Si™. AMEUBLEMENTEN.
Schiedam.
Entert tickfe Eriiiienwija
TE KOOP: 26_25
OPRUIMING
J. PRINS,
Gouden- en
Zilverwerken
D. Hartog-s Jac.z.
Levertraan,
Vraat
een pa
Puike Strubes-Zaaihaver.
Bruin- en Rijnsburger
Uienzaden. Groenkraag-
en Rood Beetenzaad.
Wed. C. Both Zonen,
gegarneerde en ongegarneerde
dames-, kinder-en keuvellioeden
ZANDPAD
Mi DDE LH AH NIS.
Westdijk B 292, Middeiharnis.
Vleeschhouwerij
MOZES DE HAAS,E
Vorstvrije Berger
DROESPOEDER
A. TEEPE,
Bekroond Int. Tentoonstelling Amsterdam 1883.
ZUID-H0LL. REDDEN- EN MEUBELFABRIEK.
SSteiS.WONINGINRICHTINGEN
Matrassen.
DEKENS.
Tapijlei, Liièns, Ylutritta, Guriptofa, San- m Traplmpn
DOORGEDRUKT LINOLEUM j
Stof voor Munrbespanning, in diverse Dessins en Klenren,
Catalogi op aanvraag franco.
BRANDEWIJN, per Liter f
JENEVER, per Liter fi
welke
garme
De firma Verkade en de Bakkerswet.
iS'a de verbazend ongunstige ontvangst,
welke aan het Bakkersontwerp en de be
ruchte Bakkersraden in de Kamer ten deel
viel, heeft minister Talma de Bakkersraden
voor goed in den doofpot gestopt en van
zijn Bakkerswet een wijziging voorgesteld,
waarin volgens de aangenomen motie-
Troelstra een regeling van den arbeidstijd
der bakkersgezellen is opgenomen. Het
schijnt het noodlot van den heer Talma,
den grooten Patrimoniumman te zijn, dat
hij, die zoo felle critiek dorst te oefenen
op het werk van wijlen minister Veegens.
met ontwerpen voor den dag komt, die
alle even aarzelend en halfslachtig zijn. In
het eerste ontwerp tot beperking van den
nachtarbeid werd nachtarbeid voor den
alleen werkenden patroon verboden. Zeer
terecht. Immers zonder zoodanig verbod
zou het kleinbedrijf een voorsprong gege
ven worden op het grootbedrijf, die zeer
onreehtvaardig zou zijn, vooral omdat juist
de toestanden in liet kleinbedrijf het meest
ingrijpen van den wetgever noodzakelijk
maken. In het gewijzigde ontwerp wordt
den minister vrijheid gegeven aan alleen-
werkende patroons verlof tot nachtarbeid
te verleenen. Dit is niet anders dan een
concessie van den grooten drijver uit de
Kanaalstraat, die in zijn Standaard onop
houdelijk tegen genoemd verbod heeft ge
sputterd. Overal waar het kleinbedrijf be
staat naast het grootbedrijf, is zoodanig
verlof zeer onrechtvaardig ten opzichte van
het laatste, en het zeker niet aan het ver
leenen ervan over te laten aan den minister.
Bij wisseling toch der portefeuille is het
zeer wel denkbaar, dat tevens wisseling
van de denkbeelden omtrent dit te ver
leenen verlof plaats heeft. De firma Ver
kade, wier uitnemend ingericht grootbe
drijf van de voorgestelde wet niet veel
anders dan de nadeelen zal ondervinden,
zet in een adres aan de Kamer haar be
zwaren tegen het gewijzigde Bakkersont
werp uitéén. Haar bezwaren komen hierop
neer
le). de arbeidstijd in het kleinbedrijl
zal volgens de wet slechts zooveel min
der dan 12 uur zijn, als de rusttijden
bedragen, die de patroon den gezel wil
toekennen.
2e). de arbeidstijd in het grootbedrijf
wordt gebracht op 10 uur.
3e). voor het kleinbedrijf geeft de wet
bij 12-urigen diensttijd geen enkelen
regel omtrent de rusttijden; bij meer
dan 12-urigen diensttijd geeft de wet
voor het kleinbedrijf een vaststaande
regeling van de rusttijden, immers een
onafgebroken rusttijd van zooveel uur
als het verschil is, tusschen den dienst
tijd en 11 uur; voor het grootbedrijf
wordt de regeling der rusttijden in elk
bijzonder geval aangegeven door het
uitvoerend gezag; het grootbedrijf vindt
dus in de wet omtrent geoorloofde ar-
beids- en rusttijden slechts dezen eenen
regel, dat als de arbeidsinspectie zich
hiermede bemoeit, de arbeidstijd niet
meer dan 10 uur mag zijn, doch dat
overigens alles door de arbeidsinspectie
zal worden voorgeschreven.
Het bezwaar der firma Verkade is niet,
dat een 10-urige arbeidsdag wordt voor
geschreven, immers dat beginsel geldt
reeds in haar onderneming, doch wel, dat
aan de concurreerende kleinbedrijven een
langeren arbeidsduur wordt toegestaan,
terwijl de bedrijfsorganisatie van de groote
fabriek wordt blootgesteld aan voortdu
rende onzekerheid.
Een ander bezwaar is, dat ook het ge
wijzigd ontwerp alle lasten op de gemengde
bedrijven (brood- koek- en beschuitfabriek)
legt, terwijl niet broodbakkende concur
renten niet alleen geheel worden vrijge
laten wat nacht- en Zondagsarbeid betreft,
doch ook in geen enkel opzicht aan de
nieuwe bepalingen aangaande arbeidsduur
en rustpoozen worden gebonden.
In de Kamer zal zeker aan de bezwaren
der firma Verkade de noodige aandacht
worden geschonken. Het gaat niet aan een
uitstekend ingericht grootbedrijfonnoodig
door de wet gevoelige schade toe te bren
gen. Te meer niet, omdat door aanneming
van het amendement Borgesius betreffende
het ploegenstelsel gemakkelijk aan de voor
naamste bezwaren tegemoet kan worden
gekomen. Wij zijn, zoo zeide indertijd de
Kuyperianen, voorstanders van de Leer
plicht, maar niet van de Leerplichtwet-
Borgesius. Met heel wat meer recht kunnen
wij zeggen: wij zijn vurige voorstanders
van de afschaffing van den nachtarbeid voor
de bakkersgezellen, doch niet van het out-
werp-Talma. Eerst als de onbillijkheden,
die het met zich brengt, door de Kamer
zijn weggenomen, kan het als een stap in
de goede richting worden beschouwd.
Kentering.
Aan de Linkerzijde golden tot nu toe
de Vrij Liberalen als de tegenstanders van
het algemeen kiesrecht. Feitelijk was het
verzet tegen de kiesrechtuitbreiding het
beginsel hunner organisatie. Wel was deze
partij bereid het algemeen kiesrecht toe te
staan, mits dan de rechten der Eerste
Kamer werden uitgebreid. Tot dien prijs
zal wel geen voorstander van het Algemeen
Kiesrecht die hervorming wenschen te
verkrijgen We weten te goed, wat dit
oer-conservatieve college gedaan heeft bij
de Eerste Ongevallenwet en bij de pogin
gen van minister Staal tot legerhervor-
ming. De Nieuwe Courant, het groote, ge
subsidieerde werkgeversorgaan, is de ver
woede tegenstander van het Algemeen
Kiesrecht. Het deftige blad, dat „hoffahig"
is bij de heel deftige élitie, schaamt zich
zelfs niet het roode spook er bij te halen
nu het ziet, dat het Algemeen Kiesrecht
vast en zeker komen zal. Dat de meening
der Nieuwe Courant niet die der Vrij-Libe-
rale partij is, bewijst de redevoering, die
een der voormannen dier partij, de heer
prof. Visser van IJzendoorn onlangs te
Gorinchem heeft gehouden. In een inge
zonden stuk in de N. R. Ct, schrijft deze
hoogleeraar, dat de ledenvergadering van
den Vrij-Liberalen Bond niet heeft beslist
dat de vrije liberalen hun stem {moeten
weigeren aan alle voorstellen tot grond
wetsherziening, welke onder meer eene
regeling van het kiesrecht inhoudt als de
heer V. v. IJ, in zijn rede aangaf (alge
meen mannenkiesrecht en astributief
vrouwenkiesrecht,) wanneer daarbij niet aan
de Eerste Kamer het recht van amendement
vordt verleend.
De heer V. v. IJ. verklaart niet de ver
antwoording te willen dragen om voorstel
len tot grondwetsherziening met den inhoud
waarvan hij zich kan vereenigen, te ver
werpen alleen op dezen grond, dat daarbij
aan de Eerste Kamer liet recht van amen
dement niet wordt verleend.
De hoogleeraar meent, dat zijn zienswijze
door de meerderheid der vrije-liberalen
worden gedeeld. Wil de vrij-liberale partij
tenminste nog eenigen invloed op de kie
zers behouden, dan zal zijjj verstandig
doen zich tot het standpunt van den heer
V. v. IJ. te bekeeren. Het Algemeen
Kiesrecht is niet te keeren. De vrij-liberale
Kamerleden, welke zich met hand en tand
er tegen blijven verzetten, loopen in 1913
99 °/o kans hun zetel te verliezen. Slechts
de heer Tydeman is vrij zeker van zijn
Tielschen zetel. En wat is een partij zon
der Kamerzetels Alleen om het behoud
harer plaatsen blijft de christelijk-Histo-
rische partij in de clericale coalitie. Waar
deze partij zulk een ontzettend hoogen
prijs voor haar Kamerzetels betaalt, kan
niet gezegd worden, dat van de Vrij-Libe
ralen teveel gevergd wordt, als men vraagt,
dat zij hun tegenstand tegen het Algemeen
kiesrecht zullen opgeven. Eerst als zij daar
toe komen, zullen zij op den naam liberalen
aanspraak kunnen maken. Was het niet
de groote Thorbecke, dien zij toch wel als
hun geestelijken vader zullen erkennen,
die meer dan een halve eeuw geleden uit
sprak, dat het beginsel van het algemeen
stemrecht in de staatsgeschiedenis der 19de
eeuw lag? De Vrij-Liberalen dienen in hun
eigen belang te begrijpen, dat in 1913 hun
plaats is aan den kant der strijders voor
het algemeen kiesrecht, willen zij niet
geheel ter zijde gesteld worden
Schoolsubsidie.
De tegenpartij raast en scheldt nog
al eens op de Openbare school 9n haalt dan
altijd het schreeuwend onrechtvaardige aan
van de Rijkssubsidie.
Laten we echter eens zien, hoe het daar
mee staat.
Tot 1904 werden openbaar en bijzonder
onderwijs door de Rijksregeering als gelijk
gerechtigden beschouwd, Dr. Kuyper bracht
daarin verandering. Wel bleef volgens de
wet op het Lager onderwijs de gelijkheid
bestaan, maar dit was slechts schijn.
Door de regeling in de finant.iëele ver
houding tusschen Rijk en Gemeente, dato 24
Mei 1897, waren aan de Gemeente verschil
lende sommen toegestaan. Wel kreeg de Ge
meente nu de meerdere subsidie volgens de
wet uitbetaald, maar van het geld, bij besluit
van 24 Mei 1897 haar toegekend, werd die
netjes weer afgehouden.
Dit had men aardig uitgedacht, de schijn
was gered en de tegenpartij kan voortgaan
met het schetteren over onrechtvaardige
„bevoordeelingen" van het Openbaaronder-
wijs. Zij konden scholen en schooltjes
stichten en de onderwijskosten per leerling
daardoor onnoodig hoog opdrijven.
Zoodoende kostte de kerkelijke propa
ganda onder de jeugd aan de onverdraag-
zamen zoogoed als niets.
Maar wie betaalt het gelag?
De belastingbetalers. Eerst moeten ze
bijdragen aan de koster, van het onderwijs
door de Gemeentebelasting, dan door de
Rijksbelasting voor het onderwijs in het
algemeen en door die voordurende splitsing
en nogeensspiitsing veel meer,dan noodigis.
En wat is bovendien nog het geval
De wetgever heeft gemaakt, dat die split
sing voordeel oplevert voor die vereeni-
gingen of instellingen, waar het ontvangen
van salaris door de onderwijzers sleclits
schijn is. Waar in werkelijkheid elke gulden
per leerling meer uit 's Rijksschatkist ge
trommeld, winst voor de kast der instel
ling is.
Wel heeft men destijds op het onrecht
vaardige van den toestand gewezen, maar
de kamermeerderheid bleef ook in deze
zaak den leider trouw. De kerkelijke drij
vers, op het platteland vooral, waren er
hoog mede ingenomen.
Thans wil men de zaak nog verder
drijven. De vergoeding, volgens de Wet
van 1905 4,0 pCt, zal bü de nieuwste
wijzingen 8 pCt bedragen, dus bijna verdub
belen.
Heeft men voorden bouw v:-»n een bij
zondere school in een flinke stad en die
bestemd is voor meer dan 580 leerlingen
f 55700 noodig (vulgens de verklaring van
den Minister in de Memorie van Toelich
ting ontloopt dit niet verre de werkelijk
heid; dan vergoed het rjjk volgens de Wet
van 1905 een som van 2502,20 per jaar,
volgens de nieuwe regeling wordt dit 4456
per jaar.
Wéten de belastingbetalers nu, waarom
verhooging van de belasting noodig is?
En weten de lezers van ons blad nu ook,
dat het geschetter van de tegenpartij over
onrechtvaardige bevoordeeling niet geldt
het Openbaar onderwijs, maar wel de scho
len van kerkelijke propaganda?
Laten we echter hopen, dat het zoover
niet komt en intusschen niet stil zitten,
maar arbeiden en werken voor de Open-
bareschool diedeschool isvooronskind,daar
ze de opleiding van alle kinderen bevordert
tot nuttige burgers van den Staat
A I> V E K T ENT) N.
IDX^IEX 311.-^ 2sT ID
van
ELet beste adres voor alle
is van ouds bekend bij
6K»K*IK,|» «iKUEKT IXIII.
N.B. Ondanks de lage prijzen worden
tramkosten vergoed vanaf ƒ5,— aankoop
naar verhouding, bij 10,— geheel.
VAN
St. Joris Doelstraat,Sommelsdijk 3
CJ' INTERCOMMUNAAL TELEFOON NO. 8. M
O
a Steeds 2 maal per week prima kwa-
s liteit versch rundvleesch verkrijgbaar. V
Neemt proef van onovertrefbaarSaucis- C
q se de Boulogne en spiertjes rookvleesch. bl
P.S. Verzendingen geschieden in
|f luchtvrije verpakking.
23©le®fdl a&ntoe-volen,
iedereu Donderdag versch Kall'svleevch.
is zuivere levertraan, die bij O0 C niet
stijf wordt en in smeltend ijs vloeibaar
blijft, door alle doctoren aanbevolen.
voor paarden. Een krachtig middel tegen
hoest en droes volgens een oud beproefd
recept
tegen Maaglijden en de gevolgen daarvan.
Hoestpoeder, Teercapsnles,
Pastilles Geraudel, Borstbonig,
Abdijstroop
en meer dergelijke, bij
KSUE»E!-,HAKKIg.
Ook verkrijgbaar gesteld bij
L W. ZAAIJEB ia Dirks!and-
Gebrs. BÉAUSAlt,
Opgericht
1S74. PK'lwMffN No. 266.
Behangerij StofEeerderij Decoratie.
Klantoor meubelen in groote verscheidenheid.
-=" LUXE- EN FANTASIE-ARTIKELEN -==~
Donzen Dekens en Dekbedden.
Speciale dessins in Gewoon Linoleum.
T TATPRTTGT A WAWOBEKIJSEDIITO.
EAMimiSEEHUVOEN
Staaldraad-, Springveeren-, Paardenhaar-,
Wollen-, Kapok-, Zeegras- en Stroo-
Wollen-, Satinetten-,
Katoenen- en Moltonnen-
Rech ts treek
Ohlendo
is de BI
voor H
vooral
In 191
50000 K.'
Verkri
ANGLO-
Naamlooze Ve
Hoofd-Agenten voor Ni
„WALTHAM"
EL1AS HARTOI
Goedkoop en solied ad
GOUD en ZILVE
REPARATIËN, OOK
Voortaan ook ruirn ges
Klokken, Regnl
Alles eerste kwaliteit.
Tramkosten wordei
V oor Bru
en Par
levert de ondergeteeke
goede zuivere wijnen de
Tieman te Amsterd
teruggave der ongeoi
Ook goede BRANDEWI
tegen zeer Concurreert
COGNAC in verschillet
Beleefd aanbevelend,
