ri]
Officieel Nieuws- en Advertentieblad
EERSTE BLAD.
Boekhandel,
voor Overflakkee en Goedereede.
lsdijk.
Anatol's Trouwdag.
stratie kan tour.
Middelharnis
ndmMlMeH
I lde Jaargang.
Woensdag 23 Augustus 1911.
No. 40
Flakkeesche Boet en Handelsdrukkerij
IJK
Binnen- en Buiten-
mde Banknoten.
derijen en Gebouwen,
de Hypotheekbanken,
aatschappij „de Sala-
n Roerende Goe-
Papieren en Rank-
eren.
KIKZEE, geeft uit
iem a 99
ieïen a 993/4%
ieven a 10072%
ken van
f 100.- en f 50.-.
ft aan hare wijze van
nogelijke openbaarheid,
r Insulaire behooren tot
e. Bij de Insulaire
saldo-biljetten enz.
in omloop op
f 15300
- 313550
- 582300
- 788550
885150
984250
1.293250
1.706250
1.987100
2.162750
2.332050
2.700350
rustus 1911:
3.086950.
3.165000,
:n verkrijgbaar te Goe-
er A. van Schouwen,
en heer J. van Ispelen,
"en heer J. P. de Wilde,
heer J. Rooy, te Oolt-
eer M. Breur, te Oud-
r A Koopman, te Stad
bij den heer E. H. de
is bij den Heer L. F.
bij alle Heeren Coxn-
n.
irectie
VLIET, Directeur.
E, Adjunct-Directeur.
groote partij
er overslag.
gebied voor Jon-
Meisjes.
derspelen, Portret-
Zwartjesalbums en
"orten en prijzen.
r, Kasboeken, Mu-
Luxe pwt, alls
eden voor de Am-
eekenschool. Ver-
Bordpapier.
soorten
e-, Dag- Week-,
oerboeken.
entiei)
buitenlandsche
hooging van prijs.
van alle soorten
rSDWERK.
t, Fantasie- en
enz.
boeken worden
Uitgeversprijzen
der ScbenlL
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG.
Prijs per kwartaal, franco per post f 0,50.
Afzonderlijke nummers0,05.
TXItg-arve der
te Middelharnis.
Prijs der Advertentiënvan 1 6 regels 0,60.
Iedere regel meer0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt'slechts tweemaal berekend.
Alle solide Boekhandelaars en Advertentie-Bureaux
nemen Advertentiën aan.
Berichten van correspondenten en Advertentiën te adresseeren aan de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij te Middelharnis.
De beginseleenheid der coalitie.
Zoodra de stembus voor Kamer, Pro
vincie of Gemeenteraad uitspraak moet
doen, heft de Roomseh-Dordtsche coa
litie de geveinsde strijdleuze aan, dat
het gaat om het geloof. In alle toonaar
den wordt dan aan het volk het lied
der antithese voorgezongen. Men waagt
het zelfs de kiezers voor te liegen, dat
zij een zondige daad verrichten, als zij
geen clericaal stemmen. Dat weerzinwek
kende komediespel wordt dan gespeeld
in naam der „christelijke" beginselen
De coalite, door Rome en Dordt om de
staatsdubbeltjes voor de sectescholen,
gesloten, durft het nog steeds aan het
volk wijs te maken, dat de drie coalitie
partijen uit één zelfde beginsel leven.
Wij hebben bij herhaling aangetoond,
hoe op elk punt van aanbelang de broe
ders het zoo totaal oneens zijn, dat onder
hen een spraakverwarring heerscht, zoo
erg als bij den Babylonischen torenbouw.
£n wat het beginsel betreft, telkens
weer blijkt, hoe alleen ter wille van de
smeer der broeders tijdelijk zijn opge
houden met de verkettering van elkan
ders beginselen op godsdienstig gebied.
In zijn laatste kroniek in het tijdschrift:
„Stemmen voor waarheid en Vrede''
wijst Dr. Bronsveld er op, hoe geen par
tijen elkander zoo verketterden als Kuy-
perianen en Roomschen, een kwarteeuw
geleden.
In 1878 verscheen een boek van zeke
ren dr. Raabe. De Standaard schreef
over dit werk het volgende oordeel.
„Het ware zeer wenschelijk, dat ook
vele onzer Roomsch-Katholieke land-
genooten kennis maakten met het
boekje van dr. Raabe, en naar aan
leiding daarvan, met de Jezuïetische
moraal in het algemeen, ten einde te
leeren inzien, tot welk een laagte en
zedelijke ellende de heerschappij van de
tegenwoordige heeren en meesters der
Roomsche kerk voeren moet."
Dit oordeel heeft de Standaard nim
mer herroepen. Op politiek terrein is
ter wille der negotie en de baantjes de
FEUILLETON1.
NAAR HET DUITSCH VAN
AKTHUR SCHNIT2LER,
door J. Bosboom 1%'x.
Anatol.
Maar
Ilona.
Och, Max deert het niet (kust Anatol) Maar jij
trekt een gezicht! Nu zal ik jelui theeschen
ken en me zelf ook als 't mag.
Anatol.
Als je blieft
Max.
Lieve Ilona, ik kan, helaas, de uitnoodiging, om
met jelui te ontbijten niet aannemen en ik
begrijp ook niet
Ilona.
[is bezig met de theepot]
Wat begrijp je niet?
Max.
Anatol moet eigenlijk ook
Ilona.
Wat moet Anatol
strijdbijl tusschen de oude tegenstanders
begraven. Nog in 1878 noemde Dominee
de Visser het stemmen op een Room
sche „verraad". In onze dagen gaat die
zelfde Dominee den boer op om de kie
zers van wege het geloof op het hart te
drukken te stemmen op een coalitie-
candidaat
Vooral in de christehjk-historische
partij komt telkens weer tot uiting, dat
men daar er volkomen van overtuigd is,
dat de praatjes over een christelijk be
ginsel, dat de coalitiemannen bindt, niet
anders zijn dan grof boeren bedrog. Mr.
Lohman zelve heeft gezegd dat de coali
tie niet anders is dan een kwestie van
taktiek
Hoe weinig de broeders het meenen
met hun verfoeilijke antithese-leuze bleek
dezer dagen opnieuw. Een blad, te Am
sterdam verschijnend, de Deutsche Zei-
tung, schreet naar aanleiding van de
Amsterdamsche raadsverkiezing, dat
men alleen de katholieken als clericalen
moest beschouwen en niet de protestant-
sehe helft der coalitie. Zeer terecht
kwam het Roomsche centrum daartegen
in verzet en het vroeg aan de „Neder
lander" van mr. Lohman, die het artikel
van de Deutsche Zeitung had overgeno
men, of zulke stukken dienstig waren,
om de samenwerking in de coalitie te
bevorderen.
De Nederlanderde trouwe bondgenoot
van Rome bij elke stembus, schreef daar
op een antwoord met de volgende lief
lijkheden (denk aan de antitheseleuze-
lezer, als ge het volgende leest
„Nu intusschen het Centrum beweert,
dat de plaatsing van het stuk hinder
lijk is voor desamenwerking van rechts
en voor de R. C. zeiven, willen wij ook
te dezen opzichte herinneren aan 't
geen wij reeds tallooze malen schreven,
nl. dat ook wij van oordeel zijn, dat,
indien de R. C. konden handelen naar
hunne beginselen, het met de vrijheid
van het Protestantisme en met de cons
ciëntie vrijheid gedaan zou zijn. Dit kan
o. i. niet worden geloochend, en is,
vermits dit een gevolg is van de leer der
R. K. kerk, niet krenkend voor de R. C."
Let wel, lezer, dat schrijft mr. Lohman,
die met Rome, zijn ergsten vijand, dat
erkent hij zelf, uitgaat bij den stembus,
Max (tegen Anatol.)
Je moest eigenlijk al
Wat moest hij
Max.
Je moest al gekleed zijn
Ilona.
Och, wees nu niet zoo belachelijk, Max we blijven
heden thuiswij roeren ons van daag niet
Anatol.
Kindlief dat zal, helaas, niet mogelijk zijn
Ilona.
O, dat zal wel mogelijk zijn.
Anatol.
Ik heb een uitnoodiging
Ilona
(thee schenkende)
Zeg 't af.
Max.
Hij kan 't niet afzeggen.
Anatol.
Ik ben bij een huwelijk genoodigd.
Max. (maakt een aanmoedigend teeken)
Anatol.
Och, dat is heelemaal hetzelfde want ik ben
om te zeggen bruidsjonker.
Ilona.
Hondt je dame van je?
Max.
Dat ia toch eigenlijk een bijzaak.
Ilona.
Maar ik houd van hem en dat is de hoofdzaak
Praat er niet altijd door heen
Anatol.
Kind ik moet weg.
Max.
Ja, hij moet weg geloof hem hij moet weg.
om het christelijk beginsel, weet u!
Aan het slot van zijn artikel schrijft
mr. Lohman! n°g
„Wij willen gaarne, onder het schild
der grondwet vriendschappelijk wande
len, ook met het Centrum, maar dit ver
hindert ons niet te blijven bedenken, dat
wij niet zijn broeders uit één gezin!'
Denkt het Centrum daar soms anders
over"
Lezer, let nu eens goed op die gecur
siveerde woordenBij de stembus ont
heiligen deze partijen bij herhaling Gods
naam om hun kandidaten gekozen te
krijgen. Dan houden ze schijnvroome
betoogen, dan schrijven ze zwarte kran-
tjes vol met bombast, die gepresenteerd
wordt als „christelijke" lectuur. Alles
om de kiezers over te halen. Dan heeten
ze broeders op ééne wortel desgeloofs!
Denk bij zoo'n gelegenheid eens aan
de woorden van mr. Lohman over de
Roomschen
„Het Centrum weet we], dat we niet
zijn „broeders uit één gezin
Waarom dan mr. Lohman toch met
Rome politieke negotie doet.
Luister, lezer
„Het beginsel der R. K. kerk, hoe
gevaarlijk ook voor het Protestantisme,
heeft zoolang wij leven onder de bescher
ming der Nederlandsche Grondwet, voor
ons niets gevaarlijks. In ons land is de
macht der R. K. Kerk niet grooter, dan
die van elke andere kerk ot elke andere
associatie. Wel beschikt zij over enkele
middelen van geestelijken aard, welke
de anderen niet kunnen hanteeren
daaraan is nu eenmaal niets te doen, en
„al of niet coalitie" heeft daarmee niets
te maken.
Het is om die reden, en om die re
den alleen, dat wij steeds onzen lezers
toeroepenwat gij ook denken moogt
over de R. K. kerk, op staatkundig ge
bied, kan in Nederland die kerk ons
niet benadeelen.
Er staan merkwaardige woorden in dat
Citaat„Zoolang wij leven onder de be
scherming der Nederlandsche Grondwet."
Mr. Lohman vertelt het ons: Er is in
Nederland een partij, die als ze baas was,
een eind zou maken aan de vrijheden der
protestanten en aan de vrijheid der cons
ciëntie. Die partij is al reeds de sterkste
Anatol.
Over een paar uur moet je me vergunning geven.
Ilona.
Wees nu zoo goed ,'te gaan zitten Hoe veel
klontjes suiker, Max
Max.
Drie.
Ilona (tot Anatol.)
Jij...?
Anatol.
'tls werkelijk hoog tijd.
Ilona.
Hoeveel klontjes?
Anatol.
Je weet wel altyd twee—
Ilona.
Ook rum
Anatol.
Rum dat weet je ook wel
Ilona.
Rum 'en twee klontjes suiker (tot Max) hij heeft
principes
Max.
Ik moet weg.
Anatol. [langzaam]
Je laat me alleen?
Ilona.
Je moet je thee uitdrinken. Max
Anatol.
Kind, ik moet me gaan kleeden
Ilona.
Om Godswil wanneer is dan die ongelukkige
trouwerij
Ilona.
Je bent zeker ook genoodigd?
politieke partij, die van alle partijen de
meeste zetels in de kamer bezet. Die par
tij zou men zoo zeggen, moet naar het
oordeel van mr. Lohman, door de christe-
lijk-historischen fel bestreden worden
Jawel! Door coaliseering gaan juist de
christelijke historischen die Roomsche
staatspartij versterken Gevaar is daar
niet bij, de Grondwet is er immers. Net,
als of die in stand zou blijven, als die ge
vaarlijke partij (volgens mr. Lohman
zelve) door de hulp van mr. Lohman een
maal de meerderheid krijgt!
Er zal wel geen kiezer zoo onnoozel
zijn, die een sikkepitje gelooft van mr.
Lohman's verdediging der coalitie. Ieder
gevoelt, dat hij die ware redenen, waar
om met Rome arm in arm gaat, verbergt.
Wij weten, zegt terecht de Vaderlander,
alle maal wel, hoe laat het is.
En die het niet weet, behoeft zich
slechts deze vraag te stellen Waarom
strijdt „De Nederlander" een heftigen
en onverzoenlijken strijd tegen de sociaal
democraten, die geen derde van de macht
heeft van de roomsch-katholieken, die
voorstandster is van de meest volkomen
vrijheid van godsdienst, en die dus, als
ze de baas werd, het Protestantisme
ongemoeid zou laten terwijl ze daaren
tegen de roomsch-katholieken, waarvan
ze zelve erkent, dat hunne opperheer
schappij de dood van het Protestantisme
in ons vaderland zou wezen, niet alleen
ongemoeid laat, maar steunt? Die zich
deze vraag stelt en daarop antwoord
geeft, wordt de houding van „De Neder
lander" volkomen duidelijk. „De Neder
lander" is groote tegenstandster van de
sociaal-democratie, omdat die strijd voor
afschaffing van het privaat bezit, der
productiemiddelen, en tevens van huis
uit groote tegenstandster vanderoomsch-
katholieken, die zoo gaarne Luthers werk
weer ongedaan zouden maken. Maar,
als het dr op aan komt, is dat privaat
bezit der .productiemiddelen haar liever
dan haar protestantisme, en coaliseert
zij zich met Rome, omdat zij dan naar
hare meening sterker tegenover de so
ciaal-democratie staat. Dat is de hoofd
reden, al komt er natuurlijk bij, dat
door de coalitie ook de christelijk-his-
torischen tot deregeeringspartij behooren,
en mee hunne portie krijgen naar
Max.
Ja
Anatol.
Ja, bij ook.
Ilona.
Wie trouwt er dan eigelijk?
Anatol.
Je kent 'em niet.
Ilona.
Hoe beet bij dan. Het zal tocb geen geheim zijn
Anatol,
't Is een geheim.
Ilona.
Wat?
Anatol.
De trouw beeft in 't geheim plaats.
Ilona.
Met bruidsjonkers en meisjes? Dat is onzin.
Max.
Slechts de ouders mogen er niets van weten.
Ilona. [haar thee slurpend, rustig]
Jongens, Jelui liegt me wat voor.
Max.
zeg, als je blieft.
Ilona.
God weet, waar jelui van daag genoodigd zijt
Maar daar komt niets van—jij kunt natuurlijk gaan
waar je wilt, Max maar hij blijft bier.
Anatol.
Onmogelijk, onmogelijk. Ik kan bij het nuwelijk
van mijn besten vriend niet ontbreken.
Ilona. [tot Max
Zal ik hem toestemming geven
{Wordt vervolgd.)