Halt! Halt! Hall!
Mr. R. Ja H. Patij n.
„Bazar Middelhamis",
Het beroep der clericalen op
Frankrijk.
De Pensioenwet.
Mr- R. J- H- PATIJN-
Mr. R. J. H. Patijn.
Mr. Pompe aan het woord.
puitenlandsch Overzicht.
De
lariefwet drukt op
Gemengd
Nieuws
Advertent iën.
12-52 p Groenendijk.
Wederverkoopers flink rabat.
onderwijs, alleen gegeven ten dienste van
aanstaande predikanten van één of meer
kerkgenootschappen."
En wat zegt nu de orthodoxe dominee
Wagenaar leider van de Frieseh-Chris-
telijk Historischen van deze uitlating
van dr. Vermeulen.
Dit:
„L)e heeren hadden wel zoo vriendelijk
kunnen wezen, dit een beetje eerder te
zeggen.
„Doch wij zullen het ons voor gezegd
houden.
„Op Rome is nooit te vertrouwen.
„Enfin de Roomsch-Katholieken moe
ten weten, wat zij doen.
„Willen zij de Christelijk-Historischen
verbitteren, dan ligt dit voor hun reke
ning.
Wij zien thans, hoe bitter weinig
waarde aan het votum der Tweede Kamer
inzake het amendement Schokking-De
Visser (hetwelk hervorming dei faculteit
bedoelde) te hechten valt.
„In den mond van ds. Vermeulen
beteekent het principieel herstel der
theologische faculteit volledige opheffing
er van."
Er is toch ook een troostvolle kant
aan het verbreken der coalitie met zulke
„christelijke" bondgenooten.Welnu, Ne-
derlandsch Hervormden, zoo oordeelt de
streng rechtzinnige predikant d*. ffa-
genaar.
Maar toch zullen de clericalen de Ned.
Herv. kiezers wijs trachten te maken,
dat dit kabinet voor hen goed is.
Zij zullen beter weten en stemmen op
een gelooisleuze aanhieven tot verblin
ding der kleine luyden.
En juist, omdat wij ons goede Neder
land willen behoeden voor de treurige
twisten in Frankijk, vragen wij met
vertrouwen de stem der kiezers voor:
nNZEr. IE2. D". ZE3I. 2?a/tijn.
Met huiveringwekkende woorden schil
deren de kerkelijke sprekers de kleine
luyden voor, dat het schrik niet,
kiezer, in ons land zal gaan als in Frank
rijk, als de kleine luyden niet kerkelijk
stemmen.
We vragen daarom toch eens:
Waardoor ontstond in Frankrijk dat
hevige anti-clericalisme?
En dan geven we het antwoord in
de volgende vragen en antwoorden.
Vraag Wie speelden in de afschuwe
lijke Dreifus-zaak zulk een verfoeilijke
rol
Antwoord: De nationalisten en de
clericalen.
Vraag: Wie bliezen op vreeselijke
wijze den jodenhaat aan?
AntwoordDe clericalen.
Vraag: Wat zijn congregaties
AntwoordDat zijn kloosterorden, die
zich bemoeien met onderwijs, handel en
nijverheid en zoowat alles.
Vraag: Was dat onderwijs goed?
AntwoordIn Frankrijk kunnen op de
1000 recruten er 47 niet lezen en schrij
ven.
Vraag: Hoe staat het met hun lief
dadigheid
Antwoord: De biuchop van Nancy
verklaart, dat na een arbeid van 5, 10,
20 ol 30 jaren de jonge meisjes zonder
een cent of eenig linnengoed het kloos
ter moesten verlaten.
De nonnen echter konden in enkele
jaren een half millioen alleen aan ge-
bonwen uitgeven.
De voeding was er slecht. Het spek
was vol wormen.
Kinderen moesten er werken van
12 tot 16 uren per dag.
De sterfte was er schrikbarend. Een
door 17 jaren arbeid blind geworden
meisje werd vrijwel naakt aan de kloos
terdeur gezet. In een klooster te Angers
werden kinderen 's nachts in een lijken-
hok opgesloten. In een klooster van het
Departement du Nord (een Fransche
provincie) bevroren eens van tien kin
deren 's nachts de voetjes (17 Dec. 1890).
Is het wonder, dat de publieke opinie
om wraak schreeuwde tegen deze beestig
heden
Vraag: Zijn de kloosters "rijk?
AntwoordDe orde der Assomptionis-
ten had op een gegeven oogenblik aan
contant geld I millioen700 duizend franks
in kas.
In 1901 bezaten de kloosterorden
1033 millioen frank*.
Vraag: Wat doen de congregaties in
de nijverheid?
Antwoord: Zwaar concurreeren tegen
de burgers. Door hun zoogenaamde „ge
lofte van armoede" alleen reeds werken
zij met goedkooper arbeidskracht.
VraagWie zijn blijkens al deze voor
beelden de schuld van den heftigen Strijd
in Frankrijk.
Antwoord: Omdat de clericalen in
Frankrijk een priesterheerschappij wil
den doordrijven. Omdat zij valschelijk
De antirevolutionaire propagandisten
wijzen, als wij aanmerking maken op de
twee harde guldens per week, die onze
landarbeiders op hun zeventigste jaar
van dr. Kuyper zuilen krijgen, nadat ze
van hun 16de tot hun 70ste jaar elke
week een dubbeltje geofferd hebben, met
heel veei ophef op de Invaliditeitsver
zekering, die aan dit ontwerp is ver
bonden. Zie, zoo luidt 't dan, f2 op het
zeventigste jaar is wel weinig, maar de
menschen krijgen ook pensioen, als ze
op vroegeren leeftijd dan 70 jaar niet
meer kunnen werken. Dat lijkt, zoo
oppervlakkig beschouwd, erg mooi.
Doch, er is al weer een „maar" bij.
Wie zullen invaliditeitspensioen
krijgen?
Artikel 9 van de Pensioenwet zegt
daaromtrent uitdrukkelijk dat alleen als
invalide wordt aangemerkt hij, die niet
in staat is, één derde van 't gewone loon
te verdienen.
Iemand, die dus f 6 per week ver
dient, krijgt dan eerst aanspraak op
invaliditeitspensioen, als hij niet meer
dan twee gulden per week kan verdienen.
Let wel kan verdienen. Er wordt niet
gevraagd, of zoo iemand werkelijk twee
gulden per week verdient, neen, want in
de Memorie van Toelichting bij het
Pensioenontwerp slaat uitdrukkelijk:
„of hij (de invalide) persoonlijk op dat
oogenblik werk vinden kan, is niet van
invloed op
zal worden toegekend."
Verder vertellen de antirevolutionaire
propagandisten met ophef: Weduwen
krijgen ook pensioen.
Met uw verlof, heeren.
Weduwen krijgenrecht op pensioen als
le. hun echtgenooten voldoen aan de
bepalingen van art. 50 der wet
2e. als zij bij het overlijden van den
man zelve blijvend invalide zijn
3e als zij 70 jaren oud zijn.
In 't kort kan van de invaliditeits-
pensioneering van dr. Kuyper hetzelfde
gezegd worden, als van zijn ouderdoms
pensioen, n.l. dat zij geheel onvoldoende is.
Als de arbeiders dan voorts bedenken,
dat zij dit pensioen verkrijgen zullen:
le. op hun zeventigste jaar
2e. na premiebetaling van 't 16de tot
't 70ste jaar
3e. na een premie van minstens 10
cent per week
4e. dat met deze pensioenwet hun een
Tariefwet cadeau wordt gegeven, die
bijna al hun dagelijksche behoeften duur
der zal maken, dan is 't niet twijfelachtig,
of zij moeten in hun eigen belang stem
men op
de beslissing, of hem rente
moet worden, omdat het zeer veel neemt
van de kleinen en geeft aan heel enkele
grooten, daarom moet ieder kiezer stem
men op
Wij hebben in ons nummer van 31
Mei een verslag geplaatst van een onder
onsje door rar. Pompe te Ouddorp inge
leid. Nu is het van dameskransjes ge
noegzaam bekend, dat koffiepraatjes er
niet tot de zeldzaamheden behoorden.
Wij mochten echter verwachten, dat een
onder-onsje van een Tweede Kamerlid
hooger zou staan. Blijkbaar hebben wij
ons vergist. In genoemd verslag staat te
lezen, dat jhr. Pompe zijn gehoor diets
maakte, dat de liberalen de menschen
school willen laten gaan tot hun
18de jaar. Het praatje is te dom om te
kunnen gelooven, dat we hier met een
verkiezingstrukje van mr. Pompe te
doen hebben.
Wij vermoeden veeleer, dat de spreker
in het vuur zijner ongetwijfeld boeiende
rede wat loslippig is geweest.
Zonder twijfel doen wij mr. Pompe
een groot genoegen door hier uitdruk
kelijk te verklaren
Mr. Pompe heeft er niet aangedacht
den liberalen zoo iets ten laste te leggen.
Hij heeft alleen willen doen uitkomen,
dat de liberalen voor het kind des volks
noodig achten goed, degelijk onderwijs.
En dat zijn alle waarachtige arbeiders
vrienden met ons eens. Om in die rich
ting krachtig te werken, stemmen we op
Mr. R. J. H. RA-TIJN.
Indien men de gelden, welke de Staat
noodig heeft, tracht bijeen te brengen
uit de heffing van invoerrechten, dan
wordt daarmee gezondigd tegen het eer
ste beginsel van rechtvaardigheid in
zake belastingheffing, dan wordt er na
melijk geen rekening gehouden met de
draagkracht. Niet het inkomen of bezit
wordt maatstof voor de belastingheffing,
maar het verbruik. Met het onmiddellijk
gevolg, dat degenen, die jveel verbruiken
(bijvoorbeeld degrootegezinnen) oneven
redig booge la«ten moeten voldoen.
Indien een wetgever voorstelde eenige
belasting, b.v. het personeel om te slaan
over de geheele bevolking als feen soort
koppengeld, voor allen, voor rijk en arm
tot een gelijk bedrag, dan zou er terecht
een storm van verontwaardiging opgaan.
Indien Jiemand voorstelde de grondbe
lasting voortaan te heffen in diervoege,
dat de eigenaar van een lapje grond ter
grootte van, laat ons zeggen, 3 hectaren
evenveel zou moeten betalen als de be
zitter van een bouwhoeve met 100 bun
ders akkerland, men zou het, en terecht,
brandmerken als de gruwelijkste onrecht
vaardigheid. Nu echter een verterings
belasting wordt voorgesteld, die dezelfde
uitwerking zal hebben, nu heet dat
rechtvaardig en de stroom predikers der
kerken A en B trekt het land door om
lof te brengen aan 't Christelijk Mini
sterie. Ook om het Tarief.
(K. Beyne.)
En juist omdat dit Tarief voorkomen
Telkens komen er nu nadere berichten,
die verschillende bijzonderheden melden
omtrent de nederlaag der Russische vloot.
Zoo moeten de Russen als het ware geheel
overrompeld zijn, daar zij de Japanners
nog niet verwacht hadden, waren z(j nog
volstrekt niet voor den slag gereed, zelfs
waren de kanonnen niet eens opgesteld,
zoodat een algemeene verwarring terstond
heerschte. In het geheel moeten van Rus
sische zijde 14000 man verdronken of ge
dood, 4000 man gevangen genomen en 3000
man vermist zijn. Een onderzoek van Ja-
pansche doctoren toonde aan dat de meeste
matrozen ziek waren, ze leden nl. aan ge
wone zeeziekte, wat wel een weinig vreemd
schfint voor lieden die al zoo lang op het
water gedobberd hebben. De meeste Rus
sische zeeofficieren hebben het voorstel van
Japan, om hen op hun eerewoord vrfi te
laten, niet aangenomen; ze schijnen de ge-
vanschap bij den vijand minder te vreezen
dan den vaderlandschen krijgsraad.
Of de oorlog voortgezet zal worden of
niet, daarover loopen de tegenstrfidigste
geruchten. Men zegt, dat de Tsaar zich on
derwerpt aan den wil van de partij der
grootvorsten, die den strijd tot eiken prils
wil voortzettenmaar een bevel tot het
staken der werkzaamheden aan het vierde
Oostzeeëskader zou weer het tegenoverge
stelde doen vermoeden.
Het volk is natuurlijk voor den vrede.
De wensch naar onverwijlde bijeenroeping
van een volksvertegenwoordiging dringt
langzamerhand tot in de Verste hoeken van
Rusland door. Hoe die vergadering zal hee-
ten, hoe de leden ervan zullen worden ge
kozen, dat laat de menschen koud, als er
maar een volksvertegenwoordiging komt.
Achter dien wensch ziteenonbedwingbaar
verlangen naar vrede, ook in reactionaire
kringen, al verwijten deze de liberalen, dat
zij aan hun jacht naar een constitutioneel
stelsel hun vaderlandsliefde opofferen.
Dat ook de plattelandsbevolking zoo diep
doordrongen wordt van de overtuiging dat
een Nationale vergadering of hoe de bijeen
komst heeten moge, moet beslissen over
oorlog of vrede is van beteekenis. Op het
oogenblik vertoeft te Petersburg een afge
vaardigde der boeren, die den Tsaar namens
dezen een smeekschrift moet overhandigen.
Daarin vragen z(j onmiddellijk btjeenroeping
van de volksvertegenwoordiging en staking
van den oorlog. Vier maanden is er rond
gegaan om de meer dan 230000 handtee-
keningen van de boeren bijeen te brengen.
Over de tusschenkomst van president
Roosevelt wordtook verschillend geoordeeld,
terwjjl sommigen daarop al hun hoop bou
wen, verwachten anderen er niets van.
Evenals men b;j het noemen der rijken
in Europa altijdOostenriik-Hongarijeinéén
adem noemt, verbonden we ook Zweden
en Noorwegen, ook deze twee landen wa
ren vereenigd onder één regeering; toch
bestonden er enkele punten waaromtrent
men het niet geheel eens was. Zoo was
bijvoorbeeld de Zweedsche ministers van
buitenlandsche zaken wel minister over
Noorwegen, doch alleen verantwoordelijk
tegenover Zweden. In -politieken zin zijn de
Zweden aristocraten, de Noren democratisch.
De Zweden zijn voor beschermende rechten,
de Noren voor vrijhandel; de Zweden be
schouwen de Noren als een soort van
boeren, zonder nationaal verledenten slot
te zfin de Zweden feitelijk totaal onbekend
met het Noorsche volk.
De verhouding tusschen de twee landen
was in de laatste tien jaren voortdurend
onaangenamer geworden. Had de Koning
een bijzonder tegemoetkomende houding
aangenomen, dan had misschien het samen
gaan nog een poos kunnen duren, maar de
strenge, stijihoofdige vorst weet van geen
toegeven en zoodoende is het thans gekomen
tot een uitbarsting, die eenig is in zijn soort.
In Rusland had men Jmisschien een bom
geworpen, in Servië een bloednacht gevierd,
maar in Noorwegen niets van dat alles,
het ging daar zeer kalm toe. De Noren
konden het niet langer klaren met koning
Oscar, daarom wilden ze hem nog volstrekt
geen kwaad doen, maar hem ook niet langer
onderdanig zijn en verklaarden hem daarom
vervallen van de regeering. men zette de
deur wjjd open en wees hem het groote
vierkante gat; doch als bewijs dat de Noren
niets vijandigs bedoelen, willen ze een jonge
ren bloedverwant van koningOscar in diens
plaats kiezen.
Het Storthing, dat ongeveer overeenkomt
met onze Kamer, heeft met algemeene
stemmen en zonder debat de volgendemotie
aangenomen
„Aangezien de gezamenlijke leden van
den Staatsraad hun ambten hebben neer
gelegd, de koning zich buiten staat heeft
verklaard het land een andere regeering te
bezorgen en de constitutioneele macht des
konings onmiddellijk buiten werking getre
den is, machtigt het Storthing de leden van
den heden afgetreden Staatsraad en tot
nadere beslissing, als Noorweegsche regee
ring, de macht, bij den koning berustende,
uit te oefenen in overeenstemming met
de Grondwet van Noorwegen en de gelden
de wetten, in aanmerking nemende de wij
zigingen. die nu noodzakelijk geworden zijn;
verklaart dat de Unie met Zweden onder
één koning als gevolg daarvan is ontbon
den en dat de koning heeft opgehouden
als koning van Noorwegen op te treden."
De Staatsminister Michelsen zeide namens
de regeering, dat zij de eervolle, maar
moelijke taak op zich nam, door het Stor
thing opgedragen.
Zweden is over de handelwijze der Noren
gansch niet gesticht, het beweert ook dat
één der verbondenen niet het recht heeft
de Unie te verbreken, daartoe moeten bei
de staten bewilligd zijn. Hierin heeft Zwe
den wel eenigszins gelijk, maar de door
Noorwegen verichte daad is niet meer on
gedaan te maken of er zouden dwangmid
delen aangewend moeten worden; maar tot
een oorlog zal het naar alle waarschijnlijk
heid wel niet komen.
Na den Fransch-Duitschen oorlog heeft
Frankrijk langen tiid alleen, zonder vrienden
gestaaD, thans is het daardoor omringd
zou men kunnen zeggen. Het eerst sloot
het het tweevoudig verbond met Rusland,
daarna zocht het in de Middellandsche zee
toenadering tot Italië en Spanje, kort ge
leden sloot een verdrag met Engeland. De
eer van dit alles komt toe aan den minis
ter van buitenlandsche zaken Delcassé die
in een tijd van groote moeilijkheden aan
de regeering kwam en die gedurende zijn
zevenjarig ministerschap aan Frankrijk een
tijd van eer vollen en zelfs voordeeligen vrede
heeft verzekerd. In den laatsten tijd wil
de hjj Frankrijks overwicht in Marokko ver
zekeren, doch daarbij waarschijnlijk te veel
vertrouwende op zfin goed geluk, lette hij
er niet op dat daardoor de onrust van
Duitschland werd opgewekt. Duitschland,
dat in het Fransch-Engeland verdrag .een
gevaarlijke strekking ziet, verlangt de krach
tige verzekering dat de Fransche politiek
niet tegen het Duitsche rijk gericht was. Dit
leidde in de Fransche Kamer tot heftige
interpellatie's en het gevolg er van was
het aftreden van den hoogst bekwamen
minister.
Sommigen meenen dat Delcassé opgeof
ferd is om Duitschlands misnoegen te doen
bedaren, terwijl anderen beweren dat het
niet de Marokko-kwestie was, die Delcassé
ten val bracht, maar dat er andere ernstige
voorvallen in den ministerraad hebben
plaats gehad. Wat dat ernstige is blijft na
tuurlijk onder de ingewijden, doch dikwijls
is reeds gebleken, dat wat het sterkst ont
kend werd, het dichtst bfi de waarheid was.
Tot lid van de Prov. Staten voor het
district Zierikzee is gekozen mr. H. C. Moo-
lenburgh, liberaal, met 2397 stemmen. Mr.
G. baron van Dedem, anti-rev.. verkreeg
1093 stemmen.
In het verbrande dorp. Uit Vriezenveen
wordt aan de Z. C. gemeld:
Zoo langzamerhand beginnen de bewo
ners der verbrande gebouwen alhier in de
door hen opgeslagen houten loodsen te
trekken, zoodat velen reeds weder op hun
eigen land nabil de verbrande perceelen
zfin gehuisvest. In deze tenten of loodsen
die veelal laag en met asphalt gedekt zijn
was het de laatste dagen ontzettend warm.
Reeds zijn door B. en W. 40 vergunningen
tot herbouw verleend, in welke vergun
ningen zoo streng mogeliik aan de bepa
lingen der bouwverordening de hand wordt
gehouden, o. a. mogen geen houten gevels
worden gemaakt, noch pannen met dokken
op de daken worden gebezigd. Het wemelt
bier van vreemde arbeiders, die allen hier
komen werk zoeken en die de politie nog
al wat werk geven, vooral omdat het zoo
moeilijk is om voor deze lieden nachtver
blijf te vinden.
Op Zuid-Beveland is thans een levendige
vraag naar kippen en konijnen. Zelfs voor
oude kippen wordt per stuk gaarne 80 cents
betaald, terwijl voor jonge konijnen waar
naar de vraag anders gewoonlijk eerst ein
de Augustus begint, nu reeds 90 cents per
stuk betaald wordt.
Tijdens een hevig onweer sloeg Maandag
de bliksem in een eerst onlangs gebouw
de hofstede van den heer jhr. Godin de
Beaufort, te Maasbergen en bewoond door
Van R. De boerderij brandde geheel uit.
De inboedel werd gedeeltelijk, het vee ge
heel gered.
In 't Rijksmuseum te Amsterdam prijkt
in zaal No. 161 een keurig bewerkte ge
brande glasplaat, afkomstig uit het raam
eener Amsterdamsche werkplaats. Deze ver
toont een zeer bedrijvigen kuiperswinkel
met het onderschrift:
„De grootste van ons lant,
Die kuypen met verstant,
Daarom is 't niet te versinnen,
"Wat met kuypen is te winnen."
Anno 1674.
Een ryke bruidsgave. De morgengave van
•den Kroonprins aan zijne bruid bestaat uit
een diadeem van brillanten, in Griekschen
stijl. De waarde van het kleinood bedraagt,
volgens berichtenindebladen,18,000gulden.
Prins Eitel Fritz van Pruissen. Nu de
Kroonprins getrouwd is, dient ook prins
Eitel Friedrich uitgehuwelijkt te worden.
Men weet dat er aan zijn reis naar Enge
land allerlei geruchten over zyn aanstaande
verloving zijn vastgeknoopt. Eerst heette de
uitverkorene een prinses van Connaugh. nu
wijst het gerucht weer de prinses van Bat-
tenberg aan. Deze prinses is het tweede
kind en de eenige dochter van prins Hen
drik van Battenberg, die in 1885 den Prui-
sischen militairen dienst verliet, om prinses
Beatrijs van Engeland, de jongste dochter
van koningin Victoria, te trouwen. Prins
Hendrik overleed in 1896 in Indië. Zjjne
weduwe bewoont het oude Kensington-
paleis te Londen en heeft eenige weken
geleden, met het begin van het saizoen,
hare dochter voor het eerst op avondpar
tijen meegenomen. De prinses is nog geen
achttien jaar en moet universeel erfgenaam
zfin van Keizerin Eugénie.
Door den bliksem. In Silezië is het Dinsdag
zwaar weer geweest, vooral in het Pruisi
sche Reuzengebergte en iD de kreitsen Banz-
lau, Liegnitz, Löwenberg, Lauban en Grim
berg. Verscheidene personen zfin door den
bliksem doodgeslagen en vele woningen af
gebrand. Tusschen Grünberg en Rothenburg
is een viaduct weggeslagen; alleen de te
genwoordigheid van geest van den spoor
wegwachter voorkwam dat een sneltrein
uit Stettin in de diepte plofte. De reizigers
hielden dadelijk een inzameling voor hun
redder. Tusschen Grünberg en Christianstadt
is het verkeer ook gestremd, omdat een
dijk gevaarlijk ondergespoeld is. Daar is
een spoortrein van de staven geloopen maar
niemand heeft er letsel bij gekregen.
De erfenis mee in het graf genomen. Ver
leden week stierf te Egregy in Hongarije
een oude man, Simon Roess, die een aan
zienlijk vermogen moest hebben bijeenge
gaard. Hij was een knorrig oudje en niet
bemind. Zijn bloedverwanten verheelden
hun blijdschap, dat zij nu te erven zouden
komen, niet. De grijsaard had verzocht in
zijn lievelingskleedingstuk, een oude ge-
kleede jas, te worden begraven. Met genoe
gen vervulde de familie dezen bescheiden
wensch. Doch welk een schrik was het
voor hen, toen bij lezing van het testament
bleek, dat de gierigaard in die jas zfin
vermogen van 70.000 kronen had opge
borgen.
Fluks werd de toestemming van het ge
meentebestuur verzocht om het graf "te
openen, en tot hun groote vreugde vonden
de bloedverwanten het geld, dat zorgvuldig
tusschen de voering en de stof genaaid zat.
PrachtigIn het kiesdistrict Tietjerkste-
radeel gebruiken hoofden van christelijke
scholen de leerlingen voor de verkiezings-
compagne, Zij krijgen nl. de brochure „Al
lemaal socialist" mede ter verspreiding.
~WestdlJk 181, Middelbar nis.
MOORD en BRAND wordt er ge
schreeuwd over de kolossale voorraad
goederen en over den buitengewoon lagen
prijs.
T7anaf _zfL.pril
LAMPEN tegen inkoopsprijs.
3-vlams OLIESTELLEN (Ie kw.) f 2,—
1-vlams OLIESTEL (le kw.) i,«o
Borstels, Bezems, Sponzen, Zeemen,
Vegers en Raagbollen baast cadeau.
Aanbevelend,
