Buitenland.
Zulk een oorlog zou zijn niet alleen een
misslag, maar een misdaad, een misdaad
jegens de meuschheid.
'Keizer Wilhelm en Falliéres staan daartoe
moreel beiden te hoog.
De droogte kan in. i. meewerken om het
oorlogsgevaar te bezweren.
A quelque chose malheur est bon
Typhusgevaar op de manoeuvrevelden.
Vrijdag bezochten wij zoo lezen wij in
het Leidsch Dagblad het door
typhus geteisterde Kapel A vezaath en het
op tien minuten afstands g:elegen Kerk-
Avezaath, in welk dorp de villa der heeren
Hoeft' Cellendonk staat, waar H. M. de
Koningin tydens de a s. manoeuvres ver
blijf zal houden.
De toestand te Kapel-Avezaath is aller
treurigst. Sedert zes jaren is hier een
typhushaard. In de buurten Bergakker en
in de Vinkebuurt van elkaar ongeveer
vyt minuten verwijderd, zijn thans te
zamen negen typhuslijders. Sedert begin
Augustus heerscht hier de typhus. Sinds
gisteren zijn er weder drie verdachte ge
vallen, waaronder een 12-jarig schoolgaand
meisje. Aan de school te Kapel-Avezaath is
geen pomp, slechts een welput. De kinde
ren krijgen op school niet te drinken, daar
't hoofd zich niet verantwoord acht onder
de tegenwoordige omstandigheden water
te geven, dat ongekookt is. Natuurlijk gaan
de kinderen dan, buiten gekomen, zelf
drinken, al is het uit een sloot of de Linge.
Het riviertje de Linge staat zeker in ver
band met de putten en pompen in den om
trek. Want als het water m de Linge daalt
of stijgt, daalt of stijgt ook het water in
de putten en pompen te Kapel-Avezaath
en te Kerk-Avezaath (a.s. verblijfplaats
dei Koningin). De faecalisn-afvoer in
het besmette Kapel-Avezaath is treurig. Bij
een typhuslijderes, een weduwe met vier
kinderen, werden tot voor kort de uitwerp
selen op den mesthoop geworpen. Thans
heeft men een gat gegraven en wordt in
dit gat ongebluschte kalk en creoline ge
stort. Deze weduwe ligt zoo goed als on
verzorgd en de vier kinderen loopen vrij
rond, bij gebrek aan toezicht. Op school
mogen ze natuurlijk niet komen. In de Vin
kebuurt stond ons aan de woning van een
typhuslüder een oud man te woord, die
zeker in geen maanden zich gewasschen
had. De put voor 't huis, 9 it. diep, levert
naar hij meent, helder water. Het is zoo'n
eenvoudigen man natuurlijk niet aan 't
verstand te brengen, dat water „helder"
kan zijn en toch besmet. Wij vernamen, dat
de inspecteur vaD de volksgezondheid te
'sBosch tot 15 Sept. met verlof is.Zoude-
ze heer zijn verlof niet eens ontijdig kun
nen afbreken om hier een onderzoek in te
stellen?
Het betreft bier niets meer of minder
dan de gezondheid van H. M. de Koningin
en de gezondheid van ons leger.
Thans zijn de belanghebbenden doodsbe
nauwd, dat de zooveel voordeel brengende
manoeuvres niet zullen doorgaan. Maar
waarom eerst thans het typhus-gevaar be
streden, hoewel men sedert zes jaren weet,
dat de watervoorziening, faecaliën-afvoer,
huisvesting en verpleging der typhus lij
ders te Kapel Avezaath niet deugen. Tot
heden kregen de typhuslijders te Kapel-
Avezaath melk van A. Harssen, aldaar. He
den echter is daar tongblaar uitgebroken
en de melk moet van elders gebracht wor
den. De gemeente Kapel Avezaath heeft
geen gemeentepomp.
Wij zagen juist een der huisgenooten van
een typhuslijder met een spoelkannetje
water binnenkomen, dat zij bij een buur
man gehaald had. Het was dezen menschen
niet bekend, dat ook 't water voor 't was-
sehen van 't gelaat gebruikt, gekookt moet
worden. Het water in zes pompen te Kapel-
Avezaath is afgekeurd. Men blijft echter
in gebreke voor gratis gekookt drink- en
waschwater te zorgen. De besmette families
zijn echter grootendeels armlastig en heb
ben geen geld om telkeDS water te kook te
zetten. De veldwachter doet zijn best wat
contröle en ontsmetting aangaat. Maar
waarom zijn hier niet sedert lang pleegzus
ters werkzaam? Ons land is toch rijk ge
noeg aan edele, opofferende vrouw»n, die
hier hulp willen verleenen. Dr. v. IJzeren,
die tijdig de autoriteiten heeft ingelicht,
staat hier machteloos Maar de autoritei
ten zouden goed doen zich eens een beetje
te haasten.
Men zal nu eenige putten te Kapel-Ave
zaath dempen. Te Kerk-Avezaath hadden
w(j een onderhoud met de heeren Hoeff
Cellendonk. Nog heden was voor't gebruik
van H. M. een kist met glaswerk aange
komen. In de villa, die niet meer te be
zichtigen is, waren timmerman en loodgie
ter aan 't werk. Het is dringend noodza
kelijk, dat het onderzoek van het water,
door H. M. te Kerk-Avezaath te gebrui
ken, publiek gemaakt wordt. De natie heeft
er recht op te weten, of onze Koningiü
veilig de altoos vermoeiende manoeuvre
campagne kan medemaken, wonende in een
villa op tien minuten gaans van een sedert
zes jaar beruchte typhushaard gelegen.
Ook te Buren, dat door een kanaal met de
Linge in verband staat, is heden een derde
typhuslijder, een wagenmaker. Daar zijn
de pastoor en zijn dienstbode aan typhus
lijdende
Ten overvloede is thans in de gemeente
Zoelen (waaronder ook de beide Avezathen
behooren) onder de paarden de kooierdroes
uitgebroken. Men constateert daar meer dan
14 gevallen.
Besumeerende dus ligt de villa te Kerk-
Avezaath, waar H. M. de Koningin ver
blijf denkt te houden, in e6n centrum van
typhus, mondzeer en kooier-droes.
Wy meenen, dat onder deze omstandig
heden de verantwoordelijkheid dergenen,
die officieel over de gezondheid van H. M.
hebben te waken, zeer groot is.
Naar men ons meldt, is de wagenmaker
te Buren, die aan typhus leed, gisteren
gestorven.
Te Leiderdorp komen verscheidene geval
len van Roodvonk voor.
Een 12-jarig meisje, woonachtig- in de Da
Costastraat te Amsterdam, heeft bij ongeluk
eenige spelden ingeslikt.
Het kind is in het Wilhelminagasthuis
opgenomen.
Als bewijs, dat ook te Noordwijkerhout
groot gebrek aan water is, kan dienen, dat
in de laatste weken bij verschillende parti
culieren aldaar 31 Nortonpompen geslagen
zijn 1
De Rechtbank te Heerenveen heeft, op
grond van vele verzachtende .omstandighe
den, vrijgesproken den boerenknecht J. K.
uit Ureterp, die het paard van zijn buurman,
dat op zijn erf kwam, met een hooivork in
de zijde heeft gestoken, waardoor het dier
spoedig was bezweken.
Door bet inslaan van den bliksem is de
woning, bewoond door J. Bolding, te Frede-
riksoord, toebehoorende aan de Maatschappij
van Weldadigheid afgebrand. Alleen de
levende have is gered, verder is alles ver
brand, waaronder oogst en hooi. Alles is ver
zekerd.
Een 93-jarig raadslid.
Te Grafhorst heeft het 93 jarig Raadslid,
de heer W. v. Delden opnieuw de eeden als
zoodanig afgelegd en zitting genomen.
Waarschijnlijk is hij de nestor der Raads
leden in ons land.
Droogte op Walcheren
De gevolgen van de droogte in Zeeland
en vooral op Walcheren dreigen verschrik
kelijk te worden.
Alles is even droogwater is er niet meer.
Men wascht zich op de villa's met put
water, dat al niet meer zoo heel helder is.
Groenten zijn niet meer te krijgen.
Men eet er bieten en koolraap.
Voor den winter is het geluk, tijdig bus
groenten in te slaan, want waarschijnlijk
zullen ook die tegen Januari niet gemak
kelijk of althans slechts zeer duur te krij
gen zijn.
In de weiden sterft hier en daar het vee
van honger en dorst. Er rijden op de
Zeeuwsche lijn dagelijks eenige extra-trei
nen, uitsluitend met water.
Staatspensioen I
Te Brouwershaven is, onder leiding van
jhr. R. R. De Muralt, een drukbezochte
openluchtmeeting voor staatpensioneering
gehouden.
De heeren C. v. d. Velde, voorzitter der
afdeeling Rotterdam van den Bond van
Staatspensionneering en de heer Voorbrood,
secretaris van dien Bond voerden het woord.
Aangenomen werd een motie, uitspre
kende den wensch, dat spoedig een wet tot
stand moge komen, waarbij aan allen, zoo
mannen als vrouwen, die wegens hun Imo
gen leeftijd niet meer in staat zijn in hun
levensonderhoud te voorzien, staatspensioen
zonder voorafgaande premiebetaling wordt
toegekend.
Interessante steenkoolboringen
In het kleine dorp Buurse, bij Haaksber
gen, worden sedert ruim een jaar boringen
gedaan naar steenkoollagen, zooals die ook
plaats hebben bjj Winterswijk.
Hoewel deze laatste tot dusver succes
voller zijn, ook wegens het aantreffen van
een zoutlaag, dik genoeg voor exploitatie,
zoo zijn toch de boringen te Buurse niet
zonder uitzicht op goede resultaten.
Een steenkolenlaag wordt steeds vooraf
gegaan door een zoutlaag, die ter dikte van
een 30-tal meters te Buurse is aangeboord.
Interessant is het de verschillende delf
stoffen te bekjjken, die uit de diepte opge
hoord worden.
Eerst kwam te voorschijn een laag bonte
zandsteen of Röt, een steen van bruinach
tige kleur, gevonden op een diepte van pl.m.
150 meter.
Toen is de boor gegaan door een laag
gips, eerst waterhoudend, daarna watervrij
(260 meter). Dit gips is van een leiachtige
kleur en voelt als lei vettig aan.
Op een diepte van 300 meter werd zout
aangetroffen in een laag van pl.m. 30 meter
dikte. Het zijn doorzichtige kristallen brok
ken zout, keukenzout, dat gezuiverd als zout
gebruikt wordt en ongezuiverd als meststof.
Deze kristallen zijn doorsneden van grij
ze gipsaders.
Op 400 en 500 meter diepte werden weer
zandsteeaen gevonden, die in kleur afwis
selen van donkerbruin tot terra-cotta.
En wat zal dieper gevonden worden En
hoeveel
Dat is zeker, als er steenkool gevonden
wordt, voldoende voor explotatie, zal Twen
te nog meer het industrie-land worden,
omdat dan een belangrijke hulpbron in zijn
midden ligt. N. v. d. D.
Limburgsche zeden
De gemeenteraad van Hoensbroek mo6St
een wethouder kiezen.
Het Raadsverslag in den Lirnb. Koerier
meldt daaromtrent
„De heer Vincken beval zich als de oud
ste, in de welwillendheid van zijn medeleden
aan. By stemming kreeg de heer Voncken
4, de heer Vincken 3 stemmende heer
Voncken was dus gekozen."
Maat op haring en spiering!
De Minister van Landbouw heeft in ant
woord op een desbetreffend verzoek van den
raad der gemeente Harder wyk, medegedeeld,
dat het vooralsnog niet in zijn bedoeling
ligt, de vaststelling van een maat op ha
ring enspieringte bevorderen.
Met deze beslissingschynt, voorde naaste
toekomst althans, de hoop vervlogen om den
nesthandel en het bederf van den eierhandel,
benevens de bemesting van de landerijen
met visch, naar behooren tegen te gaan.
In Friesland heeft het geregend 1
Hevige onweders woedden Zaterdag in
Friesland, die op verschillende plaatsen
kleine branden veroorzaakten. Te Franeker
werden een koe, twee schapen en twee kal
veren door den bliksem gedood.
Gelukkig ging het onweder vergezeld van
een mildbn regen, zoodat in de behoefte
aan drikwater is voorzien.
Een liefdesdrama. De Amerikaansche we
reld is in groote opschudding gebracht door
den moord op miss Catherina van Wyck,
door den jongen William Childs. De ver
moorde is de 19-jarige, heel bekoorlyke en
in de New-Yorksche wereld zeer bekende
dochter van ryke ouders.
De tragedie speelde zich af in Patchoque
op Long Ilaud, in een van de eerste bad
plaatsen, waar het jonge paar sedert eenigen
tijd woonde. Als oorzaak wordt opgegeven,
dat het meisje weigerde den jongen man
te huwen. Het paar was sedert de kinder
jaren bevriend en de jonge Childs hield veel
van het meisje. In den tragischen nacht
stelde hp haar voor een laatste wandeling
te doen, daar hij naar zyn vader in Califor-
nië terugkeeren moest. Toen ze op een
eenigzins eenzame plek aangekomen waren,
bleef hij plotseliug staan, trok een re vol vel
en schoot het meisje een kogel in de borst,
Toen burgers toeschoten, om den moorde
naar te grypen, schoot hy zich voor het hoofd
en viel dood neer.
Moorden uit wraak. Een opzienbare moord
is te St. Peterspurg gepleegd. Daar is de
archtect Melnikof vermoord in zijn huis,
waar hy tijdelijk alleen met een paar be
dienden woonde, terwyl zyn gezin naai bui
ten was. Hy kwam 's avonds laat thuis; werd
door een knecht ontvangen en begaf zich
terstond ter ruste en toen hy te bed lag
kwam de knecht zijn kamer binnen en
smoorde hem onder de kussens.
De knecht is in hechtenis genomen en hij
heeft bekend, den heer Melnikof te hebben
vermoord om zich op hem te wreken, daar
hem dien dag de huur was opgezegd. Een
16-jarige knaap had hem geholpen.
Uit Nertsjinsk, in Siberië, wordt gemeld,
dat de directeur van een tuchtschool is
doodgeschoten door een onbekende, die
spoorloos is verdwenen. Deze man was om
zyn strengheid berucht. Het vorige jaar heeft
hij Sasonof, den moordenaar van Plehwe,
zoo laten ranselen, dat de man het bestierf
en ook andere gevangenen werden dikwijls
met de zweep gestraft. Men denkt daarom
aan wraakneming.
Door electriciteit gedood.. Een vreeselyk
ongeluk had gisteron plaats in 'n miin in
Auobèl. Joseph Penei, de 36-jarige chef
electricien, werd door het in contact komen
met electrische draden, geëlectrocuteerd.
Spoedig ontboden hulp mocht niét meer
baten. De ongelukkige laat een weduwe en
3 kinderen achter.
Het verstand van den gek. De inwoners
van B'iois hebben van een héél curieus
schouwspel genoten. Raphael Feuxeux,een
oppasser van het krankzinnigengesticht al
daar, geleidde een van de verpleegden, een
ongevaarlijke krankzinnige, op straat, toen
hij door een auto aangereden en zwaar ge
kwetst werd. Onmiddelyk nam de krank
zinnige zoo verstandig mogelijk de zorg voor
zyn hoeder op zich. Eerst liep hij als den
wind de voortsnorrende automobiel achterna
sprong resoluut op de zitplaats naast den
chauffeur en liet den wagen stilhouden om
het nummer te kunnen noteeren. Toen beur
de hy den zwaar gekwetste in den wagen en
beval den chauffeur naar de naastbyzijnde
apotheek te rijden, waar hy den man een
noodverband aanleggen liet. En ten slotte
bracht de krankzin oige den oppasser persoon
lijk naar het krankzinnigengesticht terug om
hem daar aan de gestichtartsen over te
geven.
De schipbreuk van de „Fifeshire".
Het stoomschip „Goth" van de Union-
Castle-lijn, is te Marseille aangekomen met
26 schipbreukelingen van het by Kaap
Guardafui verongelukte stoomschip „Fife
shire". Zy verhalen de volgende interessan
te bijzonderheden over de reeds gemelde
scheepsramp:
9 Aug., des avonds laat, heerschte dikke
mist. Plotseling voelde men een hevigen
stoot. De passagiers ijlden het dek op en een
officier zei hun, dat het schip gestrand was,
doch dat er geen gevaar bestond. Na een
bangen nacht beproefde men den volgenden
morgen het schip vlot te brengen. Maar
een gat in den boeg deed alle hoop daarop
verdwijnen. Tegen den avond stak een storm
op en het stoomschip vulde zich langzaam
met water. Vier booten werden uitgezet,
voorzien van proviand voor tien dagen. De
nacht ging in pijnlijke angst en bange zorg
voorbij, daar het water in de kajuiten steeds
hooger steeg. Om 10 uur's morgens staken
de booten af, nadat de wind was gaan lig
gen. 's Avonds stak hij echter weer op en
men verloor de andere booten uit 't gezicht.
De schipbreukelingen, die doornat waren,
leden ontzettend. Een stoomschip voer voor
bij, zonder de noodseinen te bemerken. Eerst
te 2 uur hoorde men aan boord van het
atoomschip „Adour" uit Madagascar, hun
hulpgeschrei en nam hen aan boord.
Zestien uur later ontmoette de „Adour"
ook de kapiteinsboot en even te voren de
boot van den 3en stuurman. Deschipbreu
kelingen van deze booten waren reeds ge
heel uitgeput en werden met groote moeite
door de „Adour" gered.
Te Plymouth aangebrachte schipbreuke
lingen melden, dat 's morgens na de stran
ding honderden wilden aan land te zien
waren, die dreigende gebaren maakten met
hun speren. Enkelen hunner streken hun
hand over hun keel om aan te duiden, wat
zy voornemens waren met de schipbreuke
lingen te doen.
Het bleek duidelijk, dat zij van plan wa
ren het schip te plunderen.
Het voor enkele dagen gemelde bericht,
dat alle opvarenden gered waren, blykt he
laas niet waar te zijn. De 2e stuur mansboot
met 24 personen, waaronder 2 dames wordt
nog steeds vermist.
Drie schepen hebben er tevergeefs naar
gezocht.
Het is niet onmogelijk dat de 2e stuur
man met de boot geland is, uit vrees Diet te
zullen worden opgepikt, en de 24 personen
over land zullen beproeven een beschaafd
punt te bereiken.
Vele zijn van oordeel, dat de wilden, die
een slechte reputatie hebben als plunde
raars, het wel uit hun hoofd zullen laten
de schipbreukelingen zelfs aan te vallen.
Om een erfenis. Te Warschau is een ge
ruchtmakend geding begonnen tegen den
grondeigenaar en schrijver Graaf Rosjikief
en twee handlangers, beschuldigd van moord
op den 17-jarigen gymnasiast Ridder van
Chrzanowsbi, den zwager van den graaf. Op
20 Mei werd de jonkman in zijn huis dood-
gevonden met een revolver en een papier
naast zichdaarop stond geschreven dat
hij een eind aan zyn leven maakte, maar het
bleek, dat het gedood was door 20 slagen met
een stomp instrument. Het is uitgemaakt,
dat de graaf in dringenden geldnood ver
keerde en dat de jonge zwager het grootste
deel van het vaderlijk vermogen had geërfd.
De beschuldigde speelt nu vervolgings- en
godsdienstwaanzin. Op de eerste zitting ver
scheen hy in monnikspij, met een verwil
derden baard en lange haren, een rozenkrans
en een gebedenboek in de hand. Daarbij
spreekt hy wartaal.
Draadlooze telegrafie en weervoorspelling
De metereologische dienst in Engeland
heeft in een blauwboek de resultaten saam-
gevat van de berichten, welke verkregen
werden door draadlooze telegrafie van de
schepen in den Atlantischen Oceaan. In het
verslagjaar in de 12 maanden, eindigende
met 31 Maart, bedroeg het aantal dezer be-
bericbten 3955. Ten aanzien van de wind
richting waren 93 procent geheel juist. De
voorspellingen van stormen werden verwe
zenlijkt voor 88 procent, die van de weers
gesteldheid voor 50 procent.
Nachtelijk geraas. Te Londen worden nu
maatregelen genomen tegen nachtelijk ge
raas van automobielen. Het hoofd der politie
heeft een waarschuwing gericht lot de auto
bestuurders en hen, zoo zy. zich niet uit
eigen beweging van het maken van geraas
onthouden, met wettelijke strafbepalingen
bedreigd.
Moefflon-schapen in den Hars. In het au-
haltisch gedeelte van den Harz, in den z.g.
Beneden-Harz, m. n. in het Selke-dal, wer
den voor 'n paar jaar, onder toezicht van
het Anbaltsch boschbouwbeheer, eenige
moefflons uitgezet, om den wildvoorraad
van het bergland te verrijken en te vermeer
deren. De Europeesche moefflon is een wild
bergschaap, dat inheemsch is op Corsika en
Sardinië. In geteelsterkte hebben deinden
Harz uitgezette dieren zich tot nu reeds ver
dubbeldhet klimaat van midden-Duitsch-
land schijnt hun dus nog al gunstig te zyn.
Het wilde schaap staat onder de bescher
ming van het boschbebeer; voorloopig mo
gen alleen enkele weinige moefflon-bokken
worden geschoten. De eerste bok werd ge
schoten den 31sten Januari van dit jaar;
het dier woog 57 pond, maar anders halen
de dieren wel tot ruim tachtig pond. Het
vleesch is uitstekend van smaak en zal later
vermoedelijk tot een der fijnste wildsoorten
worden gerekend. Men is van plan het moef-
flonschaap over den heelen' Harz te ver
spreiden en heeft daarom ook aan de om
liggende staten, het verzoek gericht, het
wilde schaap voorloopig te ontzien.
Z'n vrouw verkocht. In St. Petersburg heeft
men ontdekt, dat iemand in het dorp Kagul
zijn vrouw had verkochten dat de koop door
een burgemeester officieel was gewettigd. De
man had dringend geld noodig en daarom
verkocht hy zyn vrouw aan een vriend voor
60 gulden. Toen hü het geld binnen had,
