalen als Vrijzinnig-
democraten een Hervormingsprogram
hebben, dat gansch iets anders vraagt
dan het reactionaire ontwerp-Colijn zal
brengen. Op grond van deze twee be
langrijke feiten spraken wij als onze
meening uit, dat geen vrijzinnige mag
stemmen v or verzwaring der militaire
lasten en in geen geval zijn stem kan
geven aan het ontwerp-Colijn. Deze week
kwamen bij de Kamer een paar amen
dementen van den heer Ter Laan in
die mij begreep, voor wien de leearen zelfs een
zekeren schrik hadden om zijn ruw optreden, wie
weet wat er van mij geworden zou zijn?
En daar ben ik bij het punt gekomen, waarvan
in mijn huwelijksleven zoo veel ongeluk uitging.
Zij had geen achting voor mijn aard, zij begreep mijn
wezen niet. Zij wenschte, dat ik slechts voor haar
en het huis leven zou en was eeuwig verdrietig, dat
ik haar veronachtzaamde, dat ik anders was dan
andere gehuwde mannen. Zij wilde dat ik met de
buitenwereld zou breken, ze werd jaloersch, op ieder
die mij naderde. Ze had een kwalijk onderdrukten
haat tegen mijn familie en was achterdochtig tegen
mijn vrienden. Ze wilde mij heelemaal aan zich en
ons huis binden en bereikte daardoor juist het tegen
deel. Ik was zoo absoluut gewoon te doen en te
laten wat mij goeddunkte, dat ik mij op eens als in
mijn rechten verkort zag. Wilde ik dan voor haar
niet onderdoen, dan was zij de beleedigde, die dagen
lang geen woord sprak en mij deed voelen dat ik
haar op zijde gezet had.
Thans lijken al die dingen my kinderachtig en klein,
en toch weet een ieder dat alleen uit zulke armzalige
jammerlijke kleinigheden de wrijving in het dagelyks
leven ontstaat Er kwam nog iets bij, ik voelde me
in mijn huis onbehagelijk, de bekoring ging er bij
haar af het interieur gezellig te maken. Zij had een
harde schedel, stamde van moeders zyde van hu-
genootsche uitgeweken, terwijl haar voorzaten van
vaderszijde boeren uit de Pfalz waren, gierig en slim,
die na onzaggelijk hard werken tot een zekeren wel
stand waren gekomen. Zoo trachtte ze haar wil boven
den mijne te doen gaan en als dan de eene wil tegen
den anderen overstond, groeide daaruit toorn en haat.
Toch kan het zijn, dat in haar aanvankelijk een
ware en sterke neiging voor mijn liefde en dat
stemming, welke beoogden den toeleg
van de reactie om de militaire lasten te
verzwaren, te verijdelen. Het eerste
amendement Ter Laan stelde voor het
contingent manschappen, dat jaarlijks
geleverd moet worden, niet te bepalen
op 23000, doch te handhaven op 17500
Dit amendement werd door de clericale
meerderheid verworpen. Er tegen stem
den de sociaal-democaten, de vrijzinnig-
democraten en het gros der Unielibera
len. Vijf der laatsten verloochenden hun
program van bezuiniging en hervorming,
te weten de heeren de Jongh, Dolk, de
Kanter, uan Doorn en Eland. Een tweede
amendement Ter Laan stelde voor de
militaire werkers, die minister Colijn
wil instellen, uit de wet te lichten.
Die militaire werkers zullen een soort
van minderwaardige soldaten zijn. De
minister heeft zelve verklaard, dat
miliciens, die nu niet zoo hoog timmeren,
voor dat nieuwe baantje, dat bestaat in
het verrichten van allerlei schoonmaak
sters werk in de kazerne, in aanmerking
zullen komen. Deze miliciens zullen 14
maanden moeten dienen, doch dan ge
deeltelijk vrijgesteld worden van her
halingsoefeningen van alle kanten is in
de Kamer dit dwaze instituut afgekeurd.
Het amendament Ter Laan werd echter
verworpen Natuurlijk stemde degedweeë
clericale meerderheid tegen, voor stem
den de socialisten, de vrijzinnigdemocra-
ten en het gros der Unieliberalen. Van
de laatsten stemden voor de heer Eland.
Het heele artikel, dat de lasten van
het militairisrne zoo zal verzwaren, werd
aangenomen met 57 tegen 26 stemmen.
Tegen stemden de socialisten, de vrij
zinnigdemocraten. en het gros der Unie
liberalen. Van de laatsten stemden voor
de heeren de Kantervan Doorn en
Eland!
Het verheugt ons, dat de vooruit-
strevenden de linkerzijde zich bijna
eenstemmig verklaren tegen deze reac
tionaire wet. Het valt zeker te betreuren,
dat de genoemde afgevaardigden zoo ge
heel in strijd met de eischen hunner
partij hun stem uitbrengen.
De oudliberalen schakelen wij uit van
deze telle militairisten, wist men van
te voren, dat van hen niets te verwach
ten was. Hun houding in zake het
militairisme is mede een beletsel voor
de samenwerking links. Het zou ons niet
verwonderen, als deze tractie in 1913
een paar verdiende klappen krijgt.
Wij hebben deze stemmingen opzet
telijk vermeld. Het is heel mooi in ver
kiezingsdagen bezuiniging te bepleiten.
De afgevaardigden, die wij noemden,
zullen natuurlijk wei een verontschul
diging hebben voor hun voorstemmerij.
Wij houden het met hen, die getrouw
aan hun program de reactionaire ver
zwaring der militaire lasten afwijzen.
Daarom drukken wij nogmaals onze
vreugde uit,dat de vooruitstrevenden links
in zoo groote meerderheid hun stem
uitbrachten voor de amendementen Ter
Laan en tegen het de lasten verzwarende
regeeringsartikel.
ze verbitterd door mijn wijze van zijn en in voort
durende aDgst mij te verliezen steeds op den loer
lag.
Een voorval zal ik niet vergeten. Ze had onder
veel smaTten mijn zoon het leven gegeven. Doods
bleek lag ze op het witte linnen en met haar vochtige,
konde band trok ze mij naar zich toe. Haar grijze
oogen stonden wijd open en hadden een smeekeiide
uitdrukking.
Misschien sterf ik zei ze zacht, maar als ik blijf
leven, beloof me, van nu af aau goed voor me te zullen
zijn.
Ik beloofde dat, zooals men de zin van een ziek
kind doet.
Maar toen ik de kamer verlaten had, sloeg ik mij
voor het hoofd, en vroeg my af met welke waan
ideeën dit arme schepsel omging, dat 't alle narigheid
en alle leed aan mij toeschreef. Ik wil niet aan al
de tooneelen denken, die daarna volgden, tot de
botsing zoo hevig werd, dat een te zamenleven niet
meer mogelijk werd. Het moest volgens haar slechts
een scheiding van een paar weken zijn, terwijl het mij
duidelijk werd dat het een afscheid voor altijd zijn
moest.
En nu ligt er een nieuw leven voor me, een leven van
berusting, lk wil werken, voor mijn kinderen werken,
en verder, God weet, wat ik verder nog wil. Ik lijk
mezelf zoo illusieloos als een stuk barre grond
waarop niets groeien wil. Q
4.
't Is zes uur in den avond.
Ik loop over het Postdammer plein, waar het ge
wemel van menschen het gewoel van rijtuigen voor
enkele oogenblikken het heele verkeer doet stilstaan.
Het is een verbazend gezicht van bruischend gToot
stadsleven. i
Prijsverhooging en loonen.
De groote prijsstijging, die voor tal
van artikelen valt waar te nemen, heeft
er in tal van plaatsen toegeleid, dat werk
gevers besloten hebben de loonen hun
ner werklieden te verhoogen. Dat der
gelijke prijzenswaardige daden tot ver
betering der verstandhouding tusschen
patroon en werknemer strekken, is licht
te begrijpen. Intusschen, er zijn nog tal
van anderen, die onder de geduchte
prijsstijging zeer lijden. Onder hen mogen
wel in de eerste plaats genoemd worden
de ambtenaren, die van een klein loon
moeten leven. Reeds hebben dan ook
sommige gemeentebesturen het loffelijk
voorbeeld gegeven den gemeentewerk
lieden een toeslag gedurende den duren
tijd te geven. Op het platteland behooren
tot degene, die door de prijsstijging ge
voelig worden getroffen, ook de onder
wijzers.
Het is een treurig feit, dat over het
algemeen de arbeid van dezen ambte
naar met een buitengewoon schraal inko
men wordt beloond. Terwijl deeeuvou-
dige klerk der posterijen in maximum
komt tot f 4500 f 1700, moet een on
derwijzer met hoofdacte vaak al dank
baar zijn als hij hef tot f 1000 brengt. Zelfs
zijn er tal van gemeenten, die nog vol
staan met minimum, dat de wet voor
schrijft. De gemeente Nijmegen heeft
reeds getoond te begrijpen, dat deze
Ik blijf een oogenblik staan kijken en ga dan
langzaam de Leipziger straat in om voor ieder win
kelraam te blijven staan.
Wat een overvloed van pracht en weelde en welk
een tegenstellingHier goud en juweelen, daar zware
zijde en dan weer de fijnsle lekkernijen, alles dicht
op elkaar. Er naast elegantgekleede menschen arm
zalig toegetakelde gestalten die verbitterd en vloe
kend deze. weeldeartikelen voorbijgaan. Ik kan het
me zoo goed voorstellen, dat een arme duivel de
vuist balt en dat bij een hongerige maag in zijn
bekrompen buis onzalige gedachten opkomen. Ik
kan het me voorstellen, dat het hem invalt de
wereld van jammer en ellende te willen bevrijden.
Zulke hongerwaanzin is zoo begrijpelijk.
Maar spoedig raak ik van mijn vervelend gepeins
af, de warme avond en het gewemel om mij heen
maken me vroolijk.
Nu zal ik toch Ta L. weerzien. Ik voel bet, God wil
het. We zullen een paar uren genoegelijk samen
praaten en als goede bekenden scheiden, die elkaar
toevallig hebben ontmoet en familiaar een avond
hebben doorgebracht.
Het heeft zeven geslagen, toen ik aan 'tFriedrich-
station aankwam. En juist staat ze daar in een
fladderend wit kleedje en knikt me even toe.
Het is heel onaangenaam bier te wachten, zegt
zeik dacht al, u kan te laat komen of ook heele
maal niet komen.
Bij die woorden lachten ze ondeugend alsof ze in
den grond van baaT hart. deze verdenking voor over
bodig hield.
En hoe is de avond n bekomen? vroeg ik in
plaats van te antwoorden.
Wordt vervolgd)