No. 98
Zaterdag 9 December 19^2 45'
Lik
m
Een leerzaam voorbeeld.
Een geheimzinnig geval.
FEUILLETON
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes 50 cent per kwartaal,
voor buiten Goes f 1,50 per hall jaar franco per post.
ADVERTENTIËN voor Diasdag- ea
Vrijdagmiddag 12 UW* te bezorgen
bij N.V. Goesche Courant
en Kleeuwens Ross'
Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
Advertentiën 10 ct: per regel.
Bij contracteeren van minstens 1000 regels per Jaar
zeer belangrijke reductie,
Advertentiën, als geboorte-, huwelijks-, verjaring*-, doodberichten en de daarop betrekking hebbeade daakbetuigisgea-, ai«t msm das acht
regels beslaande, voor des vsrffs van f I,
Er is in ons werelddeel een land,
dat in grootte maar weinig van
het onze verschilt, maar er overi
gens heelemaal niet oj lijkt, zoomin
wat ligging als wat gesteldheid
betreft. Nederland toch licht met
twee van zijn vier zijden tegen de
zee dat andere land is aan alle
zjjden door land ingesloten. Neder
land is laag en bijna geheel vlak
het andere, Zwitserland, ligt zeer
hoog en is haast vol hooggebergte.
Doch in weerwil van deze ver
schillen hebben de bewoners dezer
twee landen volgens kenners veel
punten van overeenkomst. Beide
volken, zoo wordt gezegd, zijn onder
nemend, volhardend, vrijheidlievend
en democratisch. Wij kunnen
met deze uitspraak vrede hebben,
mits men het woord „democratisch"
in gezonden zin opvat, dus niet in
de beteekenis van „socialistisch" en
nog veel minder als „commu
nistisch." Want al hebben we ook
in onze regeering een lid, namelijk
minister Aalberse, voor wien het
staatssocialisme het prachtigste
stelsel lijkt, ons volk is niet van
die meening, wat dien minister,
helaas, nog steeds niet duidelijk
genoeg is geworden. Het Zwitsersche
volk is eveneens gezond democra
tisch en evenmin socialistisch, wat
het enkele dagen geleden wel heel
duidelijk heeft getoond.
Er was in den laatsten tijd eenige
vrees voor het tegendeel ontstaan,
ïot juist begrip hiervan moeten we
eerst wijzen op de Zwitsersche
instelling der volksstemming. Over
48
Roman van H W.
„Hebt ge lust me belet te geven
vroeg hij eensklaps, haar somber
aanziende, terwijl ze daar zoo
onbeweeglijk zat.
Jane verschrikte van zijn blik
maar ze lachte.
„Integendeel ze wil u juist
spreken en daarom raad ik u, bereid
u op alles voor. 't Doet me oprecht
leed. zulk een jong leven als 't
uwe vernietigd te zien. Maar ze
heeft verraad me niet den
man, dien ze zocht, reeds gevonden.
Ik weet, dat ze ook van mij af wil
zijn, als 't zoo ver is, en dus zijn
we beiden te veel". Ze liet het
hoofd in haar handen zinken.
Deze woorden drongen hem als
een degenstoot in de borst. Met
strakke, wijd opgesperde oogen
staarde hij de Iersche aan.
„Dat is niet waar!* bracht hij
wetsvoorstellen wordt in Zwitser
land niet alleen door Kamers ge
stemd, zooals bij ons, maar ook door
het gansche volk, lenminste het
gansche kiezersvolk. Nu was eenigen
tijd geleden een voorstel ingediend
van een wet tegen de revolutie.
Doch bij volksstemming, ook refe
rendum geheeten, werd dit voorstel
verworpen, waaruit menigeen meen
de te mogen afleiden, dat het volk
van Zwitserland in meerderheid
socialistisch gezind was. Zoo dachten
ook de socialisten zelfen in die
meening werden ze overmoedig.
Hetzelfde zagen we ook bij ons
gebeuren in de beruchte November-
actie van den heer Troelstra.
De Zwitsersche socialisten dan,
steunende op de vermelde verwer
ping der anti-revolutiewet, zouden
nu eens een stap verder gaan en
het gehate kapitaal onmiddellijk
aantasten. Hun voorstel kwam in
hoofdzaak hierop neer van particu
lieren met meer dan tachtigduizend
francs (omstreeks veertigduizend
gulden) vermogen zou een belasting
geëischt worden, die met acht
procent begon en opliep tot zestig
procent, al naarmate van de grootte
van het vermogen. De rijksten
zouden dus zestig procent, dat is
nog heel wat meer dan de helft,
van hun bezit aan de schatkist
moeten afstaan Dat is natuurlijk
nog heel wat anders en heel wat
erger dan een gelijksoortige belasting
cp het iökomen. Yennootschappen
zouden volgens het socialistische
voorstel een aderlating van tien
procent moeten ondergaan.
Een referendum moest over dit
voorstel beslissen en heeft dit op
Zondag 8 December gedaan. Maar
met moeite uit. „Die andere zou
met mij te rekenen hebben En
dreigend hief hij de hand omhoog.
Jane haalde de schouders op.
„Dat is uw zaak".
„En wie is die andere
„Ik weet 't niet. Kan ik dan
alles weten Ze ontvangt de cava
liers, zoowel den een als den ander,
maar onder hen is hij niet. Voor
zooveel ik heb kunnen merken*,
fluisterde ze met een gezicht, waarop
leedvermaak te lezen stond, „is 't
een fijn, mooi heer, slank en groot,
met een bruinen, jeugdigen en
fraaien baard hij moet ook rijk en
voornaam zijn..Dat het niets ge
woons is, wat ze liefheeft, spreekt
van zelf maarZe slikte weer
in, wat ze op het punt was er bij
te voegen.
„Jane, zeg me alles 1 Wie is hij ?a
Leo had de hand op haar schouder-
gelegd en drukte dien zenuwachtig.
„Ik weet immers niets*, snauwde
ze hem af. „Vraag 't haar zelf. Zy
kan 't u 't best zeggen*.
„Ken ik hem?"
„Dat kan ik ook niet weten".
Ze lachte spotachtig voor zich heen.
al een poos vóór die volksstemming
was onder de kapitaalbezitters de
schrik gekomen. Geweldige sommen
werden in het buitenland ook
in Nederland in veiligheid ge
bracht. Zwitsersche waarden werden
in massa op de markt geworpen
en de voortdurende kapitaaluitvoer
deed een schrikkelijke vrees op de
beurs ontstaan. Dagelijks berekende
men, hoeveel door de daling der
koersen van het vermogen der
natie verloren was gegaan. Ver
scheidene rijken maakten zich ge
reed, om bij aanneming van het
voorstel Zwitserland voorgoed te
verlatenen het is buiten twijfel,
zegt een vertrouwbaar berichtgever,
dat zij, van wie zestig procent
geëischt zou zjjn, niet lang getalmd
zouden hebben, hun woonplaats
naar het buitenland over te brengen,
waardoor de uitslag van de kapitaal
heffing onbeteekenend zou zyn ge
weest.
Het spreekt vanzelf, dat zoowel
vóór als tegen het voorstel krachtig
propaganda werd gemaakt, om de
menschen in te lichten over de
beteekenis en de gevolgen. Men mag
gerust zeggen, dat het geheele
Zwitsersche volk in beroering werd
gebracht, zooals misschien nooit
tevoren. Er is dan ook Zondag 11
druk gestemd: niet minder dan
84-0 duizend stemmen werden uitge
bracht. Met ruim 780 duizend
stemmen tegen werd het voorstel
tot kapitaalheffing verworpenDit
wil dus zeggen, dat meer dan zeven
achtsten van het Zwitsersche volk
niets van dit socialistische stelsel
wil weten. Zeer verstandigWij
hopen, dat het bij ons, desgevraagd,
ook zoo zou gaan.
„Dien me aan*, beval hij driftig.
„Ik zal zeggen, dat ge hier zijt".
XII.
Jane richtte zich op en Leo stond
daar met in wanhoop op elkaar
geklemde tanden, voor zich uit in
den tuin turende.
„Myn God, als dat vrouwmensch
eens de waarheid heeft gesproken 1
Dat zou ik haar nooit vergeven.
Ik was haar vertrouweling, haar
vriend en helper: ze bedwelmde
me door sprake! ooze beloftenin
haar oogen las ik de zoetste toe
komst en de kwellingen der jaloe
zie, die ze mij zoo dikwjjls deed
doorstaan, lenigde ze door
Jane kwam weer te voorschijn.
Met haar grijnzend lachje wees ze
naar de deur, naar de door bloemen
en planten belommerde kamer.
Leo trad zwijgend en somber
binnen. Hy ging het eerste vertrek
door, terwijl zijn voet onhoorbaar
over het tapijt gleed. Hij kende
den weg, doorschreed de suite van
kamers, die alle den eleganten en
grilligen smaak der vrouw van de
De cijfers der stemming vertoonen
nog meer merkwaardigheden. Zwit
serland bestaat uit kantons, die,men
eenigermate met onze provinciën
zou kunnen verge!yken, al hebben
die kantons ook een veel grootere
zelfstandigheid Nu zijn er vooral
twee kantons, Basel en Zurich, die
hoofdzakelijk een fabrieksbevolking
hebben en waar de socialisten het
talrijkst zyn. Basel is nog verdeeld
in twee halfkantons, Basel-stad en
Basel-land. In Basel-stad stemden
ruim 5700 kiezers vóór en ruim
19800 tegen het voorstel, zoodat
het aantal tegenstemmers drie en
een half maal zoo groot was als dat
der voorstemmers. In Basel-land
werd het voorstel verworpen met
2500 stemmen vóór en 14200 tegen,
dus met een vyf en een half maal
zoo groote meerderheid. In Zürich
stemden minder dan 20 duizend
mensehen vóór, doch 100 duizend,
dus weer vijfmaal zooveel, tegen.
In de kantons, waar de meeste
inwoners tot den boerenstand be-
hooren, was een groote meerderheid
tegen het ontwerp en wel van
vijf tot twintigvoud. In de drie
oudste, tegelijk boerenkantons was
de tegenstand het sterkst. In Uri
waren 334 voorstanders, 4469 tegen
standers in Schwijz 454 voor-,
12686 tegenstandersin Unt er wal
den 135 voor-, 6979 tegenstanders.
Het Zwitsersche volk bleek dus
ervan overtuigd, dat het socialis
tische voorstel in geen enkel opzicht
verdedigbaar en dus ook niet aan
nemelijk was.
wereld verrieden, en stond eindelijk
op den drempel van Afra's boudoir,
dat door een grooten treurwilgfvoor
het venster in de schaduw werd
gehouden.
„Ik verwachtte u en heb daarom
de heeren, die ge daar buiten hebt
gezien, hun afscheid gegeven. Ze
zetten in de verte grimmige ge
zichten tegen me Lieve hemel,
ik kan immers tegen de verveling
niets doenIk dacht, dat ge 't
vandaag juist heel druk hadt. Ge
spraakt me over uw plan, om u
een positie in de wereld te ver
schaffen".
Afra was vlug van toilet ver
anderd. In een eenvoudig maar
coquet licht zomerkleed lag ze in
het halflicht van haar boudoir op
een rnstbank uitgestrekthaar arm,
tot aan den elleboog ontbloot, rustte
onder het aonker, glanzend haar;
de andere hand lag op de borst met
een half gesloten boek er in, dat
bij zyn binnentreden langzaam op
den vloer gleed. Haar voorkomen
verried niet, dat ze er in gelezen
had.
{Wordt vervolgd).
