Die heerlijke protectie!
Kameroverzicht.
Buitenlandsch Ovei|
uitbreiding der inspectie hand aan band
gaan.
Dat de technische indeeling van het
ontwerp alles te wenschen overlaat, toont
het rapport uitvoerig aan door eene ver
gelijking met de thans bestaande veilig
heidswet. In die laatste wet kunnen we
drieërlei eischen onderscheiden.
Ie. de vaste inrichting der fabriek n.l.
luchtruimte, luchtverversching, verlich
ting, privaten, schaftkamers enz.
Nauwkeurig zijn thans reeds de eischen
daarvoor omschreven.
2e. de meer veranderlijke invloeden
in de fabriek n.l. zindelijkheid, tempe
ratuur enz.
3e. voorwaarden, onder welke na-
deelige arbeid b. v. in zeer hooge tem
peratuur of in een stoffige, giftige
omgeving, wordt veroorloofd.
In het ontwerp-Kuyper zijn de eischen
onder 1 en 2 genoemd jammerlijk ver
strooid," zoo zegt het rapport.
't Gevolg daarvan is een verwarring,
waaruit noodzakelijk voortvloeit, dat
noch rechter noch inspecteur de wet zal
kunnen toepassen.
De wanhopige verwijzingen van het
eene artikel naar het andere, maken de
arbeidswet juist voor arbeiders onlees
baar.
Het rapport geeft daarvoor het vol
gende, alleszeggende voorbeeld:
„Een aardewerkfabrikant vindt bij
aandachtig doorbladeren eerst art '121
dat handelt over werklokalen in aarde-
werkbedrijven. Dit artikel verbiedt te
schaften in werklokalen, waarin bepaalde
loodverbindingen worden verwerkt. Vlak
daarboven in art. 120 ziet hij evenwel
naar art. 121 verwezen en vindt nu zijn
verplichting tot het inrichten van een
kleederep bergplaats.
Zekerheidshalve kijkt hij nu nog ver
der terug en ontwaart dan ook in art.
118 een verwijzing naar art. 121 en
komt zoodoende te weten, dat hij over
kleederen moet verschaffen. Nu wordt
hij angstig, dat hij iets over 't hoofd
gezien heeft en gaat het ontwerp weer
artikel voor artikel na en ziet dan ook
werkelijk in art. 62 nog iets, dat hem
geldt. Daar staat n.l. dat eenalgemeene
maatregel van bestuur het werken in
zijne werklokalen voor bepaalde per
sonen onder zekere omstandigheden kan
verbieden. Na zich in dien algemeenen
maatregel van bestuur verdiept te hebben,
volgt hij weer voorzichtig de artikelen
der wet tot 118 en vindt dan alleen in
art. 80, handelende over zijne lucht
ruimte, nog eens naar 121 verwezen.
Nu vervolgt hij zijn moeizaam zoeken
en streept dan aan de artikelen 122,128,
130, 137, 141, 198, 201 en 205, die alle
speciaal voor hem geldende bepalingen
bevatten. Dan is hij zoo wal klaar, als hij
niet vergeet, dat artikel 313 een alge
meenen maatregel voorspelt, die
Ook den werktijd in zijn fabriek kan
beperken."
De bedrijfsgewijze regeling die voor
belanghebbenden de eenig goede is en
die krachtens de Veiligheidswet mogelijk
was bij Kon. besluit, wordt door dit
ontwerp onmogelijk gemaakt.
Dit ontwerp, zoo zegt alweer het
rapport, is reactie, en brengt eene we
zenlijke verslechtering van de Veilig
heidswet van 1895.
Treffend toch, dat die „paganistische"
wet zooveel beter is in de oogen der
vakmannen, van de „christelijk"-gekris-
tallisèerde van dit kabinet!
(Wordt vervolgd.)
f
1281,099
219,090
1400,000
800,000
200,009
-189,000
150,000
-100,000
300,000
396,000
630,000
In een schunnig circulairetje, dat ver
spreid werd van clericalen kant om de ver
kiezing van prof. Treub afbreuk te doen,
staat te lezen, dat de vrijzinnigen een
bedrijfsbelasting op het landbouwbedrijf
willen leggen om de uitgaven /voor de
Pensioenwetten te bestrijden. Wat een
grove, gemeene leugen Is: Van 't te
genwoordige ministerie wordt gezegd,
dat het de raillioenen wil verkrijgen
door een matige heffing op den invoer
van weelde- en luxeartikelen. Wat een
even groote en een even gemeene leugen is.
Luister maar, lezer. Van de 444 soorten
van artikelen, die volgens het tarief van
mr. Harte belast zullen worden, brengen
de volgende vijftien soorten 5'/2 mil-
lloen op van de 9 millioen die mr. Harte
meer denkt te krijgen
Sinaasapp., citroenen enz f 16,000
Allerlei voorwerpen van
ijzer, staal of blik. 700,000
Allerlei voorwerpen van
koper140,000
Petroleum enz380,000
Klompen45,000
1281,000
Meubelen
Manufacturen
K leederen
Schoenen
Tapijten en vloerzeilen
Porselein en aardewerk
Behangselpapier
Tabak enz
Allerlei werktuigen
Kramerijen en galanteriën._
Te zamen f 5,047,000
Ziet ge, lezer, en dan moeten de
kleine luyden nog geblinddoekt worden
door de leus: 't zijn rechten op weelde
artikelen Dan wordt 't voorgesteld of
zoo'n recht van 10 of 12 o/0 zal strekken
tot bescherming der industrie.
Tegen de vruchten dier heerlijke(?)
nooit volprezen bescherming komt
weder een waarschuwende stem uit de
protectie heffende landen zelve. Dit
maal uit Amerika?
De heer Austin Taylor lid van 't
Engelsche Lagerhuis, heelt een brochure
uitgegeven over de scheepvaart in de
Vereenigde Staten.
Volgens de wettelijke bepalingen aldaar
mag de kustvaart en de vaart op de groote
meren, waaraan Amerika zoo rijk is,
alleen worden uitgeoefend door Ameri-
kaansche schepen. Nu zou men natuurlijk
verwachten, dat de Amerikaansche
scheepsbouwers werk volop hebben om
Amerikaansche schepen te bouwen. Het
land is immers rijk aan hout, ijzer, aan
alle mogelijke grondstoffen.
En ziet, in 1821 waren er van de '100
schepen voor den in- en uitvoerhandel
88 in Amerika vervaardigd. Daarna is
de zeer hooge protectie gekomen.
En zie nu de cijfers eens:
Van de 100 schepen waren in Amerika
t;emaakt in 1821 88, in 1850 88, in 1860
72, in 1900 9.
Sinds 1904 is op de Amerikaansche
werven geen enkele zeestoomer voor de
Vereenigde Staten gebouwd.
De tonnenmaat der zeeschepen, in
Amerika thuis behoorend, daalde van
2600000 ton in '1861 tot 900000 ton in
1903, niettegenstaande de handel verveel-
vuldigde
Vanwaar die verbazende achteruit
gang? Er is toch immers protectie!
Buitenlandsche mededinging is dus uit
gesloten!
Juist door de protectie is dat verval
veroorzaakt.
Als een Amerikaansch schip de kust-
vaart zal mogen uitoefenen, moet 'tge
maakt zijn in Amerika. De grondstoffen
moeten in Amerika gekocht worden.
Door de protectie zijn die zoo duur ge-,
maakt, dat het bouwen van een schip i
in Amerika 30 a 40 °/0 duurder is dan
in Engeland.
Voor twee precies gelijke schepen was
't verschil in bouwkosten 153 dollar per
dag in 't nadeel van Amerika.
Dat komt, omdat hout, ijzer, machines
alles opgedreven worden door het tarief.
De fabrikant, de mijneigenaar die
weet, dat hij in 't binnenland geen con-
currentie te wachten heeft, drijft daar
den prijs op, terwijl hij naar het buiten
land goedkooper verkoopt. Aldus betaalt
de eigen ingezetene door de protectie
meer voor de grondstoffen van den
vaderlandschen bodem dan de buiten
lander. Als een kenmerkend staaltje
daarvan, zie men eens naar de volgende
cijfers uit Amerika.
„Stalen platen worden op de Ameri
kaansche werven geleverd tegen 1.7o
dollarcents per Engelsch pondDuitsche
staalplaten kunnen te Philadelphia wor
den geleverd tegen 1.40 cents. In het
binnenland krachtig beschermd kunnen
de trusts dat deel hunner productie het-
welk zij daar tegen monopolieprijzen
niet kwijt raken naar den vreemde tot
veel lagerprijzen leveren. De heer Rolph,
voorzitter van de reedersvereeniging
aan de Pacifickust, verzekerde dat de
Eastern Steal trust staal naar Engeland
verkocht tot 8 dollars per ton minder
dan waarvoor zij het in de Ver. Staten
levert. De heer Hill, van deGre^tNorthern
Railway, verklaarde dat Amerikaansche
rails naar Canada worden geleverd tegen
10 dollars per ton minder dan hem door
dezelfde fabrieken werd gevraagd. De
heer Wallace, voorzitter van de Ameri
can Shipbuilding Go. te Cleveland, deelde
mede dat een der grootste fabrieken
100,000 ton staalplaten onlangs naar
Belfast had verkocht tegen 24 dollar pet
ton, hetgeen ongeveer neerkomt op 22
dollar in Amerika. Daar verlangt deze
fabriek echter een prijs van 32 dollar
per ton. Carnegie Co. leverde in 1900
staalwarcn naar Schotland tegen 7 pond
15 sh. 8 d. per ton, terwijl de prijs in
de Ver. Staten was 10 pond 9 sh. 2 d.
en zoo zouden nog meer voorbeelden
aan te halen zijn."
Dat is 't gevolg van de hooggeroemde
protectie.
Een waarschuwend voorbeeld voor de
kleine luyden, die nog wel door een
kerkelijk kabinet begiftigd dreigen te
worden met dezelfde bescherming!
wal. De man in lid van de Gereformeerde
kerk, de vrouw van de Hervormde, maar
geen lidmaat. De drie kinderen zijn in de
Gereformeerde kerk gedoopt. Een halfjaar
geleden werd een vierde kind geboren. Toen
sprak men aan de gereformeerde Gemeente
„eerst de kinderen van do openbare
school en naar de Gereformeerde
of afgescheidene, anders geen
doop van liet vierde kind."
De heer Smeenge over de onderwijswet:
„Kleine scholen als. door dit ontwerp
zullen komen, vooral op het platteland, ik
herhaal het nog eens, vond ik verderfelijk.
Het is niet te ontkennen, dat het peil van
het onderwijs daardoor niet zal zijn als in
den tegenwoordigen tijd wordt geboden,
ook niet, dat er groot gevaar bestaat, ja
dat het zeker is, dat het peil van het onder
wijs daardoor ook zal worden verlaagd. Door
de enorme uitbreiding van de bijzondere
scholen zullen tal van openbare scholen in
bevolking achteruitgaan, ja misschien wor
den ontvolkt; gaan zij in (bevolking achter
uit, dan vermindert straks ook het aantal
leerkrachten.
In het laatste geval moeten de bijzondere
in al het onderwijs voorzien, en dan
geen waarborgen te hebben dat die, bij
zondere goed zijn georganiseerd,
het is bedroevend. "Wat is toch het geval?
Niet alleen, dat men om zoo te spreken
straks ieder voor zich een schooltje wil, maar
door de oprichting er van zullen de autori
teiten, dat zijn mede de stichters der nieuwe,
voor de openbare minder gaan gevoelen. Het
zou niet vreemd zijn, dat men danj
aan de openbare school zal onthouden
al wat maar mogelijk is
zonder met de wet in strijd te komen.
Verheffing van het openbaar lager onderwijs
daarvan zal in de meeste gevallen wel geen
sprake meer zijn. Neen men zal
de openbare school naar beneden
halen, het peil van het onderwijs zal
dalen en de spoorslag voor het bijzondere
om te concurreeren, is meteen verdwenen.
Zoo krijgen we over de geheele linie
minderwaardig onderwijs
Dat kleine scholen voor goed onderwijs
schadelijk zijn, dat zeggen ook alle deskun
digen. Alle adressanten aan de Kamer zijn
van meenihg dat met
één leerkraeht niet kan worden volstaan.
In het adres der Roomsch Katholieke
onderwijzersbonden heet het: „men kan be
zwaarlijk verwachten, dat het onderwijs
op een school met slechts'één leerkracht
het hoofd aan redelijke eischen kan vol
doen."
Men voert ons herhaaldelijk tegener zjjn
toch vele kleine scholen, ja soms met 3 en
4 leerlingen.
Daarop moet men zich niet beroepen,
daar kan sprake zijn van hoofdelijk onder
wijs Het onderwijs kan daar geheel anders
zijn daarop een school met 26 tot 40 leer
lingen op de laatste is één leerkracht be
denkelijk.
Aan de rechterzijde is men niet schaarsch
met het uitdeelen van „slechte nota's over
het openbaar onderwijs. Ik betreur dat, maar
daarom verheugt het mij, en de wensch
van deze gelegenheid gebruik te maken om
het te constateeren van die zijde ook eens
iets anders te kunnen verklaren. Nog niet
lang geleden heeft een toonaangevende man
uit de antirevolutionaire partij (de heer de
Wilde (red. Vooruit) in het openbaar tegen
over mij erkend,
dat bier in 's Gravenhage liét open
baar onderwijs uitstekend is.
Ik voeg daar gaarne bij een andere ver
klaring, die moet zijn afgelegd door
een schoolopziener, door dit kabinet
benoemd,
wonende te Hoogeveen. Deze toch moet
zich aldus hebben uitgelaten.
„ik kan geen kwaad van de openbare
school zeggen, maar ons beginsel
brengt mede, dat wij er tegen
moeten strijden."
CLERICALE LASTER.
Dominee Offringa te Herwijnen beweerde
in een lezing, dat de openbare school de
schuld had aan de volheid van Gevange
nissen en krankzinnigengestichten."!!!
„Wat dit betreft, ik zou dien dominee
wel eens willen vragen of hjj wel eens een
statistiek heeft gemaakt van hen die zich
van de verschillende gezindten aan over
tredingen en misdrijven schuldig maken en
heeft nagegaan of het waren leerlingen of
voorstanders der openbare of der bijzondere
school. Zoo neen laat hij daarmee dan eens
onledig houden en het resultaat publiceeren
dat bedoeld verwijt
tegen de openbare school niet meer
zal worden uitgesproken."
CLERICALE DWANG.
In Zuidwolde is een schipper, wiens drie
kinderen gaan op de Openbare school. De
oudste is met, 1 April gegaan naar de hoog
ste of 7de klasse, de tweede naar de vijfde
en de jongste naar de derde. De ouders
zijn volkomen met de vorderingen van de
kinderen tevreden en staan in volkomen
vriendschappelijke verhouding tot de onder
wijzers. De vader is altijd op het schip, de
vrouw woont met de kinderen aan den
Daarna luidde het opnieuw:
(le kinderen naar de Gereformeerde
school, zoo niet, dan wordt de va
der, als minderwaardig lid
van de gemeente afgesneden."
ONVERDRAAGZAAMHEID.
Ten bewijze dat de vrees voor onver
draagzaamheid niet alleen in de liberale
kringen wordt gevonden, wil ik een beroep
doen op hetgeen de christelijk historische
heer J. van der Smil te Hilversum sprak
op de vergadering van den christelijken
Historischen Kiezersbond op 24 December
1904, te Amsterdam gehouden.
Hij zeide: „Ik moet waarschuwen tegen
een te spoedige oprichting van christelijke
schooltjes van 25 leerlingen. In vele plaat
sen des lands zijn deze overbodig;
scliadeljjk voor liet onderwijs,
en zouden
ze veel onnoodige verbittering en twee
dracht wekken,
terwijl men ettelijke openbare onderwijzers,
die hun arbeid tot groote tevredenheid ver
richten, op onchristelijke wijze grieven en
stoffelijk benadeelen zou."
„Heerscht in de bijzondere scholen een
beter christelijke geest dan in de openbare?
Zijn
uw christelijke bijzondere onderwijzers
beter dan de openbare.
reiner, edeler, idealistischer, met hoogere
bezieling, met meer werkkracht en toewij
ding? Gij zult het niet durven beweren.
Zijn uw kinderen beter Meer onder tucht,
ook op straat Vraagt het eens in Friesch-
land. Gij zult niet overal hooren dat het
alles behalve brave Hendriken zijn integen
deel ik durf de concurentie met de kinderen
der openbare schooi wel aan. Die op het
platte land bekend is, zal dat met mij wagen.
Zijn uw scholen beter?
Is uw onderwijs beter? Geenszins. Noch
beter noch in den waren zin godsdienstl
eer. Maar ge moet toch aantoonen dat het
beter is, nu ge weder 2(/2 millioen meer
uit de schatkist verlangt. Waarvoor dan
toch? Met welk recht?
Ik zal het u ronduit zeggen. Gy wilt het
hebben voor uw
kerkelijke dogma's. De Roomsclien la
chen in hun vuiltje, want die kunnen Uw
dogma's niets schelen.
Maar tot meerdere subsidie willen ze cel
hebbenzij doen toch wat zij willen. Ze heb
ben het steeds gedaan, waaraan ze van hun
standpunt nog gelijk hebben Zij hebben hun
eigen leerstukken en leerstellingen en zou
den u zien komen als gij op hun scholen,
den Heidelbergsclien catechismus b.v. en
Zondag XXX zouil willen laten onderwijzen.
Bondgenooten, heel goed, maar zonder
band. De zaak komt nu hier op neer, dat
gij voor uw wederzijdsche dogma's geld uit
de schatkist wilt.
Het is dus een diep verschil dat ons scheidt.
Wij meenen, dat het hoogste wat wij het
kind kunnen geven zijn Christelijke maat
schappelijke deugden. Gij wilt het kind reeds
aanbrengen op zeer jeugdigen leeftyd leer
stellingen, die de kinderen niet begrypen,
de ouders niet begrijpen, de schoolmeesters
niet begrijpen en vaak ook zelfs de predi
kanten niet. En geen wonder. Wat ik hier
zeg, dat meen ik, ik zeg het in hoogen ernst
de zaak verdient het.
Waar gaan wij op deze wijze naar toe
Er is gevraagd, ook door mijn vriend, den
heer Tydeman, bij ,de Pensioenwetten?
Waar gaan wij heen Toen was het nog
grootendeels een geldzaak, waar het om ging.
Het gaat hier om hoogere belangen. En nu
vraag ik bij dit wetsontwerp; waar gaan
wii heen? En hier behoef ik mij het ant-
woord niette laten toefluisteren door den een
of den ander, ik weet het zelf welWil
gaan naar de confessionaliseering van de
volksschool om zoo te komen tot het con
fessioneel maken der natie. Daarom is het
thans begonnen en om niets anders. De tijd
zal het leeren. Daar was het bij de wet van
1889 nog niet om begonnen, maar ik zei
het reeds bij het begin mijner rede: Ik zag
het toen reeds in het verschiet.
Om daartoe te komen neemt men liet met
de Grondwet niet meer zoo nauw.
De voorstanders van de wet van 1889
meenden het, naar mijn vaste overtuiging,
eerlijk en trouw met de pacificatie zy meen
den 'tevens, dat men niet verder kon gaan
of men moest de grondwet herzien. Ook
waren ze tevreden met het verkregen sub
sidie voor het bijzonder christelijk onder
wijs, en dat dit, om zijn vrijheid te kunnen
behouden, niet verder gaan en
zich ook niet met zilveren of gouden kete
nen aan (le staatsruif moest binden.
Zn wilden op dat oogenblik eerlijk niet
verder gaan, want zij wisten wel, dat voor
wat men krijgt, iets anders behoort gegeven
te worden, dat, wanneer de staat geld geelt,
de staat ook recht heeft om te controleeren en
dat men die controle alleen met gewela
kan tegenhouden door een onvjj
derheid,
welke (lie controle weigert,
borgen niet geven wi
Waarom gaat men nu zoove<
stelt men zjjne eischen zoove
Ik zal het u zeggen.
Er was een ander, de redact
Standaard, die nadat er drie a vi
cificatie, rust en vrede in den
geweest, weer begon te stoken, U
Die zeiik ben daarmede niet t(
bijzondere christelijke school
eischen veel verder stellen. En wa
de tegenwoordige meerderheid zi
laten vinden om tegen de Gron
tegen de pacificatie in, mee te gj
Veroorloof mij, mijnheer de
met een variant op De Genestetj
mogen antwoorden:
„Des drijvers geweldige roe
Dreef rusteloos hen voort oj
„Des drijvers geweldige roede,
dat wij geen pacificatie zullen krijg
de openbare school is leegge
met of zonder de Grondwet,
totdat ze leeg is.
De heer Lohman heeft zeer si
gen tot ons gezegd. Ik neem ze
kwalijk Hij had veel goed te
heeft er ook langen tijd voor ge
veer twee en een half uur en toen -
lang niet goed gepraat. Het getuid
hem al zoolang van zijn goe1
hij zijn zwakheid tot kracht zo|
redeneeren, maar het is hem
Hedenmorgen hebben wij oo
bruischende bloed van den jeugc
vaardigde Talma zien opk'omei
vrijer redeneeren, en redeneerde
maar op los, raak of mis.
Maar, ik blijf onovertuigd en
Al is mijn kleed in sommige
antiek, het is van degelijke, solij
van goeden snit,
Ik blyf mijn plunje dragc|
Flink!
(Wordt v\
Over de krijgsverrichtingen in M;
valt voor het oogenblik even vee|
even weinig te zeggen als over
vloot. Wei wordt er weer veel
naar aanleiding van die vloot,
heeft Rozjestwenski geprofiteerd
rijks gastvrijheid in de wateren
gaskar. Japan gtelde daar betrek
nig belang in, want de afstand wa|
groot. Maar nadat de Russische
Oceaan was overgestoken heeft Ro
ki de aan Frankrijk behoorende K
baai tot veilige rustplaats geko
heeft hjj het hem volgende
eskader opgewacht, zijn schepen|
heel in orde gebracht en steenkool
middelen ingenomen, wie weet
zijn vloot zelfs niet onoverwinti
gemaakt. Zoo iets gaat natuurlijk
te buiten en daartegen moest J|
gestaan door vriend Engeland
protesteeren, waar het ook gelijk
want iedere medewerking, welk
sische vloot ondervindt, moet ll
benadeeling van Japan.
Nu beweert Frankrijk met Rus
als te begrijpen is, de neutralitei
schonden te hebben. Rusland l|
overvloede een streng bevel gezoi
admiraal Rozjestwenski dat hjj al
lijke moet doen om de onzijdi;
verschillende naties te ontzien. O
die in de Noordzee zoo dapper
visschersvloot aanviel, zich daar
aan zal storen; waarschijnlijk zi
bevel op zijn eigen manier uitleg
Engeland meent dat de neutra
geschonden is of minstens dat
veel te slappe maatregelen genonj
om die te bewaren.
Misschien is de meening van
Franschen niet geheel ongerijmd|
Engeland enkel te doen is om on
te veroorzaken. Eerst heeft het
mogelijk gestookt tussc-hen Frari
Duitschland betreffende deMarokkq
nu dat mislukt is en de reis v:
Wilhelm geen vijandige gevolgen
had, wil het gaarne in troeb
visschende Engeland trachten Fra|
Rusland van elkander te vervree
Sinds Rozjestwenski in de Indi
teren verschenen is, is de belangs
den oorlog die zeer verflauwd wa
tersburg weer toegenomen. Meteen
die aan het begin van den oorli
nert, worden op straat de telej
gelezen en goedgeloovig als de n
zfin, stelt men weer alle hoop op
De binnenlandsche zaken zfin
weer wat op den achtergrond geraj
wel er nog dagelijks belangrijke d
beuren, die bewijzen dat het nog all]
en kookt, en de regeering doof bl!
den rechtmatigen eisch om hervoi
ja zelfs in plaats van eenigszins t
toegeven, voortgaat met gevangenn
en het laten uitspreken van de sch
ste vonnissen. Hoe tiranniek er g^
wordt blfikt uit de gevangenzettin
de beschuldigingen tegen Maxim
Bfi de arrestatie van en een hui
bfi den Petersburgschen advokaat
vond de politie een geschrift, waai
moeiingen beschreven waren van
