No. 2
Woensdag 3 Januari 1923
46* Jaargang
Een geheimzinnig geval.
STADSNIEUWS
FEUILLETON
NEDERLAND.
Dit blad verschijat Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes 50 cent per kwartaal,
voor buiten Goes f 1,50 per hali jaar franco per post.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 UUP te bezorgen
bQ N.V, Goesche Courant
en Kleeuwens Ross'
Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
Advertentiën 10 ct. per regel.
Bij contracteeren van minstens 1000 regels per Jaar
zeer belangrijke reductie.
Aürtrtentiën, als geboorte-, huwelijks-, verjarings-, doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, niet meer dan acht
regels beslaande, voor den prijs van f 1,
Alg. Wetensch. Belangen.
Voor een uitstekend bezette zaal van
het //Schuttershof/' sprak Donderdag
avond de heer PortieJje, inspecteur van
de Artis te Amsterdam over De jeugd
van eenige zoogdieren.//
In zijn inleiding wees spreker er op
dat het jeugdleven der zoogdieren kan
worden onderscheidea in zieleleven en
de levenswijze. We moeten in het dier
zien //het andere van ons zelf/', het
meer primitieve dat ook min of meer
in den mensch ligt. Het dierenleven
moet met voorzichtigheid bekeken wor
den de waarheid ligt overal en het
vraagstuk is niet in een bepaalde rich
ting op te lossen.
We kunnen bij de dieren consta-
teeren reflex-automatisme, al of niet
doelbewuste erfelijke aanleg (b.v. in
stinctshandelingen van insecten), voorts
aangeleerde reflexen. Er zijn geen
grenzen, de ontwikkeling van het dier
maakt allerlei stadia door, die ook in
het zieleleven van den mensch moeten
worden verondersteld, maar wij komen
die te boven. Het dier leert zijn in
tuïtieve aanleg in zijn jeugd beheerschen,
maar ook uitbreiden.
Het dier heeft ook zija primitieve
verstand, z'n geheugen, z'n bezieldheid,
z'n gemoedsaandoeningen en 'n soort van
doelbewustheid (komt als bij verschijnsel
achterna.) In allerlei richtingen is .het
jonge dier doende, spelenderwijze leert
h.t jonge dier van alles, het doet ge-
51
Roman van H. W.
„Dit alleen-zjjn vermoordt me !-
riep ze met de gevouwen handen
tusschen de knieën, op het tapijt
turende. „Wat belet me te genieten
Wie verbiedt me te doen wat alle
anderen veroorloofd is duizenden
en nog eens duizenden Allen,
allen zouden in mijn plaats zoo
leven als de wereld hun de hand
zoo bood als mjj. En mij dorst bij
de bron! Mijn hart schreeuwt het
uit te midden van den nacht en
mijn zenuwen worden door eeuwige
onrust gefolterd. Is dit nu het leven
waarnaar ik heb verlangd dan
benyd ik de armste dienstmaagd 1
En wat is een vrouw als ze alleen
staat? Ze strekte de armen uit
en liet toen de handen over haar
oogen gaan. „Een slavin der voor-
oordeelen, een slavin der maat
schappij, een levend beeld, dat door
iedereen mag worden bewonderd en
gehavend omdat het niemand toebe
hoort
Ik geloofde eens een wil te kun
nen vinden, ik geloofde sterk te
waarwordingen op en deze worden tot
voorstellingen gecombineerd. Het dier
leert zelfvormiug. Wat vaak verteld
wordt over de taal der apen noemde
spreker een fabeltje, zij hebben niet het
spraakcentrum van Broca en dus geen
taal. Wel worden ongearticuleerde
klanken eenigszins doelbewust geuit,
waardoor waarschuwing plaats vindt.
De dieren letten op eikaars uitingen.
Het z.g. vlooien is inderdaad het vuil
uit eikaars pels halen (misschien om
zich dierlijke zouten, uit zweet gekris
talliseerd te verschaffen). Dit is ook
tot sociale uiting geworden. Bij de
oerang-oetang vinden we ook een zoeken
buiten het vitale belang om.
Een dier is geen conglomeraat van
moleculen, overal is differentiatie en
specialisatie in allerlei uitingen.
Daarop behandelde spreker de jeugd
van roofdieren en hoefdieren.
Spreker wees er op dat een roofdier
ook een nuttige factor in het geheel is,
hij roeit niet uit, maar gaat overbe
volking tegen.
De mensch kan aan de uit de eeuwen
gegroeide harmonie der natuur niet
maar zo* wat veranderen. Wanneer
men de vischetende vogel uitroeit,
krijgt men geen visch meer, want de
vogel is voor de visch noodig om zijn
mest.
Spreker meende dat op wetenschap
pelijke wijze wel eens een stokje mag
worden gestoken voor de te langdurige
en intensieve visscherij.
Spreker waarschuwde er herhaalde
lijk voor dat de bekende boeken van
Curwood c.s. een verkeerden kijk geyen
kunnen worden maar in alles wat
ik denk en doe, zweeft me altijd
dit voor den geest, keer ik om en
omhet is niet wat ge wenscht.
En toch drijft me een onweerstaan
bare macht in de armen des le
vens In den tyd toen ik nog
afhankelijk was van een anderen
i wil, leefde ik in het verlangen
naar vrijheid en bandeloosheid
I terwijl mij het hof werd gemaakt
zuchtte ik over myn gemis aan
vryheidik schudde mijn ketenen
en rukte ze zoo lang tot ze
braken. En sinds ze zijn gevallen,
ben ik als een kind, dat niet heeft
leer en loopenja, in mijn verlan
gen en begeerten ben ik als een
wilde, die zich in een champagne-
bad wil verdrinken en er toch voor
terugschrikt
„Thans zal het zijn prevelde ze,
de kin op de borst latende zinken,
terwijl haar armen neervielen. //Ik
heb den wil tot een besluit gevon
den en die vrouw, die me dol
maakt met haar praatjes, zal me
niet terughouden Het ijs, dat voor
geen bijl zwicht, smelt voor de
lentezon en wat onder het ijs ver
borgen is, dat is vergeten
Ze strekte den arm uit als wierp
ze iets van zich af.
„Een grootsch, schoon leven zal
het zijn, dat zich voor mij open
op het dierenleven,
Aan de hand van een reeks schit
terende lichtbeelden gaf de heer Por-
tielje hierna nog een aantal, van groote
kennis van en liefde voor de dieren
getuigende, beschouwingen over de
jeugd der zoogdieren ten beste, ge
kruid door geestige opmerkingen (zoo
van de papegaai en de simuleerende
dame) ook wees hij erop dat de natuur
geen //feldgrau// kent, maar camouflage
door streepen en vlekken.
Ir. J. v. Poelgeest dankte den spr.
voor diens zeer interessante lezing.
Valsche wissel. De politie te
Doetinchem heeft een Duitscher aan
gehouden die bij de Geldersche Crediet-
vereeniging een valschen wissel van
1,700,000 mark wilde verzilveren. Er
werden nog twee andere valsche wissels
op hem gevonden tot bedragen van
resp. 1,450,000 en 1,450,000 mark.
De aangehoudene gaf op te zijn de
23-jarige G. J. W. L. uit Anholt.
Stoomketel gesprongen. Dezer
dagen is in Reckheim, even over de
Belgische grenzen, in een bierbrouwerij
een stoomketel gesprongen.
De eigenaar M. werd dood onder
het puin uitgehaaldzijn zoon werd
ernstig gewond en gekneusd naar het
hospitaal te Maastricht overgebracht.
De knecht werd een heel eind wegge
slingerd en verdoofd, maar niet zoo
ernstig gekwetst. Andere leden van
als een stormwind zal 't mij voort
drijven en met groote teugen wil
ik drinken aan de borst der vreugde
en tot me zelf zeggen, dat het een
slaap met woeste droomen is ge
weest, wuaruit ik zalig ben ont
waakt \u
Als in een stuiptrekking liet ze
het hoofd in de zachte leuning van
den stoel terugzinken, met de
handen onder den nek, en zoo lag
ze lang met den lach eener zalige
tevredenheid over al h ar trekken
uitgespreid, zich overgevende aan
den droom die haar zinnen als in
een tooverkring gevangen hield.
„Leven ademden de half ge
opende lippen baar wangen kleur
den zich met hooger incarnaat
„Hij komtlachten de lippen zich
zacht bewegend, en tusschen de
neergeslagen wimpers flikkerden
twee bliksemschichten.
Haar borst had den band doen
springen onder welken het ver
langend hart nog had gezucht,
voordat de droom het had verlost.
Ze ademde vol en hoog op, als in
de armen van een verlossenden
engel.
Maar niets goddelijks sprak uit
die schoone gelaatstrekken veeleer
hadden ze de uitdrukking eener
onrustige ziel, die bleef dorsten aan
de bron, waaraan ze zich, ondanks
het personeel en het huisgezin kregen
min of meer ernstige wonden. Het
beste kwam de gedienstige er af, deze
was boven bezig met de beddenzij
werd met bed en al door het dak
geslingerd en kwam buiten op het
veld terecht, doch had wonder boven
wonder slechts lichte schrammen. De
gebouwen liggen grootendeels ia puin.
4.7 Millioen schadevergoeding
De Haagsche rechtbank heeft Emiel
Deen, oud-directeur van de Perlak
Petroleum Maatschappij, veroordeeld
om aan die maatschappij tegen terug
gave vau 1500 aandeelen Zuid Perlak,
die in 1909 aan de Perlak Maatschappij
zijn verkocht, een schadevergoeding te
betalen van f 4.786.200 met een rente
van 5 pCt. vanaf 10 November 1915.
De Perlak Maatschappij had dit proces
ingesteld aangezien de terreinen van
de Zuid Perlak niet voldoende petro-
leum-houdend bleken te zijn om met
winst te worden ontgonnen.
Jachtongeluk. Bij een jachtpartij
op Duiveland viel de ritmeester B.
over de tramrails. Het geweer, dat hij
over den schouder droeg, ging af en
een kogel drong in het benedendeel
van den rug en zoo in het bekken.
De gewonde is naar het ziekenhuis te
Noordgouwe vervoerd.
Neg een kerstboom-slachtoffer.
De 9-jarige Maria Büchem uit de Kleine
Houtstraat te Haarlem is bij een Kerst
boom in brand geraakt en aan de
gevolgen daarvan in het gasthuis over
leden.
al haar schatten, niet laven mocht.
Op het terras, tusschen de laurier
rozen, die in volle bossen aan de
takken neerüingen, zat intusschen
Jane weer op haar post. Ook zjj
dorstte steeds, maar naar iets
anders, zooals dat onder de vrouwen
van haar land een slechte gewoonte
is. Ze had zich juist de stilte en
de werkeloosheid van den Zondag
ten nutte gemaakt om haar flesch
aan te spreken en zat nu op haar
stoel te soezen.
Eerst toen ze achter het groote
grasperk in de allee een gedruisch
meende te vernemen, keek ze op,
als om te verkennen of er iets
naderde, maar verviel terstond
daarop weer in haar verdooviDg.
De zon dook langzaam w;eg ach
ter de hooge boomtoppen der allee
en de avond spreidde zijn schaduwen
over de weilanden, de bloemperken
en boschjes van den tuin. Jane zag
't nietze dommelde nog altijd op
haar stoel tusschen de bloemen van
het terras, en daar niemand haar
noodig had, ook geen der dienst
meiden haar stoorde, want ze had
den haar zondagsuitgang, viel ze
bedwelmd door alcohol en bloemen
geur, eindelijk in slaap.
Wordt vervolgd
